EMEK

'Çocuk i�çili�i yasaklans�n demek yetmez, örgütlenmek �art'

KOCAEL� - ETHA
1 Haziran 2024 Cumartesi

E�itim Sen Kocaeli �ubesi ve �S�G Meclisi taraf�ndan düzenlenen, "MESEM'e ve çocuk i�çili�ine son" konferans�nda çocuk i�çilerin ya�ad�klar� kapsaml� bir �ekilde tart��ld�, çocuk i�çili�inin önlenmesi için çocuk i�çilerin örgütlenmesi, gençlik ve i�çi örgütlerinin bu gündemle daha güçlü ili�ki kurmas� ve çocuk i�çili�ini do�uran nedenlerle mücadele vurgusu yap�ld�.

E�itim ve Bilim Emekçileri Sendikas� (E�itim Sen) Kocaeli 1 Nolu �ube ve ��çi Sa�l�� ve �� Güvenli�i (�S�G) Meclisi, Mesleki E�itim Merkezleri (MESEM) ve çocuk i�çili�ine ili�kin E�itim Sen Kocaeli �ubesi'nde konferans düzenledi. Konferansa, Halklar�n E�itlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Milletvekili Ömer Faruk Gergerlio�lu ve çok say�da ki�i kat�ld�.

"MESEM'e ve çocuk i�çili�ine son" �iar�yla düzenlenen konferans�n aç�l�� konu�malar�n� E�itim Sen Genel Ba�kan� Kemal Irmak ve �S�G Meclisi ad�na Murat Çak�r yapt�.

IRMAK: ÇOCUK ��Ç�L�� B�R �NSAN HAKLARI SORUNUDUR
E�itim Sen Genel Ba�kan� Kemal Irmak, çocuk i�çili�inin giderek artt��, çocuk sömürüsünün devlet eliyle de me�rula�t�r�ld�� bir ülkede ya�ad�klar�na dikkat çekti. Çocuk i�çili�inin çocuklar�n büyüme ve geli�me sürecini olumsuz etkiledi�i için uluslararas� sözle�melerde yasakland��n� hat�rlatan Irmak, çocuk i�çili�inin çocuklara hem e�itim hem de i� gibi ikili yük bindirdi�ini ve çocuklar�n e�itimden kopmas�na sebep oldu�unu vurgulad�.

12 Haziran'�n Dünya Çocuk ��çili�iyle Mücadele Günü oldu�unu hat�rlatan Irmak, çocuk i�çili�in sadece tarihsel günlerde gündem olmamas� gerekti�inin alt�n� çizdi. Çocuk i�çili�iyle çocuklar�n temel haklar�ndan mahrum b�rak�ld��n� kaydeden Irmak, bu nedenle çocuk i�çili�inin ayn� zamanda bir insan haklar� sorunu oldu�unu söyledi.

'EN TEMEL SEBEB� YOKSULLUK'
Çocuk i�çili�inin en temel sebeplerinden birinin yoksulluk oldu�unu vurgulayan Irmak, bir ba�ka temel sebebin ise sava� ve çat��malarla çocuklar�n göçmenle�tirilmesi oldu�unu dile getirdi. Çocuk i�çili�in çocuklar�n fiziksel ve ruhsal geli�imini engelledi�ini, çok say�da hastal��a ve yaralanmaya neden oldu�unu, çocuklar�n i�yerlerinde istismara u�rad��n� ifade eden Irmak, dünya genelinde neredeyse 10 çocuktan 1'inin i�çi oldu�u bilgisini payla�t�.

'MESEM'LER MESLEK� E��T�M DE��LD�R'
E�itimde 4+4+4, ç�rakl�k ve stajyerlik düzenlemelerinin ö�rencilerin e�itim hayat�ndan uzakla�mas�na ve çocuk i�çili�in önünün aç�lmas�na neden oldu�unu kaydeden Irmak, çocuk i�çilerin MEB eliyle patronun insaf�na terk edildi�ini belirtti. 1 gün okula, 4 gün i�e gidilen MESEM'lerin asla bir mesleki e�itim olmad��n�n alt�n� çizen Irmak, "�ktidar�n benimsedi�i sermaye merkezli ekonomi politikalar�n�n kaç�n�lmaz bir sonucu olarak ortaya ç�kan i�sizli�in, yoksullu�un ve sömürünün ya� ayr�m� olmad�� gibi bu politikalardan en çok etkilenenler çocuklar" dedi.

'DERHAL YASAKLANMALI'
"Yönetenlerin tercih etti�i e�itim sistemi ayn� zamanda s�n�fsal bir meseledir" diyen Irmak, e�itimine devam edemeyen k�z çocuklar�n�n erken evlili�e sürüklendi�ini, ana dilinde e�itim alamayan çocuklar�n da e�itimden erken ya�ta koptu�unu ve i�çili�e ba�lad��n� dile getirdi.

TÜ�K verilerinin çocuk i�çili�inin gerçek boyutlar�n� ortaya koymad��n� ve çok say�da çocuk i�çinin istatistiklere dahil edilmedi�ini vurgulayan Irmak, Türkiye'de en az 2 milyon çocuk i�çi oldu�unu söyledi. Irmak, çocuk i�çili�inin derhal yasaklanmas�, çocuk i�çili�ine kar�� somut bir eylem plan� olu�turulmas� ve çocuk i�çili�ini do�uran ko�ullar�n ortadan kald�r�lmas�na dönük politikalar üretilmesi gerekti�ini vurgulad�.

ÇAKIR: ÇOCUK ��Ç�LER�N HERHANG� B�R ÖRGÜTLÜLÜKLER� YOK
�S�G Meclisi'nden Murat Çak�r, Türkiye'de farkl� i�lerde çal��an milyonlarca çocuk i�çi oldu�unu belirterek, bu çocuk i�çilerin herhangi bir örgütlülü�ü olmad��n�n alt�n� çizdi. Çocuk i�çilik bak�m�ndan en y�k�c� ve en fazla i� cinayetinin meydana geldi�i alan�n mevsimlik tar�m i�çili�i oldu�unu aktaran Çak�r, çok say�da çocu�un aileleriyle birlikte tarlalarda çal��t��n�, pek çok çocu�un ise sokakta müzisyenlik, tart�c�l�k, cam silme gibi i�lerle u�ra�t��n� ve sokakta �iddetin en aç�k biçimine maruz kald��n� belirtti.

Çocuk i�çili�in ve çocuk i�çi ölümlerinin uzun zamand�r devam eden bir olgu oldu�unu ifade eden Çak�r, MESEM'lerin bu kadar gündem olmas�n�n sebebinin çocuk i�çili�in kent merkezlerine ta��nmas� oldu�unu ifade etti. MESEM'lerle birlikte kent merkezlerinde, herkesin ailesinden, soka��ndan, etraf�ndan çocuk i�çilerin öldü�ünü belirtti.

'GENÇL�K ÖRGÜTLER� AKT�F ROL ALMALI'
Üniversite mezunlar�n�n kar��la�t�� i�sizlik, yoksulluk, dü�ük ücretler gibi nedenlerle MESEM'lerin 15 ya��ndan itibaren ö�renciler taraf�ndan tercih edildi�ini dile getiren Çak�r, MESEM'lerden sonra tar�mdaki çocuk i�çi istihdam�n�n sanayiye kay�p kaymad��n�n incelenmesi gerekti�inin alt�n� çizdi.

Çocuk i�çili�iyle mücadelenin yolunun gençlerin örgütlenmesi oldu�unun alt�n� çizen Çak�r, gençlik örgütlerinin de bu mücadelede aktif rol almas� ve bir gençlik hareketi niteli�i de ta��yacak i�çi hareketini yaratmak zorunda olduklar�n� vurgulad�.

Çak�r, 2024 y�l�nda i� cinayetlerinde katledilen 23 çocuk i�çinin isimlerini ve nas�l öldüklerini payla�arak konu�mas�n� sonland�rd�.

Konferans�n ilk oturumunun ba�kanl��n� E�itim Sen Kocaeli 1 Nolu �ube Ba�kan� Ayda I��k Sevim üstlenirken, oturumda "Devredilen yoksulluk, miras kalan sömürü: Çocuk i�çilik" ba�l��yla Birle�ik Tekstil, Dokuma ve Deri ��çileri Sendikas� (B�RTEK-SEN) Genel Ba�kan� Mehmet Türkmen ve "MESEM'ler ve çocuklar�n hak ve özgürlükleri" ba�l��yla F�SA Çocuk Haklar� Merkezi'nden Ezgi Koman sunum yapt�.

KOMAN: ÇOCUK ��Ç�L��N� YEN�DEN DÜ�ÜNMEK ZORUNDAYIZ'
"Çocuk i�çili�i yasaklans�n" demenin zaman zaman bo�lukta kald��n� vurgulayan Ezgi Koman, "Çocuk i�çili�ini sendikalar, i�çi örgütleri ve çal��an çocuklarla birlikte dü�ünmek ve yeni taktikler geli�tirmek zorunday�z" dedi. Örgütsüz i�çilerin daha fazla hak kayb�na maruz kald��n�, çocuklar için de bu durumun geçerli oldu�unu kaydeden Koman, çocuk i�çileri örgütlemenin olanaklar�n�n aranmas� gerekti�ine dikkat çekti.

Koman, 2016 y�l�nda kurulan MESEM'lerin son dönemde bu kadar gündem olmas�n�n sebebinin MEB'in büyük kampanyalarla çocuklar� MESEM'lere yönlendirmesi ve çocuklar�n üst üste maruz kald�� ya�am hakk� ihlalleri oldu�unu kaydetti.

'MESEM'LER EL�YLE ÇALI�AN ÇOCUKLAR SERMAYEN�N ��TAHINI AÇIYOR'
MESEM'lerde çocuklar�n 13-14 ya��nda çal��ma hayat�na dahil oldu�unu, asgari ücretin 3'te biri kadar ücret ald�klar�n� ve bu ücretin devlet taraf�ndan ödendi�ini söyleyen Koman, bu durumun sermaye aç�s�ndan çok i�tah aç�c� oldu�unun alt�n� çizdi. MESEM'lere halihaz�rda çal��an ve çok yoksul ailelerin çocuklar�n�n gitti�ini dile getiren Koman, "Bakanl�k istedi�i kadar 'Bu bir e�itim sürecidir, çal��ma süreci de�ildir' desin, çocuklarla yapt��m�z görü�meler aksini söylüyor" ifadelerini kulland�.

'ÇOCUKLARIN ÇALI�MA DENEY�M� MESEM ÖNCES�NE DAYANIYOR'
Çocuklar�n çal��ma deneyiminin genellikle MESEM öncesine dayand��n� ifade eden Koman, çocuklar�n 9-10 ya��ndan itibaren çal��maya ba�lad��n� belirtti. �stanbul, Diyarbak�r ve Ad�yaman'da çok say�da çocukla görü�tüklerini söyleyen Koman, çocuklar�n mesai saatlerinin yeti�kinlerden daha uzun oldu�unu ancak fazla mesai ücreti almad�klar�n�, derslerinin iyi olmad��n�, at�lma tehdidiyle haftasonu çal��t�r�ld�klar�n�, e�itimin ço�u okulda fiili olarak yap�lmad��n�, okullardaki ko�ullar�n da oldukça kötü oldu�unu aktard�.

Çocuklar�n i�e ba�lamadan önce sa�l�k kontrolünden geçirilmesini söyleyen Koman, i�çi sa�l�� ve i� güvenli�i aç�s�ndan çocuklar bak�m�ndan en temel vurgunun i� yerlerinde "ilkyard�m çantas�" olup olmamas� oldu�una dikkat çekti.

'ÇOCUKLAR �� YERLER� VE EVLER ARASINA SIKI�IYOR'
Denetimin çok kritik oldu�unu ama yap�lmad��n� aktaran Koman, "Çocuklar�n ya�am� i� yerleri ve evler aras�nda çok fazla s�k��yor" ifadelerini kulland�.

Çocuklara sigorta yap�lmad��n�, çal��t�klar� i� yerlerinde ustaba�lar�ndan, ya da ailelerinin yan�nda çal��yorlarsa aile bireylerinden çok bask� gördü�ünü vurgulayan Koman, farkl� okullarda devams�zl�ktan kalan ö�rencilerin de MESEM'lere yönlendirildi�ini, devams�zl�� olu�turan sebeplerin ara�t�r�lmad��n� söyledi.

Çocuklar�n bütün bunlar�n bedelini çok a��r ödedi�inin alt�n� çizen Koman, çocuk i�çilerin sadece ölmedi�ini, paralar�n� da alamad��n�, a��r bir �iddet gördü�ünü söyledi. Koman, çocuk i�çili�e kar�� sendikalar�n harekete geçmesinin, çocuk ve genç i�çilerin örgütlenmesinin, siyasi iktidara bask� yap�lmas�n�n önemine vurgu yapt�.

TÜRKMEN: YOKSULLUK A�LELERDEN ÇOCUKLARA DEVRED�L�YOR
Yoksullu�un ve i�çili�in ailelerden çocuklara devredildi�ine dikkat çeken Mehmet Türkmen, çocuk i�çilik denilince geçmi�te ailelerin suçland��n� ama asl�nda devletin kendi elleriyle çocuk i�çili�ini te�vik etti�ini vurgulad�. Bunun en somut uygulamalar�ndan birinin Antep'te gerçekle�ti�ine i�aret eden Türkmen, ülkenin en büyük sanayi kentlerinden biri olan Antep'in e�itim anlam�nda en alt s�ralarda oldu�una ve çocuklar�n devlet yetkilileri taraf�ndan propagandayla MESEM'lere yönlendirildi�ini anlatt�.

"MESEM uygulamas� tamamen patronlara, sermayeye, ucuz da de�il bedava i� gücü sa�lad�� bir pazara dönü�mü� durumda" diyen Türkmen, bu çocuk i�çilerin ücretlerinin i�sizlik fonundan ödendi�ini ve ald�klar� e�itimin de gerçek bir mesleki e�itim niteli�i ta��mad��n� söyledi.

"4 gün i�, 1 gün okul" denilen MESEM'lerde çocuklar�n 1 gün bile okula gitmedi�ini, gitmi� gibi gösterildi�ini ifade eden Türkmen, çocuk i�çiler gitmedi�inde ücretlerinin kesildi�ini, hata yapt�klar�nda hakaret ve �iddete u�rad�klar�n�, i�çili�in bütün bask�lar�n� gördüklerini ama sigortalar�n�n bile yap�lmad��n� anlatt�.

'��S�ZLERE AYRILMASI GEREKEN FON ÇOCUK ��Ç�LER ÜZER�NDEN PATRONLARA AKTARILIYOR'
��siz kalan i�çiler için kurulan i�sizlik fonundan geni� tan�ml� i�sizlik dü�ünüldü�ünde her 100 i�çiden 3-4'ünün faydaland��n� belirten Türkmen, ayn� i�sizlik fonunun çocuk i�çiler için devlet taraf�ndan patronlara aktar�ld��n� belirtti. "O çocuklar�n babalar�na vermedikleri parayla o çocuk i�çileri patronlara bedava i� gücü yap�yorlar" diyen Türkmen, çocuk i�çilerin halihaz�rda yoksul ailelerden geldi�ini vurgulad�.

Kapitalist düzen içerisinde sermayenin bir aya�� olmadan gerçek bir mesleki e�itimin mümkün olamayaca��n� ifade eden Türkmen, "Bu çocuklar�n kimlerin çocuklar� oldu�unu, i�in s�n�fsal ve politik yan�n� unutmamak önemli" dedi.

Çocuk i�çili�inin sebepleriyle mücadele edilmedikçe çocuk i�çilerin bir "ac�ma ve vicdan rahatlatma meselesi"ne dönü�tü�üne dikkat çeken Türkmen, "Çocuk i�çileri çocukken i�çi olmaya zorlayan ko�ullara, onlar�n çocukken hayatlar�n� ellerinden çalan ko�ullara kar�� ç�kmadan çocuk i�çili�i bitirmek mümkün de�il" dedi.

'ÖRGÜTSÜZLÜ�ÜN ASL� SORUMLUSU SEND�KALAR'
Çocuk i�çilerin örgütlenmesi gerekti�ini ama çocuklar�n i�çili�e mecbur kald�� ailelerin çal��t�� fabrikalarda sorunun ba�lad��n� dile getiren Türkmen, i�çilerin kendi örgütlülü�ü olmadan yap�lacak e�itim ve etkinliklerin yetersiz kalaca��n� vurgulad�. Türkmen, sendikalar�n içinde bulundu�u durumun da bu tabloyla do�rudan ba�lant�l� oldu�unu ve sendikalar�n bu konuda asli sorumluluk sahibi oldu�unu dillendirdi.

'BU DÜZEN� NASIL DE��T�RECE��M�Z� TARTI�MALIYIZ'
Türkmen, "Çocuk i�çili�i engellemenin sadece somut olarak çocuk i�çili�i önleyecek taleplerle mümkün olmad��n�, çocuklar�n bu di�liler aras�nda ö�ütülmesine sebep olan bu düzeni nas�l de�i�tirece�imizi tart��mam�z gerekir" dedi.

Konferans�n ikinci oturumunun ba�kanl��n� �S�G Meclisi'nden Çetin Ak üstlenirken, "MESEM: Devlet destekli çocuk i�çili�i" ba�l��yla teknik ö�retmen O�uz Kaan Bozku� ve "�� cinayetlerinin hukuki boyutu" ba�l��yla avukat Berrin Demir sunum yapt�.

BOZKU�: MESLEK� E��T�M SERMAYEN�N �HT�YAÇLARINA GÖRE TASARLANIYOR
Mesleki e�itime genel olarak bak�lmas� gerekti�inin alt�n� çizen O�uz Kaan Bozku�, mesleki e�itimin sermayenin ihtiyaç duydu�u yar� kalifiye insan gücünü devlet kaynakl� okullarla sa�lamak için var oldu�unu söyledi. Sermayenin buna kaynak aramad��n�, sermaye hükümetleri arac�l��yla bu ara eleman ihtiyac�n�n kar��land��n� belirten Bozku�, mesleki e�itimin de buna uygun biçimde dizayn edildi�ini vurgulad�.

Mesleki e�itimde çocuklar�n i�çilik hayat�na ve itaat etmeye haz�rland��n� kaydeden Bozku�, "Meslek lisesi memleket meselesi" slogan�n� Koç grubunun ortaya att��n� ve bir sermaye grubunun mesleki e�itimle bu kadar ilgilenmesinin sorgulanmas� gerekti�inin alt�n� çizdi.

Sermaye gruplar�n�n meslek liselerine yat�r�m yaparak oralardan i�çi dev�irdi�ini anlatan Bozku�, Türkiye'de mesleki e�itimin sistemin kendisini yeniden üretmesine yarad��n� kaydetti. ÇEDES ve MESEM projelerinin de bu kapsamda ideolojik uygulamalar oldu�una i�aret eden Bozku�, çocuklar�n meslek liselerinde mutlu olmad��n� ve b�rakt�klar�n�, bakanl��n ise bu durumu f�rsata çevirerek MESEM'leri ortaya att��n� dile getirdi.

Özendirici propagandalarla 1 milyonu a�k�n ö�rencinin MESEM'lere kaydoldu�unu belirten Bozku�, ailelerin de bu propagandaya ikna oldu�unu söyledi. Burada aileleri ikna etmek ve ö�rencileri örgütlemek gerekti�ini ifade eden Bozku�, i�çi sendikalar�na büyük görev dü�tü�ünü ve s�n�fsal bir nitelik ta��yan bu mücadeleye öncülük etmeleri gerekti�ini belirtti.

DEM�R: �� C�NAYET� DAVALARINDA GERÇEK SORUMLULAR YARGILANMIYOR
Avukat Berrin Demir, i� cinayetlerinde ya�am hakk�n�n gasp edilmesinin çok kolay oldu�unu ve hesab�n�n neredeyse hiç sorulamad��n� vurgulad�. �� cinayeti yarg�lamalar�nda etkisiz ve yüzeysel soru�turmalar yap�ld��n� ve gerçek sorumlular�n yarg�lanmad��n� ifade eden Demir, denetim yükümlülü�ü olan kamu görevlileri için hiçbir zaman yarg�lama izni verilmedi�inin ve bunun cezas�zl�� do�urdu�unun alt�n� çizdi. Demir, i� cinayetlerinin faturas�n�n i�çilere ve �SG uzmanlar�na kesildi�ini belirtti.

Asli sorumlular�n yarg� önüne getirilebilmesinin bile uzun süren yarg�lamalarla 10 y�l� buldu�unu söyleyen Demir, "Bunun sonucu vatanda��n hak arama arzusu, azmi ve istemi kalm�yor. Bu sefer patronla pazarl�k etmeye ve kan paras� pe�inde ko�maya ba�l�yor. Bu da hak arama hürriyetinin dolayl� yollardan halk�n elinden al�nmas� anlam�na geliyor" dedi.

Oturumlar�n ard�ndan ise "Çocuk i�çili�ine ve i� cinayetlerine kar�� mücadele" ba�l��yla bir tart��ma düzenlendi.

'Çocuk i�çili�i yasaklans�n demek yetmez, örgütlenmek �art'

�lgili Haberler