GÜNCEL

Marmara hapishanelerinde i�kence ve hak ihlali devam ediyor

�STANBUL
4 A�ustos 2021 Çar�amba

ÖHD Marmara Hapishaneler Komisyonu, Marmara Bölgesi'ndeki cezaevlerinde ya�anan hak ihlallerine ili�kin haz�rlad�klar� 3 ayl�k raporu payla�t�. Birçok hapishane hak ihlali ve i�kencenin sürdü�üne dikkat çekilen raporda, açl�k grevi taleplerinin derhal kabul edilmesi için ça�r� yap�ld�.

Özgürlük için Hukukçular Derne�i (ÖHD) �stanbul �ubesi Marmara Hapishane Komisyonu, Marmara Bölgesi'ndeki hapishanelerde her ay düzenli olarak yapt�klar� ziyaretler sonucunda ya�anan hak ihlallerine ili�kin haz�rlad�klar� 3 ayl�k raporunu aç�klad�. ÖHD üyesi Vedat Ece, Nisan, May�s ve Haziran aylar� boyunca yap�lan ziyaretlerde hapishanelerde elde edilen sorunlar�n yan� s�ra tutuklular�n maruz kald�� hak ihlallerine de raporda yer verildi�ini belirtti. 13 hapishanede yap�lan ziyaretlerde en çok ya�anan hak ihlalinin Covid-19 salg�n� kapsam�nda al�nan önlemlerden kaynakland��na yer verildi.

'AÇIKLAMA YAPILMIYOR'
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlü�ü taraf�ndan 28 Haziran 2021 tarihinde yap�lan resmi aç�klamaya göre Türkiye genelindeki 369 hapishanede aç�klama tarihi itibariyle 59 pozitif vakan�n bulundu�una yer verilen raporda, "Yine aç�klama tarihine kadar Cumhuriyet Ba�savc�l�klar� taraf�ndan yap�lan resmi aç�klamalara göre 372 hapishanede toplam 372 mahpus Covid-19'a yakalanm��t�r. 46 mahpus hastanede tedavi görmekte iken 326 mahpus ise hapishane ko�ullar�nda tedavi olmu�tur. Ayr�ca 114 Mart 2020 tarihinden bu yana hayatlar�n� kaybeden 22 hükümlü/tutuklunun kronik rahats�zl�klar� nedeniyle salg�n öncesinde veya salg�n s�ras�nda hastanelerde tedavi edildikleri, 16 hükümlünün Kovid-19 virüsüne ba�l� olarak ba��kl�k sistemlerinde geli�en komplikasyonlar sebebi ile 12 tutuklunun ise Covid-19 virüsüne ba�l� olarak ceza infaz kurumundan tahliye edildikten sonra vefat etti�i tespit edilmi�tir. Ayr�ca 13 Nisan 2020 tarihinde Adalet Bakanl�� taraf�ndan 79 ceza infaz kurumu personelinin Covid-19 testinin pozitif ç�kt�� aç�klanm��t�r. Bu tarihten sonra ceza infaz kurumu personeline ili�kin herhangi bir aç�klama yap�lmam��t�r" ifadelerine yer verildi.

'ÇIPLAK ARAMA ��KENCES� DAYATILIYOR'
Raporda ziyaret edilen hapishanelerde rastlanan hak ihlalleri tek tek s�raland�. Birçok hapishanede tutuklulara ç�plak araman�n dayat�ld��na vurgu yap�lan raporda, "Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Avrupa Cezaevi Kurallar� hakk�nda 2 nolu Tavsiye Karar�nda özgürlü�ünden yoksun b�rak�lm�� olan herkesin cezaland�r�lmalar�na veya tutuklanmalar�na hükmedilen kararla yasal olarak ellerinden al�nmayan tüm haklara sahip olmaya devam etti�i, bu nedenle özgürlü�ünden yoksun b�rak�lm�� herkese insan haklar�na sayg� çerçevesinde davran�lmas� gerekti�i belirtilmi�tir. Bununla birlikte mahpuslara sa�lanan bar�nma ve özellikle uyku ko�ullar� insan onuruyla ve mümkün oldu�unca özel hayat�n gizlili�iyle ba�da�mas� gerekti�i, iklim ko�ullar� ve özellikle metrekaresi, havan�n küp hacmi, ayd�nlatma, �s�tma ve havaland�rma aç�s�ndan sa�l�k ve hijyenin gereklerine uygun olmas� gerekti�i vurgulanm��t�r" denildi.

'TECR�T HUKUKA AYKIRIDIR'
Salg�n�n ilk ba�lar�nda yap�lan infaz düzenlemesine yer verilen raporda, bu düzenlemeden siyasi tutuklular�n kapsam d�� b�rak�lmas� hat�rlat�ld�. Salg�n gerekçe gösterilerek tutuklular�n birçok hakk�n�n ellerinden al�nd��na de�inilen raporda, "Pandemi öncesi dahi özellikle sohbet ve spor hakk� gibi ortak alan faaliyetlerinin uygulanmas�nda sorunlar ya�an�rken ve bu uygulamalar kanunda öngörülen sürelerde ve �ekillerde uygulanmazken pandemiyle birlikte al�nan önlemler kapsam�nda hapishanelerde tecrit en üst düzeye ula�m��t�r. Mahpuslar�n gerek d�� dünya gerekse hapishane içerisinde di�er mahpuslarla olan ili�kinleri neredeyse tamamen kesilmi�tir. Dolay�s�yla rapora konu edilen hapishanelerde tecrit çok yo�un olarak ya�anmaktad�r. Tecrit uygulamas�, �HAM taraf�ndan ki�inin bedensel veya ruhsal sa�l�� üzerindeki etkileri gibi kriterlere ba�l� olarak insanl�k d�� veya onur k�r�c� muamele kapsam�nda de�erlendirilmektedir. Bu sebeple hukuka ayk�r�d�r" ifadelerine yer verildi.

'MAHPUSLARIN �Y� HAL�N BEL�RLENMES�NE �L��K�ND�R'
Gözlem ve S�n�fland�rma Merkezleri ile Hükümlülerin De�erlendirilmesine Dair Yönetmeli�in 29 Aral�k 2020 tarihinde Resmi gazetede yay�mland��na de�inilen raporda, �öyle devam edildi: "Bu yönetmelik 5275 say�l� Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin �nfaz� Hakk�nda Kanunun 13 ve 89. maddeleri dayanak al�narak haz�rlanm��t�r. Dayanak al�nan maddeler mahpuslar�n de�erlendirilmesi ve iyi halin belirlenmesine ili�kindir. Mahpus hakk�nda yap�lacak de�erlendirme için dayanak maddeler uyar�nca; ceza infaz kurumlar�nda bulunduklar� tüm a�amalarda; ceza infaz kurumlar�n�n düzen ve güvenli�i amac�yla konulmu� kurallara uyup uymad��, haklar�n� iyi niyetle kullan�p kullanmad��, yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirip getirmedi�i, uygulanan iyile�tirme programlar�na göre toplumla bütünle�meye haz�r olup olmad��, tekrar suç i�leme ve ma�dura veya ba�kalar�na zarar verme riskinin dü�ük olup olmad�� hususlar�n� gözetilmesi ve bunun sonucunda ko�ullu sal�verilme hakk�n�n kullan�m�nda belirleyici olan iyi hal tespitinin yap�lmas� istenmektedir."

'AÇLIK GREV� TALEPLER� KAR�ILANSIN'
PKK Lideri Abdullah Öcalan'a yönelik tecridin sonland�r�lmas� ve artan hak ihlallerini protesto etmek amac�yla 27 Kas�m'da ba�lat�lan süresiz-dönü�ümlü açl�k grevi eylemine de de�inilen sonuç bölümünde, "Eyleme kat�lan ki�i say�s� hapishaneden hapishaneye de�i�iklik gösterse de mahpuslar ortalama iki�er-üçer ki�ilik gruplar ile on be�er günlük açl�k grevi yapmaktad�r. Mahpuslar�n talebi ise; Türkiye'nin taraf oldu�u Uluslararas� Sözle�meler, Anayasa ve Ceza �nfaz Kanununda güvence alt�na al�nan temek hak ve özgürlükler do�rultusunda Abdullah Öcalan üzerindeki hukuka ayk�r� tecridin son bulmas�, Öcalan'�n ailesi ve avukatlar� ile görü�mesinin sa�lanmas�d�r. Pandemiden ötürü a��r hak ihlallerinin ya�and��, mahpuslar�n ihtiyaç duyduklar� tedaviye dahi eri�emedi�i bu dönemde açl�k grevlerinin sürmesi halinde geri dönülemez nitelikte a��r sonuçlar do�uraca�� ortadad�r.

Salg�n sürecinde hapishanelerde artan hak ihlallerine yönelik haz�rlanan raporlardan tutsaklar�n sa�l�kl� g�daya ve ihtiyaç duyduklar� tedaviye eri�imlerinin sa�lanamamas�ndan ötürü özellikle ba��kl�k sistemlerinin zay�flad�� belirtildi. Raporda, "Pandemi ko�ullar� dolay�s�yla mahpuslar�n ba��k sisteminin dü�üklü�ü konusunda uyaran hekimler ba�lat�lan açl�k grevinin, daha önceki eylemlerden daha fazla risk bar�nd�rd��n� belirtmi�tir. Bu sebeple mahpuslar daha fazla hak ihlaline u�ramadan; herhangi bir ya�am hakk� ihlali olmadan açl�k grevlerinin son bulmas� için Abdullah Öcalan'a uygulanan hukuka ayk�r� tecridin kald�r�lmas� ve hapishanelerdeki hak ihlallerine derhal son verilmesi gerekmektedir" ça�r�s�nda bulunuldu.

Marmara hapishanelerinde i�kence ve hak ihlali devam ediyor

�lgili Haberler