Kemalbay: Dardanel Gıda Covid-19 kölelik kampı olmuştur
Dardanel Gıda'nın Covid-19 testi pozitif çıkan 40 işçinin ardından tüm işçileri karantinaya alarak çalıştırmak istemesi meclis gündemine taşındı. HDP Milletvekili Kemalbay, "21. yy. kölelik kampı, Dardanel Gıda Covid-19 çalışma kampı olmuştur" diyerek, yasa dışı uygulamanın durdurulmasını istedi.
Dardanel Gıda'nın, Çanakkale'de bulunan fabrikasında çalışan 40'a yakın işçinin Covid-19 testinin pozitif çıkması üzerine çalışanlarını 14 gün süreli olarak mesai saatleri dışında da gözetim altında tutacağı gerekçesi ile ve "üretimin aksamaması" amacı ile de "kapalı devre" çalışma sisteminin uygulanacağı" şirketin Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) yaptığı açıklama ile ortaya çıktı.
Halkların Demokratik Partisi İzmir Milletvekili Serpil Kemalbay, söz konusu uygulama ile ilgili olarak Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'un yanıtlaması için dilekçe verdi.
Dilekçede, "Pandemi süresince Corona virüse karşı işçiler için önlem alınmadığı, çarklar dönsün diye alınan önlemlerin ise işverenleri koruduğu şimdiye kadar kamuoyunda yerleşik kanı olmuştur" diyen Kemalbay, şunları kaydetti:
"Bu kanaati doğrular şekilde Dardanel Gıda 'kapalı devre çalışma sistemine' geçişini Çanakkale İl Hıfzıssıhha Kurul Kararına dayanarak açıklamaktadır. Tek bir işçiye sorulmadan 'oy birliği' ile alınan bu karar öncelikle adil ve demokratik değildir. Vicdansız ve adaletsiz bir karar olduğu gibi yasalara da aykırıdır. Dardanel Gıda fabrikasındaki bu uygulama hayata geçerse bunun anlamı , 'yeni normal' olarak adlandırılan süreçte 'İşçiler Covid-19 pozitif de olsalar üretime zorlanacaklar ve bu esnada yasa ve yönetmeliklerin işletmeler eliyle sümen altı edilmesi ise Bakanlık tarafından görmezden gelinecek' şeklinde olacaktır."
"Dardanel Gıda'ya ait iş yerinde Corona virüsün 40 işçiye bulaşmış olması 6331 sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yasası'na göre pandemi koşullarında işçilerin sağlığını korumak için iş verenin yükümlülüklerini yerine getirmediğinin göstergesidir" diyen Kemalbay, "21. yy. kölelik kampı, Dardanel Gıda Covid-19 çalışma kampı olmuştur. 'İşçilerin toplu halde karantinaya alındığı iddiasıyla' yasal olmayan, vicdanla ve adaletle bağdaşmayan bu uygulama legalize edilmeye çalışılırken devlet kurumlarının ve şirketin birlikte hareket ettiğinin görülmesi kaygı vericidir" ifadelerini kullandı.
Kemalbay, söz konusu uygulamanın durdurulması için şu talepleri dile getirdi:
■"Çanakkale Dardanel şirketine ait fabrikanın çalışanlarında Covid-19 virüsü tespit edilmesi üzerine fabrika yönetiminin, 'Kapalı devre çalışma sistemi' adı altında işçilerin 14 gün süreyle fabrikada tutması yasadışı çalışmadır. Bakanlık tarafından durdurulmalıdır.
■Kararın dayandırıldığı iddia edilen Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 72 md. göre 'karantina', ya sağlık merkezlerinde ya da sıhhi şartları taşıyan merkezlerde veya evlerde uygulanabilir; virüsün görüldüğü işyerinde değil.
■Çanakkale Valiliği İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu kararı Umumi Hıfzıssıhha Kanununa aykırıdır. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 74. Maddeye göre 'fabrika ve imalathanelerle…. sari hastalıklara musap kimselerin alıkonulması memnudur'. Yani fabrikalarda bulaşıcı hastalıklara yakalanmış kişilerin bulundurulması ve fabrikada tutulması yasaktır.
■Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 83. Maddede geçen 'Cebri tecride tabi olarak müessesatta veya evlerinde tecrit edilen kimselerle' ifadesinden 'fabrika', 'işyeri' anlamı çıkarılmaz. 'Müessesat' kavramı 72. Maddede yer alan 'sıhhi ve fenni şartları haiz mahaller' anlamına gelir. Karantina altına alınmış birisinin karantina altına alınmış bir mahalde çalıştırılması, çalışmaya zorlanması yaşama hakkına müdahale niteliğindedir. 6331 sayılı İş Sağlığı İş Güvenliği Yasası'na aykırıdır.
■Adına 'kapalı devre çalışma sistemi' denilen uygulama, yasaya aykırı bir şekilde çalışma kampı kurmaktır. Zorla çalıştırmadır. Salgın hastalığın tespit edildiği koşullarda işçileri işyerinde çalışmaya zorlamak can güvenliğini yok saymaktır. Ayrıca adına 'kapalı devre çalışma sistemi' denilen uygulama İş yasasının, çalışma süreleri, hafta tatili hakkındaki emredici düzenlemelerine aykırıdır. Kapalı devre çalışma, 'işim mi, sağlığım mı' ikileminde bırakılan işçilerin çaresizliğinin istismarıdır. İşçiler fabrikada kalmak zorunda değildir. İşten atılma korkusuyla kalanları korumak Bakanlığın görevidir.
■Dardanel Gıda tarafından belirlenen konaklama yerlerine işçilerin gerektiğinde kolluk kuvvetleri zoruyla konaklama yerlerine götürülmesinin sağlanması , "alınan karara uymayan personele yetkili merciler tarafından" 3.150 TL idari para cezası uygulanması anayasaya, yasalara aykırı olduğu gibi, uygulamanın önüne geçilmemesi devletin güçlüden yana tutumuna bir kez daha dikkat çekecek ve sosyal hukuk devleti ilkelerinin çiğnendiğinin göstergesi olacaktır.