EMEK
DİSK: Asgari ücret net 2800 TL olmalı
Milyonlarca işçiyi ve ailesini ilgilendiren asgari ücrete ilişkin basın toplantısı düzenleyen DİSK, 2019 yılı için asgari ücretin net 2800 TL olması gerektiğini belirtti.
DİSK, milyonlarca işçiyi ilgilendiren asgari ücrete ilişkin talep ve önerilerini Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi'nde düzenlediği basın toplantısında açıkladı.
Basın toplantısına DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, DİSK Genel Sekreteri Cafer Konca ve DİSK Yönetim Kurulu Kanber Saygılı katıldı.
DİSK Yönetim Kurulu adına konuşan Çerkezoğlu, "Asgari ücret ülkemizde çalışanların tamamını ilgilendiren bir konudur. Asgari ücret tespiti 16 milyondan fazla işçinin ve onların ailelerinin yaşam koşullarını ilgilendiren çalışma hayatının en temel konularından biridir. Asgari ücret on milyonların derdidir" dedi.
On milyona yakın işçi ya asgari ücretin altında ya da asgari ücrete çok yakın bir ücretle çalıştığını belirten Çerkezoğlu, "Öte yandan asgari ücret seviyesindeki artış, genel ücret artışlarını da etkilemektedir. İşsizlik ödeneklerinden, emekli aylıklarına kadar pek çok ödeme asgari ücret düzeyinden etkilenmektedir" diye kaydetti.
2019 yılı asgari ücretinin yaşanan ağır ekonomik kriz nedeniyle her zamankinden daha büyük önem taşıdığını ifade eden Çerkezoğlu, "Geçen yılın asgari ücreti hem enflasyon hem de döviz karşısında erimiştir. 2019 asgari ücreti işçilerin kriz karşısında korunması için hayati öneme sahiptir. Tespit edilecek asgari ücret öncelikle asgari ücret civarı çalışanların, genel olarak da, DİSK üyesi olsun olmasın, sendikalı olsun olmasın bütün işçilerin ücret seviyesini etkileyecektir" diye vurguladı.
Çerkezoğlu konuşmasını şöyle sürdürdü: "Kriz koşullarında ücretleri baskılamaya dönük yaklaşımlar, 'fedakârlık' ve 'aynı gemideyiz' söylemleri giderek artmaktadır. Nüfusunun dörtte üçünün ücret gelirleriyle yaşadığı bir ülkede, yaşanabilir bir memleketin ancak ve ancak yaşanabilir bir ücret ile mümkün olduğu, işçilerin yararına olanın ülkenin de yararına olduğu açıktır. Kapitalizmin her krizinin faturasını işçilere keserek, sermayeyi kurtarmaya yönelik neoliberal politikalar işçilere ve memlekete zarar vermiştir. Ücret artışına, insanca çalışmaya ve insanca yaşamaya dayalı bir büyüme mümkündür ve zorunludur. 2019 asgari ücreti belirlenirken konuya dair temel yaklaşım bu olmalıdır."
Asgari ücrete dair verilerin, Türkiye'deki çalışma ve yaşam koşullarının dünyanın ne kadar gerisinde olduğunu gösterdiğinin altını çizen Çerkezoğlu, "Türkiye, evrensel kabul görmüş temel sosyal haklardan birisi olan asgari ücrete dair dünyadaki standart ve uygulamalardan çok uzaktadır. Ülkemizde asgari ücretin tespitinde uluslararası standartlara uyulmamakta, BM, ILO ve Avrupa Konseyi ilkeleri dikkate alınmamaktadır. Uluslararası normlara göre işçinin sadece kendisinin değil ailesinin de (hane halkının) asgari ücret tespitinde hesaba katılması gerekir. Ülkemizdeki Asgari Ücret Tespit Yönetmeliği'nde yer alan tanımda ise işçinin ailesi asgari ücretin dışında bırakılmıştır" diye konuştu.
TÜRKİYE'DE ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞANLARIN ORANI YÜZDE 40-50
Ülkemizdeki asgari ücret tespiti sadece uluslararası normlara değil, Asgari Ücret Tespit Yönetmeliğine de aykırı olduğunu vurgulayan Çerkezoğlu, "Asgari ücretin seviyesi diğer ülkelere nazaran Türkiye işçi sınıfının çok daha geniş bir kesimini doğrudan etkilemektedir. Zira AB ülkelerinde asgari ücretle çalışanların oranı yüzde 7-10 civarında iken bu oran Türkiye'de yüzde 40-50 arasındadır" dedi.
Asgari ücret son yıllarda enflasyon karşısında eriyor. Asgari ücrette son iki yıla bakıldığında reel kayıp (alım gücü kaybı) yüzde 12'in üzerinde gerçekleşti. Gıda harcamaları açısından kayıp daha da büyük. Asgari ücretlinin alım gücü, krizle birlikte sıçrayan enflasyon karşısında, domateste yüzde 53, yumurtada yüzde 38 geriledi. Çerkezoğlu, "Asgari ücret döviz karşısında da ciddi bir erimeyle yüz yüzedir. 2008 yılı başında aylık 414 ABD doları olan asgari ücret 2018 Aralık ayı itibariyle 302 dolara gerilemiştir. Türkiye dolar açısından ucuz işgücü cennetine dönüşmektedir. Türkiye'de asgari ücretin ABD doları karşısında gerilemesi Türkiye ile Çin'deki asgari ücretleri ABD doları bazında birbirine yaklaştırmaktadır" diye belirtti.
KADINLAR ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA ÇALIŞIYOR
Çerkezoğlu, konuşmasının devamında şu ifadelere yer verdi:
"4857 sayılı İş Kanunu "cinsiyet" nedeniyle işverenin işçilere eşit davranmakla yükümlü olduğunu düzenlenmesine rağmen uygulamada ülkemiz ücret eşitliği ilkesinden oldukça uzaktır. Kadınların daha yoğun çalıştığı sektörlerde, kadınlar erkeklerden daha az kazanmaktadır. Asgari ücret altı ücret alan kadınların oranı erkeklerden fazladır.
"Son yıllarda işverenlere sağlanan çeşitli teşvikler sonucunda net asgari ücret ile asgari ücretin işverene maliyeti arasındaki fark da azalmaktadır. Asgari ücretin bir bölümü işverenler yerine kamu kaynaklarından finanse edilmektedir. 2007 yılında asgari ücretin işverene maliyeti, net asgari ücretin yüzde 70'i kadar daha fazlaydı; 2018 itibariyle asgari ücretin işverene maliyeti net asgari ücretin yüzde 49 fazlasıdır.
KAMUOYU YANILTILIYOR
"Net asgari ücretin tutarı konusunda uzun zamandır kamuoyu yanıltılmaktadır. Bilindiği gibi 2008 yılına kadar ücretliler topladıkları fatura ve fişler karşılığında devletten vergi iadesi almaktaydı. 2008'de bunun yerine Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulaması başlatıldı. AGİ'nin dahil edilmesiyle net asgari ücret olduğundan yüksek gösterilmeye başlandı. Oysa AGİ işveren tarafından ödenmiyor ve ücret değildir. Net asgari ücret işveren tarafından işçiye ödenen miktardır. AGİ ise devlet tarafından sağlanan bir destektir. 2018 itibariyle AGİ hariç asgari ücret 1603 TL değil aslında 1451 TL'dir."
ASGARİ ÜCRET TALEPLERİ
Çerkezoğlu, tüm tespitlerden hareketle 2019 Asgari Ücretine dair taleplerini şöyle sıraladı:
-Kriz koşullarında asgari ücretin geçim koşullarına uygun artması hem işçiler hem ülke için yararlıdır. Asgari ücret geçim ücret olmalıdır.
-Asgari ücret hesabında uluslararası standartlara uyulmalı ve işçinin ailesi de dikkate alınmalıdır.
-Asgari ücret tespitine ilişkin 131 Sayılı ILO Sözleşmesi onaylanmalı, Avrupa Sosyal Şartı'na asgari ücretle ilgili konan çekince kaldırılmalıdır.
-Asgari ücretin tespitinde bütün işçi konfederasyonlarına katılım hakkı sağlanmalı, Asgari Ücret ulusal ölçekli bir toplu pazarlıkla belirlenmeli ve uyuşmazlık durumunda toplu eylem hakkını da içermelidir.
-İşçi ve memurlar için tek asgari ücret saptanmalıdır.
-Asgari ücret tespitinde geçim koşulları ve milli gelir artışı dikkate alınmalıdır.
-Asgari ücret yıllık olarak hesaplanmalı, tümüyle vergi dışı bırakılmalıdır.
Çerkezoğlu, "Asgari ücretin enflasyon karşısında korunması için, asgari ücretin milli gelir artışından yararlanması için, asgari ücretin geçim ücreti olabilmesi için, asgari ücrettte yaşanan kayıplaın gideriymesi için, işçilerin krize karşı korunması için asgari ücret net 2800 TL olmalıdır" diye belirtti.