GÜNCEL

�HD �zmir �ubesi 4 ayl�k hapishane raporunu aç�klad�

�ZM�R
5 May�s 2020 Sal�

�HD �zmir �ubesi, kentteki hapishanelerde ya�anan hak ihlallerine ili�kin haz�rlad�� raporuna göre; son 4 ayda bask�c� ve insanl�k onuru ile ba�da�mayan yöntemler giderek artt��na dikkat çekildi.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) �zmir �ubesi, kentte bulunan hapishanelerde son 4 ayda ya�anan hak ihlali raporunu aç�klad�.

Sosyal medya üzerinden yap�lan aç�klamay� �HD �ube yöneticisi Bar�� I��k okudu. Hak ihlalleri raporu Buca K�r�klar F Tipi, �akran 1, 2, 3 ve 4 No’lu T Tipi, �akran Kad�n Kapal�, �zmir Çocuk Kapal�, Ödemi� T Tipi ve Menemen R Tipi hapishanelerini kapsad��n� söyleyen I��k, hak ihlalleri raporunu ilgili kurum ve derneklerle yap�lan görü�meler, tutuklu aileleri ve avukatlar� taraf�ndan derne�e yap�lan ba�vurular, cezaevlerine yap�lan avukat ziyaretleri ve tutuklular taraf�ndan gönderilen mektuplar ��nda olu�turduklar�n� belirtti. I��k, Adalet Bakanl��'n�n TBMM'ye gönderdi�i 2020 bütçe raporunda Türkiye'de 355 cezaevinin bulundu�unu ve 282 bin 703 tutuklunun bulundu�unu hat�rlatt�.

HAP�SHANEDE TEST� POZ�T�F ÇIKAN SAYISI G�DEREK ARTTI
�nfaz yasas� olarak bilinen "7242 Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin �nfaz� Hakk�nda Kanun ile Baz� Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun" Meclis taraf�ndan kabul edildi�ini hat�rlatan I��k, 15 Nisan tarihinde resmi gazetede yay�nland��n� belirtti. Kabul edilen yasada hapishanelerdeki hak ihlallerinin azalt�c� yönde hiçbir etki görülmedi�ini ve tutuklular aras�ndaki ayr�mc�l�� daha da artt�rd��n� ifade eden I��k, son 4 ayda hapishanelerde bask�c� ve insanl�k onuru ile ba�da�mayan yöntemler giderek artt��n� vurgulad�. I��k, tutuklular�n, her gün onlarca ihlalle kar�� kar��ya b�rak�lmaya devam edildi�ini belirtti. Hapishanede koronavirüs testi pozitif ç�kan tutuklu ve gardiyanlar say�s�n�n her geçen gün artt�� ifade edildi.

HAK �HLALLER� ARTTI
I��k, hapishanelerde tutuklular�n bir arada, kalabal�k, küçük, hijyenik olmayan ko�u�larda ya�ad�klar� göz önüne al�nd��nda hijyenin sa�lanmas�n�n, ki�isel koruyucu tedbir ve önlemlerin al�nmas�n�n neredeyse imkans�z oldu�unu söyledi. I��k, "Ko�u�lardaki yo�unluk ve cezaevindeki hareketlilik de göz önüne al�nd��nda salg�n hastal��n cezaevlerinde ne kadar h�zl� yay�labilece�i ortadad�r. Raporumuzda yer alan ailelerden ve tutuklulardan gelen bilgilere de bak�lacak olunursa cezaevlerinde gereken önlemlerin al�nmad��, uygulamalarda keyfili�in sa�l�k hizmetlerinde de yetersizlik oldu�u ve hak ihlallerinin gittikçe artt�� görülmektedir" diye ifade etti.

YA�AM HAKKI KUTSALDIR
Covid-19 ile ilgili bütün kaynaklarda virüsün yay�lmas�n� engellemek için ki�isel hijyeni sa�laman�n önemine dikkat çekildi�inin alt�n� çizen I��k, "�unu vurgulamak gerekir ki; insan haklar�n�n ba�at unsurunu olu�turan ya�am hakk� kutsald�r. Cezaevlerinde giderek artan tecrit uygulamalar�n�n kald�r�lmas� ile i�kence ve kötü muamele yasa��na ayk�r� eylemlerin önlenerek sorumlular hakk�nda etkili soru�turma yöntemlerine ba�vurulmas� gerekmektedir" ifadesinde bulundu.

�HLALLER ORTADAN KALDIRILMALI
I��k, Türkiye’de tutuklular�n tedaviye ula�ma haklar�, sa�l�kl� bir hapishanede ya�ama haklar�, sa�l�kl� beslenme haklar� ve yasalarda yer alan, hasta oldu�unda, tedavisini d��ar�da yapmas� için cezas�n� erteleme veya serbest b�rak�lma haklar� engellendi�ini belirtti. I��k, "Hasta tutuklular�n ölümüne seyirci kal�nmakta, tutuklular�n tabutla tahliye olmakta bürokratik engeller yasal zorluklar adeta hastal�� da bir i�kenceye dönü�türmektedir. Bu kadar hak ihlalinin oldu�u bir ortamda insanca ya�aman�n mümkün olamayaca��ndan dolay� cezaevleri ko�ullar�n�n hemen düzeltilmesini ve hak ihlallerinin ortadan kald�r�lmas�n� talep ediyoruz" dedi.

I��k, taleplerini �u �ekilde s�ralad�:
■ Ba�vuru ve �ikâyetlerin herhangi bir k�s�tlama olmaks�z�n ve derhal gerekli mercilere ula�t�r�lmas� sa�lanmal�.
■ Adli ve idari mekanizmalar, yap�lan ba�vuru ve �ikayetlerle ilgili etkin soru�turma yürütmelidir.
■ Cezaevi rejimi, fiziki ko�ullar ve uygulanan muameleler hakk�nda etkili bir idari ve yarg�sal denetim sa�lanmal�.
■ Tutuklular aile ve d�� dünya ile temas hakk� engellenmemelidir.
■ Tutuklular uluslararas� ve ulusal mevzuat�n emretti�i �ekilde ailelerine ve avukatlar�na mümkün oldu�unca yak�n cezaevlerine sevk edilmelidir.
■ Gazete, dergi, radyo, k�yafet, mektup ve kitap k�s�tlamas� ve benzeri ça� d�� yakla��mlar terk edilmelidir.
■ Anadilde görü�me, yaz��ma ve savunma haklar� yasal güvence alt�na al�nmal�, keyfi engellemeler kald�r�lmal�.
■ Mekan ve üst aramalar� insan onuruna ayk�r� olmamal�d�r.
■ Adeta tutuklular� sindirme araçlar� haline gelen, disiplin cezalar�nda insan haklar�na ayk�r� yasal düzenlemeler kald�r�lmal�, pratikten kaynaklanan hukuka ayk�r�l�klar giderilmelidir.
■ Tutuklulara ya�at�lan i�kence ortam�ndan derhal vazgeçilmeli, tutuklulara uluslararas� hukukun emretti�i �ekilde insan onuruna yara��r bir �ekilde bir muamele gösterilmelidir.
■ Yerel ve uluslararas� mevzuat hükümlerine uygun �ekilde, "ba��ms�z" ulusal ve uluslararas� heyetlerin etkin denetim mekanizmalar�n�n olu�turulmas�n�n önü aç�lmal�d�r.
■ Cezaevi hekimi ve t�bbi personelinin �stanbul Protokolü e�itimi almalar� sa�lanmal�d�r.
■ Tutuklular üzerindeki tecrit uygulamalar� derhal kald�r�lmal�d�r.
■ Tutuklular�n sosyal ve kültürel aktivitelerindeki k�s�tlamalar kald�r�lmal�d�r.
■ Tutuklularla ilgili olarak "ayr�mc�l�k yasa��na" ayk�r� düzenleme ve uygulamalardan vazgeçilmelidir.
■ Ba�ta ya�am hakk� göz önüne al�narak sa�l��a ve tedaviye eri�im haklar�n�n önündeki engeller ve k�s�tlamalar kald�r�lmal�d�r.
■ Pandemi sürecinde Dünya Sa�l�k Örgütü ba�ta olmak üzere bu alanda çal��an kurum ve kurulu�lar�n önerileri dikkate al�narak bu uyar�lara uygun önlem ve tedbirler al�n�p, düzenli olarak kontrolleri sa�lanmal�d�r.
■ Cezaevlerine ba��ms�z sa�l�k kurumlar�n�n girmesine ve inceleme yapmas�na izin verilmelidir. Cezaevlerinin denetiminde ba�ta ba��ms�z meslek kurulu�lar� ve insan haklar� örgütleri olmak üzere ilgili kurulu�lar�n yer alacaklar� �ekilde yasal düzenlemeler yap�larak, incelemeye aç�lmas� sa�lanmal�d�r.

�HD �zmir �ubesi 4 ayl�k hapishane raporunu aç�klad�

�lgili Haberler