'Ücretsiz okul yemeği hemen şimdi' çalıştayı sona erdi
"Ücretsiz okul yemeği hemen şimdi" şiarıyla gerçekleşen iki günlük çalıştay sona erdi. TTB Okul Sağlığı Çalışma Grubu, çalıştaya önerilerini sundu.
Türk Tabipleri Birliği'nin (TTB) de bileşeni olduğu Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu'nun, Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Ankara Kent Konseyi'nin katkılarıyla düzenlediği "Ücretsiz okul yemeği hemen şimdi" çalıştayı, 21-22 Eylül 2024 günlerinde Ankara Kent Konseyi toplantı salonunda yapıldı. Çalıştay, koalisyon adına bir basın açıklaması düzenlenmesiyle başladı. Açıklamayı Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Genel Başkanı Kemal Irmak okudu. Eğitimdeki en temel sorunlardan birinin öğrencilerin fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyen yetersiz beslenme ve temiz suya erişim sorunu olduğu belirtilen açıklamada, ekonomik krizin ve artan yoksulluğun, bu sorunu daha da derinleştirdiğinin altı çizildi.
'SAĞLIKLI NESİLLERİN YETİŞTİRİLMESİ İÇİN ÖNEMLİ BİR ADIM'
"Çocuklarımızın geleceğini güvence altına almak, onları sağlıklı bireyler olarak yetiştirmek, ancak kamusal eğitim anlayışının güçlü bir şekilde uygulanmasıyla mümkündür. Her öğrencinin temiz suya ve bir öğün sağlıklı yemeğe ulaşabildiği bir eğitim sistemi, Türkiye'nin geleceğini aydınlatacak sağlıklı nesillerin yetiştirilmesi için atılacak en önemli adımlardan biri olacaktır" denilen açıklamada, Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu tarafından oluşturulan taleplerin Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından derhal hayata geçirilmesi çağrısı yapıldı. Çalıştayın ilk günündeki iki oturumda nitelikli eğitim için sağlıklı beslenmenin gerekliliği, gıda ve su güvenliği, ekonomik kriz ve derinleşen yoksulluk koşullarında çocukların durumu, yetersiz ve dengesiz beslenmenin çocuk sağlığına etkileri, Türkiye'de ve dünyada okul beslenme politikaları, MEB başta olmak üzere kamu otoritesinin sorumlulukları ve beslenme hakkı mücadelesi üzerine sunumlar yapıldı.
Çalıştayın ikinci gününde ise "Okul yemeği ve eğitim", "Okul yemeği ve sağlık", "Ücretsiz sağlıklı okul yemeğinin hukuki tartışmaları", "Okulda gıda ve suya erişim" ve "Yerel mücadele deneyimleri" başlıklı atölye çalışmaları yürütüldü. Atölye çalışmalarından çıkan sonuçlar sunulurken, çalıştay forum bölümünde tartışmaların ortaklaştırılması ile sona erdi.
TTB OKUL SAĞLIĞI ÇALIŞMA GRUBU'NUN ÖNERİLERİ SIRALANDI
TTB Okul Sağlığı Çalışma Grubu'ndan Dr. Gülgün Kıran ve Dr. Yankı Yazgan da çalıştaya konuşmacı olarak katıldı. Dr. Yankı Yazgan ABD'den video bağlantı ile yaptığı sunumda beslenme eksikliğinin nörofizyolojik etkilerini anlatırken; Dr. Gülgün Kıran da ekonomik krizin çocuk sağlığına olumsuz etkileri üzerine bir konuşma yaptı. Derinleşen çocuk yoksulluğunun beslenme yetersizliklerini artırdığını, buna bağlı olarak hem çocuk ve bebek ölümlerinin hem de çocuklardaki fiziksel-zihinsel sağlık sorunlarının tırmandığını söyleyen Kıran, Türkiye'de kamu otoritesinin okul yemeği programından her geçen gün nasıl uzaklaştığını aktardı. Erken yaşta zorla evlendirilme, çocuk işçiliği, istismar, madde bağımlılığı gibi çocukları okuldan ve eğitim hakkından koparan sebeplerin arasına yeterli ve dengeli beslenememenin de eklendiğine dikkat çeken Kıran, TTB Okul Sağlığı Çalışma Grubu'nun önerilerini şöyle sıraladı:
🔹"Çocuk yoksulluğunu izlemek, etkilerini kamuoyuna anlatmak ve çözümler üretmek üzere aralarında sosyal bilimcilerin, eğitimcilerin, pedagogların, halk sağlığı uzmanlarının ve pediatristlerin de yer aldığı bir 'Ulusal Çocuk Yoksulluğu Merkezi/Birimi' kurulmalıdır.
🔹MEB tarafından sağlıklı besinlerden okulda ücretsiz kahvaltı ve öğle yemeği sunulması gibi çalışmalar başlatılmalı, bu projeler ulusal beslenme programlarına dönüştürülmelidir.
🔹Okul Sütü Projesi bütün kamu ilköğretim okullarına yaygınlaştırılmalıdır.
🔹Okul kantinleri kapatılarak okul mutfaklarına dönüştürülmeli, okullarda yemekhanelerin yeniden açılması veya merkezi yemekhaneler üzerinden okullara her gün beslenme imkanı sağlanmalıdır.
🔹Kaynakların kullanımında dezavantajlı çocuklara öncelik verilmelidir.
🔹Yerel yöneticilerin stratejik bakış açılarını ve kapasitelerini, dezavantajlı çocukların ve ergenlerin lehine olacak şekilde geliştirmek amacıyla Çocuk Dostu Şehirler girişimi başlatılmalı, yerel yönetimlerin gıda desteğinde bulunmaları teşvik edilmelidir.
🔹Her yönüyle çocukların sağlıklı gelişimini destekleyecek ve toplum sağlığını geliştirecek okul sağlığı uygulamaları tüm yurttaşlara eşit, parasız ve kamusal bir hizmet olarak sunulacak birinci basamak sağlık hizmetleri kapsamında yeniden düzenlenmelidir.
🔹Muhalefet partileri 'ne önersek reddediliyor' konformizmine sığınmaksızın çocukların ücretsiz beslenme hakkını sağlayacak ve bu alandaki harcamaları artıracak her türlü girişimi sürekli ve kademeli olarak Meclis gündeminde tutmalı, kamuoyu ve STK'ler de bunu desteklemelidir."