KADIN

Cinsiyet e�itsizli�inde Türkiye 153 ülke aras�nda 130. s�rada

HABER MERKEZ�
25 �ubat 2020 Sal�

Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü taraf�ndan her be� y�lda bir periyodik olarak haz�rlanan 2018 y�l� Türkiye Nüfus ve Sa�l�k Ara�t�rmas� sonuçlar� yay�nland�. Sonuçlara göre, Türkiye 2020 y�l�nda cinsiyet e�itsizli�inde 153 ülke aras�nda 130. s�rada.

Toplumsal cinsiyet e�itsizli�i giderek derinle�iyor. Kad�nlar�n çal��ma ya�am�na kat�lmas�, e�itim, karar verici mekanizmalarda temsiliyeti ve sa�l�� gibi dört ana gruptaki belli göstergelerin kompozit bir indeks ile de�erlendirildi�i dünya toplumsal cinsiyet e�itsizli�i raporunda Türkiye 2020 y�l�nda 153 ülke s�ralamas�nda 130. s�rada yer ald�.

Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü taraf�ndan her be� y�lda bir periyodik olarak yap�lan 2018 y�l� Türkiye Nüfus ve Sa�l�k Ara�t�rmas� sonuçlar�nda öne ç�kan önemli ba�l�klar �unlard�r:

■ E�itimde cinsiyet e�itsizli�i devam etmektedir: E�itim düzeyinde kad�n ve erkek aras�ndaki fark lise ve üzeri e�itimde ve k�rsal yerle�im yerlerinde devam etmektedir. 6 ya� üzerindeki nüfus içinde kad�nlar�n yüzde 25'inin, erkeklerin ise yüzde 14'ünün ya hiç okula gitmedi�i ya da ilkokulu bitirmedi�i saptanm��t�r.

■ Her dört evlilikten biri akraba evlili�idir: TNSA 2018'de, 20-24 ya�lar�ndaki evlenmi� kad�nlar�n yüzde 24'ü e�leriyle akraba olduklar�n� beyan etmi�lerdir. Bu durum, çocuk sa�l��na yönelik önemli bir risk olu�turmaktad�r.

■ Toplam do�urganl�k h�z�: Türkiye için toplam do�urganl�k h�z�, kad�n ba��na 2,3 çocuktur. Do�urganl�k düzeyinde bölgesel farkl�l�k azalarak devam etmekte; kad�n ba��na dü�en ortalama çocuk say�s� Kuzey Anadolu Bölgesi'nde 1,6 çocuk iken, Do�u Anadolu Bölgesi'nde 3,2 çocuktur.

■ Do�um öncesi bak�m ve sa�l�k kurulu�unda do�umlar konusunda e�itsizlik devam ediyor. Ara�t�rma sonuçlar�na göre, gebelerin yüzde 96's� do�um öncesi bak�m hizmeti almakta, yüzde99'u ise do�umlar�n� bir sa�l�k kurulu�unda yapmaktad�r. Ancak, bu oranlarda k�r-kent ve do�u-bat� bölgeleri aras�nda farkl�l�k büyüktür.

■ Çocuk ya�ta ve erken evlilikler, adölesan gebelikler devam etmektedir. 2018 TNSA'da 15-19 ya� grubundaki kad�nlar�n yüzde 4'ünün çocuk do�urmaya ba�lam�� oldu�u saptanm��t�r.

■ Anne ve çocuk sa�l��na olumsuz etkileri ve ölümlülük aç�s�ndan yüksek riskli gebelikler hala yayg�n olarak görülmektedir.

■ Ara�t�rmaya göre, kendili�inden dü�ükler yüz gebelikte 13, isteyerek dü�ükler ise yüz gebelikte 6'd�r. On be� y�lda isteyerek dü�üklerin yar�s� özel sektörde yap�lm��t�r. Hizmete eri�im olanaklar� ile ilgili ba�lant�l� bir �ekilde kentsel bölgede k�rsal bölgeye göre isteyerek dü�ük h�z� daha yüksektir.

■ Modern aile planlamas� yöntem kullan�m� çok az artm��t�r. Kar��lanamayan aile planlamas� ihtiyac� iki kat�na ç�km��t�r. TTB Kad�n Hekimlik ve Kad�n Sa�l�� Kolu �stanbul, Ankara, Antalya, Bal�kesir, Eski�ehir, Antep, Hatay, Manisa, Mersin ve Tekirda� gibi illerde do�um kontrol yöntemlerinin halen birinci basamak kurulu�larda bulunup bulunmad��na ili�kin mevcut durumu saptamak amac�yla bir çal��ma yürüttü. Bu çal��ma sonuçlar�na göre; bu illerin hemen hemen hepsinde ayl�k ve üç ayl�k i�ne bulunmad��, kondomun ise baz� illerde bulunup baz� illerde bulunmad�� saptanm��t�r."

'A�LE PLANLAMASI H�ZMETLER� ER��EB�L�R OLMALI'
Türkiye'de son be� y�lda Aile Planlamas�nda kar��lanamayan gereksinim düzeyinin iki kat�na ç�kmas� ve do�um yapan kad�nlar�n üçte birinin yüksek riskli gebelikler grubunda olmas� birlikte de�erlendirildi�inde; özellikle yoksul ve sa�l�k hizmetlerine eri�imde dezavantajl� kad�nlar�n ve çocuklar�n sa�l��n�n olumsuz etkilenece�i, anne ve bebek ölümlerinin artaca�� aç�kça ortadad�r. TTB Kad�n Hekimlik ve Kad�n Sa�l�� Kolu, bu nedenle acilen bir temel sa�l�k hizmeti olan "Aile Planlamas�" hizmetlerinin ülkenin her yerinde birinci basamak hizmetler içerisinde yayg�n bir �ekilde var olmas� ve eri�ilebilir olmas�n�n �art oldu�unu kaydetti.

'TÜRK�YE'DE HER ÜÇ KADINDAN B�R� ��DDETE U�RUYOR'
Kad�na yönelik �iddet ve kad�n cinayetlerinin Türkiye'de artarak devam etti�ine dikkat çekilen raporda, "Ülkemizde hala her üç kad�ndan biri e�i ya da birlikte oldu�u erkek taraf�ndan fiziksel �iddete u�ramakta ve hemen hemen her gün bir kad�n hayat�n� kaybetmektedir. Temelinde toplumsal cinsiyet e�itsizli�i yatan kad�na yönelik �iddet acil önlemlerin al�nmas� gereken ciddi bir halk sa�l�� sorunudur."

Cinsiyet e�itsizli�inde Türkiye 153 ülke aras�nda 130. s�rada

�lgili Haberler