Patronlar istedi AKP yaptı: İşçi sağlığı ve işyeri güvenliğine büyük darbe

Türk sermayesinin en büyük temsilcisi olan TOBB'un iş sağlığı ve güvenliğinin büyük bir yük olduğu konusundaki şikayetinin ardından hükümet gerekli düzenlemeleri yaparak patronları sevindirdi. 

 

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelik'te değişikliğe gidilerek, halihazırda prosedür olarak görülen iş güvenliği eğitimleri artık fiilen ortadan kalkacak. İşçi sağlığı ve güvenliğinde Türkiye'nin karnesinin düşük olduğu gerçeği göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu düzenlemenin daha vahim bir ortam yaratacağı ön görülüyor.

 

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, 15 Mayıs'ta gerçekleşen TOBB 74’üncü Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma “En çok şikayet ettiğimiz konu olan, istihdam maliyetlerinin düşürülmesini sağladık. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, KOBİ’lerimize büyük yükler getiriyordu, bunları kaldırttık” demişti.

 

AKP hükümeti bu direktifin ardından hızla harekete geçerek İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği'nde değişikliğe gitti. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'ne göre, değişiklikle işçi sağlığı ve güvenliğini bir külfet olarak gören yasalara bir yenisi daha eklenmiş oldu.

 

Düzenlemeyle az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yürütülen işçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetlerinin patron tarafından yürütülmesinin kapsamı genişletildi. 2015’te yayınlanan yönetmelik kapsamındaki işyeri sayısı 906 bin iken, 318 bin yeni işyeri dahil edildi. Daha önce 906 bin işyeri ve 2 milyon 300 bin işçi bu kapsamdayken değişiklik ile 10-49 çalışanı olan işletmeler de kapsama alındı ve 100 bin işyeri 1 milyon 900 bin işçi daha bu kapsama alındı. Toplam 1 milyondan fazla işyerini kapsayacak düzenlemenin amacı 4 milyon 200 bin işçinin işçi sağlığı ve iş güvenliğini doğrudan patronların eline bırakmak.

 

PROFESYONELLERCE YÜRÜTÜLMESİ GEREKEN HİZMETLER PATRONLARA

 

Yönetmelikten, işverenin "sağlık gözetimi ve çalışma ortamı gözetimi" hizmetlerini yürütemeyeceği ibaresi kaldırılarak, patrona "işe giriş" ve "periyodik muayeneler ve tetkikler" dışında tüm hizmetleri yürütme yetkisi verildi. Yani iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimince yürütülmesi gereken hizmetler patronun eline bırakıldı.

 

Aynı zamanda bu hizmetlerin işveren tarafından yürütülmesi halinde onaylı defter tutma zorunluluğu da kaldırıldı. Böylece iş sağlığı ve güvenliği teftişleri için tek yazılı belge ve resmi delil oluşturabilecek doküman devre dışı bırakılmış oldu. Bu düzenleme patronların denetimini sağlayan mekanizmaların ortadan kaldırılması anlamına geliyor.

 

Yapılan değişiklik ile az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde çalışanlara verilecek eğitimleri uygulayacak işverenlerin, iş güvenliği uzmanlığı veya işyeri hekimliği belgesi sahibi olması zorunluluğu ortadan kaldırıldı. Eğitim, bakanlıkça uygulanacak sınavda 100 üzerinden 50 puanla başarılı olabilen her işverenin yapabileceği bir şey haline getirildi. Düzenleme işçi sağlığı ve güvenliği eğitimleriyle bunların denetlenmesini tamamen ortadan kaldırılmayı amaçlıyor.

 

İŞ GÜVENLİĞİNİN ASIL MUHATABI OLAN TMMOB VE TTB DEVRE DIŞI BIRAKILIYOR

 

İşverene verilecek eğitimler daha önce üniversiteler tarafından yürütülürken değişiklikle birlikte Milli Eğitim Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu ve bağlı odalar, Türkiye Belediyeler Birliği, işçi ve işveren kuruluşlarına da bu hak tanındı. Bu haliyle eğitim verecek kurumlar arasında alanın asıl muhataplarından olan meslek odaları yok sayılıyor. Bu değişiklik, iş güvenliği uzmanı meslek örgütü Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ve işyeri hekimlerinin meslek örgütü Türk Tabipleri Birliği'ni (TTB) işçi sağlığı ve iş güvenliği alanının dışına itmek için daha atılan adımların devamı olarak görülüyor.