GÜNCEL

�HD, Marmara Bölgesi hapishanelerinde bin 42 hak ihlali tespit etti

�STANBUL - ETHA
22 Ocak 2025 Çar�amba

�HD �stanbul �ubesi, Marmara Bölgesi'nde bulunan hapishanelerde Ekim-Kas�m-Aral�k aylar�na ili�kin haz�rlad�� raporu aç�klad�. Aç�klamada, bölgedeki hapishanelerde bin 42 hak ihlali tespit edildi�i belirtilerek, sorunlar�n acil çözüm bekledi�i kaydedildi.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) �stanbul �ubesi Hapishaneler Komisyonu, Marmara Bölgesi'nde bulunan hapishanelerde Ekim-Kas�m-Aral�k aylar�nda ya�anan hak ihlallerini raporla�t�rd�.

Dernek binas�nda yap�lan aç�klamada, haz�rlanan rapora ili�kin de�erlendirme yapan �HD �stanbul �ubesi Ba�kan� Gülseren Yoleri, hapishanelerde ya�anan hak ihlallerinde ya�am hakk�, tecrit, tedavi hakk�n�n engellenmesi, �üpheli ölümler ya�and��na i�aret etti. Yüksek güvenlikli �mral� Hapishanesi ve kuyu tipi diye nitelendirilen S ve Y tipi hapishanelerde tecridin derinle�ti�ine dikkat çeken Yoleri, �dare Gözlem Kurullar�n�n tahliyeleri engelledi�ini söyleyerek, bu kurullar�n olu�turulmas�na zemin haz�rlayan yasan�n iptalini istedi.

"Umut hakk�"na ili�kin de de�erlendirme yapan Yoleri, a��rla�t�r�lm�� müebbet hapis verilen 4 bin tutsak oldu�unu hat�rlatarak, uygulaman�n iptalini istedi.

Yoleri, aç�k hapishanelerde tutulan adli tutuklular�n zor, bask� ve köle muamelesi gördüklerine ili�kin derneklerine ba�vuru yapt��n� belirterek, "Artan ekonomik krizle birlikte mahpuslar�n sa�l��a eri�im, mektup, telefon ve hak ihlalleri art�yor" dedi.

Marmara Bölgesi'ndeki 16 hapishaneyi kapsayan Ekim-Kas�m-Aral�k dönemine ait raporu �HD �stanbul �ubesi Hapishaneler Komisyonu Sözcüsü Meral Nergis �ahin okudu.

16 hapishaneden Ekim ay�nda 19, Kas�m ay�nda 23, Aral�k ay�nda 6 olmak üzere toplam 48 ba�vuru ald�klar�n� söyleyen �ahin, ba�vuruculardan 5'inin kad�n, 43'ünün erkek, 9'unun adli, 39'unun politik nedenlerle hapishanede bulundu�u bilgisini verdi. Raporu, kendilerine yap�lan ba�vuru ve bas�n taramas� sonucu olu�turduklar�n� aktaran �ahin, Marmara Bölgesi hapishanelerinde toplam 1042, Marmara d�� hapishanelerden ise toplam 1572 hak ihlali tespit ettiklerini aktard�.

Hak ihlallerini, ya�am hakk�na yönelik ihlaller, i�kence, darp, kötü muamele, onur k�r�c� davran��, sa�l�k hakk�na yönelik ihlaller, yeterli ve sa�l�kl� beslenme, temiz suya eri�im, öz bak�m ihtiyaçlar�n�n kar��lanmamas� �eklinde aç�klayan �ahin bu ihlallere ili�kin tespitlerini �u �ekilde s�ralad�: "Ya�am hakk�na yönelik ihlaller 3, i�kence, darp, kötü muamele, onur k�r�c� davran�� 457, sa�l�k hakk�na yönelik ihlaller 142, ileti�im hakk� ihlalleri/tecrit 245 olarak kay�t alt�na al�nd�."

Marmara Bölgesi'nde bulunan Metris R Tipi Hapishanesinde a��r hasta tutsak Abdülkadir Kuday'�n 2 Ekim 2024, Band�rma Aç�k Cezaevinde bulunan �brahim Hakk� Sava�eri'nin ise 5 Ekim 2024 tarihinde ya�am�n� yitirdi�i bilgisini veren �ahin, Marmara Bölgesi d��ndaki hapishanelerde ise 6 tutsa��n hayat�n� kaybetti�ini söyledi.

'2024 YILININ �LK 11 AYINDA 709 MAHPUS YA�AMINI Y�T�RD�'
Keyfi yasak ve i�kenceyle tutsaklar�n sa�l�k ve tedaviye hakk�n�n engellendi�ini vurgulayan �ahin, "5 Aral�k 2024 tarihinde Adalet Bakan�'n�n Meclis'te yöneltilen bir soru önergesine verdi�i yaz�l� yan�tta, 2024 y�l� ilk 11 ay�nda hapishanelerde ya�am�n� yitiren mahpus say�s�n�n 709 oldu�unu aç�klamas�, tam bir �ok etkisi yaratm��, kamuoyuna yans�yan mahpus ölümlerinin bu say�n�n en fazla onda biri oldu�u anla��lm��t�r. Bu durum hapishanelerde ya�anan devasa sorunlar�n dört duvar aras�nda sakl� kald��n� ve çok az�n�n d��ar�ya duyurulabildi�ini de ortaya koymu�, bu alanda çal��ma yürüten herkesin çal��ma yöntemlerini sorgulamas�na neden olmu�tu" dedi.

UMUT HAKKI VE TECR�T GÜNDEMLER�NDE SOMUT ADIM BEKLENT�S�
�mral� Hapishanesinde tutulan PKK lideri Abdullah Öcalan'�n görü� hakk�na dair 144 ihlal tespit ettiklerini, S, Y ve yüksek güvenlikli hapishanelerde tecridin a��rla�t��n� vurgulayan �ahin, �dare ve Gözlem Kurullar�n�n, dini e�itimlere kat�lmama, ba��ms�z ko�u�ta kalmama, az ya da çok kitap okuma, kurslara kat�lmama, ç�k�nca ne yapaca��, kiminle oturaca��, imamla görü�medi�i, halay çekti�i, slogan att��, Newroz kutlad�� ya da hiçbir �ey yapmad�� gibi de�erlendirmelerle "iyi halli olmad��" gerekçesiyle infaz�n� tamamlayan tutsaklar�n tahliyesini engelledi�ini hat�rlatt�.

Raporda, "Umut hakk� ve tecrit" gündemlerine de de�inildi. Fa�ist MHP'nin Genel Ba�kan� Devlet Bahçeli'nin "umut hakk�", MHP'li Feti Y�ld�z'�n hasta tutsaklara ili�kin aç�klamalar�n� hat�rlatan �ahin, bu aç�klamalar�n tutsaklar�n yak�nlar� ve kamuoyunda beklenti olu�turdu�unu söyledi, somut ad�m at�lmas�n� istedi. Hak ihlallerinin artmas�na paralel adalete eri�imde ya�anan sorunlar�n da artt��n� kaydeden �ahin, "Yap�lan hukuka ayk�r�l�klar ve keyfi hak gasplar�, kar�� davalarla ve disiplin cezalar� ile vazgeçirme de dahil de�i�ik yöntemlerle adalete eri�im engellenerek sakl� tutulmaya çal��lmaktad�r" diye konu�tu.

'SORUNLAR AC�L ÇÖZÜM BEKL�YOR'
�ahin, giderek yayg�nla�an ve kal�c� hale dönü�türülen tecrit, tedavi ve sa�l��a eri�imde ya�anan sorunlar, infazda e�itsizlikler, i�kence, kötü muamele, keyfi yasak ve uygulamalar, adalete eri�imde ya�anan sorunlar, ekonomik kriz ile artan yoksulluk, adli tutuklular�n zorla ve angarya ko�ullar�nda çal��t�r�lmas� sorunlar�na acil çözüm beklentisini dile getirdi.

�ahin son olarak, hapishanelerde ya�anan sorunlar, ihlaller ve keyfi uygulamalar�n tespit ettiklerinde daha fazla oldu�unu vurgulad�.

�HD, Marmara Bölgesi hapishanelerinde bin 42 hak ihlali tespit etti

�lgili Haberler