GÜNCEL

'Hasta, çocuk ve siyasi tutsaklar serbest b�rak�lmal�'

HABER MERKEZ�
20 Mart 2020 Cuma

�HD, T�HV, ÖHD, ÇHD ve SES, hapishanelerdeki koronavirüs riskine dikkati çekerek, gerekli önlemlerin al�nmas�, a��r hasta, çocuk ve siyasi tutuklular�n serbest b�rak�lmas� ça�r�s�nda bulundu.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD), Türkiye �nsan Haklar� Vakf� (T�HV), Özgürlük için Hukukçular Derne�i (ÖHD), Ça�da� Hukukçular Derne�i (ÇHD), Sa�l�k ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikas� (SES) ve Ceza �nfaz sisteminde Sivil Toplum Derne�i (C�SST), koronavirüs (Covid-19) salg�n� nedeniyle yapt�klar� yaz�l� aç�klamada, hapishanelerde al�nmas� gereken önlemleri s�ralad�.

Hapishanelerin ki�isel alan ve hijyenin en az bulundu�u kapal� kurumlar oldu�u belirtilen aç�klamada, "Yo�un ve hareketli nüfus, hapishanelerin özellikleri ve organizasyonu bu tür salg�nlar�n yay�lmas� için oldukça elveri�li ortamlard�r" denildi.

Aç�klamada, "�HD verilerine göre, cezaevlerinde 2019 y�l�nda tespit edilebilen 457'si a��r hastal�� bulunan toplamda bin 333 hasta mahpus bulunmaktad�r. Ya�am�n� tek ba��na idame ettiremeyen, sa�l�kl� ko�ullarda tedavisi yap�lmayan a��r hasta mahpuslar, a��r ya�am hakk� ihlaline maruz kalmaktad�rlar. Türkiye �statistik Kurumu (TÜ�K) verilerine göre; 2018 y�l� içinde ceza infaz kurumlar�na 266 bin 889 ki�inin giri� kayd� yap�l�rken, ayn� dönemde 215 bin 170 ki�inin de ç�k�� kayd� yap�lm��t�r. Bu yüksek say�daki sirkülasyon hapishanelerde bulunan hükümlü ve tutuklu say�s�n�n görünenden çok daha yüksek oldu�una i�aret etmektedir. Böylesi bir ortamda koronavirüs salg�n�ndan korunmak pek mümkün gözükmemektedir" bilgilerine yer verildi.

Adalet Bakanl��'n�n cezaevleriyle ilgili aç�klad�� önlemlerin yetersiz oldu�u belirtilen aç�klamada, al�nmas� gereken önlemler �öyle s�raland�:

■ A��r hasta mahpuslar�n, salg�n hastal�k durumunda ciddi risk grubunda bulunmas� nedeniyle serbest b�rak�larak, infazlar�n�n ertelenmesini, tutuklu olanlar�n serbest b�rak�lmas�n�.
■ Virüsün özellikle 60 ya� üstü ki�ilerde ölümcül etkisi göz önünde bulundurularak, 60 ya� üstü mahpuslar�n tedbiren serbest b�rak�larak, infazlar�n�n ertelenmesini, tutuklu olanlar�n serbest b�rak�lmas�n�.
■ Hamile ve çocuklu kad�nlar�n (780 çocuk anneleriyle birlikte kal�yor), çocu�un üstün yarar� ilkesi gözetilerek serbest b�rak�lmalar� ve infazlar�n�n ertelenmesini.
■ Çocuk tutuklular�n bir an önce serbest b�rak�lmas�n�.
■ Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kullan�larak suçlanan siyasi tutuklular�n (Milletvekili, belediye e� ba�kanlar�, belediye meclis ve il genel meclis üyeleri, avukatlar, gazeteciler, insan haklar� savunucular�, ayd�n ve yazarlar, aktivistler, sendikac�lar, ö�renciler gibi) bir an önce serbest b�rak�lmas�n�.
■ Son dönemde kamuoyu gündeminde olan infaz düzenlenmesine ili�kin, yasa teklifi çal��malar�n�n infazda e�itlik ilkesi, infaz sürelerinin k�salt�lmas� ve dezavantajl� mahpus gruplar�n ma�duriyetleri göz önünde bulundurularak derhal yasala�t�r�lmas�n�.
■ Tutuklaman�n istisna oldu�u gerçe�inden hareketle tüm tutuklular�n durumlar�n�n dosya üzerinde incelenerek bir an önce tahliyelerinin sa�lanmas�n�.
■ Mahpuslar�n hak mahrumiyetine sebep olacak (�artla infaz süresinin uygulanmas�, görü� hakk�, sevk hakk� gibi) disiplin cezalar�n�n uygulanmas�ndan vazgeçilmesini savunuyoruz.
■ Koronavirüsle ilgili bütün kaynaklarda virüsün yay�lmas�n� engellemek için ki�isel hijyeni sa�laman�n önemine dikkat çekilmektedir. Hapishanelerde mahpuslar�n sa�l�klar�n�n korunabilmesi, bulunduklar� alan ve kendi ki�isel temizliklerini sa�layabilmeleri için, acilen temizlik malzemelerinin kendilerine ücretsiz verilmesi ve paras� olmayan mahpuslar�n da temizlik ürünlerine eri�imi sa�lanmal�d�r. Hapishanelerde de çevresel ve ki�isel hijyenin sa�lanmas� için gerekli önlemleri almak hastal��n yayg�nla�mas�n� önlemek için azami özen göstermek hapishane idarelerinin ve devletin temel sorumlu�udur.
■ Hapishanelerdeki banyo, tuvalet gibi ortak alanlar�n her gün dezenfekte edilmesi.
■ Mahpuslar�n yeterli, dengeli ve sa�l�kl� beslenmesinin sa�lanmas�, vitamin takviyesi yap�lmas�.
■ Risk grubunda ve ki�isel hijyenlerini sa�lamakta yetersiz olan kronik hasta, engelli, ya�l�, çocuklu, hamile mahpuslar�n adli kontrol yoluyla cezalar�n�n ertelenmesi sa�lanana kadar, kalabal�k ko�u�lar yerine kapasitesi ve hijyen ko�ullar� uygun ortamlarda tutulmas�.
■ Sa�l�k Bakanl�� ve Türk Tabipleri Birli�i'nin (TTB) önerileri ve uyar�lar� dikkate al�narak, hapishanelerde görev yapan tüm personelin bilgilendirilmesi, at�lmas� gerekli olan ad�mlar�n ve uyulmas� gerekli olan kurallar�n belirlenmesi, mahpuslar�n ileti�im araçlar�na eri�imlerindeki k�s�t dikkate al�narak ilgili personel taraf�ndan bu bilgilerin payla��lmas�, telefonla görü� hakk�n�n her mahpusa haftada en az iki kere olacak �ekilde uygulanmas�.
■ Hapishane içine girecek ki�ilerin salg�n� önlemek için uymas� gereken hijyen kurallar� ve almas� gereken önlemler konusunda bilgilendirilmesi, mahpuslarla temas�n söz konusu oldu�u durumlarda bu önlemlerin yan� s�ra uygun ortam ve koruyucu malzemeler sa�lanmas�.
■ Sa�l�k çal��anlar� ba�ta olmak üzere mahpuslarla temas eden tüm çal��anlara koruyucu giysi ve malzeme temin edilmesi, özellikle risk grubunda olan çal��anlar ba�ta olmak üzere tüm hapishane çal��anlar� için çal��ma ko�ullar�n� da kapsayacak �ekilde gerekli önlemlerin al�nmas�.
■ Kurumda düzenli ve yeterli say�da sa�l�k personelinin bulunmas� (say�n�n artt�r�lmas�).
■ Tüm mahpus, hapishane çal��an� ve mahpus yak�nlar�ndan olas� belirtiler gösteren ki�ilerin testlerinin h�zl� ve güvenilir �ekilde yap�labilmesi için gerekli önlemlerin al�nmas�.
■ Görü�lerin yap�ld�� alanlarda mahpuslar�n görü� haklar�n� ihlal etmeyecek �ekilde h�zla önlemlerin art�r�lmas� ve alanlar�n s�kl�kla dezenfekte edilmesi, mahpuslar�n yak�nlar�yla haberle�ebilmesi için imkanlar�n artt�r�lmas�.
■ Hapishanelere yak�n yerlerde bulunan hastanelerde ve mahpuslara sa�l�k hizmeti verilen sa�l�k kurumlar�nda uygun-yeterli sa�l�k hizmeti verilebilmesi için gerekli önlemlerin al�nmas�.
■ Mahpuslar�n sa�l�k kurumlar�na ve hastanelere ring araçlar�yla de�il; daha hijyenik ve sa�l��a uygun araçlarla ta��nmas�.
■ Sa�l�k gerekçesiyle al�nacak önlemlerin mahpuslar�n temel haklar�n� ihlal etmeyecek �ekilde uygulanmas�na özen gösterilmesi.
■ Hapishanelerde koronavirüs salg�n� ile ilgili al�nan/al�nacak önlemler, karantina uygulamalar� ile mahpuslar�n sa�l�k durumlar� konusunda ba�ta mahpuslar�n aile ve avukatlar� olmak üzere kamuoyunun düzenli olarak bilgilendirilmesi zorunludur.

'Hasta, çocuk ve siyasi tutsaklar serbest b�rak�lmal�'

�lgili Haberler