AİHM: Atılım gazetesinin hapishaneye sokulmaması ifade özgürlüğünün ihlalidir
AİHM, bir tutsağın istediği Atılım gazetesinin hapishaneye sokulmamasına 'ifade özgürlüğü ihlali' yönünde karar verdi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Edirne Hapishanesi'nden başvuru yapan Mehmet Çiftçi'nin istemiş olduğu "Atılım" gazetesinin hapishaneye sokulmamasını ifade özgürlüğü ihlali olarak nitelendirdi ve ihlal karar verdi.
MLSA'da yer alan habere göre; Çiftçi'ye posta yoluyla gönderilen Atılım gazetesinin bazı sayılarının, 'örgüt propagandasını yapma', 'suçları ve suçluları övme', 'örgüt eylemlerini meşrulaştırma' gibi genel gerekçelerle hapishane tarafından teslim edilmesi engellendi. Çiftçi, hapishanenin bu engeline karşılık, Edirne İnfaz Hakimliği'ne itiraz etti. İtirazı, İnfaz Kurumu ile aynı gerekçelerle reddedildi. Çiftçi, bu ret kararına karşılık olarak Edirne Ağır Ceza Mahkemesine itirazda bulundu; ancak Edirne Ağır Ceza Mahkemesi de Çiftçi'nin itirazını reddetti. Bunun üzerine Çiftçi, gazetenin bazı sayılarının hapishane idaresi tarafından ele geçirilmesi nedeniyle bilgi ve fikir alma hakkının ihlal edildiğine ilişkin Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu. AYM de Çiftçi'nin yapmış olduğu başvuruyu açıkça dayanaktan yoksun bularak kabul edilemez olduğuna karar verdi.
AİHM yapmış olduğu incelemede, ilk olarak AYM'nin Halil Bayık ve Recep Bekik kararlarında hapishane yetkililerinin hapishane merkezlerinde hükümlülere gönderilen yayınları kontrol ederken dikkate alması gereken ilkeleri incelemiş ve daha sonrasında yapmış olduğu incelemede AYM'nin söz konusu ilkeleri Çiftçi başvurusunda incelemediğini ve dolayısıyla önceki içtihatları ile çeliştiğini belirtmiştir. Nitekim, AYM'nin Recep Bekik ve Halil Bayık kararlarında öngördüğü ilkeler şöyle:
"Yayınların denetimi yapılırken;
"Başvurucunun hangi suçtan, hangi tür ceza infaz kurumunda bulunduğu, söz konusu tedbirin alınmasında ceza infaz kurumu ile işlediği suçun bir etkisinin olup olmadığı,
"Bir yayının tümünün veya bir kısmının mahkûma verilmemesi şeklindeki kısıtlamanın mahkûmun ıslahı ile bağlantısı var ise yayının içeriği ile mahkumun ıslahı arasındaki ilişkinin tam olarak gösterilmesi,
"Her mahpusun toplumsal geçmişi ve suç sicili, entelektüel kapasitesi ve kabiliyeti, şahsi tabiatı, hapis cezasının süresi ve tahliye edildikten sonrası için beklentilerin dikkate alınması,
"Terör suçlarından mahpus olan kişilerin iddia edilen mağduriyetlerin sorumlusu olarak gördükleri kişilere veya devlete karşı daha fazla şiddete yönelmelerine söz konusu yayınların sebebiyet verip vermediği,
"Mahpusa verilmeyen süreli veya süresiz yayının cinsi, içeriği, yayımlayanı ve sorunlu görülen kısımların hangileri olduğunun tespitinin, mahpusa verilmesi sakıncalı bulunan kısımların detaylı analizinin yapılması,
"Böyle bir analizin yapılabilmesi için söz konusu yayının terör örgütleriyle veya terör faaliyetlerinin meşru gösterilmesiyle bir ilişkisi varsa mahpusun ifade özgürlüğü ile demokratik toplumun terör örgütlerinin faaliyetlerine karşı korumaya ilişkin meşru hakkı arasında denge kurulması gereklidir."