MKG 2024 yılı raporu: 8 kadın gazeteci tutsak
2024 yılı kadın gazetecilere dönük hak ihlalleri raporunu açıklayan MKG, gazetecilerin yaşadığı saldırı ve hak ihlallerini sıralayarak, "Gazetecilere yönelik fiziksel, dijital ve hukuki baskılar bir araya geldiğinde, özgür basını hedef alan sistematik bir tehdit tablosu ortaya çıkmaktadır" dedi.
Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği (MKG), 2024 yılı kadın gazetecilere dönük hak ihlalleri raporunu açıkladı. MKG'nin dernek binasında gerçekleşen açıklamaya çok sayıda kadın gazeteci katıldı. Raporun Kürtçesini Rojda Aydın, Türkçesini ise Arjin Dilek Öncel okudu.
2024 yılında gazetecilere yönelik baskıların daha da derinleştiğini ifade eden Arjin Dilek Öncel, kadın gazeteciler başta olmak üzere mesleklerini yapmaya çalışan birçok basın emekçisinin fiziksel saldırılar, hukuki yıldırmalar ve toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılıklarla karşı karşıya kaldığını belirtti.
'NAZIM DAŞTAN VE CİHAN BİLGİN KATLEDİLDİ'
Baskıların sadece gazetecilerin çalışma koşullarını değil, toplumun bilgi alma hakkını tehdit ettiğini ifade eden Öncel, "2024 yılında gazetecilere yönelik şiddetin en somut örneklerinden biri, Qerekozax ve Tişrîn Barajı'na yönelik saldırıları takip eden gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin'in katledilmesi olmuştur. 19 Aralık'ta Türkiye ve beraberindeki SMO adlı paramiliter grubun Kuzey ve Doğu Suriye'ye yönelik saldırıları sırasında, Türkiye'ye ait SİHA tarafından hedef alınan gazeteciler, araçlarında açıkça 'PRESS' ibaresi yer almasına rağmen vurulmuştur. Tişrîn Barajı ile Sirrîn Beldesi arasındaki yolda gerçekleşen bu saldırı, basın mensuplarının yaşam hakkına yönelik ihlallerin ulaştığı boyutu gözler önüne sermiştir" dedi.
'GAZETECİLER ORGANİZE NEFRET KAMPANYALARININ HEDEFİ OLDU'
Saldırıların uluslararası hukuka ve basın özgürlüğüne meydan okurcasına gerçekleştiğini belirten Öncel, şöyle devam etti: "Olayın ardından uluslararası kamuoyunda yükselen tepkiler, gazetecilerin korunması gerektiği konusunda küresel farkındalığın artırılmasını bir kez daha gündeme getirmiştir. Gazetecilere yönelik baskıların bir diğer boyutu, dijital platformlarda yaşanan sistematik saldırılardır. Özellikle kadın hakları, çatışma bölgeleri ve insan hakları gibi hassas konularda çalışan gazeteciler, organize nefret kampanyalarının, kişisel bilgilerin ifşasının ve siber tacizlerin hedefi olmuştur. Bu tür dijital şiddet, gazetecilerin yalnızca mesleklerini icra etmelerini zorlaştırmakla kalmamakta, aynı zamanda psikolojik ve fiziksel güvenliklerini tehdit eden bir mekanizmaya dönüşmektedir."
'SİSTEMATİK BİR TEHDİT TABLOSU'
Hukuki baskıların gazetecilerin susturulmasında sistematik bir araç olarak kullanılmaya devam ettiğini ifade eden Öncel, "2024 yılı boyunca birçok gazeteci eleştirel haberleri nedeniyle yargılanmış, uzun ve yıpratıcı dava süreçlerine maruz bırakılmıştır. Öte yandan, gazetecilere yönelik tehdit ve saldırıların faillerinin büyük bir kısmı cezasız kalmış, bu durum basın mensuplarına yönelik şiddeti artıran bir cezasızlık kültürünü beslemiştir. Hukuki mekanizmaların gazetecilerin haklarını korumak yerine bir yıldırma aracı olarak kullanılması, özgür basın üzerinde ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Gazetecilere yönelik fiziksel, dijital ve hukuki baskılar bir araya geldiğinde, özgür basını hedef alan sistematik bir tehdit tablosu ortaya çıkmaktadır" ifadelerini kullandı.
8 GAZETECİ TUTSAK
Rapora göre 2024 yılı içerisinde 30 kadın gazeteci saldırıya uğradı, 10 kadın gazetecinin evine baskın düzenlendi, 8 kadın gazeteci ifadeye çağrıldı, 3 kadın gazeteci hakkında yakalama kararı çıkartıldı, 4 kadın gazeteci tutuklandı, 45 kadın gazeteci kötü muameleye maruz kaldı, 17 kadın gazeteci tehdit edildi, 40 kadın gazetecinin haber takibi engellendi, 8 tutsak kadın gazeteci ise hak ihlaline maruz kaldı.
2024 yılında 37 kadın gazeteci hakkında soruşturma, 29'u hakkında dava açıldı, 25'i hakkında ise yargılandığı davada ceza istendi. Raporda 1 yılda gazetecilere verilen toplam hapis cezası ise 52 yıl 9 ay 17 gün olarak belirtildi. Raporda, yargılaması devam eden gazeteci sayısı 183 iken 7 Ocak itibariyle 8 gazetecinin tutsak olduğu bilgisine yer verildi. Yine raporda 6 gazetecinin işine son verildiği bilgisi yer aldı.