GÜNCEL

Ya�am ko�ullar� anne ve bebek ölümlerini artt�r�yor

URFA
12 Ocak 2020 Pazar

Urfa'da düzenlenen "Aile Hekimli�inde anne/bebek ölümleri ve ba��klama" çal��tay�n�n aç�klanan sonuç bildirgesinde, Türkiye'de ortalama anne ölümleri 100 bin canl� do�umda 14,7 iken, bu oran�n Kuzeydo�u Anadolu Bölgesi'nde 24,5, Güneydo�u Anadolu Bölgesi'nde ise 22,1 oldu�una dikkat çekildi.

Türk Tabipler Birli�i (TTB) Aile Hekimli�i Kolu'nun Urfa Tabip Odas� binas�nda düzenledi�i ve 2 gündür devam eden "Aile Hekimli�inde anne/bebek ölümleri ve ba��klama" çal��tay�n�n sonuç bildirgesi aç�kland�.

Düzenlenen bas�n toplant�s�nda konu�an TTB Aile Hekimli�i Kolu Ba�kan� Dr. Filiz Ünal, çal��tayda birinci basamak sa�l�k hizmetlerinin ana hedefi olan anne ve bebek ölümlerinin önlenmesinin ele al�nd��n� ifade etti.

Ba�ta ba��klama gibi birçok birinci basamak koruyucu sa�l�k hizmetlerinin planlanmas�, nitelikli sunulmas�, bölgesel e�itsizliklerin ve ayr�mc� politikalar�n ortadan kald�r�lmas� vurguland�.

Aç�klamada, Dünya Sa�l�k Örgütü'nün (WHO) "2017 y�l�nda hamilelik ve do�um s�ras�nda ve sonras�nda yakla��k 295 bin kad�n�n ya�am�n� yitirdi�i, bu ölümlerin büyük ço�unlu�unun (yüzde 94) ya�am ko�ullar�n�n kötü oldu�u ortamlarda meydana geldi�i ve bunlar�n ço�unun önlenebilir oldu�u" vurguland�.

Yine WHO verilerine göre, anne ölümlerinin 2017 y�l�nda dü�ük gelirli ülkelerde 100 bin canl� do�umda 462 iken, yüksek gelirli ülkelerde ise 100 bin canl� do�umda 11 oldu�u bilgisi payla��ld�.

Sa�l�k Bakanl�� 2017 Sa�l�k �statistiklerine göre ise Türkiye'de ortalama anne ölümlerinin 100 bin canl� do�umda 14,7 iken, Kuzeydo�u Anadolu Bölgesi'nde 24,5, Güneydo�u Anadolu Bölgesi'nde 22,1 gibi do�u illerinde hayli yüksek oranlarda oldu�unun aç�kland�� çal��tayda, �u bilgiler payla��ld�:

-12 y�ld�r Urfa'da kan merkezi yok! Urfa'da 2008'den beri kan merkezinin bulunmad�� dolays�yla trombosit gibi hayati kan ürünlerinin Antep'ten ancak 24 saat içerisinde tedarik edilebildi�i ifade edildi. Anne ölümlerinin en önemli sebeplerinden olan kanamaya ba�l� do�um komplikasyonlar�na müdahalenin gecikmesine sebep olaca�� aç�kt�r. Harran ilçesinde 2 Kad�n Do�um uzman� olmas�na ra�men, ameliyathane ko�ullar�n�n yetersizlikleri yüzünden acil müdahaleler yap�lamamakta.

Anne ölümleri sebeplerinden olan güvenli ko�ullarda yasal kürtaj�n kamu hastanelerinde fiilen engellendi�i, bu nedenle hastalar�n bu müdahaleleri merdiven alt� tabir edilen sa�l�ks�z ko�ulardaki yerlerde yapt�rarak önlenebilir anne ölümlerini art�rd�� bir gerçektir.

Anne/Bebek ölümleri inceleme komisyonlar�ndan ç�kan kararlarda ölümlerin sebepleri derinli�ine incelenmeden ço�unlukla önlenemez olarak raporlan�p eksiklikler gizlenmektedir. Bu nedenle komisyonlar�n yetkin ki�ilerden olu�mas� ve bu heyetlere meslek örgütü temsilcilerinin de yer almas� gereklidir.

-Bebek ölümleri do�uda yüksek, bölgeler aras� farklar giderilmeli (önlenebilir her bebek ve çocuk ölümü çocuk hakk� ihlalidir!)

ANNE BEBEK ÖLÜMLER�N�N SEBEB�: SAVA� VE ÇATI�MA, GÖÇLER, YOKSULLUK, YETERS�Z SA�LIK H�ZMETLER�
-Tam a��l� çocuk say�s�n�n dü�üklü�ü ve a�� redleri toplum sa�l��n� tehdit ediyor: K�zam�k salg�n� WHO verilerine göre, Türkiye'de 2017 y�l� itibariyle toplam k�zam�k vaka say�s� 69'ken, 2018 y�l�nda 510'a, 2019 y�l�n�n ilk 9 ay�nda maalesef 5,2 kat artarak, 2.666 vakaya ula�m��t�r.

-Sava� ve çat��ma durumlar�, göçler, yoksulluk, yetersiz sa�l�k hizmetleri, anne bebek ölümlerinin en önemli sebeplerindendir.

-Toplumun her kesimine kültür inanç dil fark�na sayg� göstererek, yeterli ve nitelikli sa�l�k hizmeti vermek mümkündür.

-Birinci basamak sa�l�k hizmetleri bölgelerin ihtiyac�na göre yeniden planlanmal�d�r. Çal��tay�m�z�n sonucu olarak ölümleri engellemek ancak toplumcu, ula��labilir, yerelle bar��k, paras�z, anadilinde ve nitelikli sa�l�k politikalar�yla mümkündür.

‘SOSYODEMOGRAF�K ÖZELL�KLER�N D�KKATE ALINMAMASI E��TS�ZL��N BA�LICA SEBEB�'
Ünal, yapt�klar� anket çal��mas�nda meslekta�lar�n�n alt�n� çizdi�i sorunlar� ise �öyle s�ralad�:

-Nüfusun sadece say� olarak ele al�nmas� ve sosyo demografik özelliklerin dikkate al�nmadan hizmet verilmesi ve de�erlendirilmesi e�itsizli�in ba�l�ca sebebidir.

-Gebe ve bebek say�s�n�n yo�un oldu�u bölge ve çok dü�ük oldu�u yerlerde de sadece bir Aile sa�l�� çal��an� ile çal��lmas� gibi. Öte yandan 65 ya� üzeri nüfusun yüksek oldu�u yerlerde de farkl� bir i� yükü bulunmaktad�r. Aile hekimine kesin kay�tl� nüfusun mümkün oldu�unca homojen olmas� hem hastalar hem de çal��anlar aç�s�ndan daha do�ru ve e�it olacakt�r.

-Göç yoluyla ülkemize gelen bireyler de a��lanma ve sa�l�k hizmetine eri�im aç�s�ndan hala e�itsizlik ya�amaktad�r. Bula��c� hastal�klar�n bireysel de�il, bir halk sa�l�� sorunu oldu�u kabul edilmeli, yasalar da buna göre düzenlenmelidir.

-Sadece hekime de�il, hasta popülasyonuna ve ebeveyne de sorumluluk ve yapt�r�m mutlaka yüklenmeli, sa�l�k okur-yazarl�� için göstermelik de�il gerçekçi çözümler uygulanmal�.

-Kent hastanesinin uzakl�� nedeniyle gebe ve do�um hizmetlerinde aksama sonucu özel hastanelere y��lma ve ücreti dü�ük kesimin etkin sa�l�k hizmeti alamamas�.

-Sistemin en büyük handikap� nüfusun fazla olmas� ve hizmetin bölge tabanl� olmamas�. Ayr�ca görev yetki ve tan�mlamalar yetersiz. Yani sa�l�kla ilgili her türlü angarya Aile hekimleri üzerinden yürütülmektedir.

Ya�am ko�ullar� anne ve bebek ölümlerini artt�r�yor

�lgili Haberler