7 Eylül 2024 Cumartesi

Lêgerîn Ehmed yazdı | 12. yılında bijî şoreşa Rojava

Kobanê, Efrîn ve Cizîr kantonları, 2013 yılında ilan edildi. Bir yıl sonra Rojava'nın Kürt, Arap, Ermeni, Süryani, Asuri, Keldani, Çerkes ulus ve halkları, kadın ve gençleri kapsayan Toplumsal Sözleşme ilan edildi. Sözleşmeyle ulus, inanç, din, dil ve cinsiyetler arası hukuksal zeminde eşitlik sağlanarak toplumsal yaşamda eşitliğin önü açıldı. Böylece erkek egemen BAAS rejiminin sömürgeci boyunduruğu kırıldı.

19 Temmuz 2012'de başlayan Rojava devrimi, 21. yüzyılın, antisömürgeci, kadın özgürlükçü ilk halk devrimidir.

Arap halk isyanları 2011 yılında Tunus'ta işsiz bir gencin yoksulluğa karşı bedenini ateşe vermesiyle başladı. Ayaklanma, domino taşı gibi Ortadoğu ülkelerine yayıldı. Halkları yoksulluğa mahkum eden 30-40 yıllık diktatörlükler tarihin çöp sepetine gitti.

Ayaklanmalarda iki önemli etken açığa çıktı. Birincisi, başta ABD olmak üzere emperyalistlerin halk isyanlarına yönelik içeriden müdahalesi. İkincisi temelini sınıf, cins ve devlet-halk çelişkilerinden alan halk isyanlarının devrimci bir program ve önderlikten yoksun oluşu.

Suriye'de süreç diğer ülkelerden farklı gelişti: Dêrazor'da başlayan rejim karşıtı eylemler kanla bastırılmaya çalışılınca, diğer kentlere yayılarak ayaklanmaya dönüştü. Tunus, Mısır gibi ülkelerde Müslüman kardeşler üzerinden 'yeni işbirlikçi' hükümetler kurduran ABD emperyalizmi aynı senaryoyu Suriye'de de ÖSO, Müslüman Kardeşler ve Cephet El Nusra gibi örgütlerle yaparak kanlı iç savaşın fitilini ateşledi.

PYD'nin 3. yol taktiğini geliştirmesi Rojava devrimi için bir dönüm noktası oldu.

DEVRİME GİDEN SÜREÇ
BAAS sömürgeciliğinin 2004 yılında Arap şovenizmini körükleyerek örgütlediği Qamişlo katliamına, Kürt halkı ayaklanmayla yanıt verdi. 2011 yılına kadar öz örgütlenmelerini geliştirdi. İç savaş başladığında Rojava devriminin öncüleri savunma güçlerini hazırlıyordu. Sınırlı ve zorlu koşullara rağmen, Kürdistan Özsavunma Birlikleri (Yekîneyên Xweparastina Kurdistan - YXK) adıyla ilk gizli askeri birlikler kurulmaya başlanmıştı. 2012 yılının başlarında ise YPG'nin kuruluşu ilan edildi.

18 Temmuz 2012'de, ÖSO adı altında örgütlendirilen çeteler Minbic, Cerablus, Kobanê ve Halep'in çevresini ele geçirdi. Öte yandan, 19 Temmuz 2012'de, Kobanê'de halkın katılımı ile rejimin bütün askeri ve kurumsal güçleri kentten çıkartılarak devrimin ilk ateşi yakıldı. Ardından Efrîn, Serêkaniyê, Dirbêsiyê, Amûdê, Tirbespiyê, Dêrik, Rîmelan, Girkê Legê ve Til Temir gibi alanlarda halk, rejim güçlerini kentlerden çıkartarak yönetimlere el koydu. Devrim ilanı gerçekleştirildi. Ocak 2014 yılında “Demokratik Suriye Özerk Rojava" şiarı ile Kobanê kantonu ilan edildi. Onu, Efrîn ve Cizîr kantonları izledi.

KADIN ORDULAŞMASINA DOĞRU ATILAN ADIMLAR
23 Şubat 2013'te, Efrîn'de YPJ'nin ilk temeli sayılan şehit Rûken taburu kuruldu. Aynı yılın 4 Nisan'ında Efrîn'de komünist kadınlarında delege olduğu askeri kadın konferansı örgütlendi. Kadın Savunma Birlikleri (YPJ) ilan edildi. Devrimin başlangıcında atılan bu adımlar kadın devriminin kazanımları olarak tarihe geçti.

Gerici erkek egemen BAAS diktatörlüğü altında cinsel ve ulusal kimlikleri yok sayılan Kürt kadınları, 40 yıllık özgürlük mücadelesinin kazandırdığı cins bilinciyle ilk kadın devrimini geliştirdiler. Erkek egemen sistemin sınırlarına hapsedilmiş binlerce kadın, devrimin ordusuna katılarak, savaşçı, komuta gücü ve iradeleriyle gerici sistemi yerle bir etti. Savunmada olduğu gibi, eğitim, sağlık, hukuk, diplomasi, ekonomi, kültür, sanat, basın gibi alanlarda yer alarak kadın yanlı sistem inşasında devrimin öncü gücü oldular. Eşbaşkanlık, kota, kadın yasaları ve örgütlükleriyle toplumsal örgütlenmede de özneleştiler. Devrimin siyasal yapısına paralel olarak eş örgütlenmeyi gerçekleştirerek kadın devrimi niteliği kazandırdılar. Devrimin tüm kazanımlarında Arîn, Sarya, Hevrin, Zehra, Leyla ve Zîlan gibi öncü önder kadınların kanları ve alın teri vardır.

ÖZERK YÖNETİM İLANI SÖMÜRGECİLİĞE YANIT OLDU
Kobanê, Efrîn ve Cizîr kantonları 2013 yılında ilan edildi. Bir yıl sonra Rojava'nın Kürt, Arap, Ermeni, Süryani, Asuri, Keldani, Çerkes ulus ve halkları, kadın ve gençleri kapsayan Toplumsal Sözleşme ilan edildi. Sözleşmeyle ulus, inanç, din, dil ve cinsiyetler arası hukuksal zeminde eşitlik sağlanarak toplumsal yaşamda eşitliğin önü açıldı. Böylece erkek egemen BAAS rejiminin sömürgeci boyunduruğu kırıldı. 2015'ten sonra Reqa, Minbic, Dêrazor gibi alanların DAİŞ işgalinden kurtarılmasıyla Kürt halkı ve kadınların öncülüğünde başlayan Rojava devrimi, Kuzey ve Doğu Suriye'ye doğru genişledi. Özgürleştirilen alanlarda yeniden inşa çalışmaları başladı. Özellikle Minbic hamlesi Kürt-Arap halklarının ittifakını güçlendirerek devrimin temel stratejik dayanağını oluşturdu.

2014 yılında DAİŞ, Türkiye, bölge gerici devletleri ve emperyalist güçlerin desteğini alarak Kobanê'yi işgal etmek istedi. Başta Rojava halkları, devrimci ve komünistlerin, enternasyonal devrimcilerin katılımıyla tarihi bir direniş verildi. Kobanê, faşist DAİŞ'ten özgürleştirildi. Kobanê zaferi devrim için bir dönüm noktası oldu.

DEVRİMİN KOMÜNİST BİLEŞENİ
Devrimin ilanından 1 ay sonra yani 2012 Ağustosunda, marksist leninist komünistler, 'Türkiye Kürdistan birleşik devrimi' stratejik hedefleri doğrultusunda Rojava'ya geldi. İlk gelen birliklerde yer alan komünist savaşçı Serkan Tosun, 2013 yılında Serêkanîyê savunmasında ölümsüzleşti. Tosun'un ölümsüzleşmesiyle MLKP nin Rojava'daki varlığı ilan edildi. 2014 yılında Şengal ve Kobanê savaşlarına katılan komünistler, 2015 yılında Şehit Serkan Taburunu kurdu. Ardından yeni savaşçıların eğitimi için Şehit Sarya Taburu kuruluşu ilan edildi. Enternasyonal Özgürlük Taburunun kuruluşunda öncü rol oynayan marksist leninist komünistler, devrimin enternasyonal mücadele gündemine girmesine ön ayak oldu. Devrimin inşası için komün, meclis, basın, belediye, kadın vakfı, sağlık, asayiş gibi alanlarda yer aldılar. Kobanê savaşının komutanlarından biri olan Sibel Bulut, kent savunmasında ölümsüzleşerek direnişin sembollerinden oldu. Suphi Nejat Ağırnaslı "Hayal Gücü İktidara" sözüyle Türkiyeli devrimcilere sınırsız devrimcilikte yol gösterici oldu.

Komünistlerin Rojava savunmasında yer almaları, Türkiye, Bakurê Kürdistan ve enternasyonal devrimcilerin yüzünü Rojava devrimine dönmesinde belirleyici bir rol oynadı. Kobanê'nin özgürleştirilmesinin ardından yıkılan kentin yeniden inşası için Türkiye ve Kuzey Kürdistan'da sosyalist gençlik “Beraber savunduk beraber inşa edeceğiz" kampanyası başlattı. Kobanê'ye doğru yola çıkan yüzlerce devrimci, sosyalist, antifaşist, Suruç'ta MİT ve DAİŞ'in ortak örgütlediği saldırıya maruz kaldı. Saldırı sonucunda 33 düş yolcusu ölümsüzleşti. Yüzlercesi yaralandı.

2015 yılında Halkların Birlik ve Dayanışma Kurumunun (SYPG) kuruluşu ile devrimin inşasına kurumsal kimlikleriyle dahil olan komünistler, 2019 yılında Rojava'nın komünist kitle örgütlenmelerinin kuruluşunu ilan etti. Bu çalışmalara paralel kadın örgütlenmelerini kurarak ilerlediler. Varlık temellerini devrimin savunması ve inşası üzerine kuran Rojavalı komünistler, Suriye'nin demokratikleştirilmesi hedefiyle çalışmalarını sürdürmekteler.

Rojava'yı beka sorunu olarak gören sömürgeci Türk devletinin desteklediği DAİŞ'in Kobanê'de başlayan, Baxoz'da noktalanan yenilgisi dünya halklarına müjdelendi. Zafer, YPG, YPJ, QSD, MLKP ve enternasyonal devrimcilerin destansı direnişi, on binlerce şehit ve gazi ile kazanıldı. DAİŞ'in yenilgisi Türk devleti, gerici kapitalist bölge devletleri ve emperyalistlerin yenilgisi oldu.

Türk devleti, emperyalistlerin onayı ile 2018'de Efrîn'den başlayıp 2019'da Serêkanîyê ve Girê Spî'yle devam eden işgal planını uyguladı. Devrimi tasfiye saldırıları bugünde aralıksız devam ediyor. Rojava ve Başûrê Kürdistan'a yönelik işgal saldırılarıyla Misak-ı Milli sınırlarını oluşturarak Kürdistan topraklarını işgal etmek istiyor. Saldırılara karşı devrim direniyor ve temellerini güçlendiriyor. 2023 Aralık ayında devrimin bütün bileşenlerince yenilenen Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk Yönetim Toplumsal Sözleşme ile devrimin toplumsal ayakları güçlendiriliyor. Demokratik, kadın özgürlükçü Rojava devrimini savunmak ve sosyalizme doğru ilerletmek komünist devrimcilerin güncel görevleri olarak önemini koruyor. Bir iki üç, daha fazla Rojava.