GÜNCEL

�ç Anadolu hapishanelerinde keyfi arama, �iddet, kelepçeli muayene�

ANKARA
31 Ekim 2019 Per�embe

�HD Ankara �ube’nin �ç Anadolu Bölgesi’ndeki cezaevlerine dair aç�klad�� “3 Ayl�k Hak �hlalleri Raporu”nda, cezaevlerinde temiz su s�k�nt�s� oldu�u, sa�l�k hakk�n�n çe�itli gerekçelerle engellendi�i, tutuklular�n �iddete maruz kald�� ve keyfi aramalar�n oldu�u kaydedildi.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) Ankara �ubesi Hapishaneler Komisyonu, Temmuz- Eylül aylar�n� kapsayan �ç Anadolu bölgelerindeki cezaevlerine dair “3 Ayl�k Hak �hlalleri Raporu”nu aç�klad�.

�HD Ankara �ube’de düzenlenen bas�n toplant�s�nda �HD Merkez Yürütme Kurulu (MYK) Üyesi Nuray Çevirmen konu�tu.

Çevirmen, raporun �HD yap�lan ba�vurular, avukat ziyaretlerin, tutuklar�n gönderdi�i mektuplar ve aileler ile yak�nlar� taraf�ndan yap�lan ba�vurular ile olu�turuldu�u söyledi.

Raporda yer alan ihlaller �öyle:

AMASYA E T�P� KAPALI HAP�SHANES�
* Mahpuslara yat�r�lan paran�n, kim taraf�ndan yat�r�ld�� soruluyor. E�er yat�ran ki�iyi tan�m�yorlarsa hesaplar�na yatan paray� geri gönderiyorlar.

* Yeni Ya�am Gazetesi verilmiyor, Amasya’ya gelmedi�i söylendi. Ancak Diyarbak�r hapishanesinden topluca gönderilen Yeni Ya�am Gazetesini de mahpuslara teslim edilmedi.

BOLU F T�P� KAPALI HAP�SHANES�
* Yasak denilerek okumak istedikleri Yeni Ya�am, Azadiya Welat, Özgür Halk gazeteleri verilmiyor.

* Yakla��k iki y�ld�r Nurullah Semo isimli mahpus tek ba��na tecritte tutulmakta, bu uygulamaya gerekçe olarak Adalet Bakanl��’n�n özel bir talimat� oldu�unu söylenmektedir. Ayr�ca birkaç kez personel taraf�ndan Nurullah Semo’ya dönük hakaret ve fiziki sald�r�lar gerçekle�tirilmi�tir.

* Ayda bir kez kurum revirine ç�kar�lmaktalar, bir ay geçmeden ikinci kez revire ç�kar�lm�yorlar. �mkanlar olmas�na ra�men bu konuda k�s�tlamaya gidilerek yeterli sa�l�k hizmeti sunulmamakta, hastanelere sevk edildiklerinde kelepçeli tedaviye zorlanmakta, muayene sonuçlar� aylarca kendilerine bildirilmemektedir.

* Yanlar�nda bulundurduklar� ve hapishane kantininden alm�� olduklar� radyolara el konuldu.

* D��ar�dan kendilerine gönderilen (yurt içi veya yurt d��) mektuplar verilmemekte ve haberle�me hakk� ihlal edilmektedir. Kimi zaman mektuplardaki içerikler gerekçe gösterilerek, bu mektuplara el konulmaktad�r.

* Ba�ka cezaevlerine nakil olma talepleri hiçbir biçimde kabul edilmiyor, tüm ba�vurular Bakanl�k’ça reddediliyor.

* Gün ��na göre ayarlanmas� gereken havaland�rma saatleri, sabah 08.00, ak�am 16.50 aras�nda olacak �ekilde yeni bir uygulamayla k�s�tlanm��t�r.

* Hapishanede bulunan a��rla�t�r�lm�� müebbet hükümlüler, yan yana odalarda kald�klar� halde birlikte spora ç�kar�lmamaktalar.

* Gönderdikleri mektuplar çok uzun süre “incelenecek” denilerek gönderilmiyor. Aylarca hapishanede bekletilip gönderilmeyen mektuplar� i�levini yitiriyor.

* Kantin fiyatlar� çok yüksek, özellikle hapishane i� yurtlar� ürünleri çok daha yüksek fiyatlara sat�l�yor. Ba�ka alternatifleri olmad��ndan almak zorunda kal�yorlar.

* Y�llard�r kütüphaneye ç�kar�lm�yorlar. Bulundurulacak kitap say�s� 10 ile s�n�rland�r�lm��.
* hapishaneye tam olarak nereden geldi�ini bilmedikleri çok pis bir kokunun gelmekte, kendilerini havas�z b�rakmakta, tek aç�k olan pencereyi de kapatmak zorunda kalmaktalar. Bu durum sa�l�klar� üzerinde ciddi bir etkide bulunuyor, kokunun kayna��n� sorduklar�nda tavuk çiftli�inden geldi�i söylenmi�tir.

KAYSER� AÇIK HAP�SHANES�
* 23 A�ustos 2019 tarihinde �HD Genel Merkezine mektup gönderen Serdar Gökdemir, 2 y�ld�r akci�er kanseri hastas� oldu�unu, kanserin 4. evresinde oldu�unu, Kayseri Erciyes Üniversitesi Onkoloji bölümünde hala tedavi gördü�ünü, hastal��n�n bu evresinin çok tehlikeli olmas�na ra�men hem Bal�kesir Aç�k Ceza �nfaz Kurumunda hem de Kayseri Aç�k Ceza �nfaz Kurumunda Adli T�p’a yapt�� ba�vurular�n reddedildi�ini, hijyenik bir ortamda olmas� gerekti�ini, perhiz yemekleri ile beslenmesi gerekti�ini ancak tahliye edilmedi�ini belirterek yard�m talep etmi�tir.

KAYSER� KADIN HAP�SHANES�
* 12 Eylül 2019 tarihinde hapishane Savc�l�� arac�l��yla mektup gönderen Hacer Sisko adl� kad�n mahpus, 9 Eylül’de di�çide randevusu oldu�u için hastaneye götürüldü�ünü, giderken di�er mahpuslar�n yan�na de�il de �oför mahalline oturtuldu�unu, hastaneye geldi�inde ringden indirildi�inde kendisinin tek tutulmak istendi�ini, buna itiraz etti�inde ise a�z�na ve burnuna vuruldu�unu, nezarete girerken asker taraf�nda tekme at�ld��n� ve komutan�n “ dua et burada kamera var, kamera olmasa ben senin di�lerini a�z�na dökerdim” diye tehdit etti�ini, orada olan ba�ka asker ve sa�l�k memurlar�n�n müdahale etmedi�ini, a�z� burnu kan içinde 1 saat bekletildi�ini aktard�.

KIRIKKALE F T�P� HAP�SHANES�
* Kimi basit gerekçelerle ço�u zaman spor ve sohbet faaliyetler iptal edilmekte ve ç�kart�lmamaktalar.
* Cezaevlerinde açl�k grevi sürecinde, say�mlara robocoplu gardiyanlarla gelinmeye ba�lanm��, hala da say�mlara Robocoplu, joplu, kalkanl� gelinmekte, revirde bile sürekli Robocoplu gardiyan doktorun yan�nda bekletilmekte.

* Hapishane �daresi 6 ayda bir yap�lmas� gereken oda de�i�im taleplerini “kurum güvenli�i ve idari sebepler” gibi gerekçelerle hiçbir �ekilde kabul etmiyor.

* Hapishane yemekleri yeterli miktarda besleyici ve hijyen de�il. Mutfakta ç�kan yemeklerin yeterli miktarda ve kalitede olmamas�na ra�men yazd�klar� kantin listesindeki malzemelerin ço�u getirilmiyor.

* Adalet Bakanl�� taraf�ndan “mahkumlar�n temizlik ürünleri kar��lan�yor” aç�klamas�na ra�men idare temizlik için gerekli olan deterjan, sabun, di� f�rças�-macunu gibi malzemeler ya vermiyor ya da ihtiyaçtan az bir �ekilde veriyor.

* �ebekeden verilen su temiz de�il, filtre bulunmamakta, sa�lanmamaktad�r. Su depolar�n�n ne durumda oldu�u, borular�n i�lev seviyesi bilinmemektedir.

* Üç ki�ilik odalarda dört ki�i kal�yorlar, odalarda 3 ranza oldu�undan 4. ki�i yerde yatmak zorunda kal�yor.

* Hapishanesinde rutin olarak yap�lan aramalarda odalar� da��t�l�yor, e�yalar� k�r�l�p yerlere at�l�yor. K�r�lan e�yalar için hapishane idaresi “yenisi temin edilecek” demesine ra�men bu konuda hiçbir geli�me olmam��t�r.

* Kürtçe kitap ve mektuplar� ya hiç verilmiyor ya da aylarca bekletildikten sonra veriliyor.

* Sa�l�k sorunlar�ndan dolay� kurum revirine ç�kmak için defalarca dilekçe yazmalar�na ra�men çok geç ç�kart�lmaktalar.

* Mezar tipi, çok dar ve havas�z bölmeli ring arac� ile sevkleri gerçekle�tirilmekte. Bu bölmeler oldukça kirli ve küçük oldu�undan yeni sa�l�k sorunlar�na yol açmaktad�r.

* Haftal�k telefon haklar� engellenmekte, bir defa ‘ula��lmad��nda’ ikinci defa ç�kart�lmamaktalar. Tebli� dahi edilmeyen keyfi bir karar uygulan�yor.

* Kitap say�s� 10 adet ile s�n�rland�r�lmakta, bu k�s�tlama ile bilgi edinme haklar� ellerinden al�nmaktad�r.

TOKAT T T�P� KAPALI HAP�SHANES�
* 2 Eylül 2019’da kurumuza mektup yazan Hasan Ortaç ve oda arkada�lar�, uzun y�llar cezaevlerinde olmalar�na ve �imdiye kadar say�m al�m�na dönük hiçbir �ekilde ya�amam�� olmalar�na ra�men, son zamanlarda 12 Eylül cunta döneminden kalma uygulamalar�n dayat�larak, ayakta, askeri nizam içinde say�m vermelerinin istendi�ini, bunu kabul etmeyip y�llarca hiçbir soruna yol açmayan say�mdaki duru�lar� için idarenin soru�turmalar açt��n�, disiplin cezalar� verildi�ini aktard�.

Tokat Hapishanesi’nde Eylül ay�nda yap�lan avukat görü�ünde tutuklular�n anlatt�klar�na göre;

* Ayakta say�m sebebiyle 5 A�ustos’tan bu yana her hafta soru�turma aç�l�yor. �leti�im cezalar� verilmi�.

* Açl�k grevleri sonras�nda idarenin tutumu de�i�mi�, odada kimse yokken arama yap�l�yor, tekmeyle odaya giriliyor, kitap ve not defterleri al�n�yor.

* Evrensel gazetesini alabiliyorlar, Yeni Ya�am’�n Tokat’a gelmedi�i söyleniyor. Di�er gazeteler haftal�k toplu olarak veriliyor.

Raporda, Avrupa �nsan Haklar� Sözle�mesi, Dünya Tabipler Birli�i Lizbon Hasta Haklar� Bildirgesi ve Avrupa ��kenceyi Önleme Komitesi’nin (CTP) ilgili maddelerine i�aret edildi. Raporda, ‘Hapishanelere ba��ms�z sa�l�k kurumlar�n�n girmesine ve inceleme yapmas�na izin verilmelidir. Cezaevleri denetiminde ba�ta meslek kurulu�lar� ve insan haklar� örgütleri olmak üzere ilgili kurulu�lar�n yer alacaklar� �ekilde yasal düzenlemeler yap�lmal�d�r. Cezaevleri infaz sistemi ve hukuk sistemi ile bir bütünlük içinde ele al�narak de�erlendirilmeli, insan haklar�na, evrensel hukuk ilkelerine uygun çözümler üretilmelidir.

�ç Anadolu hapishanelerinde keyfi arama, �iddet, kelepçeli muayene�

�lgili Haberler