GÜNCEL

Mustafa Öner yazd� | 'Ad�m hüzünle an�lmas�n'

MUSTAFA ÖNER
23 Ocak 2021 Cumartesi

Ali Akta� yolda�, kendisinden öncekiler gibi ideallerinin gerçekle�mesi u�runa gerekti�inde ölümün üstüne gitmekte tereddüt etmedi.D��ar�da, zindanlarda, idam sehpas�nda tam da kendine, devrimci kimli�ine yara��r �ekilde rolünü oynayarak ölümsüzle�ti. Fa�ist cunta da oynad�� bu özgün rolü gördü�ü için dosyas� Yarg�tay'da görülmesine üç gün kala, hükmü kesinle�meden idam karar�n� uygulad�.

"Evet ben ölüme giderken hayata erken veda etmekte olmama yanmaktay�m, yoksa ölece�ime de�il. Her an her zaman ölümden korkmad�m, korkmayaca��m da…"

Korkmad� da; 1015'te �stanbul Beyaz�t Meydan�'nda idam edilen 20 Ermeni sosyalist gibi… Deniz, Hüseyin, Yusuf gibi… 12 Eylül cuntas� taraf�ndan idam edilen 16 devrimci gibi. Ali Akta� yolda� da devrim ve sosyalizm �iar�n� hayk�r�p 23 Ocak 1983 tarihinde son eylemini idam kürsünü kendisi devirerek gerçekle�tirdi.

O kendisinden öncekiler gibi ideallerinin gerçekle�mesi u�runa gerekti�inde ölümün üstüne gitmekte tereddüt etmeyenlerden oldu.

1980-83 y�llar� aras�nda Adana Kürkçüler E Tipi Hapishanesi'nde yatm�� olanlar bilir. Hücreden al�n�p dara�ac�na götürülür devrimciler. Serdar Soyergin'den sonra Mustafa Özenç, son olarak da Ali Akta� yolda�... Üçü de idam sehpas�na elleri kelepçeli ve ayaklar� prangal� halde slogan atarak geldi. Sloganlar� ko�u�larda duyuldu�unda kad�n-erkek devrimciler de onlara sloganlar� ve z�lg�tlar�yla e�lik etti. O an, ac�, hüzün, s�n�f kini, devrimci öfke ve devrimci direni�in hakl� gururu birbirine kar��m��t�.

Dara�açlar�, zindanlar, meydanlar ve da�larda devrim, sosyalizm ve özgürlük ideallerinin gerçekle�mesi can feda direni� gelene�inden beslenir-beslenmekte... Bu direni� gelene�inden yeterince beslenmeyi ba�aranlar, bugün de bu damar� güçlendirerek gelece�e ta��makta. S�n�f mücadelesi içerisinde bu gelenekten nasiplenenler gücü/direnci bu direni� gelene�inden ald�klar�n� bilmeli, anlamal�... Anlaman�n önemiyle korkmama aras�ndaki ili�kiyi Marie Curie "Hayatta hiçbir �eyden korkmay�n, yaln�z her �eyi anlamaya çal��n" sözleriyle kurar. Mücadelenin her cephesinde feda ruhuyla donanm�� devrimciler ko�ullar� anlamaya çal��arak zorluklar�n üstesinden bir �ekilde gelmekten imtina etmez.

Ali Akta� yolda� da 12 Eylül fa�ist darbesinin amac�n�, yaratt�� politik sonuçlar� nesnel olarak okuyup anlad�� için ya�amak ve ya�atmak u�runa korkunun da ölümün de üstüne üstüne her zaman oldu�u gibi son eyleminde de cesaretle yürüdü. D��ar�da ve hapishanelerde örgütlü mücadeleden, kolektif ya�amdan kaç��lar�n, irade k�r�lmalar�n�n, ideolojik çözülmelerin ve y�lg�nl��n teorisinin kol gezdi�i 12 Eylül ko�ullar�nda; devrimcili�in, devrimci kalman�n ba�at kriterleri her ko�ulda örgütlü mücadelede ve devrimci de�erleri korumada somutlanmaktayd�.

Ali Akta� yolda� hiçbir ki�isel kayg� gözetmeden can feda direni�iyle bu mücadelenin büyütülmesine katk� sunanlardan oldu. O dönemin �artlar�nda d��ar�da, i�kencelerde, zindanlarda, s�k�yönetim askeri fa�ist mahkemeleri kürsülerinde devrimcilik s�nand�� gibi, cuntan�n kurdu�u dara�açlar�nda da devrimcilik s�nand�. 18 devrimci militanla birlikte komünist militan Ali Akta� yolda� da bu s�nav� en önde geçenlerden oldu.

ÇOK YÖNLÜ DEVR�MC�
Ali yolda�, tiyatro ve skeç oyunlar� yazar, yazd�� oyunlarda rol al�rd�. Öykü ve �iir de yazar, resim çizer, farkl� spor dallar�nda da yetenekleri vard�. Bütün bunlar�n yan� s�ra örgütlü mücadelede aktif rol ald�. �skenderun Lise-Der kuruculu�u ve ba�kanl�� yapt�. Örgütlü mücadeledeki yeri ve ki�isel yeteneklerine ra�men oldukça mütevaz�, engin gönüllü ve sadedir. Göstericilik, popülizm, bireycilik ona uzak �eylerdi. Ayn� zamanda emekçi özellikleri, yolda�lar�na zaman ay�rma, disiplinli, planl� çal��ma ile i�ini ciddiye alma yanlar� geli�kindi.

Bu özelliklerinin hepsini devrimci mücadelenin ve örgütünün ihtiyaçlar�na sunmada duyarl�yd�. Sorumluluklar�n�n bilincindeydi. ��ini isteyerek, severek, co�kuyla yapan, mutlu olan bir komünistti.

Ali yolda� da 'olmakta olan'd�. Eksikliklerini tamamlamada, yanl��lar�n� düzeltmede hatalar�na kar�� mücadelede uzla�mazd�. Tutucu de�ildi. Gerekçelerin arkas�na s��nmazd�.

'ADIM HÜZÜNLE ANILMASIN'
�dam edilen devrimcilerin hiçbiri ödül beklemedi�i gibi adlar�n�n hüzünle an�lmas�n� da istemedi. Onlar devrim, sosyalizm ve özgürlük mücadelesi u�runa ne yap�lmas� gerekiyorsa onu yapt�. Ali yolda��n mektubunda, "Ad�m hüzünle an�lmas�n, ben halk�m�n mutlulu�u için sava�t�m" demesi de bunu gösterir.

Bulgaristan Komünist Parti üyesi Nikola Vasptarov da 23 Temmuz 1942'de Sofya'da yolda�lar�yla birlikte idam edildi. �dam�ndan önce, "Çektiklerimiz içi yok ödül filan bekledi�imiz/Ne de o koca ciltlerde/ Resmimiz olsun isteriz/ Yaln�z yal�n anlat öykümüzü/ Gelece�in insanlar�na/ Yerimizi alacaklara anlat/ Nas�l cesurduk kavgada" �iirinde O da arkalar� s�ra övülmemelerini, ödül beklemediklerini, ama hüzünle de an�lmamalar�n� istemi�ti. Burgaristan'da fa�ist diktatörlü�ün idam sehpalar�nda cüreti ku�anmalar�n� ve yeni ku�aklara anlat�lmalar�n� böyle dile getirmi�ti Nikola. Anlat�ls�n ki ku�aklararas� geçmi� ile gelecek köprüsü kurulsun. Direni� ve feda ruhu gelene�i ku�aktan ku�a�a sürdürülebilsin.

Ali Akta� yolda� da N. Vapstarovlar�n izinden yürüyerek "Evet ben ve benim gibiler inand�klar� davalar� u�runda madden ölsek de, manen ya�ar�z, ya�ayaca��z, buna inanc�m tamd�r" demi�ti. Usul yerini bulsun diye Adana 6. Kolordu 1 Nolu S�k�yönetim Mahkemesinde göstermelik kötü bir tiyatro oynand��n� yolda� da ba��ndan beri biliyordu. �dam ferman� ta ba��ndan General Kenan Evren ba�kanl��ndaki fa�ist cunta taraf�ndan verilmi�ti. �dam�na karar verenlerin korkular�n� yolda�, "…Çünkü onlar kendilerinin yoka, mahva götürecekleri halka ve devrime ihanet etmeyenlerin yüreklerinde derin bir korkudur" sözleriyle belirtir.

Adana-Köprüköyü 1 Nolu S�k�yönetim Askeri Mahkemesinde görülen 35 ki�ilik bir davada -1979'da ilk tutukland��m�zda da ayn� dosyadayd�k- yine yolda�la birlikteydik. 1982 ortalar� olmal�, bu yolda�la son görü�memiz olmu�tu. Tutuklu yarg�lanan kad�n-erkek hepimiz yolda�� son defa görece�imizi biliyorduk. Son olarak kendisine Adana kebab� �smarlad�k. Ö�len aras� mahkemenin tel örgülerle çevrili bahçesinde nöbetçilerin nezaretinde ö�len yeme�i molas� verilirdi. Yiyecekleri kendi param�zla al�rd�k. Orada kurdu�umuz yolda� sofram�za sohbetlerimiz e�lik ederdi.

Kendimizce uygun bir dilde foto�raflar�n� istedik yolda�tan. O bizden daha rahatt�. "Rahat olun. Aç�k konu�un yolda�lar. Elbette istemek hakk�n�z, yar�n onlar size laz�m olur" demi�ti. Bu son görü�memizde örgütünün zindanlardaki politikas�n� ve nas�l davran�lmas� gerekti�ine ili�kin kararlar ve perspektiflerin yer ald�� yaz�l� bir aç�klamas� olmu�tu. Ayn� aç�klamada o ko�ullarda yüzünü mültecili�e dönmeyi, politik ve ideolojik bak�mdan do�ru bulmad�� için mahkum eden kararlar da vard�. Aç�klama yolda�a verildi�inde sevinmi� çok mutlu olmu�tu. Ayn� zamanda örgütü taraf�ndan kendisini onore eden karar da kendisine iletildi�inde ayn� sevinç, co�ku ve mutluluk mavi gözlerinden okunuyordu.

Yolda� bir yandan daha uzun soluklu devrim ko�usu için kendisini gelece�e haz�rlarken, ayn� zamanda yar�n idama götürülecekmi� gibi de o ana haz�rl�yordu. "Önemli olan nas�l ya�ad��m�zd�r. O an geldi�inde nas�l bir duru� sergiledi�imizdir. Yapmam�z gerekenlere, her türlü olas�l��a kendimizi haz�rlamakt�r" sözleriyle bizleri rahatlatmaya çal��m��t�.

DO�DU�U GÜN �DAM ED�LD�
Yolda�, farkl� inançlar, farkl� kültürlerle harmanlanm�� Hatay bölgesinde do�mu�, Arap halk�ndan orta halli Alevi inanc�na sahip bir ailenin çocu�uydu. 23 Ocak 1957'de �skenderun Arsus'a ba�l� Höyük Köyü'nde do�mu�tur. Kas�tl� olarak idam� da ayn� gün gerçekle�tirilmi�tir. Ortaokul y�llar�n�n sonlar�nda ba�layan devrimci ya�am�ndan dolay� Hatay istihbarat�n�n ve siyasi polisinin ilgisine mazhar olmu�tur. �skenderun Lise-Der'in kuruculu�unu ve ba�kanl��n� yapt�� 1978-79 y�llar�nda aktif bir militan, gençlik önderi olarak öne ç�kar. Defalarca gözalt�na al�n�p i�kencelere maruz kal�r. Her defas�nda sorgudan ba�� dik ç�kar. Gösterilerde, eylemlerde, i�çi grevlerinde, okul boykotlar�nda ve i�gallerinde, �skenderun'da fa�ist odaklara yönelik hemen hemen her devrimci eylemde ön saflarda görev al�r. Bu özelliklerinden dolay� devrimcilerin, antifa�ist, ilerici, demokrat �skenderun halk�n�n iyi tan�d��, güven duydu�u, sayg�nl��n� kazand��, alan�nda önde gelen bir komünist önderdir.

Ali Akta�, devrimci ideallerine ba�l�l�kla halk�n sayg�s�n� kazan�rken, fa�istlerin, bölgedeki zengin toprak sahipleri, sermayedarlar�n da nefretini kazan�r. �skenderun'daki zengin dört ailenin eleba�lar� fa�ist cuntac�lara gönderdikleri mektupta, "Ali Akta� tehlikeli oldu�u gibi, i�çilere, gençlere kötü örnek olmaktad�r. Bu nedenle as�lmas� vaciptir" �eklinde mektup yazm��t�r. Bu mektuplar�n pe�ine dü�en babas� Abbas Akta� da köyünde tarlada çal��rken siyasi polis ve a�alar taraf�ndan boynu k�r�larak katledilmi�tir.

22 Ekim 1979'da farkl� semlerde, birlikte gözalt�na al�n�p tutukland�ktan sonra yolda� be� buçuk ay tutuklu kal�p ç�km��t�. Mücadelesini kald�� yerden sürdürmeye devam etti. 1980 ortalar�nda A�karbeyli Köyü yak�nlar�nda bir grup �skenderun Demir Çelik fabrikas� i�çisiyle yapt�klar� toplant�da güvenlik görevlisi Ali Kaya Y�ld�z yolda� fa�istler taraf�ndan katledildi.

Bu olay�n ard�ndan �skenderun'da fa�istlere yönelik devrimci �iddet eylemleri ba�lad�. Ali Akta� yolda� bu eylemlerle sorumluluk üstlendi, ön saflarda yerini ald�. Birçok fa�ist odak da��t�ld�, eleba�lar� safd�� b�rak�ld�. Ali Yolda� bu eylemlerden birinde 3 kur�un ve 20'den fazla saçma isabet etmesi sonucu yaraland�. Kanamas�n�n durdurulamamas� üzerine bir gün sonra hastaneye götürüldü. Hastanede yolda�� öldürmek için istihbarat�n giri�imleri Hipokrat yeminine sad�k doktorlar, ilerici, devrimci hem�ireler ve Han�m anne sayesinde ba�ar�s�z oldu.

Tedavisinin ard�ndan Akçay Askeri Hapishanesi'ne götürülmesi gereken yolda�� yanl��l�kla benim de kald��m hapishaneye getirildiler. Kap� alt�nda 3 saat yolda�la birlikte kalma �ans�m�z oldu. Yanl��l�k anla��l�nca tekrar Akçay'a götürüldü.

Ali Akta� yolda��n hapishanedeki direni�in örgütlenmesindeki öncülük rolü o dönem tutsaklar ve d��ar�dakiler taraf�ndan bilinir. 12 Eylül darbesinin ard�ndan Ad�yaman E Tipi Hapishanesi'ne yolda��n sürgün edilmesinin bir di�er nedeni de hapishanelerdeki öncülük rolünü oynam�� olmas�d�r.

Ad�yaman'da Amed'deki Esat Oktay Y�ld�ran'�n kopyas� "Karaday�" denilen bir yüzba�� vard�r. Yolda�� kurallara itaat etmedi�i gerekçesiyle kald�� hücreden ç�kar�p i�kenceye almak ister. Akta�, bu giri�ime kar�� durarak "Karaday�" denilen �ahs� püskürtür.

Yolda��n idam ferman�n�n ta ba��ndan verildi�ini belirtmi�tik. Onu tan�yan dost, dü�man herkes, son devrimci eylemini idam sehpas�n� kendisi tekmeleyerek gerçekle�tirmesine �a��rmam��t�r.

O d��ar�da da, zindanlarda da, idam sehpas�nda da tam da kendine, devrimci kimli�ine yara��r �ekilde rolünü oynayarak ölümsüzle�ti. Fa�ist cunta da oynad�� bu özgün rolü gördü�ü için dosyas� Yarg�tay'da görülmesine üç gün kala, hükmü kesinle�meden idam karar�n� uygulad�.

Ali Akta� yolda��n devrimci ya�am�ndan, idam sehpas�ndaki ald�� tutumdan ö�renecek çok �ey var. Yaz�y�, Ali Akta� yolda��n idam�ndan 31 y�l sonra ailesine verilen mektubundaki sözleriyle tamamlayal�m.

"Her an her zaman ölümden korkmad�m. Korkmayaca��m da, çünkü ben anamdan babamdan, ben halk�mdan korkusuzlu�u ac� içinde �zd�rap içinde yokluk ve k�tl�k içinde sabr�, sabretmeyi, inançlar�nla dü�mana ahd ya�amay�, hem de ba�� dik ve gururluca ya�amay� ama bir saat daha, bir saniye daha… Evet sevgili analar�m, babalar�m. Ben gidiyorum. Giderken �erefimle gidiyorum. Ama onlar sömürücüler, sömürü soygun düzeninin sahipleri, komprador patron a�a devletinin savunucular� �erefsizlikleriyle her gün ölecekler."

Ve ya�l� urgan bo�az�na geçirilmeden hemen önceki son sözleri "Ben insan�n mutlulu�u için çal��t�m. Mutlulu�u için de ölüyorum. Ya�as�n devrim, ya�as�n sosyalizm."

Mustafa Öner yazd� | 'Ad�m hüzünle an�lmas�n'

�lgili Haberler