Ebru Yiğit yazdı | Kadın grevi: Kadınların kolektif eylem gücü

Uluslararası kadın hareketinin 2016 yılından itibaren gündemi olan kadın grevi, bu yıl DİSK'in de gündeminde. DİSK, 8 Mart'ta kadın grevi kararı aldı. Sosyalist kadınların ilk kez 2019 yılında "Sen istersen hayat durur! 8 Mart'ta hayatı durdur" şiarı ile örgütle kadın grevine kısa bir bakış ile kadınların öfkesinin isyana, tek tek ülkedeki örgütlü gücünün uluslararası kadın deneyimine dönüşünü görmek mümkün.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), 8 Mart'ta kadın grevi kararı aldı. DİSK, "Ayrımcılığa, eşitsizliğe, sömürüye karşı eşit işe eşit ücret için, kadına yönelik şiddet ve tacizin önlenmesi, görünmeyen emeğin görünür kılınması, 8 Mart'ın resmi tatil olması için kadın grevi çalışmaları başlatma" kararını kadın örgütlerinin de gündemine taşıyacak.

Özellikle 2016 yılı itibariyle kadın grevi, dünyanın birçok ülkesinde kadın cinsinin kolektif sözünü ve eylem gücünü yansıttığı eylem biçimi oldu. İlk olarak 8 Mart 1857'de New York'ta, dokuma fabrikasında çalışan 40 bin işçi, 16 saatlik işgününün 10 saate indirilmesi ve ücretlerde artış yapılması isteğiyle greve giderek kadın grevi ateşini yaktı.

2016: LATİN AMERİKA'DA KADIN GREVİ RÜZGARI
Kadın işçi ve emekçilerin sömürüye karşı başlattığı grev 100 yılı aşkın bir süre sonra özgürlük mücadelesi yürüten kadınların elinde bayrak oldu. Arjantin'de 16 yaşındaki Lucía Pérez'in cinsel saldırı sonucu katledilmesine karşı 19 Ekim 2016'da kitlesel eylemler düzenlendi. Kadınlar, erkek şiddetine karşı #NiUnaMenos sloganı ile ülke genelinde kadın grevini örgütledi. Greve Meksika, El Salvador, Şili başta olmak üzere birçok Latin Amerika ülkesinden destek verildi.

KARA PAZARTESİ KADIN İSYANI İLE AYDINLANDI
Polonya'da, iktidardaki sağ parti PİS (Hukuk ve Adalet), ülke nüfusunun azaldığı gerekçesiyle, kürtajı yasaklayan yasa tasarısı hazırladı. Yasa tasarısı, ayrıca kürtaj yasağını çiğneyenler hakkında verilecek hapis cezalarına ilişkin hükümler de içeriyordu. Tasarı Katolik kilisesi tarafından da destekleniyordu. Kadınlar bu tasarıya başkaldırdı. Milyonlarca kadın 3 Ekim günü kürtajın tamamen yasaklanmasına karşı greve çıktı. Grev gününe, kadınların siyah giysilerle sokağa çıkmaları nedeniyle 'Kara Pazartesi' adı verildi.

Eylül ve Ekim 2016'da gerçekleşen siyah protestoları örgütleyen gruplardan biri olarak kurulan Tüm Polonya Kadın Grevi, 143 köy, kasaba ve şehirde yürüyen 100 bin protestocuyu bir araya getirdi.

ULUSLARARASI KADIN GREVİ 
50 farklı ülkedeki kadın örgütlerinden oluşan Uluslararası Kadın Grevi Ağı, 2018 yılında tüm dünya kadınlarını 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü'nde greve çağırdı. İnternet sitesinden bir açıklama yayınlayan Uluslararası Kadın Grevi Ağı, kadınların yüzde 99'unun yaşamın tüm alanlarında yıllar boyunca baskı altında tutulup susturulduğunu belirtti.
 
Açıklamada, enternasyonalizm ve dayanışma ruhuyla tüm kadınlara 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü'nde greve çıkma çağrısı yapıldı. #MeToo kampanyası ve dünyada artan cinsel şiddete kolektif bir yanıt verme amacıyla bir kez daha kadınlar; İtalya, İspanya, Polonya, Arjantin, ABD, Latin Amerika ve birçok ülkede farklı taleplerle 8 Mart'ta kadın grevi ile sokakları doldurdu. Uluslararası kadın hareketinin birlikte hareket etmesi ve kadın cinsinin kolektif gücünü göstermesi bakımından tarihi bir dönemeç oldu.

KADINLAR DURURSA DÜNYA DURUR
Gazetecilerden seks işçilerine, ev emekçilerinden fabrika çalışanlarına, tarla emekçilerinden plaza çalışanlarına kadar tüm kadınlar; 2020 yılında 8 Mart'ta kadın grevi örgütledi. "Kadınlar durursa dünya durur" sloganı ile örgütlenen 2020 Küresel Kadın Grevi, kadınların ev içi emeği sömürüsü kadar kadın cinayetleri, ırkçılığı ve sömürgeciliği gündem yaptı. Ayrıca kadınlar rızalarını toplumdan çektiğinde toplumun yerle bir olacağını hatırlatma amacı taşıdı.

TÜRKİYE'DE KADIN GREVİ İNİSİYATİFİ KURULDU
O günden bu yana birçok ülkede kürtaj hakkının gasp edilmesine, savaşa, kadın cinayetlerine, erkek şiddetine, taciz ve tecavüze hayır demek için kadınlar hayatı durdurdu. Kadının sömürüldüğü her alan işyeriydi, bu yüzden grev pankartı yaşamın her alanına asıldı. Kimi ev içi emek sömürüsünü anlatmak için sarı bez oldu, kimi bir pankart... Ama hepsinde aynı öfke vardı: Biz durursak hayat durur.

Türkiye'de 2019 yılında aralarında Sosyalist Kadın Meclisleri (SKM), Mor Dayanışma, Kadın Savunma Ağı, Özgür Kadın Hareketi (TJA), Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kadın Meclisi, Devrimci Parti, Yeni Demokrat Kadın (YDK) ve bağımsız feministlerin yer aldığı Kadınlar Greve İnisiyatifi kuruldu. "2019 yazı itibariyle önce küçük bir çalışma grubu olarak dünyada yükselen feminist grev ve kadın grevi örneklerini incelemeye başladık. Bizim için grevin tek günlük bir eylem değil bir 'süreç' olabileceğini konuşurken bu tartışmaya anketler, yazılar ve açık toplantılarla başka kadınları da katmaya karar verdik. Ekim 2019'da da açık çağrıyla yaptığımız toplantı sonrası Kadınlar Greve İnisiyatifi'ni oluşturarak yakın gelecekte hep birlikte örgütleyeceğimiz bir grevin ne anlama geleceği, nasıl şekilleneceğini tartışmak, yaygınlaştırmak ve Türkiye'de grevi mümkün kılmak amacıyla yola koyulduk" diyen inisiyatif, dünyadaki kadın grevi deneyimlerini inceledi. Türkiye'de kadın grevinin imkan ve biçimlerini tartışan kadınlar, birçok atölye düzenledi.

8 Mart çalışmaları kapsamında, sticker bastırıp dağıttı, çok sayıda kadın işçinin yer aldığı işçi direnişlerini ziyaret etti, sosyal medyadan ve yüz yüze anket yaparak kadınların, kadın grevine dair fikrini ortaklaştırdı. 8 Mart günü İstanbul ve birçok yerelde hazırladığı kadın grevi metnini okuyarak dünyadaki kadın grevini selamladı. Ayrıca yaptığı çalışmaları ve atölye sonuçlarını İngilizceye çevirip uluslararası kadın hareketi ile paylaştı.

'SEN İSTERSEN HAYAT DURUR'
Komitenin de bileşeni olan SKM, "Sen istersen hayat durur! 8 Mart'ta hayatı durdur" şiarıyla ilk kez 2019 yılında 8 Mart'ta kadın grevi çağrısı yaptı. Sokakta açtığı stantlarda, mahallelerde çat kapı çalışmasıyla kadın grevini anlatan sosyalist kadınlar, 8 Mart'ta tüm kadınları evde, işte, sokakta her türlü iş bırakarak kadın isyanını ve tepkisini ortaklaştırmaya ve hayatı durdurmaya çağırdı.

İstanbul, Ankara, Samsun ve İzmir'de çalışma yapan SKM, sokak röportajları yaparak, afiş ve ozalit asarak ve direnişteki kadın işçileri ziyaret ederek kadınlarla 8 Mart kadın grevini konuştu.

SARI BEZLER HER YERDE
2020 yılında da 8 Mart'ta aralarında Türkiye'nin de olduğu 50 ülkede kadınlar greve gitti. SKM'liler ise o yıl ki 8 Mart'ta kadın grevini örgütleme kararı aldı. Sosyalist kadınlar, kadın cinayetlerine, şiddete, ev içi emeğin sömürüsüne karşı tüm kadınları yarın nerede olurlarsa olsun üretmemeye, greve katılmaya çağırdı.

Sosyalist kadınlar, özellikle şiddete karşı greve çıkacaklarını belirterek evlere, sokaklara grevin sembolü olan sarı bezler astı.

SKM, şiddete, katliama ve ev içi emeğin sömürüsüne karşı kadınları greve çağırırken, ESP'li erkekler de hemcinslerine seslendi. ESP'liler hemcinslerinin o gün ev işi ve çocuk bakımını üstlenerek, kadın grevine destek vermeye çağırdı.

KADIN GREVİNİ SELAMLAMA
2021 yılında ise dünyadaki kadın grevi yine birçok kadın örgütünün, demokratik kitle örgütünün ve sendikanın gündeminde yer almaya devam etti. İsviçre'de "Cinsiyetçilik ve ayrımcılıktan bıktık" sloganı ile 20 kentte sokağa dökülen kadınlar, kadın grevi düzenledi. "Greve gidiyoruz çünkü" başlıklı manifestoyu açıklayan kadınlar ve LGBTİ+'lar ırkçılığa, homofobiye, erkek şiddetine ve eşit işe eşit ücret ödenmemesine itiraz etti.

SKM, 8 Mart çalışmalarının odağına bir kez daha kadın grevini koydu. Başta Avrupa'daki Sosyalist Kadınlar Birliği (SKB) olmak üzere greve giden kadınları eylemlerde, mitinglerde selamladı.

2025 YILINDA YENİDEN KADIN GREVİ
Avrupa SKB, bu yıl da 8 Mart'ta kadın grevinde olacağını ilan etti. Avrupa'da yükselişte olan faşist partilerin göçmen karşıtı söylemlerine dikkat çeken SKB, "Tüm işçi, emekçi kadınlara sesleniyoruz; gelin hep birlikte savaşa, ırkçılığa, yoksulluğa ve kadın cinayetlerine karşı kadın grevine çıkalım. Yaşamı durduralım, kadınsız bir günü evde, işyerinde, okulda hayata geçirelim. Erkek egemenliğine isyan edelim, kadın grevine çıkalım" çağrısında bulundu. Fransa'da kadın grevi çalışmalarına başlayan SKB, diğer ülkelerde de 8 Mart'ta kadın grevinde olacak.