GÜNCEL

ÇHD: Kuyu tiplerindeki açl�k grevi direni�ine ses verin

�STANBUL / �ZM�R - ETHA
26 May�s 2025 Pazartesi

ÇHD Hapishaneler Komisyonu �stanbul, �zmir, Antalya ve Ankara'da "Kuyu tipi hapishaneler kaapt�ls�n" talebiyle bas�n toplant�s� düzenledi. Kuyu tiplerinde açl�k grevinde olan siyasi tutsaklar�n durumuna ili�kin bilgilendirme yap�lan aç�klamada, açl�k grevlerine ses verme ça�r�s� yap�ld�.

Ça�da� Hukukçular Derne�i (ÇHD) Hapishaneler Komisyonu "Kuyu tipi hapishaneler kapat�ls�n" talebiyle �stanbul, �zmir, Antalya ve Ankara'da bas�n aç�klamas� yapt�.

ÇHD �stanbul Hapishaneler Komisyonun, �stanbul Barosu Kültür Merkezinde düzenlenledi�i bas�n aç�klamas�na Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) ve Grup Yorum emekçileri de kat�ld�.

Bas�n aç�klamas�ndan önce konu�an avukat Güçlü Sevimli, bugün kuyu tipi hapishanelerin 19 Aral�k 2000 y�l�nda F tipi hapishanelerin in�a edilmesinin bir benzeri oldu�unu kaydetti. Sevimli, 2021 y�l�nda Y, S tipi olarak adland�r�lan yüksek güvenlikli hapishaneler oldu�unu belirtti. Devletin F tiplerinde siyasi tutsaklar�n iradesini k�ramad��n�, daha koyu bir tecrit ve izolasyon için kuyu tipi denilen yüksek güvenlikli hapishane modeline geçildi�ini ifade eden Sevimli, devletin kuyu tiplerinin in�as�n� sessizce hayata geçirdi�ini söyledi.

'40'A YAKIN YGC VAR'
"Adalet Bakanl��n�n bas�na bu hapishanelerle ilgili verdi�i bir bilgi bile yok" diyen Sevimli, 40'a yak�n kuyu tipi hapishane oldu�unu, bunlar�n 7'�er adet Y ve S tipi, 19 adet yüksek güvenlikli hapishane oldu�unu ifade etti. Bu hapishaneler hakk�nda çok fazla bilgi sahibi olunmad��n�n alt�n� çizen Sevimli, "Buradaki infaz modeli ve tecridin uygulanma biçimine dair bilgi alam�youz" dedi.

Y tipinde tutsaklar�n tek ki�i tutuldu�unu, S tipinde ise tek ve 3 ki�ilik hücreler bulundu�unu kaydeden Sevimli, kuyu tipi hapishanelerde camlar�n telle kapl� , hücre kap�s�n�n elektronik, gardiyan olmadan kap�lar�n�n aç�lmad��n�, kap�lar�n ana merkez taraf�ndan aç�ld��n�, hücrelerin kendi havaland�rmas�n�n olmad��n� ve havaland�rman�n da bir saat oldu�unu söyledi.

"Bu hapishaneler kanuna ayk�r�" diyen Sevimli, hapisahnede bir tutsa��n disiplin cezas� almas� durumunda 20 günü geçmemek kayd�yla hücrede tutulabilece�ine dair yasa olmas�na ra�men siyasi tutsaklar�n "süresiz hücre cezas� ald��n�" ifade etti.

DO�AN: ��KENCE HAP�SHANE G�R��NDE BA�LADI
Daha sonra K�r�ehir Yüksek Güvenlikli Hapishanesinde tutsak olan ve ba�ka bir hapishaneye sevk talebinin kar��lanmas� için 168 gün açl�k grevi yapan Grup Yorum emekçisi Vedat Do�an, kuyu tipi hapishanede yaa�d�klar�n� anlatt�. Do�an, hapishaneye ilk giri�te gardiyanlar�n ve müdürün "tek kalacaks�n�z, birbirinizle temas�n�z olmayacak, ç�plak arama yap�lacak" diyerek yapacaklar� i�kenceyi do�rudan itiraf ettiklerini belirtti. Do�an, bu uygulamalar� kabul etmeyeceklerini belirttiklerini ve gardiyanlar�n "Sizde inat varsa bizde de var. Sizi burada adam edece�iz" diyerek hakaret etti�ini belirtti.

Kuyu tipi hapishanelerin ve tecridin tutsaklar üzerinde psikolojik bsk� kurdu�unu kaydeden Do�an, "Hapishane d��na ç�kmak tehlikeli görüldü�ü için mahkemeye gidemiyorsunuz. Hastaneye giderken üstünüz çok detayl� aran�yor, a��z içi aramas� dayat�l�yor ve bunlar� kabul etmezseniz hastaneye götürülmüyorsunuz" dedi.

'AÇLIK GREV� D�REN��NE SES VER�N'
Açl�k grevinde kendisine B12 vitamini verilmedi�ini ve bundan kaynakl� haf�za sorunu ya�ad��n� ifade eden Do�an, hapishane doktorunun, gardiyanlar�n ve idarenin açl�k grevindeki tutsaklara dah özel bas�nç olu�turduklar�n� söyledi. Açl�k grevinde zorla müdahale edilme tehdidiyle kar��la�t�klar�n� vurgulayan Do�an, kuyu tiplerinde bir çok hak ihlalleri de ya�ad�klar�n� belirtti.

Do�an, açl�k grevindeki tutsaklar�n sa�l�klar� daha kötüye gitmeden kamuoyunu duyarl� olmaya ve açl�k grevindeki tutsaklar�n direni�ine ses vermeye ça��rd�.

METE: SÜREKL� �ZLENMEK PS�KOL�J�K ��KENCED�R
Çorlu Kartepe YGC'den yak�n zamanda tahliye edilen SGDF üyesi Onur Yolda� Mete, "Hapishaneye ilk girdi�imizde müdürün gelip 'burada insan onuruna ayk�r� bir davran��la kar��la�mazs�n�z' demesinden 5 dakika sonra ç�plak arama dayatmas�na maruz kald�k" dedi.

Günlerce hijyen malzemesi, su verilmedi�ini belirten Mete, "Tamamen psikoljimizi etkilemeye ve kendi duygumuzu yönetmeyi engellemeye dönük bir tav�r sergilediler" diye konu�tu. Gardiyanlar�n sürekli provakatif davrand��n� kaydeden Mete, günün 23 saati hücrede olduklar�n�, sürekli ses ve görüntü kayd� yap�ld��n�, insan yüzü göstermemeye dönük bir hapishane oldu�unu belirtti.

Sohbet hakk�n�n keyfi biçimde engellendi�ini, sohbete ç�kt�klar� durumdada di�er tutsaklarla insani payla��mlar�n�n engellendi�ini ifade eden Mete, ba�ka bir hapishaneye sevk talebiyle açl�k grevi yapt�klar�n� söyledi.

'D�RENMEY� �T�BARSIZLA�TIRMAYA ÇALI�IYORLAR'
Açl�k grevinde gardiyanlar�n özel psikolojik bask�s�na maruz kald�klar�n� belirten Mete, bu bask�lara direni�le kar��l�k verdiklerini ve bunun üzerine 3'li hücrelere geçirildiklerini, ama buralar�n da sürekli yatakhane ve ki�isel alanlar� izleyen kameralar taraf�ndan izlendiklerini vurgulad�.

Kameralar� farkl� biçimlerde kapatt�klar�n� ve bu durumda gardiyanlar�n önce disiplin cezas�yla tehdit etti�ini vurgulayan Mete, daha sonra "Daha önce ba�kalar�da direndi, ama sonra vazgeçtiler. Devlet sizden korkmaz" gibi sözlerle direni�in de�ersizle�tirilmeye ba�land��n� kaydetti. Kimlik dayatmas�, kitap s�nrlamas�, mektuplar�n verilmemesi gibi birçok hak ihlali ve keyfi uygulamayla kar��la�t�klar�n�n alt�n� çizdi.

ÇHD �stanbul Hapishaneler Komisyonu ad�na bas�n metnini Seda �arald� okudu.

�ZM�R
ÇHD �zmir �ubesinin yapt�� bas�n aç�klamas�na ESP ve �zmir SGDF üyeleri de kat�ld�. Bas�n metnini ise �ule Aslan H�zal okudu.

Aç�klamada, kuyu tipi hapishanenin mimarisi ve hapishanelerdeki uygulamalar�n�n tamamen tecrit üzerine �ekillendi�i belirtildi. Ortak havaland�rmaya ç�kan bir tutsa��n herhangi bir nedenle hücresine gitmesi durumunda tekrar havaland�rmaya dönemedi�inin kaydedildi�i aç�klamada, "Güne�ten, temiz havadan uzak kal�nmas�n�n sonucu olarak da tutsaklarda ba��kl�k sisteminde dü�üklük, hastal�klara yatk�nl�k geli�mektedir" denildi.

'TUTSAKLARIN TEMASINI ENGELLEMEK ÜZER�NE KURULU'
"Kuyu Tipi hapishanelerde hücrenin "penceresi" bir parma��n girmeyece�i s�kl�kta tellerle kapat�lm��t�r. Bu nedenle içeriye güne� ��, temiz hava girmemektedir. Kuyu Tipi hapishanelerin amac�; a��rla�t�r�lm�� tecrit ko�ullar�nda tutsa��n hiçbir insanla temas etmemesini sa�layarak onu tecrit etmek, yaln�zla�t�rmak, bireycile�tirip politik dü�üncelerini teslim almakt�r. Hücreye bunun için bir diyafon konulmu� ve gardiyanla dahi temas�n azalt�lmas� amaçlanm��t�r. Seslenmelerini engellemek için kimi kuyu tipi hapishanelerinde tüm koridor bo�alt�lm��t�r, tutsak koca bir koridorda yaln�z ba��na hücresinde tutulmaktad�r" denilen aç�klamada, �u anda birçok tutsa��n süresiz açl�k grevinde oldu�u ifade edildi.

'AÇLIK GREV� D�REN��Ç�LER�N�N DURUMU KR�T�K'
Kuyu tipi hapishanelerin kapat�lmas�, kuyu tipi olmayan bir hapishaneye sevk talebiyle devam eden açl�k grevlerinin kritik a�amay� geçti�i vurguland� aç�klamada, Buca YGC'den K�r�klar 1 No'lu F Tipi Hapishanesine sevk edilen Sercan Ahmet Arslan'�n arkada��n�n da sevk edilmesi için 219 gündür açl�k grevinde oldu�u belirtildi. Arslan'�n burunda geçmeyen yaralar ve a��z içinde yaralar bulundu�u kaydedilen aç�klamada, ayaklar�ndaki a�r� ve �i�li�in artt��, uykuda da zorluk ya�ad�� belirtildi.

Açl�k grevindeki di�er tutsaklar�n duruma ili�kin �u bilgi verildi:
"🔹Antalya YGC'de tutsak edilen Serkan Onur Y�lmaz'�n 197'dür, Ayberk Demirdö�en ise 77 gündür açl�k grevinde oldu�u, Y�lmaz'�n a��z içi yaralar�n�n olu�tu�u, 24 kilo verdi�i, avukat ve aile görü�üne tekerlekli sandalye ile getirilmektedir.
🔹Sincan 2 No'lu YGC'de Bakican I��k açl�k grevinin 158.gününde. O�lu Bakican'�n sevk edilmesini isteyen Yurdagül Gümü� ise açl�k grevinin 144. gününde. Yurdagül Gümü�'ün de ayaklar�nda a�r�, uykuya dalmakta güçlük ve denge problemleri devam etmekte. Mithat Öztürk ise açl�k grevinin 102. gününde.
🔹Sincan 1 No'lu YGC kuyu Tipi Hapishanesi'nde tutulan Grup Yorum üyesi Ali Arac� ve Ali Hasan Akgül, açl�k grevlerinin 97.gününde.
🔹Çorlu Karatepe YGC'deki Fikret Akar açl�k grevinin 57. gününde. Akar'�n denge kayb� ba�lad�, el ve ayak a�r�lar� artt�."

Aç�klamada, "A��rla�t�r�lm�� tecride kar�� direnen tutsaklar�n taleplerinin takipçisiyiz. �nsan haklar�na ayk�r� olan bu hapishaneler kapat�lmal�, sevk talepleri derhal kabul edilmelidir" denildi.

ÇHD: Kuyu tiplerindeki açl�k grevi direni�ine ses verin

�lgili Haberler