Başaran: Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçe istiyoruz
Bütçe tartışmalarının anlaşılması zor gibi gösterilerek özellikle kadınlardan ve kamuoyundan gizli görüşüldüğünün altını çizen HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Başaran, "Toplumun tüm kesimlerini, kadınların, LGBTİ+'ların sesini sözünü alan bütçeyi hazırlayın dememize rağmen her defasında ranta, savaşa dayalı bir bütçeleme yapılıyor" dedi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kadın Meclisi, Şişli'de bulunan Nazım Hikmet Kültür Merkezi'nde "Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçe Çalıştayı" düzenliyor. Çalıştaya Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, Kadın Koordinasyonu üyeleri Latife Demirci Kahya ve Feray Mertoğlu, Milletvekilleri Filiz Kerestecioğlu, Serpil Kemalbay, Dilan Dirayet Taşdemir, Ayşe Sürücü, ETF Tekstil İşçileri Temsilcisi, Kafe-Bar Dayanışması, Havle Kadın Derneği, İMECE Ev İşçileri Sendikası, Ekmek ve Gül, Yoksulluğa Feminist İsyan, Kadın Zamanı Derneği, ÖHD ile bağımsız feministler katıldı.
Çalıştay'da ilk olarak konuşan HDP Milletvekili Serpil Kemalbay, üçüncüsü düzenledikleri Çalıştay'ın önemini anlattı. Meclis'te toplumsal cinsiyete duyarlı bütçe konusunun hiç konuşulmadığını belirten Kemalbay, "Kadınların ekonomideki yerini tartışmak bütçeden nasıl bir pay almaları gerektiği konusunu tartışmak eşitlikçi bir perspektifle tartışmak için buradayız" dedi.
Çalıştay'ın açılış konuşmasını ise HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran yaptı. Bütçenin anlaşılmaz kılınarak kamuoyundan ve kadınlardan gizlenerek görüşüldüğünü belirten Başaran, ne kadar anlaşılmaz kılınsa da bütçenin halkın anlayabileceği noktaya getirildiğinde toplumun bütçesi olarak özetleneceğini söyledi.
"Toplumun tüm kesimlerini, kadınların, LGBTİ+'ların sesini sözünü alan bütçeyi hazırlayın dememize rağmen her defasında ranta savaşa dayalı bir bütçeleme yapılıyor" diyen Başaran, üç yıldır bütçeleme sürecinin toplumsal cinsiyete duyarlı bir bütçelemeye nasıl dönüştürüleceğini konuştuklarını belirtti.
Kadınların uzun yıllardır bu konuda çalıştığını kaydeden Başaran, "İlk defa yerel yönetimlerde HDP, BDP belediyelerinde toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme çalışmaları yapıldı. Kadınları görerek kadınların ihtiyaçları için tartışmalar yapıldı merkezi bütçe tartışmalarına da yansıdı. KEFEK 2019'da toplumsal cinsiyete dayalı bir bütçe konusunda bir fikri yer aldı ancak iktidar siyaseti tekleştirdikçe cinsiyetçi bir hale soktukça bu cümle metinlerden çıkarıldı" dedi.
Kadınların bütçe tartışmalarına muhakkak katılması gerektiğinin altını çizen Başaran, "Toplumun eşitsizlikle yüz yüze kaldığı biliyoruz. Kadın yoksulluğuna dair kadınlara adalet kampanyası düzenledik. Sokak sanatçılardan tarımda çalışan kadınlara toplumun bir çok kesimine ulaştık. Kadınlar iş gücü ve güvencesiz bir şekilde çalıştırılıyor merdiven altı çalışıyor yaşamlarını bu şekilde idame ettirmeye çalışıyorlar" ifadelerini kullandı.
"Kadınlar yaşlı, çocuk ve engelli bakımıyla kendilerine yüklendiğini bu şekilde aile perspektifindeki yaklaşımını çalışmalarda gördük. Kadın işsizliği son bir yılda 129 bin daha arttığını görüyoruz" diyen Başaran, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kadınların güvenli bir şekilde yaşayacakları erkek şiddetinden uzak bir biçimde güvenli bir biçimde yaşayacakları sığınak yok. Bu sığınakların hazırlanması için talep ettiğimiz şeydir toplumsal cinsiyete duyarlı bütçe."
Toplumsal cinsiyetçi bütçe hakkında bilgilendirme yapan Başaran, "Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçenin amacı kadın erkek fırsat eşitliğini sağlayabilmek, eğitimden sağlığa, ulaşımdan kültüre kadar yapılan bütün bütçelerden tek bir perspektifle değil, toplumun bir kesimini gören bir yerden değil, toplumun tümünün ihtiyacını gören bir bütçeleme ve fırsat eşitliği yaratma yaklaşımını ifade ediyoruz. Kadınların sosyo-ekonomik statülerini iyileştirme ve toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesi yerine geçecek politika ve bütçe değişimi yapmanın hedeflenmesi gerekiyor. Politik uygulamalarda toplumsal cinsiyet ile ilgili etkileri olduğuna ilişkin farkındalığı sağlama ve bunu artırmanın bir temel ihtiyaç olduğunu ifade ediyoruz" dedi.
Kadınların bütçe sürecine katılımının sağlanması gerektiğini kaydeden Başaran, "Şu anda AKP-MHP iktidarı toplumsal cinsiyet eşitliği sağlama politikalarını bir tarafa bırakıp her gün her alanda söylem ve eylemleri ile toplumsal cinsiyet eşitliğini derinleştiren ve erkek egemen zihniyeti besleyen bir politikanın ötesine gitmiyor. Türkiye'de tek bir bakanlıkta kadın bakan var, ama bu bakanlık kadın bakanlığının da içine ilave edildiği Aile ve Sosyal Politikaları Bakanlığı'dır. Maalesef bu bakanlık da kadına dair herhangi bir yaklaşım, çalışma yürütmüyor. Kadınların bütçe sürecine katılımının sağlanması gerekiyor. Bütçe sürecinde şeffafığın sağlanması ve toplumun bütün kesimlerinin daha fazla bilgi edinmesini sağlamak gerekiyor. Bütçe sayılardan oluşan teknik bir mesele değil. Bütün yaşamımıza yansıyan siyasetin bir parçasıdır" dedi.
Başaran, şöyle devam etti: "Sadece istihdam açısından değil, kadınlara verilen hizmet açısından da büyük bir eşitsizlik var. Kadınlar defalarca mekanizmaların eksikliğinden yaptıkları başvuruların sonuçsuz kalmasından dolayı şiddete uğradıklarını, bu şiddetin sonucu yaşamını yitirdiklerini ifade ediyorlardı. Hala Türkiye'de kadınların güvenli bir şekilde başvuracakları mekanizmalara ayrılacak bir bütçe yok. Hala kadınların güvenli bir biçimde yaşayabilecekleri yaşam alanlarına ayrılacak bir bütçe yok. Hala kadınların erkek şiddetinden uzak bir biçimde, güvenli bir şekilde yaşayabilecekleri yeterince sığınak yok. Bu sığınakların güvenliği ve kadınlara desteği söz konusu değil. Şu anda kadın sığınakların sayısı ortada duruyor. Bunları ifade ederken tabii ki genel bir çerçeve olarak söylüyorum. Bugün burada çıkaracağımız sonuçlar, ortaya çıkan verileri ve bakış açılarını bizler hem komisyonda hem de Meclis Genel Kurulunda daha yüksek sesle ifade edeceğiz.
Bugün bu salonda bize güç verecek kadın arkadaşlarımız da var, ancak fiziki olarak yanımızda olamayıp online bir şekilde bize destek sunacak arkadaşlarımız var. Bununla yetinmeyeceğiz. Bu çalıştayı katılımcılığı esas alarak daha da genişletmek ve büyütmek için çalışmalarımız sürecek. Umuyoruz burada değerli bir tartışma olacak. Bugün burada bütçeye yüzde 100 etki yaratamayabiliriz, böyle bir görüntü çıkmayabilir. Ama hiçbir iktidar kalıcı değil, bu iktidarın kalıcı olmadığını biliyoruz. Biz kadınların yeniyi inşa ederken hangi perspektifle inşa edeceğimizin de alt yapısını bu tartışmalardan çıkarabiliriz."
Başaran'ın konuşmasının ardından Çalıştay, basına kapalı devam ediyor.