EMEK

'Soma'da salg�n yay�l�rsa önü al�namaz bir felaket ya�an�r'

�STANBUL (�sminaz Temel)
27 Nisan 2020 Pazartesi

Soma'da, nüfusun 80 bine yak�n�n� aileleriyle birlikte maden i�çileri olu�turuluyor. Ba��ms�z Maden-�� Örgütlenme Uzman� Kamil Kartal, salg�na ra�men hala 13 bin maden i�çisinin çal��t�r�ld��n� kaydetti. Salg�n�n yay�lmas� durumunda büyük bir felaketin ya�anaca��na dikkat çeken Kartal, derhal üretimin durdurulmas�n�, gerekli önlemlerin al�nmas�n� istedi.

Tersaneler, madenler ve in�aat sektörü ba�ta olmak üzere pandemi günlerinde çal��ma zorunlulu�u olmayan i� kollar�nda binlerce i�çi çal��mak zorunda b�rak�l�yor. Maden katliamlar� ile gündemden dü�meyen Soma'da da binlerce i�çi salg�n riski ile kar�� kar��ya.

Soma'n�n nüfusu 110 bin. Nüfusun 80 bine yak�n�, 50'ye yak�n kentten ilçeye göç eden i�çiler ve bunlar�n ailelerinden olu�uyor. Yani maden i�çilerinin içerisinde salg�n�n yay�lmas� demek, otomatik olarak binlerce insan�n salg�na yakalanmas� anlam�na geliyor.

Ba��ms�z Maden ��çileri Sendikas� Örgütlenme Uzman� Kamil Kartal, günlerdir, "k�rm�z� alarm veriyor" denilerek gündeme getirilen Soma'da i�çilerin çal��t�r�ld�� ve ya�ad�� ko�ullar ile taleplerine ili�kin ETHA'ya konu�tu.

'SOMA ��MD� DAHA ÇOK V�RÜSE AÇIK HALE GELD�'
Soma'da ortalama 16 bin maden i�çisinin bulundu�unu belirten Kartal, Soma'da madenlerin yan� s�ra termik santralin oldu�unu da hat�rlatt�. Kartal, "Türkiye'nin en kirli havas�na sahip yerlerinden biri. Maden i�çilerinin a��rl�kl� bir bölümünde koah ve akci�er hastal�klar� var. Çünkü özellikle 301 madencinin ya�am�n� yitirdi�i katliamdan sonra Soma'da eski klasik üretim tarz� ile çal��an ocaklar�n toplam� kapand�, devasa büyüklükte tam mekanizasyonda çal��an madenler ortaya ç�kt�. Tam mekanizasyona geçi�le birlikte de yo�un bir ta� ve kömür tozu olu�tu�u için i�çiler daha çok etkilendi. Klasik üretim tarz�nda bu kadar toz olmuyordu. �imdi devasa büyüklükte makineler çal��yor ve günde bir i�letmede 18-20 bin ton gibi üretim yap�l�yor. Do�al olarak bu sa�l�k bak�m�ndan da virüse daha aç�k bir hale geliyor insanlar."

PATRONLARDAN 'ÖNLEM ALIN' D�YEN SEND�KAYA SUÇ DUYURUSU
Soma'da salg�n ko�ullar�na ra�men �u an 13 bin maden i�çisinin çal��t�r�ld��n� belirten Kartal, madenlerde salg�na kar�� herhangi bir önlemin de al�nmad��n� belirtti. ��çilerin uzun süre servislerde kalabal�k bir �ekilde ta��nd�klar�n� söyleyen Kartal, yapt�klar� ba�vuru üzerine servislerde düzenleme yap�ld��n� ve art�k i�çilerin sosyal mesafe kural�na göre ta��nd�klar�n� kaydetti. Bu önlemleri almak zorunda kalan maden patronlar�n�n "Biz gerekli önlemleri al�yoruz" diyerek aç�klamalar yapt�klar�n� söyleyen Kartal, "Bundan sonra sanki madenlerde de tüm önlemleri uyguluyorlarm�� gibi yaygaraya ba�lad�lar. Yapt��m�z ba�vurular ve aç�klamalar nedeniyle de sendikam�z ve sendika yöneticilerimiz hakk�nda '�irketlerin ticari itibar�n� zedeledi�imiz, �irket yöneticilerini de tehdit etti�imiz' iddias�yla da suç duyurusunda bulundular" dedi.

'SALGININ YAYINLA�MASI DURUMUNDA ÖNÜ ALINAMAZ'
�l H�fz�ss�hha Kurulu'nun "üretim odakl� de�il, koruma odakl�" önlemlerin al�nmas� yönünde kararlar ald��n� söyleyen Kartal, �öyle deva etti:

"Çünkü maden ocaklar�nda üretimin durdurulmas� mümkün de�il, bir grup i�çinin her ko�ulda çal��mak zorunlulu�u var. Yani en az�ndan suyun tahliye edilmesi, tamir, tarama ekiplerinin çal��mas�, havaland�rma sistemlerinin ayakta kalabilmesi aç�s�ndan. Biz de buradan hareketle, zorunlu i�lerde çal��acak i�çiler için gerekli güvenlik önlemlerinin al�nmas�n� talep ettik. Bu alanlar�n d��nda kalan i�çilere de ücretli izin verilmesini istedik. Çünkü, burada salg�n�n yayg�nla�maya ba�lamas� durumunda önünün al�nmas� çok zor olacak.

'MADEN DE V�RÜSÜN HIZLI YAYILMASININ ZEM�N� ÇOK GÜÇLÜ'
"Maden çal��mas�nda i�çilerin kendilerini koruma �ans� zor. Ocaklardaki havaland�rma sistemleri güçlü oldu�u için partiküller çok süratli bir �ekilde yay�l�r, gerek kömür tozu gerek di�er kimyasallar. Madenlerde özellikle terk edilmi� ayaklar�n doldurulmas� için kimyasallar da kullan�l�yor, külleme ve baraj yapma sistemlerinde. Do�al olarak, havaland�rma sistemleri güçlü oldu�u için, giri�te temiz hava da olsa da belli bir noktadan sonra kirli hava içeri ta��n�yor. Öksürük, aks�r�k gibi durumlarda da salg�n çok h�zl� bir �ekilde yay�l�r. Bundan dolay� da belli say�da i�çilerin çal��t�r�lmas�n�, geri kalan i�çilerin ücretli izine ç�kar�lmas�n� talep ettik."

Kartal, hangi madende üretimin sürdü�ü ve kaç i�çinin çal��t�r�ld��na ili�kin ise �u bilgileri verdi:
"Bir ara �mbat'ta a�a�� yukar� 4.900 i�çi çal��yordu, say�y� 2 bine indirdiler. Ama geçti�imiz günlerde kömürü al�nm�� yere bas�lan külleme nedeniyle patlama oldu ve 3 i�çi ya�am�n� yitirdi. Biz bundan sonra önlemlerin daha da s�kla�t�r�laca��n� dü�ünürken, gev�ettiler. Torbalama ve kömür y�kama tesisleri de dahil olmak üzere üretime yeniden ba�lad�lar. Yakla��k bin 500 i�çi izine ç�kar�ld� ama 3 bine yak�n i�çi hala çal��t�r�l�yor.

"Demir Eksport'ta, maske ba�ta olmak üzere bir dizi önlemler var ancak üretim bütün alanlarda kesintisiz devam ediyor. Bin 100 i�çi çal��t�r�l�yor. Kolin'in aç�k i�letmesi devam ediyor. Yeni Anadolu'da 2 bin i�çi çal��maya devam ediyor. Türkiye Kömür ��letmeleri'nin i�yerlerinde, zorunlu bölümlerde sadece 300 civar�nda i�çi çal��t�r�l�yor. Di�er i�çiler izinli. Devlet i�letmesinde bir sorun yok ama özel i�letmeler de al�nan bir önlem yok, denetleme de yok."

'700 ��Ç� KONTEYNERLERE TIKILDI'
Kartal, Polyak i�letmesine ili�kin ise �unlar� söyledi: "Polyak tamamen yasa d��, hiçbir kurala uyulmuyor. Orada kömür üretimi yok ama i�letme Temmuz ay�nda aç�laca�� için haz�rl�k yap�l�yor. Toplamda bin 50 civar�nda i�çi çal��t�r�l�yor. Ama �u anda 700 i�çiyi maden sahas�na yerle�tirdikleri konteynerlere t�kad�lar. ��çiler, 30 Haziran'a kadar orada kampa al�nd�. Hafta sonlar� da dahil olmak üzere çal��t�r�l�yorlar ve hiçbir sa�l�k önlemi yok. ��çiler içerisinde testleri pozitif ç�kanlar oldu. Bir k�sm� hastanelere kald�r�ld�, bir k�sm� evlerine gönderildi. Ama hastanede kaç ki�i yat�yor, kaç i�çide korona ç�kt� bu konuda ne Sa�l�k Müdürlü�ü'nden ne de di�er yetkililerden bir aç�klama yap�ld�."

"Soma'da apartmanlar, binalar, mahalleler karantina alt�na al�n�yor, hastanelerde yatan madenciler var ama bunlara ili�kin yap�lan bir aç�klama yok" diyen Kartal, �l Sa�l�k Müdürlü�ü ba�ta olmak üzere vakalara ili�kin hiçbir yetkili taraf�ndan yap�lan bir aç�klama olmad��n� söyledi. Kartal, sadece maden i�çilerinin verdikleri bilgiler üzerinden haberdar olduklar�n� belirterek, "Dolay�s�yla bizim verdi�imiz bilgiler en alt düzeyde olan rakamlar. �l Sa�l�k Müdürlü�ü ya da kurumlardan teyit edemedi�imiz için kesin bildi�imiz say�lar� payla��yoruz. Yani say� bizim verdiklerimizden kesin olarak çok daha fazla" dedi.

'SOMA MADENC� KENT� KIRMIZI ALARM VER�YOR'
Nüfusun büyük ço�unlu�unu maden i�çileri ve onlar�n ailelerinin olu�turdu�u Soma'da halkla i�çilerin birbirinden ayr� ya�amad��n� vurgulayan Kartal, "Soma'da ölüm olaylar� olmad� ama herhangi bir ölüm olay� ba�lad� m�, önü al�namayacak bir felaket ile kar�� kar��ya kal�r�z. Soma gerçekten k�rm�z� alarm veriyor" �eklinde konu�tu.

'��Ç�LER ��S�ZL�KLE DE KAR�I KAR�IYA'
Kartal, konu�mas�n�n sonunda i�çileri bekleyen i�sizlik tehlikesine de dikkat çekti. Ücretli izine ç�kar�lan i�çilerin tamam�na yak�n�n kronik hastal�klar� olan i�çiler oldu�unu hat�rlatan Kartal, "Yani mecbur olduklar� için bu i�çileri izne ç�kard�lar. Pandemi ko�ullar� bittikten sonra, üretim ili�kileri yeniden gündeme geldi�inde bu izine ç�kard�k dedikleri arkada�lar�m�z� i�e geri al�p almayacaklar� meçhul. Yani i�çiler, i�sizlikle de kar�� kar��ya" dedi.

'Soma'da salg�n yay�l�rsa önü al�namaz bir felaket ya�an�r'

�lgili Haberler