Tutsaklara yönelik hak ihlalleri açıklandı

Pandemi bahanesiyle hapishanelerde tutsaklara yönelik artan hak ihlallerine ilişkin raporu açıklayan Tutsaklarla Dayanışma İnisiyatifi, kamuoyuna tutsakların mücadelesini büyütme ve dayanışma çağrısı yaptı. 

Tutsaklarla Dayanışma İnisiyatifi (TDİ), Covid-19 pandemisi bahanesiyle hapishanelerde uygulanan hak ihlalleri ve baskılara ilişkin hazırladıkları raporu kamuoyuyla paylaştı. 

Sosyalist Melcisler Federasyonu’nun (SMF) Kadıköy’de bulunan binasında düzenlenen açıklamaya Halkların Demokratik Partisi (HDP) Milletvekili Dilşat Canbaz Kaya da katıldı. 

Tutsaklar mücadelesinin özgürlük mücadelesi olduğu kaydedilen basın toplantısında, "Tüm ilerici, demokrat, devrimci ve yurtseverleri, insan hakları ve adalet mücadelesi veren kesimleri, duyarlı tüm halkımızı; koca bir hapishaneye dönüştürülen ülkemizde hapishanelerdeki tutsakların mücadelesini büyütmeye ve onlarla dayanışmayı yükseltmeye çağırıyoruz" denildi. 

Hapishanelerde yaşanan hak ihlalleri şöyle sıralandı:

SAĞLIK HAKKI İHLALLERİ
· Ameliyatların ertelenmesi
· Kelepçeli muayene dayatması
· Hapishanelerde revirlerin donanımsız olması
· İlaçların verilmemesi
· Revir olan hapishanelerde doktorların revire gelmemesi
· Hastane sevklerinin yapılmaması
· Kanser ve hepatit gibi ağır hastalığı olan tutsakların rutin kontrollerinin yapılmaması
· Pandemi döneminde diş tedavilerinin yapılmaması
· Hasta tutsakların tahliye edilmeyerek ölüme terk edilmesi
· Tutsakların rahatsızlıklarını doktora değil gardiyanlara anlatmak zorunda bırakılması
· 2020 yılında hapishanelerde 60 tutsak çeşitli nedenlerle hayatlarını kaybetti

İLETİŞİMİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER
· Televizyon kanallarının sınırlı verilmesi
· Tutsakların gönderdiği mektupların kaybedilmesi
· Tutsaklara gelen mektuplara el konulması
· Tutsaklara gelen mektupların çok geç verilmesi
· Tutsaklara gelen kolilerin alınmaması
· Kurum içi mektuplaşma hakkının engellenmesi
· Görüşlerin yasaklanması
· Telefon hakkının yasaklanması
· Görüş sürelerinin keyfi olarak kısaltılması
· Görüşe gidenlerin sayısının 2 ile sınırlandırılması
· Gazete ve dergilerin yasaklanması
· Kitap alımının yasaklanması
· Kantinden alınan radyolara tekrar el konulması
· Kürtçe yayınların verilmemesi
· Tutsaklara çalışmaları için gerekli olan makalelerin verilmemesi

ADİL YARGILANMA HAKKININ İHLALİ
· İnfaz yasası değişikliğinden sonra denetimli serbestlik hakkının gasp edilmesi
· Avukatlar ile yapılan görüşmelerde avukat müvekkil gizliliğinin ihlal edilmesi
· İnfazının son dönemini açık hapishanede geçirmesi gereken tutsaklara bu hakkın verilmemesi
· Yazılan dilekçelerin ilgili makamlara gönderilmemesi
· Hapishane idaresine yazılan dilekçelerin alınmaması veya işleme konmaması
· Çıkarılan infaz yasalarından yararlanmak için pişmanlık dilekçesi yazma dayatması
· Avukatların savunma hakkında verdikleri notlara el konulması
· Devlet görevlilerinin resmi olmayan yollarla tutsaklarla görüşmeleri, tehdit etmeleri
· Tutsakların ajanlığa zorlanmaları
· Yapılan yeni düzenlemeler hakkında tutsaklara bilgi verilmemesi

BESLENME, HİJYEN ve TEMEL GIDALARA ERİŞİM HAKKI İHLALİ
· Çölyak hastalarının glutensiz ekmek taleplerinin karşılanmaması
· Yemeklerin yetersiz ve sağlıksız olması
· Vegan ve vejetaryen tutsakların yemek taleplerinin karşılanmaması, herkesle aynı yemeği yemeye zorlanmaları
· Sağlığından dolayı belirli diyetlerle beslenen tutsakların diyet ihtiyaçlarının karşılanmaması
· Suların çamurlu akması
· Hastane ve adliyeye giden tutsaklara yemek verilmemesi
· Aramalara gelen gardiyanların çöpleri ve yatakları aynı eldivenlerle aramaları

İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
· Küfür ve hakaret
· Mevsimlik giysilerin verilmemesi
· Ayakta askeri düzende sayım dayatılması
· Disiplin cezaları ile gözdağı verilmesi
· Yaşam alanlarının kameralar ile denetlenmesi
· Psikolojik baskı
· Hücreye koyma
· Süngerli odaya koyma
· Çıplak arama
· Askeri tipte tek model tıraş olmaya zorlama
· Tehdit
· Hücrelerin basılması, baskınlar sırasında eşyaların dağıtılması
· Hastane ve adliye sevklerinde onur kırıcı arama yapılması
· Kaba dayak ve işkence yapılması

SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARIN GASPI
· Hapishanede yazılan kitapların dışarıya çıkarılmaması
· Sohbet, spor ve ortak alanların yasaklanması
· Öykü şiir ve karikatürlere el konulması
· Kültür sanat dergilerinin tutsaklara verilmemesi
· Tredman uygulaması ile iyi halli olmadığı iddia edilen tutsakların sosyal ve kültürel haklardan yararlandırılmaması
· Kurslara çıkarılmama
· Resim el işi gibi sanat atölyelerine çıkarılmama

PANDEMİYE KARŞI ALINAN ÖNLEMLERİN YETERSİZLİĞİ
· Hapishaneye ilk girişte ve hastane adliye gibi hapishane çıkışlarından sonra yapılan karantina uygulamasını fiziksel olarak yetersiz hücrelerde yapma
· Karantina adı altında hücre cezası çektirme
· Aramalar sırasında gardiyanların maske ve koruyucu siperlik takmaması
· Hapishanelerde yeterli temizliğin yapılmaması
· Tutsaklara eldiven, maske ve dezenfektan verilmemesi
· Yapılan üst aramalarında mesafe ve hijyen kurallarına uyulmaması
· Bazı hapishanelerde; kantinlerde satılan maske ve eldivenlerin fahiş fiyatlardan satılması
· Gardiyanların sosyal mesafeye uymaması
· Kalabalık koğuşlarda yaşanan Kovid vakalarında hastaları ayrı bölümlere taşımama
· Açık hapishanelerde kalan hükümlü ve tutuluların kalabalık yemekhanelerde yan yana yemek yemeleri
· Koğuş aramalarında çok sayıda gardiyanın koğuşa dolması
· Karantina koğuşlarında yeterli havalandırma olanağının olmaması
· Karantina koğuşlarında kalanların diğer tutsaklar gibi havalandırmaya çıkarılmaması
· Kovid-19 belirtisi gösteren tutsaklara test yapılmaması
· Telefon ve ziyaretlere çıkan tutsaklara maske verilmemesi
· Su kullanımının kotaya bağlanması, sıcak su saatlerinin çok az olması tutsakların temizlik imkanlarına erişememesi
· Hasta, yaşlı ve risk grubundaki tutsaklar için ek önlem alınmaması
· Karantina koğuşlarında tutulan tutsakların telefon, ziyaret gibi temel haklardan faydalandırılmaması
· Koğuşların çok kalabalık olması, sosyal mesafe kurallarına bu koğuşlarda uyulamaması.