KADIN

'Êzidî Soyk�r�m� bir kad�n soyk�r�m�d�r'

ANKAR
16 Ekim 2021 Cumartesi

Êzidî soyk�r�m� ve yürütülen adalet mücadelesine ili�kin ÖHD'nin düzenledi�i panelde Êzidî çocuklar�n internette aç�k art�rmayla sat�ld�� aktar�ld�. Kad�n bedeninin sava�larda ganimet olarak görüldü�üne dikkat çekilen panelde, I��D'in elinden kurtulan Êzidî kad�n ve çocuklar�n ya�ad�� travmay� aktaramad�� kaydedildi.

Özgürlük �çin Hukukçular Derne�i (ÖHD) Ankara �ube Kad�n Komisyonu, Mülkiyeliler Birli�i Kültür Merkezi'nde, I��D taraf�ndan kaç�r�lan k�z çocuklar� ve kad�nlara ili�kin "�engal'de köle pazar�, Ankara'da derin devlet" ba�l�kl� panel düzenledi.

Moderatörlü�ünü avukat Sipan Cizreli'nin yapt�� panelde, hukukçu, ara�t�rmac� Güley Bor, "Êzidî Soyk�r�m� ve Adalet Mücadelesi", avukat Cemile Turhall� Balsak, "Êzidî Soyk�r�m�n�n Cinsiyetçi Yönü", gazeteci Hale Gönülta� ise "DA��'in Türkiye'deki Varl��" konular�na dair sunum yapt�.

'I��D ÜYELER� IRAK'TA ANT�TERÖR�ZM KAPSAMINDA YARGILANIYOR'
Güley Bor, Êzidîlerin inanç, kültür ve tarihleri hakk�nda bilgi verdi. 2014'teki soyk�r�m�n y�llar öncesinde sistematik bir biçimde planland��n� söyledi. Bor, "3 A�ustos 2014'ten beri binlerce Êzidî öldürüldü, binlerce k�z çocu�u ve kad�n cinsel istismara u�rad�" dedi. Bor, Êzidîlerin kald�� kamplar�ndaki sorunlara da de�indi.

Irak'taki I��D üyelerinin "antiterörizm" kapsam�nda yarg�land��n� ve bu yarg�laman�n yetersiz oldu�unu belirten Bor, uluslararas� mahkemelerin ve UNITAD gibi kurumlar�n çok öneme sahip oldu�unu aktard�. Bor, "Irak'ta DA�� üyeleri bir antiterörizm kapsam�nda yarg�lan�yor ve bu yarg�lama asla yeterli de�il, bu kanunlarda cinsel �iddetler, istismarlar gibi suçlar yarg�lanm�yor. BM'nin hesap verebilirlik sistemi olarak bir soru�turma ekibi olan UNITAD, 2018'den beri sava� suçlar�, insanl��a kar�� suçlar gibi konularda çal��yor. Hayatta kalanlara ula��yor, kurtar�lan dijital kay�tlara ula��yor ve soyk�r�ma dair delilleri topluyor. Olas� failleri de tespit ediyor ama sadece soru�turma kapsam�nda çal��ma yürütüyor, bir yarg�lama mekanizmas� de�il. UNITAD s�k s�k Irak ve Kürdistan yönetimiyle de çal��ma yürütüyor fakat pek bir geli�me ya�and�� söylenemez" ifadelerini kulland�.

Irak Meclisi'nin yak�n zamanda ç�kard�� Hayatta Kalanlar Kanunu ile tazminat, psiko-sosyal destek, e�itime dönü� ve istihdam konular�nda çal��maya ba�lad��n� belirten Bor, önemli bir ad�m oldu�unu fakat olgunla�m�� bir pratik olmad��n� söyledi. Bor, 2 binden fazla kay�p Êzidî'nin ve bir k�sm�n�n toplu mezarlarda oldu�unu ifade ederek, sadece 103 ki�inin kimli�inin tespit edildi�ini söyledi. Bor, bu durumun aileler için sürekli yeni travmalar ya�att��n� belirtti.

'KADIN BEDEN� SAVA�LARDA GAN�MET GÖRÜLÜYOR'
�engal'de ya�an�lanlar� herhangi bir yerde anlatman�n duygusal olarak çok zor oldu�unu ifade eden Cemile Turhal� Balsak, "Bir halk neden 73 kez soyk�r�ma maruz kal�r" sorusunu yöneltti. Balsak, �unlar� söyledi: "Bizce 4 tane cevab� var. Birincisi kad�n olmak, ikincisi Kürt olmak, üçüncüsü yoksul ve ezilen s�n�ftan olmak, dördüncüsü ise Êzidî olmak. Kad�n sava�larda temel bir amaç oluyor. Kad�n bedeni sava�larda ele geçirilmesi gereken bir alan olarak görülüyor. 'Kad�n vatand�r, anad�r' sözü bir övünç olarak sunulurken asl�nda ayn� bu mant�kla örtü�ük ilerliyor. Bu dü�ünceler de stratejik olarak kitlesel tecavüzler olarak kendini var ediyor. Tecavüz her zaman sava��n parças�d�r ve sistematik olarak sava� özneleri için birçok anlam ifade ediyor. Çünkü kad�n�n istismar edilmesi, bireyi oldu�u toplumun ya da etnisitenin de ortadan kald�r�lmas�, istismar edilmesi anlam�na geliyor."

Kitlesel tecavüzlerin sadece �engal'den bilinmedi�ini, dünyan�n birçok yerinde, birçok kez ya�and��n� aktaran Balsak, "Nazi Almanya's�ndan, Okasava'ya kadar bu tecavüzler ya�and�. Ruanda'da 200 bin kad�na tecavüz ile A�DS bula�t�r�ld�. Kitlesel tecavüzler ile sald�r� alt�ndaki grubun kültürel de�erlerine de zarar veriliyor. Örne�in S�rplar�n Srebrenitsa soyk�r�m�nda Bo�nak kad�nlar� bilinçli olarak hamile b�rakma stratejisi olan, 'i�gal edilen topra�a S�rp tohumlar� b�rakma' fikri bir örnek olu�turuyor" diye aktard�.

'MESELE KÜRTLER� YOK ETMEK'
Êzidî'ler aç�s�ndan 73'üncü ferman�n di�er fermanlardan bir fark�n�n olmad��n�n ve Ezidi kimli�inin Kürt kimli�inden ba��ms�z de�erlendirilemeyece�inin alt�n� çizen Balsak, "300 y�l öncesine kadar Êzidîler Kürt'tü. Fakat bu fermanlarla, Müslümanla�t�rma politikalar� ile Kürtlükten kopar�lmaya çal��ld�. Êzidîlik katliamc�lar için sadece bir bahanedir. As�l mesele 4 parçada ya�ayan Kürtleri yok etmek. Êzidîlerin ya�am alan� asl�nda 4 parça Kürdistan'�n her yeriydi. Fakat bu katliamlar sonucu bir savunma mekanizmas� olarak �engal'de topland�lar ve ya�am alanlar� çok darald�" ifadelerini kulland�.

'ÇOCUKLAR �NTERNETTEN AÇIK ARTIRMAYLA SATILIYOR'
Gazeteci Hale Gönülta�, Ankara, Alt�nda�, Pursaklar ve Sincan ilçelerinde yo�unluklu olarak I��D üyeleri oldu�unu söyledi. Gönülta�, "Ankara'n�n d��nda Urfa, Mara�, Yozgat gibi �ehirlerde DA�� militanlar� bulunuyor. Polis kimi zaman operasyon yap�yor. Ço�unlukla operasyonlar yabanc� ülkelerden DA��'e kat�lan ki�ilere yap�l�yor. DA��'e yönelik operasyonlar yap�lsa bile nas�l bir hukuki süreç i�letildi�ini bilemiyoruz" dedi.

Türkiye'ye giri� yapan I��D'lilerin ba�kalar� taraf�ndan �ehirlere getirildi�ini vurgulayan Gönülta�, sosyal ya�amlar�n� çok rahat geçirdiklerini belirtti. Gönülta�, �öyle devam etti: "Pazar'dan sat�n ald�klar� Êzidî kad�n ve çocuklar� kendi e�leriyle birlikte getiriyorlar. Ankara'da Sincan, Çubuk gibi yerlerde ev kiral�yorlar ve burada ya��yorlar. 2017 tarihinde Ankara Ulus'ta Êzidî bir k�z çocu�u 'derin internette' sat��a ç�kar�lm��t�. Derin internet 'terör örgütleri'nin oldu�u bir mecra. Bu mecrada DA��'in bir sat�� odas� var. Bu odada zaman zaman pazarl�k aç�l�yor. Duhok, Musul'da Êzidîler yak�nlar�n� bulmak için kay�t oluyorlar ve Irak'taki ailelere bildiriliyor ve derin internetten kad�n ve çocuklar aç�k art�rmayla sat�l�yor. Bu aç�k art�rmay� poliste takip ediyor."

'Êzidî Soyk�r�m� bir kad�n soyk�r�m�d�r'

�lgili Haberler