10 Ekim 2025 Cuma

'ÇED süreci tamamlanana dek gemi söküm faaliyetleri durdurulmalı'

Aliağa'da bulunan gemi söküm tesislerinin ÇED sürecinden muaf tutulmasına tepki gösteren İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu, ÇED süreci tamamlanana kadar tüm gemi söküm faaliyetlerinin durdurulması gerektiğini vurguladı.

İzmir Gemi Söküm Koordinasyonu, Aliağa'da bulunan gemi söküm tesislerinin kapasite artışına ilişkin İzmir Tabip Odası'nda basın toplantısı yaptı.

Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Teknik Sorumlusu Selma Akdoğan, Aliağa'da gerçekleştirilen gemi söküm işlemlerinin, gemilerin ülkeye giriş ve söküm süreçlerindeki usulsüzlükler, izin ve raporlardaki eksiklikler ile çevre ve halk sağlığını tehdit ettiğini vurguladı. Akdoğan, şöyle devam etti: "Bakanlık tarafından verilen ÇED kapsamdışı belgeleri ile bugüne kadar ÇED süreci işletilmeksizin çalışmaya devam eden gemi söküm tesisleri için ÇED süreci işletilmesi gerektiğine ilişkin EGEÇEP, İzmir Barosu, TMMOB Mimarlar Odası, İzmir Tabip Odası ve 8 yurttaşın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına karşı açtığı dava süreci devam ederken, 'Gemi Söküm Ve Gemi Geri Dönüşümü Faaliyeti Alan Artışı Projesi' adı ile ÇED sürecinin başladığı duyurusu ÇŞİM sayfasında paylaşıldı. Mart ayında iki farklı tarih için halkın katılım toplantısı duyurusu yapıldı ancak daha sonra iptal edildi."

'SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULDU'
ÇED süreci sonlandırılırken, sahadaki faaliyetlerin mevcut ÇED muafiyetine konu alanda sürdürülmesine izin verildiğini kaydeden Selma Akdoğan, "Sektörün Aliağa'da faaliyete başlamasından bu yana şirketler pek çok operasyonel değişiklik geçirmiş, ÇED yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği tarihten bu yana kapasite artışı ve devirler gerçekleşmiştir. ÇED yönetmeliğindeki muafiyet şartlarını ortadan kaldıracak pek çok değişiklik olmasına karşın ilk kuruluş tarihinin 1993 yılından önce olması gerekçe gösterilerek ÇED'den muaf tutulmuşlardır. Diğer taraftan gemi söküm tesislerinin ÇED muafiyetine ilişkin açılan dava Anayasa Mahkemesine taşınmış olup yasal süreç devam etmektedir. Ayrıca gemi söküm tesislerinin yaratığı kirlilik, çevresel ihlaller ve mevzuat kapsamında yerine getirilmesi zorunlu olan iş sağlığı ve güvenliği koşullarını sağlamadan işletme süreçlerine devam edilmesi konusunda ilgili taraflarca suç duyurusunda bulunulmuştur" diye belirtti.

'15 BİN GÖMÜLÜ ATIK ORTAYA ÇIKTI'
Son 1 yıl içinde söküm bölgesinde gömülü 15 bin ton atığın ortaya çıktığını anımsatan Akdoğan, "Yaşanan ihlaller ve devam eden yasal süreç göz önünde bulundurularak gerek sahanın somut koşullarına gerekse yürütülen faaliyetin risklerine uygun kamu yararı ve bilimsel ilkeler çerçevesinde bir ÇED süreci tamamlanana ve riskleri ortadan kaldıran gerekli koşullar sağlanana kadar gemi söküm faaliyetleri durdurulmalıdır. Amacına uygun bir ÇED süreci yürütülmeli; çalışma yöntemi, alınması gereken önlemler, kontrol ve denetim mekanizmaları sorgulanmalıdır. Gemi söküm tesislerinin çevre, halk ve işçi sağlığı açısından güvenli ve sağlıklı koşullarda faaliyet gösterebilmesi için kuru havuz yöntemi zorunlu tutulmalıdır. Çevre ve halk sağlığının korunması, işçi sağlığı ve güvenliği için gerekli tüm önlemlerin alınması sağlanmalıdır" diye konuştu.