GÜNCEL
Kalıcı OHAL eskisinden beter
3 yılı kapsayacak şekilde genişletilen OHAL'de toplantı ve yürüyüşlerin süresinden, uzun gözaltı süresine, Valilerin kimlerin illere girebileceğinden kimlerin yurt dışına çıkabileceğine karar vermesine kadar yapılacak değişiklik ile Anayasa'da yer alan bir dizi hak gasp ediliyor.
OHAL'i 3 yıl süreyle kalıcı hale getiren AKP, yapılacak değişiklikler ile Anayasa'da yer alan bir çok temel hakkı gasp etmeye çalışıyor.
Adalet Komisyonu'nda görüşülecek olan OHAL'i fiilen 3 yıl daha uzatan ve kalıcı hale getiren yasa tasarısının pazartesi günü Meclis Kurulu gündemine alınması ve hafta içinde yasalaşması bekleniyor.
AKP, kimi temel hak ve özgürlükleri kısıtlamasına dayanak olarak Anayasaya Mahkemesi'nin kararlarını emsal gösterirken bazı tasarı maddeleri içinde Avrupa ülkelerindeki uygulamaları örnek gösteriyor.
'GÜNLÜK YAŞAMI KATLANAMAZ KILMA' KRİTERİ
Toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yapılacağı yer ve güzergâhın belirlenmesinde 'vatandaşların günlük yaşamını aşırı ve katlanılamaz derecede zorlaştırmayacak' kriteri ekleniyor.
Anayasa Mahkemesi tarafından toplantı ve gösteri yürüyüşünün başkalarının günlük yaşamlarını bir miktar zorlaştırmasının kaçınılmaz olduğu, o yerin toplantı ve gösteri yürüyüşlerine kapatılmasını haklılaştırabilmesi için gündelik yaşamın 'aşırı ve katlanılamaz derecede' zorlaşması gerektiğini vurgulayan kararı aynen alınarak kriter haline getirildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın camiye gidişinin bile ülkede hayatı felç ettiği, camiye çıkan veya çıkmayan tüm yolların kapatıldığı ve neredeyse vatandaşların evinden çıkmasının yasaklanacağı uygulamaları yok sayan tasarı en demokratik eylemi bile bu gerekçe ile yasaklayabilecek.
GÜNEŞİN BATIŞINA GÖRE MÜLKİ İDARİ AMİR KARAR VERECEK
Öneride 'Açık yerlerdeki toplantılar ile yürüyüşler gece vaktinin başlamasıyla dağılacak şekilde, kapalı yerlerdeki toplantılar ise saat 24.00'e kadar yapılabilir' hükmü yer alıyor.
Anayasa Mahkemesi etkinliklerde katılımcı sayısı gibi hususların dikkate alındığında güneşin batmasından sonra devam etmesinin yasaklanması, haklar arasında kurulması gereken adil dengenin bozulmasına yol açabileceği yönündeki kararına atfen açık yerlerde yapılan toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin dağılma saati mahallin en büyük mülki idare amirinin kararıyla en geç 24.00'e kadar uzatılabileceği değişikliği yapılıyor.
GÖZALTI SÜRESİNİN UZATILMASINA KILIF ARANIYOR
3 yıl süreyle bireysel suçlarda gözaltı süresinin hâkim kararıyla 6 gün, toplu suçlarda ise 12 güne kadar uzatılması öngörülüyor.
Düzenlemenin anayasaya aykırı olmadığına gerekçe olarak da İngiltere ve AİHM'den örnekler veriliyor. “İngiltere uygulamasında bazı suçlar yönünden 48 saatlik gözaltı süresinden sonra hâkim kararıyla 7 günlük uzatma süreleri bulunmakta, bu süre toplamda 14 güne kadar uzatılabilmektedir.
Her fırsatta “Et Avrupa' diye başlayıp sürekli Türkiye'yi kıskandığı iddia edilen Avrupa ülkelerinin yasalarını örnek gösteren bu yasa önerisi burjuva demokrasisinin kırıntısını bile yok etmeye çalışan Cumhurbaşkanı'nın pratikleri ile uyuşmuyor.
POLİSİN YASA DIŞI DİNLEMESİ YASAL HALE GELİYOR
Yasa önerisinde “terör örgütlerine mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle hakkında inceleme ve soruşturma yürütülen kişiler ile bunların eş ve çocuklarına ilişkin olarak yetkili kurul, komisyon ve diğer mercilere ihtiyaç duyulan telekomünikasyon yoluyla iletişimin tespiti de dahil olmak üzere her türlü bilgi ve belge, kamu ve özel tüm kurum ve kuruluşlarca vakit geçirilmeksizin verilir” hükmü yer alıyor.
Siyasi davalarda hukuksuz delil dinleme ve takip yapan polis tutanaklarının iddianamede delil olarak yer alması neredeyse yargılama rutinine dönüştü. AKP, bu rutini yasal hale getiriyor.
VALİ İLİN KAPI BEKÇİSİ OLACAK
Öneriyle, valilere, kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde 15 günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı sınırlama yetkisi tanınıyor.
Bir süredir denetimli serbestlik kapsamında kişinin yaşadığı ilin sınırları dışına çıkmaması şeklinde başlayan uygulama genişletilerek insanların belirli illere giriş çıkışı da vali iznine bağlı olacak.
PASAPORT İPTALİ KALICILAŞTIRILIYOR
Öneriyle, OHAL döneminde olduğu gibi 3 yıl süreyle görevden uzaklaştırılanlar veya görevlerine son verilenlerin silah ruhsatları ve pasaportlarının iptal edilmesi öngörülüyor.