22 Aralık 2024 Pazar

Ziya Ulusoy yazdı | Sri Lanka ve Türkiye

Anda askeri diktatörlükle parlamenter burjuva muhalefet seçeneği ikilemi öne çıksa da bu halk ayaklanmasının özlemini yansıtmıyor. Muhtemelen ABD'nin yardımıyla burjuva muhalefetin geçici hükümeti öne çıkarılarak ayaklanmayı sönümlendirme taktiği uygulanacak. Ve hegemonya mücadelesi halk ayaklanmasının öz örgütlerinin etkinliği ile parlamenter burjuva iktidar arasında yaşanacak. Türkiye'de Erdoğan faşizminin Kürt özgürlük mücadelesine soykırımcı saldırı ve işgalci savaşlarla yükselttiği şovenizm, esin kaynağını Sri Lanka modelinden almıştı.

Rajapaksalar 2009 Tamil soykırımının suçluları. Ama öte yandan Sinhali egemen ulusundan kitlelerin şovenist "kahramanları" olarak çok geniş desteğe sahiplerdi.

Buna rağmen Rajapaksaların faşist iktidarı, halk ayaklanmasını durduramadı.

Başbakan Mahinda'yı istifa ettirerek ayaklanmayı sönümlendirme taktiği yetmedi.

OHAL, sokağa çıkma yasağı, faşist çeteleri ve orduyu halkın üzerine sürme taktiği de ayaklanmayı engelleyemedi.

Gotabaya, faşist şef işleviyle son ana kadar kalma niyetine rağmen ancak askeri uçakla kaçabildi. Daha önce tüm partilerin ortak ulusal hükümet önerisinde bulunmasına rağmen, Başbakan Ranil Wickremesinghe'yi devlet başkanlığına vekaleten atadı, burjuva muhalefetini de oyuna getirdi.

Ancak bu oyunun arkasında ordunun soykırımcı diğer generallerinin olduğu anlaşılıyor. Gotabaya'nın kendisi de ordunun 1987-89 JVP (Halk Cephesi) ayaklanmasında on binleri öldüren katil şeflerindendi. 2009 Tamil soykırımında savunma bakanı olarak birinci dereceden suçluydu. Suç ortağı olduğu ordu şefleriyle anlaşarak iktidarı onların kontrolüne bıraktığı görülüyor.

Ranil Wickremesinghe, ordu ve polis şeflerine ayaklanan halka kurşun sıkmalarını emretti. Önceki aylarda Rajapaksa çeteleriyle polis, birlikte halka kurşun sıkmış ve 8 insanı öldürmüş, çok sayıda insanı da yaralamış fakat ayaklanmayı daha da kışkırtıcı rol oynamıştı.

Ordu yakın zamanda tanklarla sokağa salındığı ilk gün halka kurşun sıkma denemesi yapmış bir göstericiyi öldürmüştü.

Ranil Wickremesinghe, kendisinin faşist niteliğini devrimci ayaklanma gerçekleştiren halka yükleme küstahlığıyla orduya emir verdi. Ama ayaklanan halk, Ranil Wickremesinghe'nin resmi konutunu işgal etti.

Anlaşılan ordu şefleri, halkı yeniden kurşunlamanın ayaklanmayı daha radikalleştireceğini düşünerek saldırıları ölçülü tutuyor ama askeri diktatörlük seçeneğinden de vazgeçmiş değiller.

ABD emperyalizminin Sri Lanka elçisi, burjuva muhalefet partileriyle görüşerek, bütün partilerin ortak geçici hükümeti çağrısını desteklediğini gösteriyor, muhtemelen ordu şeflerini askeri diktatörlükten vazgeçirmeye zorluyor. Reformcu Tamil Ulusal İttifakı'da (TNA) bu çağrının içinde.

Burjuva muhalefet tüm partilere ortak ulusal hükümet kurma çağrısı yaptı. Çağrıyı, Frontline Socialist Party'de (FSP) resmen olmasa da fiilen kabul ediyor. FSP, ICOR üyesi bir parti. Ayaklanmanın önünü açan gösterileri, hakim olduğu öğrenci sendikası vasıtasıyla Halk Mücadelesi Hareketi başlatıp geliştiren parti. Ayaklanmalar devrimci geleneğine ihanet eden ve soykırımı destekleyen JVP'den ayrılanlar 2012'de FSP'yi kurdular. FSP, halk meclisleri kurma ve merkezi Halk Konseyi çağrısı yapmasına rağmen, anlaşılan ayaklanmanın ordu şefleri tarafından ezilmesi tehlikesine karşı savaşmaya hazır görünmüyor. Bu nedenle şu anda ‘halk değişim istiyor henüz devrim değil' anlayışını öne sürüyor.

Maocu Yeni Demokratik Marksist Leninist Parti ile Troçkist Sosyalist Eşitlik Partisi ile diğer devrimci partiler ayaklanmada yer alıyor. Fakat henüz ayaklanmayı devrimci iktidar hedefinde sürükleyecek güce sahip değiller.

Tamil soykırımının Sinhali halkı arasında hakim kıldığı "zafer kazanmış şovenizm" duygusu, ve Rajapaksa hanedanlığının faşizmi, devrimci ve emekçi sol partileri geçen 12 yıl süresinde çok zayıflattı. Halk ayaklanması içinde yeniden gelişmeye çalışıyorlar.

Anda askeri diktatörlükle parlamenter burjuva muhalefet seçeneği ikilemi öne çıksa da bu halk ayaklanmasının özlemini yansıtmıyor. Muhtemelen ABD'nin yardımıyla burjuva muhalefetin geçici hükümeti öne çıkarılarak ayaklanmayı sönümlendirme taktiği uygulanacak. Ve hegemonya mücadelesi halk ayaklanmasının öz örgütlerinin etkinliği ile parlamenter burjuva iktidar arasında yaşanacak.

Türkiye'de Erdoğan faşizminin Kürt özgürlük mücadelesine soykırımcı saldırı ve işgalci savaşlarla yükselttiği şovenizm, esin kaynağını Sri Lanka modelinden almıştı.

Türk halkı da Sinhali halkının ayaklanmasını örnek almalı. Erdoğan'ın şovenist soykırımcı saldırganlığına karşı, Kürt özgürlük mücadelesiyle birleşik devrimi inşa etmeli, Rajapaksa hanedanının sonunu Erdoğan faşizmine yaşatmalı.