Çocuk işçi cinayetleri bakanlığın umurunda değil: Eleştiriler bizi rahatsız etmiyor

"Türkiye Yüzyılı Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi"nin açılışında konuşan Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, mesleki eğitimde patron örgütleriyle işbirliğinin "katılımcı demokrasi"nin gereği olduğunu savundu, gelen tepkilere ise "Eleştirilere inat, sektörle eğitim öğretim süreçlerinde ülkemizin menfaatleri doğrultusunda çalışmaya devam edeceğiz. Bu tür eleştirilerle karşı karşıya kalmak bizi rahatsız etmiyor" yanıtını verdi.

Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, İstanbul'da 1-3 Aralık tarihlerinde "Türkiye Yüzyılı Mesleki ve Teknik Eğitim Zirvesi" düzenliyor.

Zirvenin açılışına, aralarında Ankara Ticaret Odası Başkanı Gürsel Baran, İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan, MÜSİAD Başkanı Burhan Özdemir ve Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe'nin de bulunduğu çok sayıda patron örgütü temsilcisi katıldı.
 
Açılış konuşmasını yapan Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, zirveyi "eğitim sistemi ile üretim hayatı arasındaki ilişkiyi güçlendirecek kalıcı bir işbirliği zemini" olarak tanımladı.

Zirvede 3 gün boyunca yeni meslek alanları, çerçeve programların güncellenmesi, sektör taleplerinin analizi, yeşil ve dijital dönüşüm konuları, meslek etiğinin öğretim programlarına yansıtılması ve istihdamla artırılması üzerine fikirlerin ortaya konulacağını aktaran Tekin, şöyle devam etti: "Küresel ölçekte yaşanan hızlı teknolojik dönüşüm, eğitim sistemlerinin de yeniden ele alınmasını zorunlu kılmaktadır. Yapay zekadan dijital üretim teknolojilerine kadar pek çok alandaki gelişme, mesleki ve teknik eğitimin yönünü doğrudan etkilemekte, geleceğin mesleklerine hazırlanmak için yeni bir yaklaşım ihtiyacını da ortaya çıkarmaktadır. Biz de Milli Eğitim Bakanlığı olarak bu gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Bu kapsamda bugün ülkemiz adına önemli bir eşiği temsil eden bir yaklaşımı sizlerle paylaşmak için bir aradayız. Tam da bu noktada, 'Meslek 5.0'ın, birkaç teknolojik düzenleme veya dijital modülle sınırlı bir model olmadığının altını çizmek isterim. Bu model, sanayinin dönüşümünü, iş gücü talebini, üretim süreçlerindeki otomasyon seviyesini, yapay zeka tabanlı karar mekanizmalarını ve insan becerilerinin insan merkezli yeni konumunu birlikte okuyan bütüncül bir çerçevedir."

Mesleki ve teknik eğitimin Türkiye'de patronların talep ettiği nitelikler kapsamında yeniden yapılandırılmasının "sektörler arası rekabet gücünün korunmasındaki önemini gördüklerini"  söyleyen Tekin, mesleki ve teknik eğitimde mevcut duruma ilişkin bazı verileri de paylaştı.

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN YÜZDE 43'Ü MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİM OKULLARINDA
"Halihazırda genel müdürlüğümüze bağlı mesleki ve teknik Anadolu liseleri, çok programlı liseler ve meslek eğitim merkezlerinde (MESEM) eğitim vermekteyiz. Buna ilave olarak Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğümüz bünyesinde bin 500'e yakın farklı, yani yetişkinler için mesleki kursların bulunduğunu da ilave olarak hatırlatmak isterim. Bu okullar Anadolu Teknik Programı, Anadolu Meslek Programı ve Meslek Eğitim Merkezi programı çerçevesinde diploma, işyeri açma belgesi, kalfalık belgesi ve ustalık belgesi verecek şekilde planlanmıştır. 2024-2025 eğitim öğretim yılı itibarıyla toplam 3 bin 954 okulumuz, bu okullarda okuyan 1 milyon 536 bin 242 öğrencimiz var. Bu öğrencilerimiz dışında 408 meslek eğitim merkezimizde 420 bin öğrencimiz var. Totalde baktığımızda, mesleki ve teknik eğitimdeki zorunlu eğitim çağındaki öğrencilerimizin toplam ortaöğretim öğrencilerine oranı yaklaşık yüzde 40" diyen Tekin, liselere 2025-2026 eğitim öğretim yılında kayıt yaptıran öğrencilerin yaklaşık yüzde 43'ünün mesleki ve teknik eğitim veren okulları tercih ettiğini belirtti.

ÇOCUK İŞÇİLERE VERİLEN DÜŞÜK ÜCRETİN ADI 'HARÇLIK' OLDU
2014'ten itibaren mesleki ve teknik eğitimde "radikal dönüşümler" hayata geçirdikleri söyleyen Tekin, eğitim müfredatının patron örgütleriyle birlikte belirlenmesini ballandırarak anlattı. Tekin, mesleki ve teknik eğitim kapsamında çalıştırılan öğrencilere verilen asgari ücretin yüzde 30 ve yüzde 50'si kadar verilen ücreti ise "harçlık" olarak niteledi.

'SEKTÖRE ENTEGRE OKULLAR İÇİN YOĞUN BİR TALEP VAR'
Geçen yaz boyunca patron örgütleriyle 40 ilde uzun ve yoğun toplantılar yaptıklarını anlatan Tekin, bu toplantıların sonucunda Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi'ni hazırladıklarını ve yeni uygulamaları hayata geçirdiklerini belirtti. "Mesleki eğitimle sektör işbirliğini pekiştirecek" sektöre entegre okullara patronlardan yoğun bir talep olduğunu belirten Tekin, bu talebi karşılamak için çalıştıklarını söyledi. Yine patronların talebi doğrultusunda çocuk işçiliğini ortaokuldan başlatmayı amaçlayan "zanaat atölyelerinden" büyük bir övgüyle söz eden Tekin, "Şu anda 19 ilde 272 okulumuzda bu program sağlıklı bir şekilde yürüyor. Bir başka politika yine 28 Şubat 1997'deki inkıtaya kadar sağlıklı bir şekilde yürüyen mesleki ve teknik eğitim veren okullarımızın ortaokul programlarının açılmasıyla ilgili süreçleri yeniden başlattık. Şu anda pilot olarak tespit ettiğimiz okullarımızda, ortaokullarda da mesleki ve teknik eğitim süreçlerinde lise bünyesinde mesleki ve teknik eğitim ortaokulları açılmaya başlandı" dedi.

'TÜM ELEŞTİRİLERE İNAT, BU DOĞRULTUDA DEVAM EDECEĞİZ'
"Bütün bunları yaparken sektörle çok yoğun bir bağ, çok yoğun bir ilişki içerisindeyiz" diyen Tekin, Meclis'teki bütçe komisyonunda görüşmelerinde muhalefet partilerinden kendilerine yönelen eleştirilere de değindi.

"Muhalefetin yoğun bir eleştiri trafiğiyle karşı karşıya kalıyoruz. Eleştirdikleri en önemli şey şu: İş dünyasıyla neden işbirliği yapıyorsunuz" diyen Tekin, patronların mesleki ve teknik eğitim sürecine dahil edilmesinin "çağdaş demokrasi ve katılımcı anlayışların" gereği olduğunu savundu.

Sadece 2025 yılında 85 çocuk işçinin iş cinayetlerinde katledilmesi Tekin'in gündemine girmezken, "Biz bütün bu eleştirilere inat, sektörle, bu konuda bize destek olmak isteyen meslek örgütleriyle eğitim öğretim süreçlerinde ülkemizin menfaatleri doğrultusunda çalışmaya devam edeceğiz. Bu tür eleştirilerle karşı karşıya kalmak bizi rahatsız etmiyor" diyerek çocuk işçiliği derinleştirecekleri mesajını verdi.

PATRONLARIN TALEPLERİ KONUŞULACAK
Zirve boyunca, "mesleki ve teknik eğitim"in sermayenin ihtiyaçları ve iş gücü piyasasıyla nasıl daha da "uyumlu hale" getirilebileceği konuşulacak. Bu bağlamda özellikle "yeşil dönüşüm" ve "dijital dönüşüm" gündemlerinde patronların Milli Eğitim Bakanlığı'ndan beklentileri konuşulacak.

Milli Eğitim Bakanlığı'nın sitesinde yapılan duyuruya göre, zirvede "mevcut alan/dal listeleri ve çerçeve programlar incelenecek; iş piyasası beklentileri, yeni meslek alanları, yeşil-dijital beceriler, girişimcilik ve uluslararası gelişmeler doğrultusunda görüş ve öneriler alınacak. Zirve kapsamında oluşturulan 55 çalışma masasında sektör temsilcileri, akademisyenler, alan uzmanları ve il yöneticileri bir araya gelerek mesleki eğitimin mevcut durumu ve geleceğine ilişkin değerlendirmelerde bulunacak."

Zirve sonunda patronlardan elde edilen tüm görüş ve talepler raporlaştırılacak ve bakanlığa sunulacak.