İHD Kadın Komisyonu 2020 raporunu açıkladı

İHD Kadın Komisyonu, 2020 yılımda Türkiye’de kadınlara yönelik hak ihlallerini raporlaştırdı. Covid-19 pandemisiyle toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin her alanda daha fazla derinleştiğine dikkat çekilen raporda, 148 kadının iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiği, en az 709 kadın seks işçiliğine zorlandığı, en az 178 kadın şüpheli şekillerde ölü bulundu ve en az 316 kadının öldürüldüğü bilgisi yer aldı.

İnsan Hakları Derneği (İHD) Kadın Komisyonu, Türkiye’de 2020 yılındaki kadınlara yönelik hak ihlallerine ilişkin raporunu açıkladı.

11 Mart 2020 tarihinde ilan edilen Covid-19 pandemisinin ardından toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin her alanda daha da derinleştiğine dikkat çekilen raporda, 2020 yılında İHD’ye sadece internet aracılığıyla yapılan 1323 başvurunun yüzde 47’sini ekonomik ve sosyal haklar temelli ihlaller, yüzde 53’ünü başta hapishanelerdeki olmak üzere çeşitli hak ihlalleri oluşturduğu kaydedildi. Raporda, ekonomik ve sosyal haklar temelli başvuruların yüzde 75’inin kadınlar tarafından yapıldığı bilgisi yer aldı.

Kadınların başvurularında maddi yardım talebi ve işsizlik yüksek oranlarda göze çarparken sıralama gıda yardımı, deprem sonrası destek ve hukuki destek talepleriyle devam etti.

Hapishanelerde önceki yıllarda da var olan hak ihlalleri pandemi bahanesiyle artarken, tutsakların zaten kısıtlı olan haklarına erişiminin zorladığı belirtilen İHD raporunda, hapishanelerde, eylemlerde ve gözaltılarda çıplak arama, işkence ve kötü muamelenin 2020 yılında devam ettiği kaydedildi.

2020 yılında kadın gazetecilere yönelik gözaltı ve tutuklamaların sürdüğü belirtilirken, şu an üçü tutuklu yirmi kadın gazetecinin yargılandığı bilgisine yer verildi.

İHD Kadın Komisyonu’nun raporunda, “Lezbiyen, biseksüel ve trans kadınlara, iktidarın ve resmi kurumların son yıllarda daha da artan homofobik ve transfobik söylemlerinin de etkisiyle pandemi dolayısıyla kapanmak durumunda kaldıkları evlerde ve kamusal alanlarda hak ihlallerine ve tehditlere maruz kaldı” denildi.

Zaten görünmez kılınan ev içi emeğin pandemiyle daha da görünmez kılındığına işaret edilen İHD raporunda, “Kadınların güvencesiz çalışma ve işsizlik oranı arttı. 2020’de iş cinayetleri sebebiyle 148 kadın hayatını kaybetti. İş cinayetleri verilerine göre kadınların çoğu kayıt dışı ve sendikasız” diye belirtildi.

Raporda şu bilgilere de yer verildi: “En az 709 kadın seks işçiliğine zorlandı, en az 1075 kadın ekonomik, fiziksel, psikolojik, cinsel şiddete maruz bırakıldı, taciz ve tehdit edildi, kaçırıldı, en az 41 kadın intihara sürüklendi, en az 178 kadın şüpheli şekillerde ölü bulundu ve en az 316 öldürüldü.”

Engelli kadınlar, kadın sığınakları ve ŞÖNİM’lere ulaşım sorunu, devlet hastanelerinde kürtaj yaptırmak sorunlarına da değinilen İnsan Hakları Derneği Kadın Komisyonu’nun hazırladığı raporda şu öneriler sıralandı:
■ Toplumsal cinsiyet eşitliği her alanda derhal sağlanmalı.
■ 6284 Sayılı Kanun ve İstanbul Sözleşmesi etkin bir şekilde uygulanmalı.
■ Pandemi döneminde kadınlar ekonomik ve sosyal açıdan güçlendirilmeli, herhangi bir geliri olmayan kadınlara maddi destek sağlanmalı.
■ Kadına yönelik şiddet konusunda 7/24 kadınlar tarafından ulaşılabilecek profesyonel kişiler ve kurumlar oluşturulmalı, telefona ulaşamayan kadınlar için alternatif yollar kurulmalı ve bunlar Türkçe, Kürtçe, Arapça, İngilizce gibi pek çok dili barındırmalı, işaret dili bilen personel  bulunmalı.
■ Mülteci ve sığınmacı kadınların güvenliği sağlanmalı ve sığınmacı/mülteci kadınlara yönelik güçlendirici çalışmalar yapılmalı.
■ Sığınaklar erişilebilir ve uluslararası standartlara uygun olmalı. 60 yaş üzerindeki kadınlar da sığınaklara kabul edilmeli.
■ Sığınaklardan çıkan kadınlar için ekonomik ve sosyal yardımlar işlevsel olmalı.
■ Kolluk kuvvetlerinin keyfi bir şekilde caydırıcı ve yanlış bilgi vermesine yaptırım uygulanmalı.
■ Resmi kurum ve kuruluşların nefret söylemleri ve ayrımcı söylemleri hakkında yasal girişimlerde bulunulmalı.
■ Doğum kontrol yöntemleri ve kürtaj ücretsiz olmalı.
■ Cinsel sağlık hizmetlerinde kadınlar hiçbir ayrımcılığa maruz kalmamalı.
■ Bebek ve çocuk kreşleri ücretsiz ve erişilebilir olmalı.