28 Mart 2024 Perşembe

Oluç: Türkiye, AİHM kararına uymak zorundadır

AİHM'in Selahattin Demirtaş ile ilgili "tutukluluk haline son verilmesi" kararını değerlendiren HDP Sözcüsü Saruhan Oluç, "Türkiye bu karara uymak zorundadır" diyerek, Türkiye önemli bir sınavın eşiğinde olduğunu vurguladı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Sözcüsü Saruhan Oluç, Hukuk ve İnsan Hakları Komisyon Sözcüsü Ayşe Acar Başaran ile birlikte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM), Selahattin Demirtaş'a ilişin verdiği "tutukluluk haline son verilmesi" kararına dair Meclis'te basın toplantısı düzenledi.
 
AİHM'in verdiği kararın 1,5 yıldır beklendiğini belirten Oluç, "Bugün AİHM nihayet bu kararı açıklamıştır. Bu son derece önemli bir karardır. Türkiye hukuk sisteminin, uluslararası hukuk sistemiyle ilişkisi açısından önemli bir karardır. İki maddede bu karara değinmek istiyoruz. AİHM 'serbest seçim' konusunda ihlal kararı vermiştir. Demirtaş'ın, TBMM'nin üçüncü büyük partisinin Eş Genel Başkanı olması nedeniyle çalışmalara katılamamasına dikkat çekmiştir. Biliyorsunuz ilk tutuklamalar başladığı andan itibaren vekillerimizin 'yasama hakkı'nın ihlal edildiğini söylemiştik. AİHM kararı, bizim iddialarımızı teyit etmiş oldu" dedi.
 
'AVUKATLAR YEREL MAHKEMEYE BAŞVURULARINI HAZIRLADILAR'
 
Oluç, devamında şunları söyledi:
"İkinci önemli madde ise 'uzun tutukluluk' ile ilgili. Uzun tutuklulukta hükümetin gerekçelerini yeterli bulunmamış durumda. AİHM, 'kişi güvenliği ve özgürlüğü hakkı'nın ihlal edildiğine hükmetmiştir. Yani uzun tutuklulukla bir ihlal durumu yaşanmıştır. Bu da derhal tahliye edilmesine yönelik önemli bir karardır.
 
"5. ve 18. maddelere baktığımızda, 18. madde ile ilgili Türkiye'ye yönelik ilk kez bir karar çıktı AİHM tarihinde. Bu karar, bundan sonrası için de emsal teşkil etmektedir. Bizler de politik nedenlerle çoğulculuğu engelleyen bu tutukluluk halinin en kısa sürede sona erdirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu karar üzerine avukatlar en kısa zamanda yerel mahkemeye yapacakları başvurularını hazırladılar."
 
'TÜRKİYE ÖNEMLİ BİR SINAVIN EŞİĞİNDE'
 
Yapılacak bu başvuru doğrultusunda yerel mahkemeinin acilen karar vermesi çağrısı yapan Oluç, "Hem Demirtaş hem de seçilmiş diğer vekillerimiz hakkında hızla yerel mahkemelerin bu kararı emsal görerek karar vermesi gerekmektedir. AİHM kararları Türkiye açısından önemlidir. AİHS'nin 46. Maddesi der ki; 'Bu sözleşmeyi imzalamış ve kabul eden ülkeler, AİHM'in kesinleşmiş kararlarına uymayı taahhüt eder' der. Bu kararın uygulamasını da Avrupa Konseyi'nin denetleyeceğini söyler.
 
Türkiye de bu sözleşmeyi imzalamıştır. Dolayısıyla Türkiye bu karara uymak zorundadır. Ayrıca Anayasa'nın 90. maddesi uluslararası sözleşmeleri amir hüküm kabul eder ve onların geçerli olduğunu kabul eder. Yerel mahkemelerin hem Anayasa'nın 90'ıncı maddesine uymaları hem de AİHS'nin 46. Maddesi'ne uymaları beklenmektedir. Bizim de çağrımız, beklentimiz bu doğrultudadır. Türkiye, Avrupa Konseyi üyesidir. Bir kez daha Türkiye uluslararası hukuk nezdinde de uluslararası ilişkiler nezdinde de önemli bir sınavın eşiğindedir" ifadelerini kullandı.
 
'BEKLENTİMİZ BU YÖNDE'
 
Yerel mahkemeye çağrıda bulunan Oluç, "Bir uluslararası kurumun verdiği kararın uygulanıp uygulanmaması Türkiye'yi uluslararası camiada önemli bir sınava tabi tutmuştur. Bizim beklentimiz odur ki yerel mahkemeler bu doğrultuda karar vermelidir ve mahkemeler bu kararı emsal karar olarak görmelidirler. Bu kararı avukatlar da takip edeceklerdir ve bizler de HDP olarak üzerimize düşen her türlü görevi yerine getireceği" diye konuştu.
 
ERDOĞAN'IN SÖZLERİ SORULDU
 
Gazeteciler, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın mahkemenin verdiği karara dair sarf ettiği "AİHM kararları bizi bağlamaz. Bugüne kadar örgütle ilgili çoğu kararlar hepsi aleyhe. Karşılığında yapabilecek çok şeyler var. Karşı hamlemizi yaparız. Terör devam ediyor" sözlerini Oluç'a soruldu.
 
Oluç, "Adalet Bakanı Abdulhamit Gül'ün bir açıklaması oldu. Gül diyor ki; kararı görmek lazım ve takdir edecek makam yargı makamıdır. Evet, yerel mahkeme karar verecektir. AİHM, iç hukukun bir parçasıdır. Bunu da reformcu bir parti olarak AKP getirdi diyor. Hem AİHS'in 46 maddesi hem de Abdulhamit Gül'ün bu açıklaması, AİHM'in kararları hakkındaki uyulması gereken içtihatları gösteriyor diye düşünüyorum" dedi.
 
Oluç, gazetecilerin yönelttiği "Karşı hamle verilen cezaların onaylanması anlamına gelir mi? Böyle bir şey bekliyor musunuz?" sorusuna ise, "Biz hukuki alandaki işlerin siyasiler tarafından bu şekilde ele alınmasını doğru bulmayız doğrusu. Biz sadece burada AİHM vermiş olduğu kararın Anayasa'nın 97. Maddesi nedeniyle ve Türkiye'nin imzalamış olduğu AİHS sözleşmesi nedeniyle yerel mahkemelerimizin neden uyması gerektiğini söylüyoruz. Bunun dışındaki işlemler yargı alanının dışındaki işlemlerdir, onların nasıl cereyan edeceğini şu an da söylememiz çok doğru olmaz" yanıtı verdi.