Çepni: ÇAYKUR bilinçli olarak zarara uğratılıyor

HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'ye ÇAYKUR'un akıbetini sordu.

 

Mayıs ayı ile birlikte Doğu Karadeniz'de çay sezonunun başladığını aktaran Çepni, üreticilerin bu sezona da sorunlarla başladığını kaydetti. Çepni, çay yetiştiriciliğinde üreticinin çıkarlarını korumakla sorumlu olan ÇAYKUR'un kendi çayını satamaz durumda olduğuna dikkat çekti, 2018'deki  657 milyon 869 bin lira zararın ardından sadece 6 fabrikanın açık kalabildiğini hatırlattı.

 

ÇAYKUR'UN genel müdürünün 1 yılda 3 kez değiştiğini, önceki Genel Müdürü Ekrem Yüce'nin AKP'den Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı seçildiğini belirten Çepni, ÇAYKUR'un bilinçli bir şekilde zarara uğratıldığını vurguladı.Çepni, sektöre yeni çay ve kahve üreticilerinin girmesiyle ÇAYKUR'un özelleştirileceği yönündeki kaygıları arttırdığına işaret etti.

 

Çepni, taban fiyatına ilişin kanun çıkarılmadığını da hatırlatarak, Orman Bakanı Pakdemirli'nin şu soruları yanıtlamasını istedi:

 

-2019 yaş çay taban fiyatı ne zaman açıklanacaktır. Bu konuda bir çalışma var mıdır?  Ekonomik krizden dolayı yaş çay paralarının ödenmesinde zorluk yaşanacak mıdır?

 

-ÇAYKUR'un mevcut zararı ne kadardır? ÇAYKUR'un zarar etmesinin nedenleri nelerdir? ÇAYKUR çayını neden satamamaktadır?  ÇAYKUR'un sürekli zarar etmesi ile ilgili yasal ve idari bir soruşturma mevcut mudur, yoksa açmayı düşünüyor musunuz?

 

-Çay kanunu çıkarılması için bir çalışma var mıdır? Varsa taslak kanun neden kamuoyuna açıklanmamaktadır?  Çay üreticileri kanun hazırlıkları konusunda bilgilendirilecek mi, onların görüşleri alınacak mıdır?

 

-ÇAYKUR'un Türkiye varlık Fonu'na devri ile gündeme gelen, ÇAYKUR'un devletin bazı borçlarına karşılık ipotek edildiği iddiası doğru mudur? Yasal mevzuat gereği, ÇAYKUR'un bu yolla satılması mümkün müdür?

 

-ÇAYKUR'un,  çay tarımından en büyük kuruluş olmasına rağmen piyasada sürekli payının gerilemesinin nedeni nedir? Bu özel şirketlerin önünü açmak için yapılan bilinçli bir politika mıdır?

 

-Türkiye'ye kaçak ve yasal yoldan ne kadar çay ithal edilmektedir?  Yerli üretimin korunması için, çay ithalatının zorlaştırılması için düzenlemeler yapmayı düşünüyor musunuz?

 

-Çay tarımında organik gübre kullanımına geçiş projesinden son durum nedir? Proje iptal mi edildi? Edilmediyse bununla ilgili nasıl bir düzenleme öngörülmektedir? Ne zaman organik gübre kullanımına geçilecektir? Çayda kullanılacak organik gübre nereden, hangi şirketlerden temin edilecektir? Organik gübre kullanımının neden olacağı rekolte düşüşü nedeniyle üreticinin gelir kaybını hangi yöntemle, nasıl telefi edilecektir? Bu konuda yasal ve idari düzenlemeler yapılmakta mıdır?

 

-Çay tarımında çay üreticilerinin şirketler karşısında ayakta kalmasını, pazarlık yapma gücünü artıran ve gerektiğinde kendi yaş çayını kendi fabrikalarında işleyerek kuru çay üretmesini sağlayan, kooperatif ve üretici sendikalarını teşvik etmek için yasal ve idari düzenlemeler düşünüyor musunuz? Üreticilerin kooperatifleşmesi ve sendikalaşması için neler yapılabilir?

 

-Değişen iklim koşulları, küresel iklim değişiminin çay tarımına etkilerinin ne olacağına dair bir araştırma mevcut mudur? Bu yönde bir çalışmanız var mıdır?

 

-2006 Yılında,  ÇAYKUR'un satış, reklam ve pazarlama işleri için ÇAYKUR'un da yüzde 10 gibi hissesinin bulunduğu Çaytaş adında şirket kurulmuştur. Sayıştay'ın  2015 raporunda Çaytaş'ın ÇAYKUR'u zarara uğrattığı belirtmiştir. Çaytaş'ın yaptığı reklam faaliyetleri ile çaylar satılmamış stoklarda kalmaya devam etmektedir. Kurulduğu günden bu yana Çaytay adlı şirkete ne kadar reklam ve tanıtım ücreti ödenmiştir?"