GÜNCEL

Çepni: Geri dönü�üm tesislerinde ç�kan yang�nlardaki art��n nedenleri ara�t�r�lmal�

HABER MERKEZ�
29 Temmuz 2021 Per�embe

HDP �zmir Milletvekili Murat Çepni, geri dönü�üm tesislerinde ç�kan yang�nlardaki art��n nedenlerinin ara�t�r�lmas� için Meclis'e önerge verdi.

Türkiye, 2004 y�l�ndan bugüne Avrupa ülkelerinden ithal etti�i plastik at�klar�n miktar� 173 kat artarak Avrupa'dan en çok plastik at�k alan ülke. Greenpeace Akdeniz'in, Avrupa �statistik Ofisi (Eurostat) ve �ngiltere Ulusal �statistik Dairesi'nden ald�� verilere göre; Türkiye, 2020 y�l�nda Avrupa Birli�i ülkelerinden toplam 659 bin 960 ton plastik at�k ithal ederek, Avrupa'dan en çok plastik at�k alan ülke. TÜ�K verilerine göre 2009 y�l�nda, 7 bin 169 ton olan plastik at�k ithalat�, 2019 y�l� ekim ay� itibar�yla y�ll�k 524 bin 580 tona ç�kt�.

HDP �zmir Milletvekili Murat Çepni, Çevre ve �ehircilik Bakan� Murat Kurum'a geri dönü�üm tesislerinde ç�kan yang�nlardaki art��n nedenlerini sordu.

'ATIK �THALATI ÇOK BÜYÜK B�R RANT'
2017 y�l�ndan itibaren, ithal edilen at�klar� geri dönü�türmek için pek çok firma ve plastik organize sanayi bölgeleri kuruldu�unu hat�rlatan Çepni, devletin bu firmalara ithal ettikleri plastik at�k ba��na te�vik ve vergi muafiyeti getirdi�ini, 2020 y�l�nda at�k plastik ithal izni olan 130 �irket bulunurken, 2021 y�l�n�n ilk dört ay�nda firma say�n�n 400'e ç�kt��n�, at�k ithalat�n�n çok büyük bir rant olu�turdu�u belirtti.

Çepni önergenin devam�nda �u ifadelere yer verdi:

"Yüzlerce firma da kay�t d�� olarak, yönetmeliklere ayk�r� faaliyet yürütmektedir. Firmalar, Avrupa'n�n de�erlendirilebilir at�klar�n�n yan� s�ra bertaraf edilmesi gereken çöplerini de ithal etmektedir. �thal edilen at�klar�n sadece yüzde 30-40'� de�erlendirilebilmektedir. Son y�llarda geri dönü�üm fabrikalar�nda ç�kan yang�nlardaki art�� dikkat çekmektedir. Demokratik kitle örgütlerinin derledi�i verilere göre; 2020 y�l�nda 65 geri dönü�üm tesisinde, 2021 y�l�n�n ilk 7 ay�nda, �stanbul, Tekirda�, Osmaniye, �zmir, Kocaeli, Adana, Ankara, Mardin, Antalya, Antep gibi pek çok ilde bulunan 76 geri dönü�üm tesisinde yang�n ç�km��t�r. Bu tesislerin baz�lar� y�lda 3-4 defa yanm��t�r.

TONLARCA ZEH�RL� K�MYASAL DO�AYI K�RLETT�
"Bilim insanlar�, yang�nlar�n sebebini; geri dönü�türülmesi maliyet gerektiren at�klar�n firmalar taraf�ndan yak�larak bertaraf edilmesi ve firmalar�n herhangi bir önlem almadan at�klar� depolanmas� olarak belirtmektedir. Plastik at�klar�n yanmas� sonucunda, tonlarca karbondioksit, dioxin, a��r metal, furan, PCB gibi kanserojen, zehirli kimyasallar ortaya ç�kmaktad�r. Bu kal�c� organik kirleticiler, havaya, su varl�klar�na, topra�a kar��arak, telafisi olmayan çevre kirlili�ine ve kanser gibi halk sa�l�� sorunlar�na yol açmaktad�r. Ayr�ca, tar�msal ürünlere bula�arak zehirlenmelere de sebebiyet vermektedir. Söndürme çal��malar� bazen günlerce sürebilmektedir. Ortaya ç�kan külde zehirli maddeler bulunmaktad�r.

"Firmalar�n denetimsizli�inden ve kar h�rs�ndan kaynaklanan bu yang�nlarla halk�n anayasal hakk� olan sa�l�kl� ve dengeli çevrede ya�ama hakk� gasp edilmektedir. Dünyan�n pek çok ülkesinde a��r suçlar aras�nda say�lan bu yang�nlar� önlemeye yönelik acil kal�c� önlemler al�nmas� ve ilgili kurumlar�n bu yang�nlar�n neden oldu�u tehlikelere kar�� halk� bilgilendirmesi gerekmektedir."

HDP milletvekili Çepni, Bakan Kurum'un yan�tlanmas� istemiyle �u sorular� sordu:

🔹Kamuoyunda �üpheli olarak nitelendirilen, geri dönü�üm tesislerinde ç�kan yang�nlar�n nedenleri etkin bir �ekilde ara�t�r�lm�� m�d�r? Sonuç kamuoyu ile payla��lacak m�d�r? �tfaiye raporlar�nda yang�nlar�n ç�k�� nedenleri ne �ekilde yer almaktad�r?
🔹Bakanl��n�z verilerine göre 2021 y�l� içinde kaç geri dönü�üm tesisinde yang�n ç�km��t�r?
🔹Yang�nlar�n çevreye ve halk sa�l��na verdi�i zararlar nedeniyle i�letme sorumlular�na yapt�r�m uygulanm�� m�d�r? Ceza alan i�letmeler var m�d�r?
🔹Geri dönü�üm tesisleri ne �ekilde, hangi s�kl�kta denetlenmektedir? 2021 y�l�nda yang�n ç�kan tesislerin denetim raporlar� mevcut mudur? Yan�c� madde içeren at�klar�n uygun ko�ullarda depolanmas� yap�lmakta m�d�r?
🔹Geri dönü�üm tesislerinde ç�kan yang�nlar�n neden oldu�u zararlardan çevrenin, tar�m alanlar�n�n, su varl�klar�n�n ve halk sa�l��n�n korunmas� için Bakanl��n�z�n çal��mas� var m�d�r?
🔹Yang�n ç�kan tesisin bulundu�u yerde ya�ayan halk, yang�n�n neden oldu�u zararlar konusunda uyar�lmakta m�d�r? Bu konuda ilgili kurumlarla i�birli�iniz var m�d�r?
🔹Geri dönü�üm tesislerinde meydana gelen yang�nlar�n engellenmesi için çal��malar�n�z var m�d�r? Bu konuda yasal düzenlemeler yap�lmakta m�d�r?
🔹Hükümetinizin s�f�r at�k projesi ile çeli�en at�k ithalat�n�n bütünüyle yasaklanmas� için bir giri�iminiz olacak m�d�r?

Çepni: Geri dönü�üm tesislerinde ç�kan yang�nlardaki art���n nedenleri ara�t�r�lmal�

�lgili Haberler

Çepni: Geri dönü�üm tesislerinde ç�kan yang�nlardaki art��n nedenleri ara�t�r�lmal�