GÜNCEL

Soysal: Endüstriyel ve evsel at�klar�n Marmara'ya de�arj� durdurulmal�

�STANBUL (P�nar Gay�p)
9 Haziran 2021 Çar�amba

Müsilaj krizinin bir sistem, kapitalist üretim-tüketim ili�kilerinin sonucu ortaya ç�kt��n� söyleyen �zmir Tabip Odas� Çevre Komisyonu Ba�kan� Soysal, bir an önce endüstriyel ve evsel at�klar�n gerekti�i gibi ar�t�lmadan Marmara Denizi'ne de�arj�n�n durulmas� ça�r�s� yapt�.

Müsilaj ba�ta Marmara Denizi olmak üzere Karadeniz ve Ege Denizi için de büyük bir felakete dönü�tü. Deniz, su, do�a tahrip edilirken, insanlar ve do�al ya�am�n da gelece�i tehdit alt�nda.

Denizlerdeki biyolojik ya�am�n ba�lang�c� olan fitoplanktonlar�n a��r� ço�almas� sonucu tepkime vermesi, tepkime sonucunda aç��a ç�kan sümüksü salg� olan müsilaj, Marmara Denizi'nde ilk olarak 2007'de görüldü.

Marmara Denizi'nin dip ve üst olmak üzere iki ak�nt�s� var. Dip ak�nt�s� Karadeniz'e do�ru, üst ak�nt�s� Karadeniz'den Marmara'ya oradan Akdeniz'e do�ru gidiyor. Marmara Denizi bugün sermaye taraf�ndan bir at�k çöplü�üne dönü�türülmü� durumda. Bütün sanayi çöplükleri, sanayinin pis sular� derin de�arj denilen sistemle Marmara Denizi'ne de�arj ediliyor. Derin de�arj sistemi ile suyun 15 ila 30 metre alt�na bu sanayi at�klar� ar�t�lmadan b�rak�l�yor. Dip ak�nt�s� nedeniyle bunlar Karadeniz'e ula��rken, Karadeniz kirletiliyor. Fakat kirlilik üst ak�nt�s� ile tekrar Marmara'ya ta��n�yor. Önlem al�nmamas� durumunda buradan Ege'ye, Akdeniz'e ula�arak bütün denizleri kirletmesinin önü aç�lm�� olacak.

Tehlike giderek artarken iktidar görüntüyü kurtarmakla ilgileniyor. �zmir Tabip Odas� Çevre Komisyonu Ba�kan� Doktor Ahmet Soysal ile müsilaj�, zararlar�n�; müsilaja kar�� hükümetin yürütmesi gereken politikalar� ve kal�c� çözümü konu�tuk.

Marmara Denizi'nde 2007 y�l�nda da küçük boyutlarda müsilaj oldu�unu hat�rlatan Soysal, "Evsel ve kentsel at�klar� çok ciddi ar�t�mlara tabi tutmadan bu alanlara bo�altt��m�zdan böyle bir tablo kar��m�za ç�kt�" dedi.

'ENDÜSTR�YEL ATIKLARIN ARITILMADAN DÖKÜLMES� ENGELLENMEL�'
Ya�anan sorunun çok ciddi oldu�unu dile getiren Soysal, mücadele yöntemlerini �öyle aktard�: "Burada mücadeleyi iki boyutta görmek laz�m. Acil yap�lacak olanlar ve bir de k�sa zaman içinde yap�lmas� gerekenler. Temizlik çal��malar� yap�l�yor �u anda. Ama bunlar çözüm de�il. Biraz durumu hafifletme kapsam�nda dü�ünülebilir. Sadece deniz üstünde gördü�ümüz müsilaj yok, deniz alt�nda da var. O nedenle de yap�lanlar�n sadece kozmetik oldu�unu söylemek gerek. Kesin çözüm pe�inde ko�uyorsak ki ko�mal�y�z. Marmara Denizi'nde ilk müsilaj sorunlar� ya�and��nda Kentsel At�k Su Ar�t�m Yönetmeli�i'ni yay�nlad�k. Müsilajla ilgili tarifler de var, o dönemden itibaren bu sorunu çözmeliydik. Yap�lacak tek ve ortak bir çözüm var; kentsel ve endüstriyel at�klar�n ar�t�lmadan Marmara Denizi'ne dökülmesini engellemek. Yani ar�t�m tesislerini kurmak, kentsel ve endüstriyel at�klar� ileri biyolojik ar�t�ma, gerekiyorsa kimyasal ar�t�ma tabi tutmak. Bunlar� gerekti�i gibi ar�tt�ktan sonra de�arj etmek.

Bir de Trakya için Ergene Havzas�'na yap�lan derin de�arj sistemi de bir an önce gözden geçirilmeli, gerekenlerin yap�ld�� konusunda kamuoyu ikna edilmeli."

'�Ç VE KAPALI DEN�ZLERE DE�ARJ YAPILIRKEN ÇOK D�KKATL� OLUNMALI'
Y�llar önce müsilaj ortaya ç�kt��nda, sorunun kal�c� çözümü konusunda ad�mlar at�lsayd� bugün böyle bir krizin ya�anmayaca��na dikkat çeken Soysal, "Biz y�llard�r özellikle kentsel ve endüstriyel at�k sular�n gerekti�i gibi ar�t�ld�ktan sonra de�arj edilmesini savunduk. Y�llard�r Marmara ve Karadeniz gibi özellikle iç denizlere, kapal� denizlere de�arj yap�l�rken çok dikkatli olunmas�n� savunduk. 2016'da Tekirda�'da Ergene derin de�arj sistemini gördüm ve inanamad�m. Ergene suyunu al�yorsunuz gerekti�i kadar ar�tmadan derin ak�nt�lara bunu veriyorsunuz ve derin ak�nt�larla Karadeniz'e gidecek diye dü�ünüyorlar" diye konu�tu.

Çevre sorunlar�n�n siyasi s�n�rlar� a�t��n�n alt�n� çizen Soysal, bu y�l ki 5 Haziran Dünya Çevre Günü'nün temas�n�n ekolojik onar�m ve ekolojik restorasyon oldu�unu hat�rlatt�. Bu slogan�n belirlenmesinin üzücü oldu�unu söyleyen Soysal, çünkü insanl��n do�a ve canl� ya�am�n� sömürdü�ünü, ya�am alanlar�n�n bitme noktas�na geldi�ini kabul etti�ini ve bu do�rultuda da ekolojik onar�ma ihtiyaç duydu�unu belirtti.

'DEN�ZE FOSEPT�K MUAMELES� YAPARSAN DEN�Z DE FOSEPT�K G�B� DAVRANIR'
Ekolojik y�k�m�n nedeninin sistem, kapitalist üretim-tüketim ili�kileri oldu�unu vurgulayan Soysal, bu ili�kiler devam etti�i sürece müsilaj gibi do�a olaylar�n�n ya�anaca��n� belirtti. Soysal, �u ifadelerle devam etti: "Müsilaj da bunu ac� bir �ekilde gösterdi. Marmara Denizi'nde ortaya ç�kmas�n�n temel nedeni o çevrede özellikle Trakya ve Güney Marmara bölgesinde Bursa civar�nda kurulu organize sanayi bölgeleri ve kentlerin at�klar�n�n hiçbir �ekilde ar�t�lmadan Marmara Denizi'ne dökülmesidir. Marmara Denizi'ne foseptik muamelesi yap�yorsunuz. Deniz de foseptik gibi davranarak intikam�n� al�yor. Sonuç olarak her �ey insanlar için mant��yla gidersek, bizim d��m�zdaki canl� ve cans�z çevreyi yok sayarsak Marmara Denizi'nde kar��m�za ç�kan müsilaj sorunu ba�ka alanlarda da ç�kacak.

'�NSANI EKOS�STEM�N EFEND�S� OLARAK DE��L PARÇASI OLARAK GÖRMEL�Y�Z'
�nsanlar, denize girip giremeyeceklerini soruyor bana. Mavi Bayrak ko�ullar� ortada, denize girilmez. Müsilaj mikro organizmalar için üreme alan�. Böyle bir ortamda nas�l denize girilir. Oradaki canl� ya�am� bitiyor, müsilaj denizin alt�n� da kaplayarak oksijen satürasyonunu dü�ürüyor. Alt�ndaki bal�klar, sucul canl�lar bo�ularak ölüyor. Bal�kç�l�kla geçinen insanlar var. Bal�kç�lar bal�k avlayamayacak bu nedenle. Marmara Denizi d��nda getirilecek, fiyat yükselecek. Kimisinin besin zinciri bozulacak kimisinin geliri dü�ecek. Bunlar�n hepsi birbirine ba�l�. Ekosistemi koruyabilmemiz için her �eyden önce, insan� ekosistemin üstündeki efendi olarak görmek dü�üncesinden vazgeçmeli, ekosistemin parças� oldu�unu hat�rlamak gerek. O zaman bu sorunlar� çözme �ans�m�z daha fazla."

'ATIKLAR ARITILMADAN MARMARA'YA DE�ARJ ED�LMEMEL�'
Do�aya sayg�l� politikalar geli�tirmenin kal�c� çözüm oldu�unu söyleyen Soysal, "Lüks üretim ve tüketimimizi azaltarak, üretimi insanlar�n temel ihtiyaçlar�na göre planlayaca��z, ama bunu yap�ncaya kadar da üretim yaparken ortaya ç�kan at�klar�m�z�n ar�t�m� konusunda da bilimin do�rultusunda hareket etmeliyiz. Biliyorum ki birçok endüstriyel tesis at�k yönetiminin maliyetinden kaç�nmak, ürettiklerini daha ucuza mal etmek için at�k sular�n� veya di�er at�klar�n� gerekti�i gibi ar�tmadan do�aya veriyorlar. Müsilaj da kentsel at�k su, endüstriyel at�k suyun sonucudur. Hepimiz de sonuç olarak ekolojik aç�dan, ekosistemlere sayg�l� ve bunun için ad�m atacak iktidarlar için çal��mal�y�z. En temel çözüm burada. �u ça�r�da bulunmak istiyorum; bir an önce endüstriyel at�k olsun, evsel at�k olsun bunlar�n ar�t�lmadan Marmara'ya de�arj� durdurulmal�d�r. Bir de Marmara'ya yap�lan derin de�arj saçmal��ndan vazgeçilmeli. Bugün kozmetik önlemlerle kaç�nd��m�z müsilaj yar�n çok daha tehlikeli dönecek; Karadeniz'i de Ege Denizi'ni de etkileyecek" dedi.

Soysal: Endüstriyel ve evsel at�klar�n Marmara'ya de�arj� durdurulmal�

�lgili Haberler