GÜNCEL

Van'da 'Tar�mda ve g�dada gelece�i kurma' sempozyumu

VAN
7 Eylül 2024 Cumartesi

DEM Parti Ekmek ve Adalet Bulu�malar� kapsam�nda Van'da Kürdistan'da tar�m politikalar�n� tart��yor. Sempozyumda önemli kararlar al�naca��n� kaydeden DEM Parti, Kürdistan'da tar�m�n bitme tehlikesiyle kar�� kar��ya oldu�unu kaydetti.

Halklar�n E�itlik ve Demokrasi Partisi'nin (DEM Parti) Ekmek ve Adalet Bulu�malar� kapsam�nda "Tar�mda ve g�dada gelece�i kurma" ba�l�kl� bir sempozyum düzenledi. Van'da iki gün sürecek olan sempozyumda "Tar�m�n ekonomi-politi�i", "Sömürü politikalar� ba�lam�nda Kürdistan'da tar�m politikalar�", "Ne yapmal�, nas�l yapmal�", "Tar�m ve g�dada nas�l bir gelecek; çözüm önerileri", "Tar�m�n gelece�ini �ekillendirmek; avantajlar dezavantajlar" gibi konu ba�l�klar� tart��lacak.

Van Barosu Tahir Elçi Konferans Salonunda ba�layan sempozyumun aç�l�� konu�mas�n� yapan DEM Parti Van �l E�ba�kan� Gül�en Kurt, kat�l�mc�lara te�ekkür etti. DEM Parti Tar�m Komisyonu E� Sözcüsü R�dvan Turan, "21 y�ll�k AKP politikalar� Türkiye ve Kürdistan ya�anamaz hale getirildi" dedi.

'NEOL�BERAL POL�T�KALAR MÜLKSÜZLE�T�RMEY� DER�NLE�T�RM��T�R'
DEM Parti E� Genel Ba�kan� Tülay Hatimo�ullar�, iki gün boyunca önemli tart��malar�n yap�laca�� ve kararlar�n al�naca��n� söyledi. Hatimo�ullar�, "Art�k insanlar açl��, yoksullu�u bar�namama sorununu iliklerine kadar hissediyor. Tar�m, Türkiye aç�s�ndan oldukça önemli. Hem üretim, geçim, beslenme bak�m�ndan tar�m çok önemli. Türkiye tar�m ülkesi ve hayati öneme sahiptir. Biz bugün iktidar politikalar�n� ele�tirirken AKP iktidara gelmeden önce mükemmel tar�m politikalar� vard� diyemeyiz. Elbette iyi de�ildi ama Türkiye'de neoliberal politikalar� en iyi �ekilde uygulayan parti unvan�n� kazanan AKP, tar�m� da bitirme noktas�na getirdi. AKP iktidar� bu program�n hayata geçirilmesinde en önemli rolü üstlenen siyasi partidir. Neoliberal politikalar sald�r�lar�n etkisiyle özelle�tirmeyi, mülksüzle�tirmeyi derinle�tirmi�tir" dedi.

'KÜRD�STAN'DA TARIM B�TMEYLE KAR�I KAR�IYA'
Kürdistan'a yönelik özel politikalara dikkat çeken Hatimo�ullar�, "Kürt meselesinin çözümsüzlü�ündeki �srar�, AKP iktidar�n�n politikas� de�il ayn� zamanda geleneksel devlet anlay��n�n Kürt sorununa yakla��m� devam ettirmi� bir parti olarak bu �srarla özel olarak bölgeye uygulad�� politikalar ortadad�r. Köy yakmalar, köyden göçertmeler o kadar had safhada oldu ki yayla yasaklar� gibi pek çok yöntemle ayn� zamanda tar�m Kürdistan'da da bitmeyle kar�� kar��ya kald�. Türkiye tar�msal ürünleri ihraç edebilen bir ülke pozisyonundayken �u an ithalatç� bir ülke pozisyonuna gelmi�tir. Türkiye bu�day, hububat pamuk cennettir. Bu alanlarda ciddi ihracatç� ülke pozisyonundayken ya� sebze ve meyve ihracatç�s� pozisyonundayken �u an ne yaz�k ki her �eyi ithal eden bir ülke pozisyonuna geldi. Ülkede bitirilmek istenen tar�m� diriltmek, onu al�nmayan g�da güvenli�ini sa�lamak, ülkenin yar�s�ndan fazlas�n� etkileyen yoksullukla mücadele etme konusunda biz DEM Parti olarak son derece kararl�y�z" ifadelerini kulland�.

'AKP TARIM POL�T�KALARIYLA Ç�FTÇ�Y� ÜRET�MDEN KOPARDI'
AKP'nin tar�m politikalar�yla çiftçiyi üretimden kopard��n� söyleyen Hatimo�ullar�, "Tar�m tasfiye edildi. Çiftçilik yapanlar�n zorla köylülü�ü ortadan kald�r�larak Kürdistan'daki politikalardan da bahsetti�imiz gibi zorla kentlere göç ettirdiler. Kente giden ba�ta Kürt i�çiler olmak üzere bat�daki sermayenin emek gücünü kar��lar bir pozisyonda �u anda. AKP neredeyse bütün politikalar�n� sermayeyi korumak, küçük üreticiyi bitirmek üzere endeksledi. K�sa bir süre önce i�lenmeyen tar�m arazilerinin tar�msal amaçla kiraya verilmesine ili�kin yönetmelik yay�nland�. Masraf�n� kar��layamad�� zarar etti�i için tarlas�n� ekemeyen, biçemeyen insanlar�n tarlalar�na el koyma yöntemini geli�tirmek, kiralama usullerine gitmek ve bunu asl�nda daha büyük ölçekli bu i�leri yapan sermayedarlara pe�ke� çekmek gibi bir politika izleniyor, Çiftçi kay�t sistemlerine göre 2003 y�l�nda 2.8 milyon çiftçi varken �imdi bu rakam 2.2 milyona dü�mü� durumda. Çiftçilerin borcu yakla��k 859 milyar lira. Ziraat Bankas� çiftçi için çal��mas� gerekirken ne yaz�k ki sermayedarlar için çal��yor. Çiftçiler bu kadar zor durumdayken onlar�n borçlar�n� b�rak�n silmeyi faizlerini dahi silmiyorlar. Mazot, gübre, elektrik, tar�m ilac�, tohum, tar�m makineler gibi girdi maliyetleri o kadar h�zla art�yor ki sadece mazotu örnek verecek olursak bir sene içinde mazot 24 liradan 44 liraya kadar yükseldi" dedi.

'OVP'N�N GERÇEK HAYATTA KAR�ILI�I YOKTUR'
Orta Vadeli Programa ili�kin de konu�an Hatimo�ullar�, "Siz kaç tane OVP aç�klad�n�z? Hepsi hayal hepsi ka��t üzerinde. Bugün Türkiye'de i�çiler, çiftçiler alanlardaysa demek ki i� son raddeye gelmi� durumdad�r. OVP'yi aç�klayan hükümete diyoruz ki sistematik �ekilde tar�m� siz bitirdiniz. Sermayeyi merkeze ald�n�z çiftçi ve küçük üreticiyi bitirme a�amas�na geldiniz. Sizin aç�klad��n�z hiç bir OVP'nin gerçek hayatta bir kar��l�� yoktur, olamaz da. Dedikleri do�ru olsayd� çiftçi borçlu olur muydu, traktörüne haciz gelir miydi, ürününü tarlada b�rakmak zorunda kal�r m�yd�, 'zarar ediyorum' diye isyan eder domatesleri soka�a döker miydi? Ama art�k çiftçi üretici ve tar�m emekçileri bu a�amaya gelmi�tir" diye tepki gösterdi.

'DEDA� ��KENCE YÖNTEM� OLARAK KULLANIYORLAR'
Kürdistan'da geleneksel devlet anlay��n�n Kürt sorununda çözümsüzlü�ü dayatmaya devam etti�ini ifade eden Hatimo�ullar�, "Bugüne kadar 4 bine yak�n köy ya yak�larak ya i�kence uygulad�klar� için ya ba�ka yöntemlerle bo�alt�ld�. Bölgede tar�m ve hayvanc�l�k yapanlar Türkiye'deki geli�melerden elbette pay�n� ald�. Ama bölge nezdinde uygulanan özel politikalardan dolay� çifte sömürüye tabii olduklar�n� ifade edersek asla abartm�� olmay�z. DEDA� gibi bir ba� belas� bölgede varl�k gösteriyor. San�r�m Türkiye'de DEDA� kadar gündem olan ba�ka bir enerji �irketi yoktur. Neredeyse her Allah'�n günü parlamentonun ve kamuoyunun gündeminde. Bak�n sadece elektrik kesintileri ya�atarak çiftçiyi ve bölge insan�n�n zora sokmuyor ayn� zamanda 35 senelik küçücük tahta direklere çekilen teller ve onlar�n ç�kard�� yang�nlar� hat�rlan�yor. Mesela en son Mardin ve Diyarbak�r'da ç�kan yang�nda 15 köylü ya�am�n� kaybetti. Binlerce dönüm arazi, önemli bölümü ekiliydi yok oldu. Bunun nedeni DEDA� bütün bunlara ra�men kendisini yenileme konusunda da hiç bir ad�m atm�yor. DEDA�'� adeta Kürdistan'da bir i�kence yöntemi olarak kullan�yor. DEDA� derhal kendini yenilemeli kesintilere son vermelidir. Buradaki bu haks�zl��a bu hukuksuzlu�a art�k son verilmeli. Bunun için diyoruz ki Kürt sorunu bar��ç�l ve demokratik yöntemlerle çözülmelidir. Bölgeler aras� ayr�mc�l�k derhal son bulmal�d�r" diye konu�tu.

'Ç�FTÇ�LER�N DESTEKLENMES� �ART'
Ekolojik, demokratik, do�aya ve topluma zarar vermeyen, emekçilerin haklar�n� koruyan, kad�n i�çilerin haklar�n� koruyan halk için g�da sorununu çözen bir tar�m ve g�da politikas�na ihtiyac�n oldu�unu ifade eden Hatimo�ullar�, "Bu art�k zorunludur ve kendini dayatmaktad�r. Türkiye'de tar�m alarm veriyor. Tar�m üretiminin insan ya�am�na canl�lar�n ya�am�na ne büyük katk� sa�lad��n� pandemi ile sadece Türkiye de�il bütün dünya deneyimlemi�tir. Bizler tar�mda neoliberal dönü�ümün durdurulmas� için elimizden gelen her türlü çabay� sarf edece�iz. Kar ve rant yerine toplumsal fayday� esas alan üretici-tüketicinin kar��l�kl� ili�kisi üzerinden temellenen g�da güvenli�i ve güvencesi çerçevesinde halk�n nitelikli ucuz g�daya kavu�mas�n� sa�layan, ekolojist cinsiyet e�itli�ini esas alan demokratik planlamac�, kendine yeten tar�msal üretim perspektifi ile hareket etmek hayati bir öneme sahiptir. Türkiye dört mevsim ya�ayan tar�ma elveri�li topra�� olan suyu tar�m için yeterli olabilecek bir ülke. Dolay�s�yla bizlerin yapmas� gereken ilk i� tar�mda üretilen bütün ürünlerin ithalat�n�n yasaklanmas�, tar�m alan�ndaki tekelle�meleri k�racak �ekilde yeniden düzenlemelerin yap�lmas�, büyük i�letmeleri de�il küçük i�letmeleri merkezine alan bir yöntemin izlenmesi ve köylere etkin geri dönü�üm projelerinin geli�tirilmesidir. Bugün k�rsal iyice bo�alm�� durumda. K�rsala geri dönü�ün te�vik edilmesi için k�rsalda çok güçlü yat�r�mlar�n ve te�viklerin geli�tirilmesi gerekiyor. Bunun de öncülü�ünü yapmam�z gerekiyor. Küçük ve orta ölçekli üreticilere sulama suyu, elektrik, tohum, zirai ilaç, gübre deste�i gibi destekleri sa�lamak �artt�r" ifadelerini kulland�.

'ÇOCUK ��Ç�L�� YASAKLANMALI'
Tar�mda en çok emek veren kad�nlar oldu�unu ama emekleri en fazla sömürülenlerin de kad�nlar oldu�unun alt�n� çizen Hatimo�ullar�, "Güvenceli çal��ma ko�ullar�n�n hiç olmad�� bir alan. Sa�l�� tehdit eden bir alan. Dolay�s�yla burada kad�nlar�n özellikle güvenceli ve güvenli çal��ma ko�ullar�n�n sa�lanmas� konusunda çok önemli ad�mlar� hep birlikte atmal�y�z. Burada pozitif ayr�mc�l�k ilkesiyle hareket edebilmeliyiz. E�it i�e e� de�er ücreti en iyi �ekilde sa�layabilmeliyiz. Ayn� zamanda tar�mda kar��la�t��m�z di�er sorunlardan biri çocuk i�çili�idir. Çocuk i�çili�i mutlaka ve mutlaka sa�lanmal�d�r. Do�rudan kooperatifle�menin gerçekle�mesi çok önemlidir. Emek sömürüsünün en önemli sebeplerinden biri de arac�lar. Arac�lar�n ortadan kald�r�lmas�, üretimden tüketime do�rudan bir zincirin kurulmas�, bu anlam�yla kooperatifçili�in geli�tirilmesi çok önemli anlaml� ve elzemdir. Bu konuda pekala yerel yönetimler de buna ön ayak olabilir" dedi.

'BU CENDEREDEN KURTULMAK MÜMKÜN'
Hatimogullar� son olarak �unlar� söyledi: "Bizim için ekmek ve adalet bulu�malar� s�radan bir kampanya de�il, tam da ana paradigmam�z bak�m�ndan bizlerin bu a��r sömürü cenderesine kar�� en güçlü �ekilde hep birlikte mücadelemizi yürütmemizin tam zaman�. Tar�m üreticilerinin örgütlenmesi bak�m�ndan sendikal mücadeleyi güçlendirme ve kurumsalla�t�rmak bak�m�ndan, önemli fikirlerin geli�ece�ine inan�yorum. Bizler ezilen ve sömürülenlerin yay�nda olan siyasi parti olarak ezilen ve sömürülenlerin kurtulu�unun yan�nda örgütlenen ve mücadele eden bir siyasi olarak her daim mücadeleyi yükseltmek zorunday�z. Bugün ülkenin içinden geçti�i bu a��r cendereden kurtulmak mümkün. Alternatif politikalar�m�zla alternatif örgütlenmelerimiz ve birle�ik mücadelemizle kurtulmak mümkündür. Mutlaka ba�araca��z."

Konu�malar�n ard�ndan sempozyumun ilk oturumu ba�lad�.

�LK OTURUMDA KÜRD�STAN'DA TARIM EKONOM�S� KONU�ULDU
Moderatörlü�ünü Melis Tantan'�n yapt�� oturumda Kürdistan'da tar�m�n ekonomisi konu�uldu. �lk sunumu yapan DEM Parti Grup Ba�kanvekili Sezai Temelli Kürdistan'�n sömürgele�tirilmesinin Türkiye kapitalizmi için birinci hamle oldu�unu ifade etti. Temelli, "Kürdistan'daki tüm yat�r�mlar ve yap�lanlar kapitalist akl�n ürünü sonucu gerçekle�ir. Burada onun için kendine yeten bir tar�m ekonomisi de�il, tar�m ekonomisini tasfiye eden, tar�m ekonomisi içerisinde olan köylüleri i�çile�tiren, ucuz i� gücünü bat�ya ta��yan ve burada da do�al kaynaklar�n bat�ya kayd�r�lmas�na sa�layan bir mekanizma yarat�yorlar. AKP'nin Rojava'da ve Kürdistan'�n tüm parçalar�nda yapt�� ey sömürgecili�inin yay�lmas�d�r. Kürdistan'�n kaynaklar�na el konulmas� i�te bu politikan�n bir parças�d�r. Bunun en önemli yolu da onlar için sava�t�r. Türkiye'de bugün iktidar sürekli sava�� gündemde tutuyorsa bunun ekopoliti�i Türkiye kapitalizminin geldi�i noktay� ortaya koyuyor. Bunca ya�ad��m�z sömürünün kayna��nda sava� ve mülksüzle�tirme var ve en büyük mülksüzle�tirme ise Kürdistan'�n tar�m arazileri üzerinde yap�l�yor. Kürdistan, alt�ndaki madeni ve üstündekilerine el koyma ile bir �ekilde mülksüzle�tiriliyor. Bunun için sava�a kar�� ç�kmakt�r. Sömürü kapitalizm için olmazsa olmazd�r. Kapitalizmin sömürü hinterland� art�k Kürdistan'd�r. ��te tüm bunlara kar�� 'Ho� geldin say�n Öcalan' demek gerekiyor. Çünkü say�n Öcalan'�n ortaya koydu�u demokratik özerlik paradigmas� tüm bunlara kar�� yeni bir ya�am ve çözümü geli�tiriyor. Tüm de bu paradigma ��nda ba�ka tar�m politikalar� mümkün ve bunu in�a etmeliyiz" dedi.

'YEN�DEN DEVR�M� BA�ARMAK MÜMKÜN'
Van Büyük�ehir Belediyesi E�ba�kan� Neslihan �edal ise, demokratik komünal ekonomiyi in�a etmenin art�k elzem oldu�unu ifade ederek, "Bunun için tar�m çok önemlidir. �lk tohumun kad�n eliyle ekildi�i, ilk tar�m�n yap�ld�� Mezopotamya'da bunu yeniden ba�armak mümkündür. 25 y�l önce bile söz etti�imiz ya�amdan uzak de�ildik ve ya��yorduk. Bir y�ll�k bir süreç büyük bir emekle geçiyordu. Herkesin dahil oldu�u bir ya�amdan söz ediyoruz. Devletli uygarl�k yap�s�n�n erkek akl�n�n üretti�i ve kurumsalla�t�� kapitalizme kar�� bir ekolojik ya�am� savunuyoruz. Tar�m ve köy devrimi tamamen insanlar�n eme�iyle olu�an bir süreçtir. Tar�m ve köy devrimi kad�n öncülü�ünde geli�irken, bu durum hiyerar�inin olmad�� demokratik, ekolojik bir ya�am formuydu. Bizim geli�tirmeye çal��t��m�z da budur. Erkek zihniyeti kad�n� hedef al�rken do�ay� da hedef al�yor. Bir toplumu toplum yapan üretimi ve ekonomipoliti�idir. Ama insanlar bundan kopar�ld�. Bunun sonuncunda da insanlar topraktan ve üretimden kopar�larak yap�ld�" diye konu�tu.

Son olarak Kürtçe sunum yapan Ziraat Mühendisi �ahin Karakoyun da Kürdistan ve dünyada tar�m politikalar�n�n geldi�i a�amay� anlatt�.

Oturum soru-cevap bölümüyle sona erdi.

�K�NC� OTURUMDA TARTI�ILDI SÖMÜRÜ, SÖMÜRGE BA�LAMINDA KÜRD�STAN'DA TARIM POL�T�KALARI
Birinci günün ikinci oturumunda "Sömürü, sömürge ba�lam�nda Kürdistan'da tar�m politikalar�" tart��ld�. Moderatörlü�ünü Fatih Çiçek'in yapt�� oturuma konu�mac� olarak DEM Parti milletvekilleri Nejla Demir, Sinan Çiftyürek ve Ramazan Polat kat�ld�.

'Ç�FTÇ� ARTIK TOHUMDAN VER�M ALAMAYACAK'
�lk olarak konu�an DEM Parti A�r� Milletvekili Nejla Demir, "Kendi kendimize yetmeyi tart��rken, öncelikle konu�mam�z gereken �ey tar�md�r. Sava�lar gösteriyor ki tar�msal üretimiz yoksa siz kendinize yetemezsiniz. Türkiye son y�llard�r giderek tar�mdan uzakla�t��n� görüyoruz. Bu durumun Kürdistan'daki sonuçlar�n� çok a��r bir biçimde de görebiliriz" diye belirtti. Geçmi�te Türkiye tar�m�n�n yüzde 65'inin et ihtiyac�n�n ise yüzde 70'inin Kürdistan'da sa�land��n� dile getiren Demir, "Tar�m alanlar�n may�nlanmas�, her ile göre üretilen ürünün belirlenmesi, insanlar� kenti tohumunu üretmek yerine topra�� k�s�rla�t�ran bir tohum politikas� bu insans�zla�t�rmay� beraberinde getirdi. Çiftçi art�k tohumdan verim alamayacak duruma getirildi. Tar�msal destekler sunuldu ama alternatif ürün yeti�tirmek yerine çiftçiler tam da onlar�n istedi�i gibi bir ürüne yönlendirildi" dedi.

'EN BÜYÜK SÖMÜRÜ KÜRD�STAN'DA YA�ANIYOR'
Sempozyumda önemli kararlar al�naca��n� ifade eden DEM Parti Van Milletvekili Sinan Çiftyürek, "Tar�m bir devletin ya�amas� ve en stratejik hamlesidir. Telefonsuz, internetsiz ya�anabilir ama bu�days�z ya�anamaz. Bu�day sadece köylüler için de�il herkes için hayatidir. Kürdistan statüsüzdür ve tüm problemlerin ba�� da odur. Sömürgenin en büyü�ü Kürdistan'da ya�an�yor. Türkiye'nin en büyük 4 baraj� Kürdistan'da ama en az elektrik alan da Kürdistan'd�r. ��te sömürge budur. Sava��n en büyük etkisi Kürdistan co�rafyas�nda ya�and�� için tar�m alanlar�na da o denli etkide bulunuyor. Çünkü bu sava�tan dolay� insanlar tar�m arazilerini ekemiyor, yaylalar�na gidemiyor ve üretemiyor. Bu nedenle insanlar göç etmek zorunda kal�yor. Evet, art�k devletin tar�msal geli�me için bir �ey yapmayaca��n� anlad�k as�l önemli olan �ey bizim ne yapaca��m�zd�r. Siyasetimiz ve belediyelerimiz bir planlama önlerine koymal�d�r. Halk�n tekrar köylerine geri dönü�lerinin sa�lanmas� en önemli konudur. Yine kooperatifle�me ve tar�m reformu için kararlar al�nmal�d�r" ifadelerini kulland�.

'SAVA� GIDA KR�Z�N� DER�NLE�T�R�YOR'
G�da Mühendisi Ramazan Polat ise, "Kürt sorununda çözümsüzlük politikalar�n�n k�skac�nda tad�m ve g�da krizinden ç�k�� aray��lar�" ba�l��nda sunum yapt�. Tüm dünyada g�da ve tar�m krizinin devam etti�ini söyleyen Polat, "Kürdistan'daki sava� ise bu krizi daha da derinle�tiriyor. Endüstriyel kirlilik, sava�lar, gübre kullan�m� ve sermaye denetimsizli�i; toplumsal g�da krizine neden oluyor. �u an Türkiye'de toplumun g�daya ula�mas� giderek krize dönüyor. Sava�, çat��ma, tüketici ile üretici aras�nda ba��n kopmas� g�daya ula�maman�n önündeki en büyük engeldir. Yerel seçimler öncesi zamlar gündeyken Erdo�an'�n, 'bir mermi ne kadar, biz iki ayd�r Efrîn'de leblebi atm�yoruz' sözü bu durumu tam olarak anlat�yor. Bu ülkede ya�anan g�daya ula�amama s�k�nt�s�n�n en büyük nedeni i�te sava�, çat��mad�r. Di�er nedenleri ise, iklim de�i�ikli�i, topluma g�da ula�t�ran kamu kurumlar�n�n tasfiye edilmesi ve yerel tohumlar�n yok edilmesidir" dedi.

SON OTURUMDA KÜRD�STAN'DA TARIM POL�T�KALARI TARTI�ILDI
Sempozyumun son oturumunda "Kürdistan'da tar�m politikalar�, ne yapmal�, nas�l yapmal�" sorusunun cevab� arand�. Panele Van Büyük�ehir Belediyesi eski E�ba�kan� Mustafa Avc�, Hamit Kurt, Agit Özdemir ve Necmettin Türk konu�mac� olarak kat�l�rken, sunumun moderatörlü�ünü ise DEM Parti Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyi�it yapt�.

'BELED�YES�Z BELED�YEC�L�K DENEY�M�'
Söz alan Mustafa Avc�, yerine kayyum atanmas�ndan sonra kurduklar� kooperatife ili�kin bilgi verdi. "Belediye olmadan olmaz" demenin do�ru bir yöntem olmad��n� söyleyen Avc�, "Yerimize kayy�m atand�ktan sonra alan� terk etmedik ve üretim için baz� yol haritas� çizdik. Topra��ndan kopar�lma bir devlet politikas�d�r. Topra��ndan kopan ki�i kelkeleye (kökünden kopan ve kurudu�undan rüzgarda savrulan bitki) döner. Bir yandan devlet insanlar� topraklar�ndan kopard� bir di�er yandan yoksullu�a mahkum etti. Biz, kooperatifi kurarken önemli veriler elde ettik ve bu veriler ��nda hareket ettik. ��te üretimden kopan bu insanlar� yeniden üretime sevk ettik. Öz örgütleme süreci i�lemedi�i sürece insanlar� tekrar üretime ve örgütlenmeye sevk etmemiz mümkün de�il. Belediyeler insanlar� üretime te�vik edecek projeler geli�tirmelidir. Belediyelerin ortak tar�msal makine park� olmas� gerekiyor. Çitçiye tohum, mazot ve traktör vererek insanlar� buna te�vik etmemiz gerekiyor. Belediyesiz belediyecilik fikrini bu kentte hayata geçirdik ve bunu devam ettirece�iz" dedi.

'TARIM VE HAYVANCILI�IN �Ç�N SAVA� B�TMEL�D�R'
Ziraat Teknikeri Hamit Kurt, "Dünya'da tar�msal arazi varl�� 4,9 milyar hektar, Türkiye'de 24 milyon hektard�r. Türkiye arazi varl�� aç�s�ndan dünyada 9'uncu s�rada ve bunun en büyük bölümü ise Mezopotamya sa�l�yor. Kürdistan'da 6 milyon hektar ekilebilir arazi var ve bunun yüzde 60'�ndan fazlas� sulanabilir arazidir. Türkiye'de 53 milyon küçük, 16 milyon büyükba� hayvan var. Van küçükba� hayvanc�l�kta birinci s�rada yer al�yor. 1980 y�l�nda Van'da tam 5,5 milyon küçükba� hayvan vard�. Türkiye'de 1989 y�l�nda 53 milyon hayvan varl��, 2009 y�l�nda 26 milyona dü�üyor. Bunun tek nedeni sava�a ba�l� olarak köylerin zorunlu göçe zorlanmas�d�r. Yine Türkiye'deki may�nl� araziler ve yayla yasaklar� da elbette bundan etkili oldu. Türkiye'de tar�m ve hayvanc�l�k azal�yorsa bunu sava�tan ba��ms�z ele almam�z mümkün de�il. Sava� politikalar�, özelle�tirme ile tüm kaynaklar�n sermayeye pe�ke� çekilmesi, e�itim, liyakatsizlik, kar h�rs�, tar�m girdilerinin artmas� da bunda etkili oldu. Türkiye'de Kürt sorunu demokratik bir �ekilde çözmeden hiçbir sorunu çözemez ve her alanda geriye gider. Sava� son bulmal�, yasaklar kalkmal�, may�nl� araziler temizlenmeli ve insanlar�n köylerine dönmelidir. Bu sava� devam ettikçe ülkenin kaynaklar� yine mermiye gidecek ve tüm alanlarda geriye gidece�iz" ifadelerini kulland�.

'BARAJ POL�T�KASI DEVLET �Ç�N STRATEJ�KT�R'
Ard�ndan, toplumsal ekoloji i�çisi olarak kendisini tan�mlayan Agit Özdemir sunum yapt�. "Kimin, ne için ve hangi tür enerji" sorular�n� soran Özdemir, "Verimli Hilal'in nas�l baraj ve enerji üretim yerleri ile yok edildi�ini hepimiz iyi bilmeliyiz. GAP projesi ile Harran Ovas� topraklar�n�n yüzde 25'i tuzland�, i�sizlik bitmedi, halk sa�l�� konusunda hastal�klar ortaya ç�kt�. Türkiye, Kürdistan'da endüstriyel tar�m� dayatarak geri dönülemez s�k�nt�lara yol aç�yor. Türkiye'de demokratikle�me olmadan ne DEDA� sorunu ne di�er sorunlar�n çözümü olur. Kürdistan'daki tüm tahribatlar birbirinin devam�d�r. Bütünsel bir bak�� aç�s�yla buna itiraz etmedi�imiz için bu tahribatlar giderek derinle�tiriliyor. Kürdistan'da sömürgecilik okunabilir, izlenebilir ve denetlenebilir hale getirildi. Bu baraj politikas� devlet için stratejiktir. Mesele enerji de�il stratejidir. Zilan, Silvan, Hasankeyf'in seçilmesinin bir anlam� var. �klim krizinin derinle�ti�i bir dönemde bu barajlar ayn� zamanda Rojava için de tehdit olarak kullan�l�yor" diye belirtti.

'ÖCALAN'IN PARAD�GMASIYLA YEN� B�R MODEL GEL��T�R�LD�'
Son olarak konu�an Çevre ve �nsan Haklar� Aktivisti Necmettin Türk ise Almanya'dan video konferansla ba�land�. "Rojava'da tar�m in�as�yla sömürgecili�in yap� sökümü" ba�l��nda bir sunum yapan Türk, "Benim saha çal��mam�n tamam� Rojava'da. Herkes k�r�mc� politikalar� görmesi gerekiyor çünkü hepsi sömürgecilikle ba�lant�l�d�r. Ulus devlet sömürgecili�i her zaman sömürgecili�i uygulad�. Suriye Baas rejimi Kürt bölgelerinde devlet sömürgecili�ini uygulad�. Tar�m moderizasyonunun merkezi kontrolünü sa�lamak ve Kürt kimli�ini bast�rmak için bunu yapt�. Yine demografik ve politik yap�y� de�i�tirmek için Arap Kemeri politikas�n� uygulad�. Ama bugün orada Kürt Halk Önderi Say�n Öcalan'�n paradigmas�yla yeni bir model geli�tirildi. Özerklik ve merkeziyetsiz karar alma, topluluklar� güçlendirmek için köyden bölge düzeyine kadar uzanan konseyler kurulmas�, monokültürden çe�itlendirilmi� agroekolojik kültüre yönelme gibi ad�mlar at�ld�. Ekonomi, ekoloji ve tar�m konseylerinin kurulmas�, kad�n ekonomisi, kad�n ekolojik köylerinin kurulmas� gibi tüm bu çal��malar Rojava'da hayat buluyor. Rojava'da 500 bin hektar arazi ortak kontrol alt�nda ve yüzde 80'i tar�m kooperatiflerine ayr�ld�. Rojava'da 500 tar�m kooperatifi var ve kad�n kooperatifleri buna dahil de�il. Kurakl�k orada da sorun ve ya�mur suyu ve damlama sistemi devreye al�n�yor. Yani ürettikleri ile siyasette oldu�u gibi g�da özerkli�ini de eline alm�� durumda " dedi.

'ROJAVA UMUT VER�C� B�R MODEL'
Rojava'n�n yeni, umut verici bir model oldu�unu söyleyen Türk, "Rojava modeli toplumu güçlendirme, ekolojik sürdürebilirlik ve kültürel dayan�kl�l��a odaklan�r. Tar�m politikas� Öcalan'�n felsefesinden esinlenen, komünal bir tar�m ekonomisi olarak s�ras�yla kooperatifler ve ekofabrikalar arac�l��yla kendi kendine yetmeye dayanmaktad�r. ��letme tesislerinin geli�tirilmesi ve adil fiyat politikas� hayat bulmu�tur. Bunun için Rojava bu sömürgecili�e kar�� umut verici ve en güçlü model olarak önümüzde duruyor" diye bitirdi.

Van'da 'Tar�mda ve g�dada gelece�i kurma' sempozyumu

�lgili Haberler