GÜNCEL

Orhan Çelebi yazd�: Mevsimlik i�çilerin durumu kötüydü, �imdi daha beter

ORHAN ÇELEB�
9 Nisan 2020 Per�embe

Say�lar� milyonlar� bulan mevsimlik tar�m ve in�aat i�çileri i�e gidemeyece�i için ya�amlar�n� nas�l sürdürecekler? Bu say�ya çocuklar� da ekledi�imizde milyonlarca emekçi aç kalacak. Çünkü bu y�l çal��amayacaklar.

Aral�k 2019 y�l�nda Çin'de ortaya ç�kan ve �u anda 205 ülkede on binlerce insan�n ya�am�na neden olan koronavirüs yay�larak devam ediyor. Dünya devletlerinin virüs kar��s�nda çaresiz kald��, her geçen gün artan ölüm vakalar� ve daha ne zaman son bulaca�� belli olmayan bir süreç. On binlerce insan�n ölümüne, milyonlarca insan�n virüsü kapmas�na ve henüz etkisinin ne olaca�� belli olmayan onlarca önlemle ya�am al��kanl�klar�nda de�i�ikli�e yol açt�. Emperyalist ve kapitalist devletlerin virüs kar��s�nda gerçek bir çözüm üretemediklerini görüyoruz. Büyük bir aymazl�kla ölümleri seyretmeye devam ediyorlar.

Virüsten milyonlarca emekçi etkilendi. Milyonlarca i�çi ve emekçi i�siz kald�. Evine ekmek götüremez hale geldi.

Dünyay� kas�p kavuran koronavirüs ülkemizde de yay�larak devam ediyor. Tüm �ehirlerde görülen virüs vakalar�, var olan ekonomik krizi derinle�tiriyor. Ama hükümetin üretime devam politikas� i�çilerin ve çal��mak zorunda kalan emekçilerin ya�am�n� hiçe saymakta. �nsanlar�n ya�am hakk� ellerinden al�n�yor.

Ülkemizdeki di�er bir gerçek de koronavirüs nedeniyle 200 bine yak�n mevsimlik tar�m i�çisinin içinde bulunduklar� durumdur. Kay�t d�� mevsimlik i�çiler ile ailelerini de hesaba katt��m�zda bu oran 2 milyona yakla��yor.

En fazla mevsimlik tar�m i�çisi bulunan ilk be� il, s�ras�yla 9 bin 777 i�çi ile �zmir, 8 bin 582 i�çi ile Mersin, 7 Bin 956 i�çi ile Adana, 7 bin 108 i�çi ile Denizli ve 5 bin 977 i�çi ile Bal�kesir. En az mevsimlik i�çi bulunan ilk be� il ise 3 i�çi ile Hakkari, 26 i�çi ile I�d�r, 27 i�çi ile Bitlis, 33 i�çi ile K�r�kkale ve 38 i�çi ile Bingöl oldu.

Resmi kay�tlara göre veriler böyle olsa da ama gerçek rakam�n bunun on kat daha fazlas� oldu�udur. Çünkü yüz binlerce emekçi geçimini sa�lamak, kar�nlar�n� doyurmak, çocuklar�na daha iyi bir gelecek sa�lamak için kentlerini, köylerini her y�l aylarca terk etmek ve yaban ellerde çok zor ko�ullarda ve en dü�ük ücretle çal��mak zorunda kal�yorlar. Hiçbir sa�l�k güvencesi olmayan, derme çatma çad�r ve kulübelerde kalan, kald�klar� yerlerde elektrik, temiz su dahi olmayan bu mevsimlik tar�m i�çileri, bir de gittikleri yerlerde �rkç� sald�r�lara maruz kal�yorlar. Bu i�çilerin yüzde 90'� Kürt illerinden kalk�p Karadeniz'de f�nd�k, Ege bölgesinde zeytin, Malatya'da kay�s�, Adana, Antalya, Mersin gibi illerde narenciye ve sebze, Antep'te f�st�k toplamak zorunda. Burada ya�ayan �rkç� fa�istler taraf�ndan horlan�yor, d��lan�yor veya sald�r�ya maruz kal�yorlar. Çal��maya gittikleri birçok yerde yer yer ücretlerini alamadan tehdit edilerek memleketlerine gönderilmektedir. Çal��maya gittikleri yerlere e� ve çocuklar�n� beraber götürmek zorundalar. Çünkü çocuklar da onlarla ya�amak zorunda. Sa�l�ks�z ko�ullarda kalan çocuklar, hastalanma ve kronik rahats�zl�klara yakalan�yorlar. Hiçbir sosyal aktivitesi olmadan bebek ve çocuk ya�ta mevsimlik i�çi olup ç�k�yorlar. Tek geçim kaynaklar� bu olan mevsimlik tar�m i�çileri koronavirüs nedeniyle bu y�l çal��maya gidemeyecekler. Milyonlarca mevsimlik i�çinin hakk�n� savunacak bir örgütlenmeleri yok. Ayn� �artlar yine bat� illerinde in�aatlarda çal��maya gidecek olan i�çiler için de geçerlidir. Çünkü �ehirleraras� yolculuk yasakland�. Tüm valilikler, i�çilerin ba�ka �ehirlere gitmelerini ve kendi �ehirlerine gelmelerini yasaklayan kararlar ald�lar.

�imdi temel soru �u; say�lar� milyonlar� bulan bu mevsimlik tar�m ve in�aat i�çileri i�e gidemeyece�i için ya�amlar�n� nas�l sürdürecekler? Bu say�ya çocuklar� da ekledi�imizde milyonlarca emekçi aç kalacak. Çünkü bu y�l çal��amayacaklar. Siyasi iktidar�n bu soruya verece�i cevap ne olacak? Bir taraftan üretimin kesinlikle aksamamas� gerekti�ini söyleyen bir devlet di�er taraftan açl�kla yüz yüze olan milyonlarca emekçi. Zaten fabrikalarda çal��mak zorunda kalan insanlar�n ya�amlar� büyük bir risk alt�nda. ��ten at�l�r�m korkusuyla ölümüne i�e gitmek zorunda olan milyonlar. Bir taraftan da koronavirüs nedeniyle hiçbir ko�ulda çal��amayacak olan milyonlarca yoksul Kürt emekçisi. Di�er taraftan da devletin 'tar�m alan�nda üretimi art�rmam�z gerekiyor. D��a ba��ml�l�� azaltmam�z gerekiyor. Çiftçilerimize deste�i art�rmaktay�z' söylemleri var olan gerçe�i de�i�tirmiyor.

Mevsimlik i�çilerin de geleceklerinin güvencesi yok. Çal��maya gittikleri her yerde bu i�çilerin ya�am alanlar�n�n sa�l�kl� olup olmad��ndan tutal�m, sa�l�k güvencesine ve verilen ücretlerin yeterli olup olmad��na kadar denetlenmesi ve güvence alt�na al�nmas� gerekiyor. ��çilerin kalacaklar� yerlere prefabrik evler, elektrik ve temiz su getirmesi zorunlulu�u konulmal�d�r. Tar�m alanlar�na gerekli destekler vermeli, her y�l milyonlarca emekçinin ba�ka �ehirlere gidip çal��ma zorunlulu�unu ortadan kald�rmal�d�r. Bu insanlar kendi topraklar�n� i�leyerek ya�amlar�n� sürdürebilirler yeter ki bu imkan sa�lans�n.

�imdi say�lar� milyonlar� bulan mevsimlik i�çilerin sesi olmak için onlarla dayan��may� büyütelim.

* HDP Dersim Mazgirt'e ba�l� Akpazar (Peri) Beldesi Belediye E�ba�kan�

Orhan Çelebi yazd�: Mevsimlik i�çilerin durumu kötüydü, �imdi daha beter

�lgili Haberler