Rusya, Orta Doğu'da inisiyatif almaya hazırlanıyor
Moskova, Orta Doğu'daki sorunların çözümüne ilişkin diplomatik görüşmelere başladı. Rusya Dışişleri Bakanlığı ilerleyen günlerde Dörtlü Komite temsilcileriyle sanal bir toplantı düzenlemek için çaba sarf etmeye başladı.
Moskova, Orta Doğu'daki çözüm meselesine ilişkin diplomatik görüşmelerine başladı. Bu çerçevede 21 Mayıs'ta ABD Başkanı Donald Trump'ın planını kabul etmediğini yinelerken, Moskova'nın Filistinliler ve İsrailliler arasında arabulucu bir rol oynamaya hazır olduğunu açıkladı. Aynı şekilde Rusya Dışişleri Bakanlığı da ilerleyen günlerde Dörtlü Komite temsilcileriyle sanal bir toplantı düzenlemek için çaba sarf etmeye başladı.
RIA Novosti Haber Ajansı'na göre diplomatik kaynaklar, toplantı tarihini belirlemek için temasların devam ettiğini söyledi. Aktarılana göre Rusya Dışişleri Bakanı'nın Orta Doğu İşleri Yardımcısı Sergey Vershinin, toplantıda ülkesini temsil edecek ve toplantı, özel temsilciler düzeyinde olacak. Dörtlü Komite'deki diğer taraflar olan ABD, Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği'nin (AB) pozisyonlarının ise tam olarak netleşmediği aktarıldı.
MOSKAVA'DA ORTA DOĞU BARIŞI İÇİN KONFERANS ÇAĞRISI
Filistin'in Rusya Büyükelçisi Abdül Hafız Nofal, yaptığı açıklamada, Filistin Devlet Başkanı Abbas'ın Rus mevkidaşı Vladimir Putin'e bir mesaj ileterek, Moskova'da Orta Doğu barışı amacıyla tüm tarafların katıldığı uluslararası bir konferans düzenlemek üzere çalışma çağrısı yaptığını söyledi. Büyükelçi, Rusya'nın tepkisinin ise olumlu olduğunu ifade etti.
Moskova, Filistinli gruplar arası ve Filistin-İsrail arasındaki görüşmeleri düzenleyerek arabuluculuk yapmak istediğini açıkladı. Ancak aynı zamanda Washington ve Filistin tarafı arasında Trump'ın planı etrafında görüş birliği sağlamada rol oynamaya hazır olduğunu belirtti. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov, 21 Mayıs'ta Cenevre'de ABD- Filistin zirvesi düzenlemeyi öneren bir Rus girişimine dair medya organlarında çıkan haberleri yalanlarken, söz konusu haberleri "tam bir saçmalık" olarak nitelendirdi.
'YÜZYILIN ANLAŞMASI'NIN YÜRÜRLÜĞE KONULMASI İMKANSIZ'
Rusya Devlet Başkanı'nın Orta Doğu ve Afrika ülkeleri işleri özel temsilcisi olan Bogdanov, "Batı medyası, Avi Berkowitz (Orta Doğu çözümüne ilişkin Beyaz Saray Özel Temsilcisi) ve bazı ulusal güvenlik yetkilileriyle konuya ilişkin görüşme yaptığımı yazdı" dedi. "Moskova, Orta Doğu çözümü hususundaki ABD Yüzyılın Anlaşması'nın yürürlüğe koyulmasının imkansız olduğuna inanıyor" diyen Rus diplomat, "Berkowitz, beni aradı ve planın yürürlüğe koyulması gerekliliği hakkında konuşmaya başladı. Kendisine bunun imkansız olduğunu, Filistinliler'in ve Arap Birliği'nin tavrını bildiklerini söyledim. Orta Doğu için Dörtlü Komite'nin, koşulları tartışmak ve nasıl bir çıkış yolu olacağını ele almak için bir araya gelmesi gerektiğini belirttim" açıklamasında bulundu.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, iki gün önce İsrailli mevkidaşı Gabi Ashkenazi ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek, "Rusya'nın uluslararası kararlar temelinde Filistinlilerle diyaloğu kolaylaştırmayı sürdürmeye hazır olduğunu" belirtti. Dışişleri Bakanlığı'nın yayınladığı bildiriye göre Rusya tarafı, "uluslararası yasalar temelinde İsrailliler ile Filistinliler arasında doğrudan diyalog yoluyla barış sürecinin yeniden başlamasına yardımcı olmaya istekli olduğunu" ifade etti.
Öte yandan Rusya Federasyon Konseyi'nin Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı Konstantin Kosaçev, Moskova'nın Filistin- İsrail çatışmasında arabuluculuk rolünü oynamaya hazır olduğunu vurguladı. Kosaçev, "Hedefimiz barıştır, kimsenin zaferi değildir. Orta Doğu'nun sorununu çözmek için tek çözüm budur. Tek taraflı eylemlerin, bölgenin tüm sakinleri için bir tehdit oluşturduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle, diyaloğa geri dönmek gereklidir" ifadelerini kullandı.
MİNİ ZİRVE ÖNERİSİ
İsrail makamları ise, ilerleyen birkaç gün içinde Cenevre'de BM ve birçok Arap ve batı ülkeleri temsilcilerinin varlığında ABD yönetiminden ve Filistin Yönetimi'nden önde gelen yetkilileri de içerecek şekilde bir toplantı düzenlemeyi amaçlayan bir Rus girişiminin varlığına dikkati çekti. Girişimin, Başkan Donald Trump'ın Yüzyılın Anlaşması olarak bilinen planındaki değişiklikleri ele almayı ve Filistin topraklarındaki gerilimi ortadan kaldıran, İsrail-Filistin müzakerelerinin önünü açan bir atmosfer yaratmayı amaçladığı ifade edildi.
İsrail'de yayın yapan Kanal 13 televizyonu muhabiri Barak Ravid, batılı siyasi yetkililerden alıntı yaptığı haberinde, Rusya'nın önerisinin, Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov ve ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi Avi Berkowitz'in arasında salı günü gerçekleşen bir telefon görüşmesinde ortaya koyulduğunu söyledi. Aynı şekilde Moskova'nın, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) önde gelen temsilcilerin yanı sıra uluslararası Dörtlü Komite ülkelerinin, AB'nin, BM'nin, Rusya'nın ve ABD'nin önde gelen temsilcilerinin de katılımıyla ABD ve Filistin taraflarına mini bir zirve önerisinde bulunduğu ifade edildi.
FKÖ, GİRİŞİMİ REDDETMEDİ
Ravid, Berkowitz'in bu girişime karşı gelmediğine, aksine Yüzyılın Anlaşması maddelerinde değişiklik yapmak isteyen Filistin'in yaklaşımını memnuniyetle karşıladığına dikkati çekti. ABD idaresinin Filistin ortaklığı meselesini planının merkezine yerleştirdiğini söylerken, "Önemli olan, bu planın eksen olmasıdır" dedi. Aynı gün Bogdanov, Filistin Başmüzakerecisi ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Genel Sekreteri Saeb Ureykat ile de temasa geçerek, kendisine girişimini sundu. Ureykat'ın girişimi reddetmediği, ancak Ruslara kesin bir cevap da vermediği belirtildi.
Barak Ravid, BM ve AB diplomatlarından ‘bu girişime coşkulu bir destek verildiğini' işittiğini söylerken, işgal altındaki Batı Şeria'da İsrail'in ilhak sürecini ve bölgede güvenlik patlaması riskini durduracak yeni bir diplomatik hareketlilik fırsatına dikkati çekti. İsrail hükümeti bu girişim hakkında resmi olarak yorum yapmayı reddetse de Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar, "Yeni İsrail hükümetinde siyasi süreci harekete geçirmek için her türlü girişimi destekleyen güçlü bir akım var" dedi.