KADIN

'Ya�amlar�m�z üzerinden siyaset yap�lmas�n'

ANKARA
28 Kas�m 2023 Sal�

�stanbul Sözle�mesi'nin feshedilmesine dair karar�n iptaline ili�kin Dan��tay'da görülen duru�mada kad�nlar, "Ya�amlar�m�z üzerinden siyaset yap�lmas�n" diye vurgulad�.

Cumhurba�kanl�� Kararnamesiyle 20 Mart 2021 tarihinde feshedilme karar�n�n iptaline ili�kin, Antalya Kad�n Dan��ma Merkezi ve Dayan��ma Derne�i, Kad�n Dayan��ma Vakf�, Kad�n�n �nsan Haklar� Derne�i ile Mor Çat� Kad�n S��na�� Vakf�'n�n Dan��tay'a açt�� iptal davas� Dan��tay 10. Daire'de görüldü. Duru�maya Halklar�n E�itlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP) milletvekilleri, kad�n kurumlar�, dernekleri, avukatlar ve çok say�da avukat kat�ld�.

Duru�ma öncesi kad�nlar Dan��tay önünde k�sa bir aç�klama yapt�. Aç�klamada konu�an Avukat Hülya Gülbahar, sözle�meden çekilmeyeceklerini belirterek, tüm hukuk yollar�n� deneyeceklerini kaydetti.

Kad�nlar ard�ndan duru�man�n görülece�i salona geçti. Duru�mada heyet her dernekten bir ki�iye söz hakk� verece�ini belirtti.

'ANAYASAMIZ B�R KARARNAMEYLE NET B�R �EK�LDE DARALTILAMAZ'
�ki buçuk y�ld�r dilekçelerin sürdü�ünü, Cumhurba�kan� karar�yla hukuka ayk�r� bir �ekilde sözle�meden geri çekildi�ini söyleyen Avukat Ece Güner, "Cumhurba�kan� karar�n�n üçüncü maddesi anayasa ayk�r� olarak kabul edilmemi�tir. Bu kararnameyi geçerli saysak dahi, karar�n üçüncü maddesi sözle�menin feshedilmesini kapsam�yor. Anayasam�z bir kararnameyle net bir �ekilde daralt�lamaz. Kararnamenin birinci f�kras� ve üçüncü maddesini bu �ekilde anlamal�y�z. E�er bu karar� kabul ederek, bir Cumhurba�kan� karar� ile ülkemizin oldu�u tüm sözle�melerden geri çekilebilir. Bu kadar öngörüsüz olunabilir mi? Anayasam�za göre; tek ba��na bir ki�i yürütmenin tasarrufu içerisinde olamaz. �stanbul Sözle�mesi, kad�n� �iddetten koruma ve anayasam�z�n 104. maddesi ile ili�kilidir. Anayasam�z�n aç�k hükümlü�üne bakt��m�zda Cumhurba�kan� kararnamesiyle bu kapsama al�namaz" dedi.

'SON 20 YILDA 7 B�N KADIN ÖLDÜRÜLDÜ'
�stanbul Sözle�mesi gibi temel uluslararas� sözle�melerin Cumhurba�kan� kararnamesine ba�l� olmad��na dikkat çeken Güner, "Bu sözle�me kanunla onaylanm��t�r. Bu sözle�me kanunlar�m�zdan daha güçlüdür, �iddet gören kad�nlar için buraday�z, sözle�meden vazgeçersek, 6284 say�l� kanunu kaybedece�iz, yoksulluk nafakas� tart��lmaya ba�lan�lacak. Bugün burada buna dur demeliyiz, son 20 y�lda 7 bin kad�n öldürüldü. Anayasa Mahkemesi'nin kararlar� uygulanmad�� için ülkemiz her gün yoksulla��yor. Bugün burada dur demezsek, milletimiz daha da yoksulla�acak, kad�nlar daha da korumas�z olacak, hukuk devletinden daha da uzakla�acak" uyar�s�nda bulundu.

'6., 7., 13. MADDEYE AYKIRI'
Ard�ndan Ad�yaman Barosu'ndan Avukata Gülsen Taner söz ald�. Heyetin tarihi bir görevi oldu�unu dile getiren Taner, "Sözle�me sadece kad�nlar� koru demiyor, toplumdaki �iddeti önle diyor. Bu karar�n vicdani taraf�n� dikkatinize sunmak istiyoruz. Cumhurba�kanl�� kararnamesinin anayasan�n 6., 7., 13. maddesine ayk�r� oldu�unu söyleyebiliriz" sözlerini kulland�.

'KORUMA TEDB�R� DAH� ZOR ALIYORUZ'
Ard�ndan Antalya Kad�n Dan��ma Merkezi ve Dayan��ma Derne�i Avukat Nagihan Bulut, �stanbul Sözle�mesi'nden ilk geri çekildi�inde, nedeninin aç�klanmad��n� sonras�nda ise �leti�im Daire Ba�kanl��'ndan yap�lan aç�klamay� an�msatt�. Bulut, "Bu aç�klama ile birlikte e�cinsel vatanda�lar hukuki kararlardan yararlanma imkanlar�n� kaybediyor. A�HS'in 8. maddesinde düzenlenen özel ya�ama sayg�y� da ihlal ediyor. Bu aç�klamay� görüyoruz, davay� aç�yoruz, böyle bir kararname olamaz diyoruz ama daval� savunmalar�nda böyle bir savunma olmad��n� görüyoruz. Bu aç�klamaya dayan�larak savunma yap�lamayaca��n� ve hukuki olmayaca��n� biliyor. Hiçbir kanunda e�cinselli�in anormal oldu�una dair bir dava da yok. 6284 say�l� yasa �stanbul Sözle�mesi görevini yap�yor deniliyor. 6284 say�l� yasa da bir ayl�k koruma tedbiri dahi zor al�yoruz. �kinci ay dahi alam�yoruz, 'birinci ayda bir �ey olmad�' deniliyor" ifadelerini kulland�.

Kad�na yönelik �iddetin cinsiyet e�itsizli�inden dolay� oldu�unu vurgulayan Bulut, "Mili e�itim müfredat�nda toplumsal cinsiyet programlar�n�n olmas� gerekirken bu yerine getirilmedi. Birçok davada kad�na dönük bask� oldu�u için davalar�n dü�tü�ünü gördük. �stanbul Sözle�mesi'nin 25. maddesinde tecavüz kriz merkezleri hayata geçirilmedi diyor. Tecavüz kriz merkezi hayata geçirilseydi ba�vurular da olacakt�. Psikolojik destek ve muayene deste�i sa�lanmas� istenildi ama bu da uygulanmad�. Ne �iddete tan�k olan çocuklar� görebildik ne de fail ya da devletin çocu�a dönük maddi deste�ini gördük. Bu maddelerin hiçbir zaman uyguland��n� görmedik. Ekonomik olarak zor durumda olan kad�nlar ve çocuklar vard�, sözle�meden geçen maddelerin hiçbirini uygulamad�k. Zorla evlendirilen k�z çocuklar�na dair madde var. Bir kad�n� silah zoruyla kürtaja ya da nikah masas�na götürmüyorsunuz psikolojik �iddet sonucu oluyor ve bunlara kar�� da bir �ey yapmad�k. �stanbul Sözle�mesi'nin bo�lu�unu dolduracak, yasal mevzuata dahi bir uygulama ba�latmad�k daha da geriye gittik" sözlerini kulland�.

'HUKUKA AYKIRIDIR'
Çok say�da davan�n da aç�ld��na i�aret eden Bulut, "Burada bir yarg�lama yap�l�yormu�ças�na burada bulunuyoruz. Sizin kararlar�n�z�n gerekçesini bildi�imiz için verdi�iniz kararlar� tart��aca��z. Verdi�iniz kararlar ekonomik kararlarla ilgili bizim kararlar�m�zla bir illiyet ba�� bulunmamakta. Karar�n�z da at�f yapt��n�z sözle�meler cumhurba�kan�n düzenlemesine aç�kça ayk�r�d�r. �stanbul Sözle�mesi ekonomik bir anla�ma de�ildir, bir insan haklar� sözle�mesidir. Ya�am hakk� olmak üzere pek çok hakk� düzenleyen bir sözle�me. Sözle�me, kararnameden de üstündür. �stanbul Sözle�mesi Anayasan�n 13. maddesinin korumas� alt�ndad�r. Daireniz taraf�ndan bu hukuki tart��malara gidilmesi, hukuka ayk�r�d�r. Bu i�lemin �ekil yönünde sakat oldu�unu biliyoruz, feshetme yetkisi Meclis'e tan�nm��, Cumhurba�kan� kararnamesiyle feshedilemez. Cumhurba�kan� bu sözle�menin uygulamas�ndan yetkili, feshedilmesinden de�il" dedi. "Kad�nlar� koruyan bir sözle�meyi neden feshediyoruz?" diye soran Nagihan, LGBT+'lar�n da bu ülkenin bireyleri oldu�unu ve haklar� oldu�unu kaydetti. Nagihan, "AYM'nin kararlar�n�n uygulanmad�� bir süreçten geçiyorken, Cumhurba�kanl�� kararlar�n� gerekçe gösterilirken Bangolar yarg�lama eti�ini hat�rlatmak isterim" diyerek sözlerini sonland�rd�.

'SÖZLE�ME KADINLARIN �EMS�YED�R, ALINMASINI �STEM�YORUZ'
Urfa Barosu'ndan kat�lan avukat �irin Cemile K�z�lkaya, meslekta�lar�n�n beyanlar�na kat�ld�klar�n� belirterek, sözle�menin Meclis taraf�ndan getirildi�ini ve Meclis'in sözle�meyi feshedebilme hakk�na sahip oldu�unu dile getirdi. K�z�lkaya, "Bu sözle�me bize koruma sa�l�yor, bu sözle�me kald�r�ld��nda 6284 say�l� kanuna dair yap�lan bir propaganda var. Bunlar a��nd�r�l�yor, bir sene önceyle �imdi yap�lan tart��malar� göz önüne al�nd��nda nerede oldu�umuzu görece�iz. 6284 say�l� kanunlar� uygulamakta çok zorlan�yoruz. Cumhurba�kanl�� kararnamesiyle sözle�menin kald�r�lmas�, ülkenin gerçeklerinden uzak oldu�unu bir kez daha gösterdi. Koruma tedbiri alamad��m�z için bir çok kad�n katledildi, propaganda lehine kald�r�lan sözle�me kad�nlar�n �emsiyesidir, biz bu �emsiyenin al�nmas�n� istemiyoruz" ifadelerini kulland�.

'REDD� HAK�M TALEB�NDE BULUNUYORUM'
Urfa Barosu'ndan Avukat Lütfüye Berfin Gökhan da, politikalardan kaynakl� kad�na yönelik �iddetin artt��na dikkat çekerek, "Kad�na yönelik cinayetler artmaya ba�lad� özellikle 2015'ten sonra. Kad�n mücadelesi veren kad�nlara sald�r�lmaya ba�land�. Bizlerin sizden fark� yok, 8 Mart'larda, 25 Kas�m'larda kad�nlar bar��ç�l eylemlerle bu sözle�melerle taraf olurken hepimiz suçlu konuma dü�tük. 81 ilden sorumlu insanlars�n�z, sizinle sözle�meyi konu�mak yerine, Urfa'daki kad�n cinayetlerini önlemeyen, kolluk, memur, nezaketsiz hakimleri konu�mam�z gerekiyordu. Bireysel silahlanma var, KCDP verilerine göre; en çok cinayetin evlerde ya�and��n� ve bireysel silahlanma ile oldu�unu söylüyor. Bu silahlar�n ço�u ruhsats�z öldürüldü ve birçok arkada��m�z öldürüldü. Tarafs�z, ba��ms�z mahkemelerin kararlar�na ihtiyac�m�z var. Kürt kad�nlar�, Arap kad�nlar� farkl� etnik ve kimlikte olan kad�nlar tarafl� mahkemelerde yarg�lan�yor. Siz bir güvencesiniz, bunu tart��ma konusu yapmayal�m. Reddi hakim talebinde bulunuyorum" dedi.

'SÖZLE�ME NEDEN GER� ÇEK�LD� BELL� B�LE DE��L'
Kad�n�n �nsan Haklar� Derne�i'nden avukat Hülya Gülbahar ise �öyle konu�tu: "Biz dava dilekçelerimizde Cumhurba�kan� karar�n�n gerekçesiz oldu�unu gördük. �leti�im ba�kanl��n�n gerekçe üretme gibi bir i�i yok bakt��m�z da. Mahkemenin karar�nda da bir gerekçe yok, neden sözle�meden geri çekildi beli de�il. Ç�kaca��z da ne olacak? Mesela P�nar Gültekin. Faili �stanbul Sözle�mesi'nden geri çekildi�i için te�ekkür etmi�ti. Yetki aç�s�ndan Anayasa'n�n 14. maddesini s�ralad�m. Hepsine ayk�r�, gerekçeli kararda da maddeler s�ralanm�� onlar kanunda yaz�yor ama konu ile ba��n�n olmas� laz�m. Neden maddeleri konuyla ba�lant�l� tutmuyorsunuz? Bu sözle�me iç hukuka dahil oldu, 6284 say�l� kanunda �stanbul Sözle�mesi'ne at�f var ve ona da sald�r� var ama ondan dahi söz etmiyorsunuz. Biz burada bu sözle�menin �iddeti önlenmesi ve temel haklara ili�kin bir sözle�me oldu�unu anlatmak zorunda kal�yoruz. Komedi gibi bir durum. Cumhurba�kanl��n böyle yetkisi yok, biz o yetkiyi verirsek bütün sözle�melerden ç�kabiliriz. Dan��tay kendi eliyle Cumhurba�kan�na bu yetkiyi verirse di�er sözle�melerin hepsi buhar olabilir."

'SÖZLE�MEDEN ÇEK�LD�KTEN SONRA 364 KADIN ÖLDÜRÜLDÜ'
Tamam Kad�n Dayan��ma Vakf� avukat� Ceren Kalay, "�stanbul Sözle�mesi'nden çekildikten sonra an�t sayaçta 2023 y�l�nda 364 kad�n öldürüldü. Cumhurba�kanl�� kararnameleri ç�kt�, ceza muhakemesinde avukat atanmas� vard�, kendisine söylendi�inde avukat gelir ama art�k bu dahi uygulanm�yor. Hatta kad�nlara, 'bu a�amada avukat istenilmiyor mahkemede isteniliyor' deniliyor. Bu uluslararas� sözle�me, toplumu �iddetten koruyor neden ç�kal�m?"

'ÜLKE GERÇEKL��NDEN BU KADAR MI UZAKSINIZ'
Mor Çat� Kad�n S��na�� Vakf� avukatlar� ise e�i benzeri olmayan bir duru�ma ile kar�� ka��ya kal�nd��n� belirterek, feshetme karar�n�n ise siyasi bir karar oldu�unu kaydetti. Avukatlar, sözle�menin yüzde yüz ya�am hakk� sözle�mesi oldu�unun alt�n� çizerek, "Biz �ÖN�M'ler gibi kad�nlar�n ba�vurusunu al�yoruz ve s��naklara yerle�tiriyoruz. �stanbul Sözle�mesi olmadan 6284 say�l� kanun aktifsiz hale geliyor. Cezas�zl�k, 6284 say�l� kanunla uygulanm�yor. Kad�na ve çocu�a yönelik �iddete �stanbul Sözle�mesi'nde müdahillik talebinde bulunulmas� aç�kça yaz�yor ama 6284 say�l� kanunda aç�k de�il. Biz, koruma tedbirler mekanizmas� istiyoruz. Kamu yarar� zaten yok, hangi nedenle Sözle�meden ç�k�ld�? Sözle�meden çekildi�i günden bu yana binlerce kad�n ve LGBT bireyi ya öldürüldü yada �iddete maruz kald�. Ülke gerçekli�inden bu kadar m� uzaks�n�z" ifadelerine yer verdi.

AV. GÜLBAHAR'DAN HEYET�N DAVADAN ÇEK�LMES� TALEB�
Sosyal Haklar Derne�i ad�na konu�an Avukat Hülya Gülbahar, yarg�n�n hukuka uygun davranmas� için burada olduklar�n� söyledi. Hülya, heyetin davadan çekilmesi gerekti�ini belirterek, "Hukuka güven aç�s�ndan red veren üyelerin davadan çekilmesini istiyoruz. Cumhurba�kan� bizim oldu�umuz, davam�z�n görüldü�ü salonda üyelere konferans verdi" diyerek, heyetin davadan çekilmesi talebinde bulundu.

Daval� Cumhurba�kanl��ndan gelen avukatlar ise, aç�lan davalar�n iptaline karar verilmesi talebinde bulundu.

Duru�maya kat�lan avukatlar, beyanlar�n� tekrarlayarak, karar�n reddine karar verilmesi talebinde bulundu.

Beyanlar�n ard�ndan söz alan dört savc�l�k, kararnamenin hukuka uygun olmad��n�, Cumhurba�kan� karar�n�n iptalini talep etti. Beyanlar�n ard�ndan duru�ma sona erdi.

'HAYATLARIMIZ ÜZER�NDEN S�YASET YAPILMASINI �STEM�YORUZ'
Davan�n ard�ndan kad�nlar Dan��tay önünde bas�n aç�klamas� gerçekle�tirdi. Aç�klamada kurum temsilcileri, bir kez daha Dan��tay'da olduklar�n� ve �stanbul Sözle�mesi'nden hukuka ayk�r� bir �ekilde ç�k�ld��n� kaydetti. 220'den fazla karara ili�kin iptal davas� aç�ld��n� ifade eden kad�nlar, "Duru�malar�n ard�ndan 19 Temmuz 2022 tarihinde sözle�meden çekilme karar� hukuka uygun bulundu. Mahkemece delil toplanmayan bu davalarda duru�malar tamamlanmadan karar verdi. �stanbul Sözle�mesi Anayasan�n 66'nc� maddesi gere�ince hala yükümlülükte. Kad�nlar var oldukça �stanbul Sözle�mesi ya�ayacak ve ya�att�r�lacakt�r. Hayatlar�m�z, haklar�m�z ve ya�amlar�m�z üzerinden siyaset yap�lmas�n� istemiyoruz" dedi.

Aç�klama, "�stanbul Sözle�mesi ya�at�r" slogan� ile sona erdi.

'Ya�amlar�m�z üzerinden siyaset yap�lmas�n'

�lgili Haberler