Kürtlerin yüzde 98'i anadilinde eğitim istiyor
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, Türkçe dışındaki dillerin kullanım düzeyi, talep ve eğilimleri ölçmek amacıyla anket yaptı. Katılımcıların yüzde 97,9'u eğitimin bütün kademelerinde Kürtçenin eğitim dili olmasını istedi.
Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, "Türkçe dışında konuşulan anadillerinin kullanım düzeyi ile anadillerine ilişkin talep ve eğilimleri" ölçmek amacıyla 23 kentte 2 bin 378 kişiyle anket yaptı.
İstanbul, Ankara, İzmir, Samsun, Balıkesir, Antalya, Mersin, Bursa, Adana, Diyarbakır, Erzurum, Adıyaman, Van, Mardin, Urfa, Bingöl, Ağrı, Şırnak, Antep, Batman, Dersim, Malatya ve Siirt kentlerinde yapılan online ankete katılanların yüzde 88,2'sinin Kürtçenin Kurmanci, yüzde 10,4'ünün Zazaki/Kirmancki lehçesini konuştuğu belirtildi.
Katılımcıların yüzde 23,5'inin anadilini "çok iyi", yüzde 43,2'sinin "iyi" konuştuğu, yüzde 16,2'sinin "kötü" konuştuğu bilgisinin yer aldığı ankette, anadilini çok iyi ve iyi konuşanların orta yaş, kötü konuşanların ise genç yaş grubunda olduğu, eğitim düzeyi arttıkça anadilini iyi konuşanların oranında düşüş yaşandığı tespit edildi.
ÇOCUKLARIN YÜZDE 24'Ü ANNE BABALARIYLA KÜRTÇE KONUŞUYOR
Hane içinde anadilin kullanım düzeyini ölçmek için sorulan sorulara, araştırma grubunun yüzde 33,6'sının çocuğu bulunmadığı, yüzde 40,1'inin çocuğunun kendileri ile Türkçe konuştuğu, yüzde 24,7'si ise çocuklarının kendileriyle Kürtçe konuştuğu bilgisini verdi. Çocuğunun kendileriyle Zazaki/Kirmancki lehçesi ile konuştuğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 1,3 olarak tespit edildi.
GÜNLÜK YAŞAMDA ANADİLİNDE KONUŞMA SIKLIĞI YÜZDE 57,1
"Çocuğunuzun anadilini bilme düzeyi nedir" sorusuna katılımcıların yüzde 33,6'sı "çocuğum yok", yüzde 7,3'ü "çok iyi", yüzde 13,5'i "iyi" yanıtını verirken, Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, bu yanıtları, "Bu veriler araştırma grubunun anne ve babaları ile anadillerinde konuşma oranındaki yüksekliğe rağmen, çocuklarıyla iletişimlerini anadillerinde gerçekleştirme oranında dramatik bir düşüşe işaret etmektedir" şeklinde yorumladı.
"Çocuğunuzun okulda Kurmanci-Zazaki derslerini seçmeli olarak seçebilme hakkına sahip olduğunu biliyor muydunuz" sorusuna katılımcıların yüzde 33,6'sı "çocuğum yok", yüzde 45,5'i "evet", yüzde 21'i "hayır" cevabını verdi. "Gün içerisinde anadilinizi konuşma sıklığınız nedir" sorusuna katılımcıların yüzde 57,1'i "Sık sık konuşurum", yüzde 25,7'si "Ara sıra konuşurum", yüzde 12,3'ü "Az konuşurum", yüzde 4,9'u "Hiç konuşmam" yanıtını verdi.
KÜRTÇE MÜZİK DİNLEME ORANI YÜZDE 77,9
"Anadilinde müzik dinleme sıklığı" sorulan katılımcıların yüzde 77,9'u "Sık sık dinlerim" yanıtını verdi. Anadilde kitap okuma seviyesi ise günlük yaşamda anadilin kullanımına göre oldukça düşük. Bu soruya, katılımcıların yüzde 15,4'ü "Çok iyi", yüzde 22'si "İyi" yanıtını verdi.
EĞİTİMDE ANADİL TALEBİ YÜZDE 97,9
Araştırma grubuna anadilinin korunması, gelişimi ve anadillerine ilişkin taleplerine ilişkin sorular da yöneltildi. "Türkiye'de okulların bütün kademelerinde Kürtçenin eğitim dili olmasını ister misiniz" sorusuna katılımcıların yüzde 97,9'u "Evet" yanıtını verdi.
"Anadilinizin korunması ve geliştirilmesi için birinci öneriniz nedir" sorusuna katılımcıların yüzde 51,9'u "Anadilde eğitim imkanının sağlanması", yüzde 16,6'sı "Anadile resmi/statü/yasal olarak tanınması", yüzde 9,1'i "Aile ve sosyal çevrede kullanılmasının sağlanması" yanıtlarını verdi. İkinci ve üçüncü önerilerde de ilk sırayı "Anadilde eğitim imkanının sağlanması" talebi yer aldı.