ABD: Şam'ı petrol sahalarına sokmayacağız

ABD Savunma Bakanı Mark Esper, petrol yataklarının olduğu bölgelere Suriye hükümetini veya Rusya'yı sokmayacaklarını, petrolün DSG için gelir kaynağı olacağını söyledi.

Suriye'den çekilme kararı alan ancak ülkenin petrol kaynaklarının bulunduğu Deyrülzor'da kalmaya karar veren Amerikan yönetiminin tartışmalı açıklamaları sürüyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'nin petrol yatakları için "Belki de Exxon Mobil'le anlaşırım" demesinin ardından, ABD Savunma Bakanı Mark Esper de bu konudaki planlarını anlattı.

Esper, petrol yataklarını bölgeyi kontrol eden Demokratik Suriye Güçleri (DSG) ile Amerikan askerlerinden almaya çalışacak her türlü girişime karşı 'ezici bir güç kullanarak' yanıt vereceklerini söyledi.

IŞİD lideri Ebubekir Bağdadi'nin öldürülmesi konusunda ABD Genelkurmay Başkanı Mike Milley ile düzenlediği basın toplantısında konuşan Esper, "ABD birlikleri, IŞİD'i bu hayati kaynaklardan mahrum bırakmak için bu stratejik bölgede kalmaya devam edecek. Ve oradaki askerlerimizin güvenliğini tehdit eden her gruba karşı ezici bir askeri güçle karşılık vereceğiz” dedi.

Esper, söz konusu askeri görevin Suriye hükümet güçlerinin veya Rusya'nın da petrol yataklarına erişimini engellemeyi kapsayıp kapsamadığına dair soruya, “Kısa yanıt şu ki, evet şu anda kapsıyor” cevabını verdi.

'DSG'YE DESTEK OLACAK'
ABD Savunma Bakanı, Suriye'nin güneydoğusundaki Deyrülzor'da bulunan petrol sahalarının DSG için de para kaynağı olacağını söyledi. Esper, "DSG'nin cezaevlerini koruması, kendi birlikleri silahlandırması, IŞİD'i yenilgiye uğratma görevinde bize yardımcı olabilmesi için bu kaynaklara erişebildiğinden emin olmak istiyoruz" diye konuştu.

Pentagon'un Deyrizor'daki petrol yatakları bölgesine 30 tank ve bu araçlara bağlı askeri personel sevk edeceği öğrenildi.

Cumhuriyetçi senatör Graham Suriye'nin petrol sahalarının ABD'nin kontrolünde olmasının Esad rejimine ve İran'a maddi darbe olacağını savundu. Petrol üretiminden elde edilen gelirle IŞİD ile mücadele eden DSG'ye yardım edilebileceğini ve gelirin bir kısmının ABD'nin Suriye'deki askeri misyonu için kullanılabileceğini açık bir dille ifade etti.

SURİYE'NİN NE KADAR PETROLÜ VAR?
Suriye'nin petrol kaynakları, bölgenin petrol zengini diğer ülkelerinin yanında mütevazı kalıyor. Ülkenin güneydoğusundaki rezervin miktarı 2.5 milyar varil olarak ölçülürken, Suudi Arabistan 268 milyar, İran 158 milyar, Irak 144, Kuveyt 104, BAE 98 milyar varil rezerve sahip. 

SURİYE'NİN PETROLÜNÜ KİM KONTROL EDİYOR
Euronews'in aktardığına göre Suriye kanıtlanmış petrol rezervleri listesine göre dünyada 34. sırada bulunuyor. Amerikan Merkezi İstihbarat Teşkilatı'na göre (CIA) Suriye'nin 2,5 milyar varil petrol rezervi bulunuyor. Ancak komşu ülkeler Irak ve İran'ın petrol rezervlerine göre bu miktar oldukça az. Bu alanda dünya sıralamasında dördüncü sırada yer alan İran'ın 158,4 milyar varil ve beşinci sıradaki Irak'ın 142,5 milyar varil petrol rezervi bulunuyor.

PETROL ÜRETİMİ SAVAŞLA BİRLİKTE DÜŞTÜ
Suriye'nin günlük petrol üretimi ülkede savaşın başladığı 2011 yılından itibaren keskin bir şekilde düştü. Amerikan Enerji Bilgi Yönetim Kurumu'na (EIA) göre Suriye'nin 2018'de günlük petrol üretimi 28 bin varil. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'ne (OPEC) göre ise bu miktar 2018 yılı sonunda günlük 16 bin varildi. OPEC'e göre bu miktar savaş başlamadan önce 2010 yılında günlük 386 bin varildi. Bu miktar 2012'de 151 bin varil ve 2013'te ise 45 bin varile kadar düştü. Sonraki yıllar ise 20 bin varil civarında seyretti.

RAPOR: SURİYE'DEKİ PETROLÜN YÜZDE 80'İNİ DSG KONTROL EDİYOR
Suriye İnsan Hakları Ağı'nın (SNHR) 19 Eylül 2019'da yayımladığı rapora göre Suriye'nin petrol ve doğal gaz üretiminin yüzde 80'ini DSG kontrol ediyor. Üretilen petrolün gelirini DSG elde etmesine rağmen bunun mali kayıtları bulunmuyor. Rapora göre DSG, Suriye'nin kuzeydoğusunda ülkenin en zengin petrol yataklarının bulunduğu Deyrizor, Haseke ve Rakka'da hakimiyetini sürdürüyor. Buradaki 20 petrol kuyusunda 11'i DSG tarafından kontrol ediliyor. Buradaki üretim kapasitesi Esad rejiminin kontrol ettiği üretim sahalarından daha fazla.

Suriye İnsan Hakları Ağı'nın daha önce petrol işlerinde çalışmış bölge sakinlerinden aldığı bilgiye göre DSG ham petrolün varilini 30 Amerikan dolarına satılıyor. SNHR'nin tahminlerine göre DSG günlük 420 bin dolar, aylık 12,6 milyon dolar ve yıllık da 378 milyon dolar kazanıyor. Bu miktara doğal gaz gelirleri dahil değil.

SURİYE'NİN PETROL İHRACATININ YÜZDE 90'I AB'YE GİDİYORDU
Savaştan önce Suriye'nin ihraç ettiği petrolün yüzde 90'dan fazlası Avrupa Birliği (AB) ülkelerine gidiyordu. 2010 yılında Suriye'nin ihraç ettiği petrolün yüzde 32'si Almanya, yüzde 31'i İtalya, yüzde 11'i Fransa, yüzde 9'u Hollanda, yüzde 7'si Avusturya ve yüzde 5'i İspanya'ya gitti.

RUSYA: YASADIŞI PETROL ÇIKARMAK DEVLET HAYDUTLUĞU
Rusya Savunma Bakanlığı, ABD'nin bu bölgede üretilen petrolü yasadışı yollarla ülkeden ihraç ettiğini belirtmişti. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, ABD Savunma Bakanı Mark Esper'in açıklamalarına ilişkin, Suriye'nin topraklarındaki tüm petrol ve diğer yeraltı kaynakların IŞİD'e veya "ABD'nin IŞİD'e karşı muhafızlarına" değil tamamen Suriye'ye ait olduğunu vurgulamıştı. Konaşenkov, “Uluslararası hukuk ya da Amerikan kanunları olsun hiçbir yerde, Suriye'deki petrol yataklarını Suriye ve halkından koruma ve savunma gibi ABD askerlerine meşru görev belirtilmedi ve böyle bir olamaz. Bu yüzden halihazırda Washington'un yaptıkları, Suriye'nin doğusundaki petrol sahalarının işgali ve silahlı kontrol altında tutulması, basitçe söylemek gerekirse, uluslararası bir devlet haydutluğu" ifadelerini kullanmıştı.