GÜNCEL

'Hayvanlar� Koruma Kanunu' hayvanlar� korumayacak

ANKARA (P�nar Gay�p)
12 Temmuz 2021 Pazartesi

Hayvan Haklar� Kanunu'nun madde madde de�erlendiren HAYTAP Ankara Temsilcisi Say�lgan, olumlu yönleri oldukça eksik olan bu yasan�n hayvanlar� korumayaca��n� kaydetti. Hayvanlar�n zehirlenmesi ve �ehir d��na at�lmas� emrini veren belediye ba�kan ve yard�mc�lar�n�n da yarg�lanmas� gerekti�ini söyleyen Say�lgan, kanunda hayvanlar mal statüsünden ç�kar�lsa da pet shoplar�n kapanmad��n� ve al�m-sat�m ko�ullar�n�n düzenlendi�ine dikkat çekti. Say�lgan; avc�l�k, fayton ve at yar��lar�n�n yasaklanmas�n� ve yunus parklar�n�n da kapat�lmas� gerekti�ini vurgulad�.

Hayvan haklar� örgütleri ve gönüllülerin tüm itirazlar�na ra�men Hayvanlar� Koruma Kanunu Meclis'ten geçti. Yasa tam anlam�yla hayvanlar için felaket getirecek.

Y�llard�r hayvanlar� koruyacak bir yasa için mücadele yürüten Hayvan Haklar� Federasyonu (HAYTAP) Ankara Temsilcisi Pelin Say�lgan, söz konusu yasan�n birçok konuda eksik oldu�unu ve hayvanlar� korumayaca��n� kaydetti .

'EM�R VEREN BELED�YE BA�KAN VE YARDIMCILARINA DA YAPTIRIM UYGULANMALI'
ETHA'ya kanunu madde madde de�erlendiren Say�lgan, havyana yönelik �iddetin ceza kanunu kapsam�na girmesinin olumlu oldu�unu söyledi. Ancak ceza alt s�n�rlar� çok dü�ük oldu�u için para cezas�na tecil edilece�ini yani yatar� olmayaca��n� dile getiren Say�lgan, "Uygulamada idari para cezas� adli para cezas�na çevrilmi� oldu. Hayvana tecavüz ve i�kenceye 6 aydan 3 y�la kadar, hayvan dövü�türenlere 3 aydan 2 y�la kadar ceza öngörülmü�. Cezalar genelde alt s�n�rdan verildi�i için çok yetersiz. Sicillerine i�lenmesi olumlu geli�me fakat ayn� suçu 5 y�l boyunca i�lemezse hapis yatmayacak ki zaten bilhassa ta�rada bu insanlar� suç üstü yakalamak çok dü�ük olas�l�k. Hayvanlar� korumakla görevli ki�iler bu suçlar� i�lerse ceza yar� oran�nda art�r�l�yor. Bu bizim de önerimizdi. Fakat 'düzenlenen suçlar�n, birden fazla hayvana kar�� ayn� anda veya hayvanlar�n bak�m ve gözetim yükümlülü�ü ile görevlendirilmi� ki�ilerce i�lenmesi halinde her iki durum için ayr� ayr� verilecek cezan�n yar� oranda art�r�lmas�' maddesi sadece belediye bak�m evlerindeki görevlileri kapsamakta, oysa ki onlara hayvanlar� zehirlemesi veya �ehir d��na atmas� için emir veren belediye ba�kan ve yard�mc�lar�na da bir yapt�r�m uygulanmal�" dedi.

Kanun isminin "Hayvan Haklar� Kanunu" olarak de�i�tirilmesi gerekirken, "Hayvanlar� Koruma Kanunu" olarak kald��na dikkat çeken Say�lgan, hayvanlar�n hakk� oldu�u kabul edilirse birçok hukuki yapt�r�m� beraberinde getirece�ini ancak buna cesaret edilemedi�inin alt�n� çizdi.

'YEREL YÖNET�MLER�N YÜKÜMLÜLÜK GENEL OLARAK ARTTIRILMI�'
Say�lgan, "Yerel yönetimlerin yükümlülükleri genel olarak art�r�lm��, özellikle hayvan hastanesi kurmakla yükümlendirilmesi olumlu. Belediye gelirlerinin bir bölümünün hayvanlara tahsis edilmesi ve hayvanlar d��nda kullan�lamayaca�� hükmü olumlu fakat burada denetim önemli. Belediyelerin gelirlerini nas�l de�erlendirdi�i STK'lar taraf�ndan denetlenmeli. Paran�n optimum kullan�lmas�nda STK'lar�n ihaleye kat�lmas� laz�m" diye konu�tu.

Hayvan sahiplerine getirilen dijital kimlendirme zorunlulu�uyla, hayvan terklerinin önüne geçilece�ini belirten Say�lgan, buna ek olarak sokaktan ve bak�m evlerinden sahiplenmeyi te�vik etmek amac�yla sat�n almay�p sahiplenen ki�ilerin çip masraflar� belediyelerce kar��lanabilinece�i önerisinde bulundu.

'HAYVANLARI MAL STATÜSÜNDEN ÇIKARAN KANUNDA ALIM-SATIM KO�ULLARI DÜZENLEN�YOR'
Pet shoplarda hayvanlar�n fiziken bulundurularak sat�lmas�n�n yasakland��n� fakat katalogla sat��a izin verildi�ine dikkat çeken Say�lgan, �öyle devam etti: "Sorun sadece hayvanlar�n bulunduruldu�u kötü ko�ullar de�il, sokak hayvan� popülasyonu. Biz 10 y�l boyunca evcil hayvan üretim ve sat��n�n durdurulmas� gerekti�ini savunuyoruz. Bak�m evleri ve sokaklar sahipsiz hayvanlarla dolu, toplum sahiplenmeye te�vik edilmeli. Ayr�ca hayvan�n mal statüsünden ç�kar�ld�� iddia edilen bir kanunda hayvanlar�n al�n�p sat�lmas�n�n ko�ullar�n�n düzenlenmesi kanunun ruhuyla uyu�muyor.

Y�llard�r hayvanat bahçelerinin kapat�lmas� için mücadele ettiklerini hat�rlatan Say�lgan, do�al ya�am park� ad� alt�nda yeni hayvanat bahçelerinin önünün aç�ld��n� dile getirdi.

Folklorik dövü�ler haricindeki hayvan dövü�lerinin yasakland��n� söyleyen Say�lgan, geleneksel olarak adland�r�lan folklorik hayvan dövü�lerinin de yasaklanmas� gerekti�inin alt�n� çizdi.

Say�lgan'�n de�erlendirmelerine �öyle devam etti: "Hayvan�n ac� çekmeden öldürülmesi için; ya bilincin derhal kayb�na ve ölüme neden olacak veya derin bir genel anestezi uygulamas� ile ba�lay�p, kesin ve net bir ölüme neden olacak �ekilde sonuçland�r�lacak bir yöntem seçilmesi esas al�nmal�d�r. Elektro�ok yöntemiyle kesim hayvanlar�n�n önceden k�sa süreli bay�lt�lmas�n� sa�layan, dinen de hiçbir sak�ncas� olmad��na dair Diyanetten yaz� ald��m�z ac�s�z kesim hayata geçirilmeliydi.

'Tehlike arz eden hayvan' ifadesi tamamen kald�r�lmal�yd�. Bu durum hayvan�n �rk�yla ilgili de�il, hayvan� yeti�tiren ki�ilerin agresifle�tirmesiyle, dövü� köpe�i olarak yeti�tirmesiyle alakal�. Kanunun getirdi�i; pit bulllar�n sahiplenilmesi yasak fakat yasa ç�kt�ktan sonra alt� ay içinde bu hayvanlar� k�s�rla�t�r�p kimliklendiren ki�iler bu cezadan muaf. Çocuk parklar�nda, insanlar�n kalabal�k bulundu�u yerlerde gezdirilmeyecek, a��zl�k �art� getiriliyor, bu da olumlu. Telekomünikasyon kanununda bir de�i�iklik yap�larak hayvan dövü� sitelerine eri�im engellenmeli.

'VATANDA�LARA SUÇ DUYURUSU HAKKI VER�LMEL�YD�'
Hayvan deneyleri tamamen yasaklanm�yor, yetkisi olmad�� halde hayvan deneyi yapan ki�ilere para cezas� getiriliyor. RTÜK cezalar�n�n art�r�lmas� olumlu. Tar�m ve Orman Bakanl��n�n il veya ilçe müdürlüklerine suç duyurusu yapma yetkisi veriliyor, vatanda�lara bu hak verilmiyor. Vatanda�lar önce tar�m ilçe müdürlü�üne ba�vurmak ve ikna etmek zorunda. Suç duyurusu yarg�laman�n birinci �art�. Bu hakk�n vatanda�lara verilmesi gerekiyordu. Bu haliyle hayvana �iddet, i�kence durumlar�nda suç duyurusunda bulunmak zorla�t�r�l�yor.

'YUNUS PARKLARININ KARI ÇOK YÜKSEK, KAPANMASINI SA�LAMAYACAK'
Yunus parklar�n�n yenisinin aç�lmas�n�n ve yeni hayvanlar�n al�nmas�n�n yasaklanmas� olumlu fakat buna ayk�r� davrananlara verilen ceza 25 bin TL. Yunus parklar� çok yüksek kârlar elde etti�i için bu madde yunus parklar�n�n belli bir süre içinde kapanmas�n� amaçlasa da ceza dü�ük kald��ndan dolay� bunu sa�lamas� zor.

'AVCILIK, FAYTONLAR VE AT YARI�LARI YASAKLANMALIYDI'
Çevre ihtisas mahkemeleri -uzmanl�k mahkemesi- kurulmal�, buna kanunda yer verilmemi�. Avc�l�k yasaklanmal�yd�. Faytonlar ve at yar��lar� kald�r�lmal�yd�.

'PET SHOPLARDA SATI� DEVAM ETT�KÇE, MAL STATÜSÜNDE KALACAKLAR'
Hayvanlar�n mal de�il can oldu�u ibaresine gerekçede yer verilmi� ama bu ibarenin bulunmas� gereken yer Medeni Kanun'un e�ya hukukuyla ilgili olan bölümü. Bu ibare Alman Medeni Kanunu'nun 90'�nc� maddesinde geçiyor. Pet shoplarda hayvan sat�� devam etti�i sürece, hayvanlar�n s�rt�ndan para kazan�ld�� sürece bu ibarenin kullan�m� sadece lafta kalacakt�r. 'Hayvanlar mal de�il, hissedebilen varl�klard�r' ibaresi eklenmeli.

Süs hayvan� ibaresinin kald�r�lmas� olumlu bir ad�m. Ara�t�rma komisyonu raporuna al�nmas�n� sa�lad��m�z �u maddeye kanunda yer verilmemi�: 'Rahats�zl�k verdi�i mahkeme kanal�yla kan�tlanmad�kça, evcil hayvanlar; apartman ya da site yönetim plan�na ya da ba�ka mevzuatlara dayan�larak, ya�ad�� yerden tahliye edilemez.'

'HAYVANLARIN TAHL�YES�NE ZORLAMAK KANUNA AYKIRIDIR'
Türkiye, 15 Temmuz 2003 tarihli 'Ev Hayvanlar�n�n Korunmas�na Dair Avrupa Sözle�mesinin Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�u Hakk�nda Kanunu' TBMM de kabul etmi� ve bu kanun Cumhurba�kan�n da onay� ile Resmi Gazete'de yay�nlanm��t�r. 1982 Anayasas�n�n 90. maddesine göre, uluslararas� sözle�meler, kanun hükmündedir. Türkiye, zaten ev hayvanlar�n�n korunmas�n�, kanun ile kabul etmi�tir. Bunun aksine olarak özellikle bak�ma muhtaç, do�aya uyum sa�lamas� beklenemeyecek hayvanlar�n tahliyesi yönünde onlar� terk etmeye zorlamak, kanunlara ayk�r�d�r. Kald� ki 5199 say�l� Kanun da, böyle bir i�lem yapan, hayvanlar�n� terk eden ki�ilere de ceza yapt�r�m� getirmi�tir. Kanunun kendi içinde ve di�er kanunlar aras�nda uyum içinde olmas�, hukuk tekni�i aç�s�ndan gerek �artt�r.

'TRAF�K KAZASINDA SÜRÜCÜYE VER�LEN CEZA M�KTARI YETERS�Z'
Trafik kazas� durumunda çarpt�� hayvan� veterinere götürmeyen sürücüye bin 500 lira para cezas� öngörülmü�. Bu ceza miktar olarak yetersiz. Bizim önerimiz �u �ekildeydi; bir hayvana çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yak�n veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya götürülmesini sa�lamak zorundad�r. Aksine durumda sürücünün ehliyetine bir y�l süre ile el koyulur ve trafik cezas�, kay�tlar�na i�lenir.

Ku�lar�n ölümüne sebep olan havai fi�ek kullan�m� yasaklanmal�."

'Hayvanlar� Koruma Kanunu' hayvanlar� korumayacak

�lgili Haberler