GÜNCEL

�HD: Hapishanelerdeki hak ihlalleri kayg� verici

�STANBUL
21 Aral�k 2018 Cuma

�HD ve �HP Hapishanelerde ya�anan hak ihlallerine ili�kin haz�rlanan g�zlem raporunda ya�anan hak ihlallerinin kayg� verici oldu�u belirtildi.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) ve Özgürlükçü Hukukçular Platformu (ÖHP), Tekirda� 1 ve 2 Nolu F ve T Tipi Hapishanelerinde yapt�klar� gözlem ve incelemelerini içeren raporu �HD �stanbul �ube binas�nda yapt�� bas�n toplant�s�yla aç�klad�.

Bas�n toplant�s�na �HD �stanbul �ube Ba�kan� Gülseren Yoleri, ölüm orucu gazisi ve �HD Hapishane Komisyonu üyesi Muharrem Kur�un, ÖHP �stanbul �ubesi E� Sözcüsü �lknur Alcan, ÖHP üyesi F�rat Vural kat�ld�.

Hapishanelerin her daim insan haklar� aç�s�ndan önemli sorun alanlar�ndan biri oldu�u aktar�lan raporda, zorunlu hallerde bir tedbir olarak uygulanmas� gereken tutuklulu�unun özellikle muhaliflere yönelik cezaland�rma politikas� olarak uyguland�� belirtildi.

Tutsaklar�n ya�am hakk�n�n dahi a��r tehdit alt�nda oldu�una de�inilen raporda, �HD ve T�HV verilerine göre 2018 y�l�n�n ilk 11 ay� içerisinde hapishanelerde en az 10 ki�inin �üpheli bir �ekilde ya�am�n� yitirdi�i aktar�ld�.

Tecritin genel olarak önemli bir sorun oldu�una de�inilerek, en a��r ve hukuksuz örne�inin ise �mral�'da ya�anmakta oldu�u vurguland�.

A��rla�t�r�lm�� müebbet hapis cezas� verilen tutsaklara uygulanan infaz rejiminin ise tecrit, insan haklar� ihlalleri ve hak gasplar� ile birlikte ortaya ç�kt�� belirtilerek tutsaklar�n 'idam edilmedi�ine pi�man edecek' uygulamalar ya�ad�klar� ifade edildi.

Raporda, hapishanelerde tutulan tutsak say�s�n�n hapishanelerin artan kapasitesinin çok üzerinde olmas�yla do�rudan ve dolayl� ba�lant�l� sorunlar�n da ya�and�� aç�kland�. Raporda, "Yata�� olmayan, uyumak için s�ra bekleyen, yerde yatan, yemek yerken oturacak sandalye bulamayan, s�cak ve temiz su nedeniyle y�kanamayan, yemek azl�� nedeniyle karn� doymayan, personel yetersizli�i nedeniyle mektuplar� geciktirilen ya da hastaneye götürülemeyen" tutsaklar�n oldu�u aktar�ld�.

Son süreçte hapishanelerle ilgili çal��malar yapan demokratik kitle örgütleri ve kurumlara yap�lan hak ihlali ba�vurular�nda ciddi bir art�� gözlemledi�ini ifade eden �HD �stanbul �ube Ba�kan� Yoleri, "Sadece �nsan Haklar� Derne�i �stanbul �ubesi'ne hapishanelerden yap�lan ba�vurular örneklenirse; ba�vuru say�s� 2017 y�l�nda 118 iken, bu say� �HD'ye mektup engeli oldu�una dair �ikayetlerdeki art��a ra�men 2018 y�l� ilk 11 ay�nda 382 olarak saptanm��t�r. Yap�lan giri�imlere yetkililer taraf�ndan verilen cevaplar, sorunlar�n artarak devam edece�ine dair kayg�lar� büyütmektedir" diye konu�tu.

Raporda, Tekirda� 1 ve 2 Nolu F ve T Tipi Hapishanelerinde tutsaklar�n anlat�mlar�ndan yola ç�karak belirlenen hak ihlalleri �öyle:

-Keyfi uygulamalara itiraz edilmesi durumunda zaman zaman fiziki �iddet uygulanmas�,

-Tutsaklar�n baz� odalarda 2 ay öncesine kadar iki kat� (3 ki�ilik yerde 6 ki�i) kalmas�,

-Sohbet hakk�n�n ayda bir ya da iki defa 3 saat, spor hakk�n�n, ayda bir ya da iki 1 saat uygulanmas� ancak baz� bölümlerde disiplin cezalar� ve protestolar nedeniyle 3-4 ayd�r ç�k�lamamas�,

-Bombac�lar s�n�fland�rmalar�n olu�turularak masumiyet karinesinin ihlal edilmesi ve sohbet hakk� çerçevesinde ‘ayn� gruptakilerin' bir araya getirilmemesi,

-Kütüphane ve atölye hakk�n�n idare taraf�ndan keyfi olarak kulland�r�lmamas�,

-Üst ve oda aramas� s�ras�nda; ç�plak arama yap�lmas�, ço�unlukla tüm giysilerin zorla ç�kart�lmas�, i�kence sonras� revir ve hastaneye götürülmeme,

-Oda de�i�ikli�i taleplerinin kabul edilmemesi,

-Koli ve mektup engellemesi, mektuplar�n sansürlenmesi ya da gönderilmemesi, bu yüzden iadeli taahhütlü veya APS yoluyla göndermek zorunda kal�nmas� ile ciddi bir mali yük olu�turmas�,

- Giysi s�n�rlamas� ve ailelerinin getirdi�i k��l�k k�yafetlerin dahi verilmesi,

-Çok s�k ve kefyi olarak disiplin cezalar�n�n verilmesi,

-Hücre cezalar� nedeniyle infaz yakma uygulamas� ve di�er disiplin cezalar� nedeniyle tutsakl�k süresinin keyfi olarak uzat�lmas�,

-Tedavi hakk�na eri�imde sorun ya�anmas�, hastaneye ve revire sevklerin gecikmesi,

-Ring araçlar�n�n hücre gibi olmas� ve hasta nakli için uygun olmamas�,

-Dilekçe hakk�n�n kullan�m� ve adalete eri�imin engellenmesi,

-Zimmetli e�yaya el konulmas�,

-Personelin hakaret içerikli söylem ve davran��lar�,

-Adli tutsaklar üzerinde de a��r bask� kurulmas�, seslerini duyurabilmek için süresiz açl�k grevi, hatta ölüm orucu yapt�klar�n�, hatta bir mahpusun a�z�n� dikerek protesto eyleminde bulunmas� gibi örneklerin ya�anmas�,

Ya�anan hak ihlallerinin giderilmesine yönelik �HD ve ÖHP'nin önerileri ve talepleri �u �ekildedir;

-Hapishanelerdeki i�kence ve kötü muamele ile keyfi uygulamalara son verilmesi,

-Ceza infaz mevzuat� ve uygulamalar�n�n A�HS, Medeni ve Siyasal Haklar Sözle�mesi, BM ��kencenin Önlenmesi Sözle�mesi, BM Mahpuslar�n Islah� �çin Temel Prensipler ve Avrupa Konseyi'nin "Avrupa Cezaevi Kurallar�" ba�l�kl� tavsiye kararlar� gibi uluslar aras� insan haklar� ve ceza infaz�na dair mevzuat ve standartlar�na uygun hale getirilmesi,

-Hasta mahpuslar�n tedaviye eri�im hakk�n�n engellenmesine dönük uygulamalara son verilmesi,

-�nfaz hakimliklerinin ve cumhuriyet savc�l�klar�n�n mahpuslardan gelen �ikayetleri etkin bir �ekilde soru�turmas� ile insan haklar�na ve uluslar aras� mevzuata uygun, hak ihlallerini önlemeye yarar kararlar vermesi,

-Hapishanelerde ya�anan ihlallerin ortadan kald�r�lmas� noktas�nda Adalet Bakanl��, Sa�l�k Bakanl��, TBMM �nsan Haklar� Komisyonu, �l �nsan Haklar� Komisyonlar� ve BM ��kenceyi �zleme Komitesi'nin etkin sorumluluk üstlenmesi,

-Hapishanelerin insan haklar�, sa�l�k ve hukuk alan�nda çal��anlar ba�ta olmak üzere uzman sivil heyetlerin denetimine aç�lmas�.

�HD: Hapishanelerdeki hak ihlalleri kayg� verici

�lgili Haberler