GÜNCEL

'Bu ülkede LGBT�+ olarak var olmak bile politik bir hayat demek'

�STANBUL (PINAR GAYIP&ZÜLEYHA MÜLDÜR)
13 A�ustos 2025 Çar�amba

LGBT�+ haklar� mücadelesinin nas�l yürütülmesi, neresinde durulmas� gerekti�ine ili�kin ETHA'ya konu�an Aytok ve �.T, "LGBT�+ haklar�n�n emek mücadelesinin, s�n�f mücadelesinin, kad�n mücadelesinin tam ortas�nda" yer ald��n� kaydetti. Aytok, "Çünkü biz de emekçiyiz, i�çiyiz, yoksuluz. Emekçi soldan beklentim, LGBT�+ dü�manl��n� öncelikli sorun olarak görmesi. Sloganlarda geçen 'e�itlik' ve 'özgürlük', LGBT�+'lar�n� kapsam�yorsa o sözler eksiktir" derken, �.T. de "özgürlük mücadelesi veren topluluklar�n, özgürlük mücadelesi veren di�er topluluklara destek olmas�" gerekti�ini kaydetti.

AKP-MHP saray rejimi 2025 y�l�n� "aile y�l�" ilan ederek homofobik politikalar�n� sürdürüyor. Y�llard�r onur yürüyü�leri yasaklan�rken "büyük aile yürüyü�ü" ad� alt�nda LGBT�+'lara dönük nefret sald�r�lar� topluma pompaland�. Translar�n ya�ad�� evler polisin sistematik tacizi ve bask�s� alt�nda. Evleri bas�lan, i�kence gören translar her gün ölümle burun buruna ya�arken son olarak Diyarbak�r, �zmir ve �stanbul'da kald�klar� evler mühürlenen translar�n bar�nma hakk� bir kez daha gasp edildi.

LGBT�+'lara yönelik sald�r�lar� saymakla bitiremeyiz. Peki iktidar�n dü�man politikalar�, nefret söylemleri, medyan�n homofobik dili LGBT�+'lar�n ya�am�na nas�l sirayet ediyor? Cinsel yönelimi ve cinsiyet kimli�ini aç�k ya�ayan LGBTi+'lar ne tür zorluklar ya��yor? Tüm bu sald�r�lara kar�� LGBT�+'lar nas�l mücadele ediyor? Emekçi sol hareketten ne bekliyorlar? Hareketin öznelerinden Aytok ve �.T. ile konu�tuk.

'LGBT�+ OLARAK YA�AMAK B�LE POL�T�K B�R HAYAT DEMEK'
"Bu ülkede LGBT�+ olarak ya�amak, sadece var olman�n bile politik oldu�u bir hayat demek" diyerek söze ba�layan Aytok, iktidar�n nefret dilinin sadece haberlerde ya da kürsülerde kalmad��n�; i�e girerken, ev kiralarken, hastaneye giderken, sokakta yürürken kar��lar�na ç�kt��n�n alt�n� çizdi. ��ten ç�kar�lma, evden at�lma, eylemde do�rudan hedef gösterilmenin art�k "ola�an" say�ld��n� dile getiren Aytok, "Sa�l�k hakk�m�z bile lütuf gibi sunuluyor; trans geçi� sürecinde ya da hormon tedavisinde, bürokrasi ve fahi� fiyatlar aras�nda s�k��p kal�yoruz. D��ar� ç�kt��nda güvenli tuvalet bulamamak gibi 'küçük' görünen meseleler, asl�nda günlük hayat�n en somut engelleri. Bu atmosferde pek çok lubunya ya iltica ba�vurusu yapt� ya da yapmay� dü�ünüyor. Çünkü nefretle, ekonomik krizle, güvencesizlikle ya�amaktan yorulduk. Paulo Freire'nin dedi�i gibi, bu nefret politikalar� bizi 'sessiz al�c�lar' haline getirmeye çal��yor. Ama biz, o sessizli�i k�r�yoruz. Topra��n alt�nda uyuyan tohumlar gibi, içimizde hep var olan direni� bilgisini yeniden güne�le bulu�turuyoruz" dedi.

'AYNI YÖNDE KÜREK ÇEKERSEK SU YATA�INI DE��T�REB�L�R�Z'
Biyolojik ailesinin bu ülkede ya�ad��n� ve bu iklimden etkilenmemesinin mümkün olmad��n� kaydeden Aytok, "Bazen sessizlik, bazen mesafe, bazen de aç�k çat��ma oluyor. Seçtiklerimle aramdaki dayan��ma daha güçlü, ama orada da ba�ka bir yük var; birimizin ba��na gelen, hepimizi etkiliyor. ��ten at�lan, evden ç�kar�lan ya da sa�l�k hizmeti alamayan bir arkada�, hepimizin gündelik ya�am�n� de�i�tiriyor. Freire'nin dedi�i gibi, gerçek e�itim ve dönü�üm, 'tek ba��na kurtulu�' de�il, birlikte hareket etmekle olur. Benim çevremdeki dayan��ma da böyle i�liyor; nehrin ak��n� tek ba��ma de�i�tiremem, ama hepimiz ayn� yönde kürek çekersek, suyun yata��n� de�i�tirebiliriz. SOLDEP LGBT�+ Komisyonu üyesi bir LGBT�+ haklar� savunucusu olarak varolu� mücadelem, mücadelemiz devam ediyor" ifadelerini kulland�.

'HEM EZ�LEN HEM DE Ö�RETEN�Z'
Mücadelesi için "bir günde ya da tek bir yöntemle olu�mad�; bu bir yolculuk" tan�mlamas� yapan Aytok, sokakta olman�n önemine dikkat çekti. Aytok, "Eylemlerde, bas�n aç�klamalar�nda, forumlarda görünür olmak, sadece benim kimli�im için de�il, benden sonra gelecek lubunyalar için de bir iz b�rakmak anlam�na geliyor. Ayr�ca �iir, yaz� ve haber üretiyorum. Gazeteci olarak kalemi, bir silah gibi kullanmaya çal��yorum. Çünkü biliyorum ki iktidar sadece �iddetle de�il, sessizlikle de sald�r�yor. Bir konuyu konu�mazsak, o konu yokmu� gibi davran�l�r. Bazen de kendi hikayemi anlatmak, politik bir eylem oluyor. 'Ki�isel olan politiktir' dedi�imiz �ey, tam da bu. Varl��m�z� gizlemeden ya�amak, ba�l� ba��na bir direni�. Freire'nin pedagojisinden ilham alarak �unu söyleyebilirim: Biz, hem ezilen hem de ö�reteniz. Kendi hayat�m�zdan, kendi ac�m�zdan, kendi direni�imizden bir okul yarat�yoruz. Bu okulun müfredat�, devletin kitaplar�ndan de�il; sokaktan, forumlardan, toplant�lardan, barikatlardan yaz�l�yor. Ve biz, bu okulun hem ö�rencisi hem de ö�retmeniyiz" dedi.

'MÜCADELELER�N TAM ORTASINDAYIZ'
LGBT�+ haklar� mücadelesinin nas�l yürütülmesi, neresinde durulmas� gerekti�ine ili�kin de Aytok, �unlar� söyledi: "LGBT�+ haklar�, tali bir mesele de�il. Emek mücadelesinin, s�n�f mücadelesinin, kad�n mücadelesinin tam ortas�nda yer al�yor. Çünkü biz de emekçiyiz, i�çiyiz, yoksuluz. Emekçi soldan beklentim, LGBT�+ dü�manl��n� öncelikli sorun olarak görmesi. Sloganlarda geçen 'e�itlik' ve 'özgürlük', LGBT�+'lar� kapsam�yorsa o sözler eksiktir. Kamuoyundan beklentim de �u; bizim ya�ad��m�z �iddet, sadece bizim sorunumuz de�il. Bu toplumun tamam�na sirayet eden bir bask� rejiminin parças�. Bizlere yap�lan asl�nda herkese yap�l�yor. Metaforla anlatmam gerekirse; dü�ünün ki bir bahçe var ve o bahçede farkl� renklerde çiçekler aç�yor. �ktidar, baz� renkleri kopar�p at�yor, çünkü 'bahçeye uygun de�il' diyor. E�er buna sessiz kal�rsan�z, bir gün sizin renginiz de 'uygun' bulunmayabilir. Bizim mücadelemiz, tüm bahçenin özgürce büyümesi için."

'DEVLET BU KADAR BASKI YAPMASA MÜCADELEYE DAH�L OLUR MUYUM B�LM�YORUM'
�.T. de yürüttü�ü mücadele sürecini �öyle aktard�: "Cinsiyet kimli�imi her zaman kabul ettim. Devlete kar�� bir �ey yapmama gerek yok, quir olarak varl��m yetiyor. Olanlar�, devletin politikalar�n�, bizi sindirmeye çal��mas�n� gördükçe anlad�m ki var olmak yetmiyor. Aktif bir �ekilde sahada olan arkada�lar�ma da yard�mc� olmam gerek. Devlet bu kadar bask� yapmasa, bu mücadeleye dahil olur muyum bilmiyorum."

'BAZEN YANIMDAN POL�S GEÇ�YORKEN B�R �EY� SAKLARKEN BULUYORUM KEND�M�'
LGBT�+'lar�n rahat ve güvende olmas� için mücadele yürüttü�ünü söyleyen �.T, "aile y�l�" ilan�yla artan sald�r�lara i�aret ederek, "Eskiden ba�ka gündemleri de konu�abilirken, �imdi 'aile y�l�' politikalar�n� konu�uyoruz. Hiçbir arkada��m�z güvende de�il. Sokakta yürürken bazen yan�mdan polis geçiyorken bile çantamda as�l� duran bir �eyi saklarken buluyorum kendimi, polis aramas�nda endi�eleniyorum. Gözalt�na al�n�rsam arkada�lar�ma nas�l haber verece�im diye kayg�lan�yorum. Çok fazla korku ya��yoruz" dedi.

'KEND� HAYATIMI KURMADAN K�ML��M� A�LEME SÖYLEMEY� DÜ�ÜNMÜYORUM'
Henüz anne ve babas�na kimli�ini aç�klamad��n�, ablas�na aç�ld��nda çok tepki gösterdi�ini dile getiren �.T, "�lk olarak lezbiyen oldu�umu fark ettim. Sonra quir kapsam� alt�na girdim. Anneme alttan alta söylemeye çal��yorum, bence fark�nda, ama kabul etmek istemiyor. Ablam ve ikizim biliyor. Benden iki ya� büyük ablam ö�rendi�inde büyük tepki gösterdi, 'seni arkada�lar�n bu �ekilde yapt�, sen onlar�n hareketlerine göre hareket ediyorsun' dedi. Lise 1'deydim, arkada� çevremde böyle olan bir tek benim. Babamla anneme, söylemeyi dü�ünmüyorum. Söylersem büyük bir tepkiyle kar��la�mam, ama muhtemelen üzülürler, ama bir noktada kabul ederler. Kendi evime ç�kmadan, hayat�m� kurmadan söylemek istemiyorum" sözleriyle kimli�ini ailesine aç�klamakta ya�ad�� zorluklar� anlatt�.

'GÜCÜMÜZ B�R YERE KADAR'
Translar�n ya�ad�� sald�r�lara ili�kin konu�an �.T, "Translar�n mücadelesi gündemimizde. Ne yapabiliriz diye tart��yoruz. Bir arkada��m hormon ilaçlar�na eri�mekte s�k�nt� ya��yor. 'Aile y�l�' ilan�ndan sonra özellikle uyum süreciyle ilgili s�k�nt�lar� artt�. Ben asl�nda bunun öznesi de�ilim, ama öznesi olanlar�n ya�ad�klar�n� görünce çok sinirleniyorum. Bir �ey yapmak istiyoruz, ama gücümüz bir yere kadar. K�s�tlan�yoruz, sadece Transa Pride'a kat�l�p görünürlük sa�layabiliyoruz" dedi.

'SOL ÖRGÜTLER LGBT�+ MÜCADELES�NDE �N�S�YAT�F ALMALI'
Tüm sald�r�lara kar�� LGBT�+'lar�n sokakta oldu�unu, mücadele etti�ini kaydeden �.T, "sol örgütlerin yeterince kapsay�c� olmad��", translara dönük zulmü odaklar�na almad�klar� yönündeki ele�tirisini dile getirdi. �.T, �öyle devam etti: "Trans Pride'da çok az insand�k. Özgürlük mücadelesi veren topluluklar�n, özgürlük mücadelesi veren topluluklara destek olmas� daha iyi olurdu. Kamuoyunda etki yaratmakta s�k�nt� ya��yoruz, daha fazla olsak daha fazlas�n� yapabiliriz. Bence sol örgütler bu mücadelede inisiyatif almal�, zulüm gören insanlara destek vermeli. Dayan��ma aç�s�ndan sosyal medyalar�nda daha fazla görünürlük sa�layabilirler. Baz� arkada�lara devlet özel olarak sald�r�yor, yarg� k�skac�na al�yor, takip ediyor. Yak�n zamanda iki arkada� tahliye edildi (Sinem Çelebi, Hivda Selen). �öyle bir örnek vereyim, pride zaman� bir piknik yapacakt�k. 20 ki�iysek polis 30 ki�iydi. Ba��m�zda bekledi, bitene kadar gitmedi, GBT yapt�, 5-6 saat birlikte piknik yapt�k."

LGBT�+'lara dönük gözalt�lar�n di�er gözalt�lardan farkl� oldu�unu belirten �.T, LGBT�+ eylemlerinde gözalt�na al�nanlar�n bir gece kal�p b�rak�lmama durumuyla kar��la�t��n�, iki gözalt� süreçlerinin birbirinden farkl� oldu�unu söyledi.

'DENEY�M AKTARIMI OLMASI �Y� OLURDU'
�.T'nin LGBT�+ mücadelesi yürütenlere yönelik de bir ele�tirisi var, deneyim aktar�m�n�n yap�lamamas�. �öyle aç�klad� �.T: "Daha çok ö�rencilerle sahaday�z. Ben daha çok büyük insanlar yani yol gösterecek, geçmi� deneyimlerini payla�acak insanlar görmek isterim. Onlar�n bize destek oldu�unu görsem daha motive olurum."

Üniversitede Cinsel Tacizi Önleme Komisyonu projesi ba�latt�klar�n� hocalar�yla konu�tuklar�n� ve fakat ihraç süreçleri nedeniyle pek çok hocan�n çekindi�ini aktaran �.T, "Biz sinmiyorsak onlar da sinmese güzel olur" diye ekledi.

'Bu ülkede LGBT�+ olarak var olmak bile politik bir hayat demek'

�lgili Haberler