KADIN

Hasta kad�n tutsaklar�n durumuna dikkat çekildi

ETHA
8 Mart 2025 Cumartesi

Üç kentte düzenlenen eylemlerde 8 Mart dolay�s�yla hasta kad�n tutsaklar�n duruma dikkat çekildi.

Hasta tutsaklar�n durumuna dikkat çekmek ve tedavilerinin önündeki engellerin kald�r�larak derhal tahliye edilmeleri için �stanbul, �zmir ve Ankara'da eylemler düzenlendi. 8 Mart Dünya Emekçi Kad�nlar Günü nedeniyle kad�n tutsaklar�n durumuna dikkat çekildi.

�STANBUL
�HD �stanbul �ubesi önünde düzenlenen F Oturmas�'n�n 676.'s�nda, Marmara Bölgesinde bulunan cezaevlerindeki kad�n tutsaklar�n sa�l�k sorunlar�na dikkat çekildi. "Tedavi hakt�r engellenemez" ve "Hasta tutsak kad�nlar serbest b�rak�ls�n" pankartlar�n�n aç�ld�� eylemde s�k s�k "Hasta tutsaklar serbest b�rak�ls�n", "Tecrit öldürür dayan��ma ya�at�r" ve "Ya�as�n 8 Mart" sloganlar� at�ld�.

Bas�n metnini Nimet Tanr�kulu okudu. Haz�rlad�klar� raporlar ve bu alanda yapt�klar� çal��malar� hat�rlatan Tanr�kulu, "Hapishanelerde mevzuat ve uygulamalardan kaynakl� hak ihlallerinin bütün mahpuslar� derinden etkiledi�ini göstermekle birlikte, ya�l�lar, çocuklar, hastalar, engelliler, yabanc�lar, LGBT�'ler, kad�nlar gibi özel ihtiyaçlar� olan gruplar�n bu ihlallerden daha fazla etkilendi�ini gösteriyor. Günümüzde kad�nlar�n fiziksel, biyolojik ve psikolojik farkl�l�klar�n�n ve ihtiyaçlar�n�n dikkate al�nmad��, LGBT�+ mahpuslar�n ise temel hak ve ihtiyaçlar�n�n göz ard� edilmekle kalmay�p, ayr�mc� ve nefret içeren yakla��mlarla �iddetin günlük hayata içerildi�i infaz uygulamalar� devam ederken; hapishanelerde kad�n olman�n zorluklar�na; hapiste kad�n, hasta, engelli ve çocuklu olman�n büyük zorluklar� da eklenmi� durumda" diye konu�tu.

Kad�n tutsaklara yönelik uygulama haline getirilen tehdit, küfür, a�a��lama ve bask�lara dikkat çeken Tanr�kulu, "Özel ihtiyaçlar�n�n kar��lanmas�nda keyfi ve rencide edici davran�lmas�ndan, hamile, ileri ya�ta veya engelli kad�nlar�n hastane ve adliyeye gidi� geli�lerinde ring arac�na kelepçeli olarak bindirilmesine, ç�plak arama dayat�lmas�ndan, aramalar�n erkek infaz memurlar� taraf�ndan ya da onlar�n refakatinde yap�lmak istenmesine, taciz ve istismar olaylar�ndan jinekolojik muayenenin dahi asker yan�nda ve kelepçeli yap�lmak istenmesine kadar pek çok hak ihlali ya��yorlar. �iddet, bask� ve ayr�mc� uygulamalar�n yan�nda, kad�nlar�n kad�n olmaktan kaynakl� özel ihtiyaçlar�n�n göz ard� edilmesi ile ortaya ç�kan devasa sorunlara ekonomik krizle beraber a��r bir yoksulluk ve bu yoksullu�a ba�l� sorunlar da eklenmi�, bu durum kad�nlar�n ve birlikte tutulan 0-6 ya� grubu çocuklar�n�n sa�l�k ve geli�imlerine yönelik olumsuzluklar� derinle�tirmi�tir" diye belirtti.

Aç�klaman�n ard�ndan söz alan Meryem Bars, �HD �stanbul �ubesi Hapishane Komisyonu üyesi Hatice Onaran'�n Gebze M Tipi Kad�n Kapal� Hapishanesinde tutuldu�unu kaydetti. Bars, Onaran'�n bir an önce serbest b�rak�lmas�n� talep etti.

�ZM�R
�nsan Haklar� Derne�i (�HD) �zmir �ubesi de Konak'ta bulunan eski Sümerbank önünde aç�klama yapt�. "Hasta mahpuslar ölüyor susma suça ortak olma" ve "Kad�nlar bar�� istiyor" pankartlar�n aç�ld�� aç�klamada, bu hafta 8 Mart Dünya Kad�nlar Günü dolay�s�yla hasta tutsak kad�nlar�n durumuna dikkat çekti.

Aç�klaman�n Kürtçesini �HD �zmir �ubesi E�ba�kan� Zilan Gümü�, Türkçesini ise �HD yöneticilerinden Vetha Ayd�n okudu. Çok say�da hasta kad�n tutsa��n oldu�una dikkati çeken Gümü�, kad�nlar�n ç�plak arama i�kencesine maruz kald��n� ifade etti. Gümü�, "Ya�amlar�n�n tüm alanlar� sürekli kontrol ediliyor. Ko�u�lara, hücrelere konulan kameralarla en mahrem anlar�n�n bile gözetlendi�ini görmek kad�nlar� son derece etkiliyor. Hasta mahpuslar, insan onuruna yara�mayan ko�ullarda hapishanelerde tutulmakta, birçok hasta mahpus ise hapishanelerde ya�am�n� yitirmektedir. Unutulmamal� ki hapishanelerde meydana gelen ölümlerin ço�u önlenebilir ölümlerdir. Kad�n hasta mahpuslar�n sa�l�k haklar� ve ya�am haklar� ellerinden al�nmaktad�r. Uluslararas� sözle�meler ve ulusal kanunlardan da anla��laca�� üzere, mahpuslar�n yeterli t�bbi yard�m görme haklar� mevcuttur. Türkiye hapishanelerinde bulunan hasta mahpuslar�n acil ve kal�c� tedavileri yap�lmal�, hapishane ko�ullar�nda tedavisi yap�lamayan/yap�lmayan hasta mahpuslar�n acilen infazlar� durdurulmal�d�r" ça�r�s� yapt�.

ÖHD'DEN AÇIKLAMA
Özgürlük için Hukukçular Derne�i (ÖHD) �zmir �ubesi, Ege Bölgesi hapishanelerinde kad�n tutsaklara yönelik hak ihlallerine dair dernek binas�nda aç�klama yapt�. ÖHD yöneticilerinden Han�m Çelik, "Kad�n tutsaklar, cinsiyet temelli ayr�mc�l��a maruz kalmakta, hijyen ko�ullar�ndan sa�l�k hizmetlerine kadar pek çok alanda ciddi hak ihlaller ya�amaktad�r" dedi. Hapishanelerde ya�anan hak ihlallerinin sistematik bir hale geldi�ini vurgulayan Çelik, "Kad�n mahpuslar, yaln�zca dü�üncelerinden, kimliklerinden ve mücadelelerinden ötürü özgürlüklerinden mahrum b�rak�lm�� durumdad�r. Ancak unutmamal�y�z ki kad�nlar�n özgürlü�ü, toplumun özgürlü�üdür. Cezaevlerinde ya�anan hak ihlalleri son bulmal�, siyasi tutsak kad�nlar�n temel haklar�na sayg� gösterilmelidir. Hasta mahpuslar ba�ta olmak üzere, tutsak kad�nlar�n sa�l�k hakk�na eri�imi derhal sa�lanmal�d�r. Kad�n tutsaklara yönelik tecrit uygulamalar�na son verilmeli, hukuka ayk�r� disiplin cezalar� iptal edilmelidir. Cezaevlerinde insan onuruna uygun ya�am ko�ullar� sa�lanmal�, kad�nlar�n ileti�im ve sosyal haklar� k�s�tlanmamal�d�r" diye konu�tu.

ANKARA
Hasta Mahpuslara Özgürlük �nisiyatifi 548. eylemini Çankaya ilçesindeki Sakarya Caddesi'nde gerçekle�tirdi. �nsan Haklar� Derne�i (�HD) üyesi Sevil Turgut, �ç Anadolu Bölgesi'ndeki cezaevlerinde bulunan 32 kad�n tutsakla ilgili bilgileri payla�t�.

Turgut, Sincan Kad�n Kapal� Hapishanesi'ndeki 15 kad�n tutsa�a dair �u bilgileri payla�t�:
🔹"Ay�e Gökkan: Duyma yetisinde bozukluk var ve ayr�ca kalp rahats�zl�klar� bulunuyor.
🔹 Ay�e Topçu: Ci�erinde ve s�rt�nda �arapnel parçalar� var. En ufak bir so�uk ald��nda, ü�üttü�ünde nefes al�p verme güçlü�ü çekmekte, nefes darl�� sorunu ya�amakta, bazen kramp girmekte, so�uk alg�nl��nda 70-80 ya��ndaki gibi öksürmekte, öksürük esnas�nda ci�erinin kas�ld��n� hissetmekte, kollar�nda uyu�ma olu�makta, elinden geldikçe parçalar�n hareket etmemesi için dikkat etmektedir.
🔹Bermal Birtek: Kalp Hastas�.
🔹Elif Çetinba�: Rozasea (gül) hastal�� var. Guatr, bel f�t�� hastas�d�r. 2020'de ameliyat oldu.
🔹Fadik Ad�yaman: �ki kere rahim ameliyat� oldu. Tiroid hastas�, midede polipler var.
🔹Gül�an Adet: Kronik ankilozan spondolit (iltihapl� eklem iltihaplanmas�) ve ülser rahats�zl�klar� bulunmaktad�r. 2021 Haziran ay�nda çekilen MR sonucunda beyninde damar t�kan�kl�� tespit edildi. Boyun f�t��, boyun düzle�mesi ve bel f�t�� mevcut.
🔹Nedime Yaklav: Böbrek hastas�. Ayr�ca guatr, alerji ve yüksek tansiyon hastal�klar� var.
🔹Özge Özbek: Beynindeki tümör nedeniyle ameliyat oldu. 3 ay erteleme ald� ancak tekrar hapishaneye konuldu. Beyin tümörleri hala mevcut ve hapishanede kald�� süre ilerledi ve epilepsi, vertigo gibi dengesizlik belirtileri olan hastal�klar da nüksetti. Beyin tümörleri organlara bask� yapmaktad�r. �u an tümörden kaynakl� olarak sol kula��nda yüzde 72 i�itme kayb� var, ellerde titreme, kimi zaman idrar�n� tutamama durumlar meydana gelmi�tir. Bu durum ileride görme, haf�za ve hareket kayb�na neden olacakt�r.
🔹P�nar Tikit: Beyinde araknoid kist var. Kist �u an 8 cm, bay�lma, kriz �eklinde ataklar ya��yor. Kist 10 cm oldu�unda risklere ra�men cerrahi müdahale zorunlu olacak.
🔹Rihan Kavak Özbek: Kas ve sinir erimesi var. Ast�m hastas�. Zehirli guatr te�hisi konuldu, ameliyat oldu. Bel f�t�� var. Gö�üslerinde kitle oldu�unsan y�lda bir kez momografi çektiriyor. Panik atak rahats�zl�� bulunmaktad�r.
🔹Selver �spir: Kalp hastas�.
🔹Selver Y�ld�r�m: Sa� gözünü kaybetmi� di�er gözü de tedavisi yap�lmad��ndan görme oran� yüzde 20'ye dü�tü ve tek gözünde de ödem oldu�u için okuma yazma ihtiyaçlar�n� kar��layam�yor. Ayr�ca el ve kollar�nda k�smi i�lev kayb� var.
🔹Sermin Demirba�: Ülser ve ast�m hastas�.
🔹�ükran Ayd�n: Ba��rsak rahats�zl�klar� var.
🔹Zerrin Y�lmaz: Panikatak hastas�. Ayr�ca ha�imato hastal�� da var."

Turgut, Kayseri Kad�n Kapal� Hapishanesi'ndeki 17 kad�n tutsa�a dair de �unlar� belirtti:
🔹"Dicle Bozan: Bir baca�� kesik olup di�er baca��nda �arapnel parçalar� vard�r. Ba��rsaklar� parçaland��ndan kolostomi torbas� tak�l�d�r. Ayr�ca migren ataklar� var ve epilepsi hastal��ndan ötürü sürekli bay�lmalar ya�amaktad�r.
🔹Dil�ad �engül: Yaralanmadan kaynakl� kalp ve akci�erlerde çok büyük zedelenmeler var. Yemek borusu parçalanm��, sa� akci�erinin yar�s� çal��m�yor. Yemek borusunda cep olu�tu�undan, yemek yerken zorlan�yor yutma güçlü�ü çekiyor. Kaburgalar�na gelen patlay�c� madde kana kar��m��, kalbe do�ru ula�arak vücudun kalp üzerindeki seviyesinden yani ba�, boyun ve kollardan kalbe dönen kirli kan� ta��yan ana toplar damar� y�rtm�� ve bu damar dikilmi�tir. Sa� kolunda yaralanmadan kaynakl� hareket k�s�t sorunu var ve gittikçe ilerliyor, kaslarda s�k��ma var, sa� kolunu kald�ram�yor. Serçe, orta ve yüzük parma�� kesilmi�.
🔹Gülazer Ak�n: 10 y�ldan fazlad�r böbreklerinde 8-10 mm'lik kireçli kist var. Üç y�ld�r yutkunma problemleri ya��yor. Birkaç kez mide filmi çektirdi. Parmaklar� ve elleri �i�iyor, a�r�dan bükemiyor, bir �ey tutam�yor. Bel f�t�� rahats�zl�� var.
🔹Gülge� Tatl�: Epilepsi hastas�, 5-6 ayda bir atak geçiriyor ve bay�l�yor. Sol kolunda p�ht�la�ma var. Kolunda mermi ve �arapnel parçalar� var, kemik yap�s� yok. Yine s�rt�nda, aya��nda, karn�nda mermi ve �arapnel parçalar� var. Doktorlar taraf�ndan, ameliyat olmas� gerekti�i ancak bünyesinin kald�ramayaca�� söylenmi�. Sadece kan tahlilleri yap�l�yor.
🔹Güzel Saraç: �eker hastas�.
🔹Hacer Halil Yusuf: 26 y�ld�r hapishanede, ba��kl�k sisteminde sorun var. Gö�sünde sorun var ve hastal�� ilerliyor.
🔹Hiyem Yolcu: Bacaklarda iltihapl� yaralar mevcut. Kandaki lökosit de�erleri dü�ük.
🔹Jiyan Ay: Bel f�t�� var, bacaklar� ise zaman zaman tutmuyor.
🔹Medya Aslan: Nefes darl�� var. �leri derecede ast�m hastas�. Ayr�ca bel f�t�� hastal�� mevcut.
🔹Melek Akgün: 58 ya��nda. Kalp hastas�d�r, mitral kapak yetmezli�i var. Stent tak�lm��, tekrardan anjiyo olmas� gerekiyor. Hipertansiyon hastas�d�r ve ayn� zamanda koroner arter hastas�d�r. KOAH hastas�d�r, yap�lan tetkiklerde akut alevlenmeler te�his edilmi�tir. Osteoporoz yani ileri derecede kemik erimesi rahats�zl�� mevcuttur. Romatoid artrit hastal�� bulunmakta ve bu hastal�k için 20 y�ld�r kortizon kullan�yor. Bel kaymas� mevcuttur. Kronik böbrek yetmezli�i var ve böbrekleri yakla��k yüzde 37 oran�nda çal��yor. Kulaklarda i�itme kayb� mevcut ve gözlerde katarakt gibi rahats�zl�klar� da bulunmaktad�r. Tüm bu hastal�klar�ndan kaynakl� olarak 21 Aral�k 2023 tarihinde yüzde 82 engelli oldu�una dair rapor düzenlenmi�tir. Hastal�klar�ndan kaynakl� olarak sürekli olarak hastaneye götürülüp getirilmektedir. Ailesi ile yapm�� oldu�u telefon görü�mesine dahi yürüyerek gelemeyen Melek Akgün, gardiyanlar�n koluna girmesi ile getirilmi� ve dengede durmas� sa�lanm��t�r.
🔹Naime Encü: Bir gözünde katarakt var. Bir gözünde tümör ç�km��, ameliyat olacak. Di� tedavileri yap�lm�yor. Bel ve boyun f�t�� var. Dizlerde menüsküs var. Kulak zar� delinmesi ve iltihap sorunu nedeniyle i�itme sorunu ya��yor. Ayr�ca ci�erlerinden rahats�z.
🔹Nazl� Soglin: Bulundu�u 12 y�ll�k süre zarf�nda midede ülser, beyninin iki damar�nda t�kan�kl�k ve lekeler olu�mu�tur, Kalp kapakç��nda kal�nla�ma, eklem hastal��, yumurtal�klar�nda kist, nefes darl�� gibi birçok hastal�klar� mevcuttur.
🔹Nergiz Okan: Kolundan ameliyat edilip platin tak�lm�� ancak yeniden ameliyat olmas� gerekiyor.
🔹Özgül Ya�a: Diyabet hastas�. Yüzünde ve çenesinde yaralar var.
🔹Songül Ayd�n: Panik atak rahats�zl�� mevcut. Ayr�ca son dönemlerde karaci�erlerinden de rahats�zl�klar ya�amaya ba�lam�� olup tedavileri aksat�lm��t�r.
🔹�ilan Çetiner: Beyninde kitle var. Kusma, ba� a�r�s�, titreme, kulak u�uldamas� olu�uyor. Ayr�ca boyun kemi�inde çatlak var.
🔹Zerga Açar: 59 ya��nda, iki gözünden ameliyat olmu�, sol elini kullanam�yor."

Hasta kad�n tutsaklar�n durumuna dikkat çekildi

�lgili Haberler