Halkın öfkesi büyüyor
İktidarın sermayeden yana politikalarının derinleştirdiği ekonomik, siyasi kriz dün akşam yüzlerce kişiyi sokaklara döktü. İstanbul, Ankara, İzmir, Samsun başta olmak üzere birçok kentte eylemler yapıldı. "Hükümet istifa" sloganı öne çıkmış olsa da gelişen tepkilerin, sisteme yönelmesinin olanakları artıyor. Döviz kurundaki artış, artan fiyatlar, marketlerde temel gıda maddelerinin satışına konulan kotalar, halkın yoksullaşması, bankaların işlemlerini durdurması ve iktidar cephesinden yapılan açıklamalar, halkın öfkesini büyütüyor.
Döviz kurunun yükselmesi, temel tüketim maddelerindeki fiyat artışıyla birlikte uzunca bir süredir devam eden ekonomik krize karşı öfke dün sokağa taştı. Ankara, İstanbul ve İzmir'de birkaç merkezde kitleselleşen, bazı noktalarda ise sınırlı öncü kuvvetlerle yapılan eylemlere halk pencere ve balkonlarından tencere, tava çalarak, sloganlara eşlik ederek dahil oldu.
Öncelikle biriken öfkenin dün sokağa taşmasına neden olan gelişmelere bir göz atalım.
Merkez Bankası'nın faizleri düşürmesiyle bir süredir durdurulamayan döviz kurundaki yükseliş, dün rekor seviyelere yükseldi. Döviz kurundaki günlük artış yüzde 16'yı aştı. Tayyip Erdoğan'ın kur ve faiz açıklaması sonrasında yükselişini sürdüren dolar 13,45 ile rekor kırdı. Euro ise 15,20 zirvesini gördü. Dolar ve euro da gün kapanırken kısmi bir düşüş yaşandı.
Dövizdeki yükselişin ardından bankalar akşam saatlerinde döviz işlemlerini durdurdu, bazı ürünleri satışı da durduruldu. Bunların başında gübre ve zirai ilaçlar geliyor. Bu ürünlerin satışını yapan şirketler, Türkiye'nin farklı bölgelerindeki bayilerine "satışlarımız geçici olarak durdurulmuştur" şeklinde genel duyuru ilanı gönderdi.
'GÜBRE VE ZİRAİ İLAÇ SATIŞLARI DURDURULDU'
İsminin açıklamak istemeyen gübre ve zirai ilaç şirketlerinin yöneticileri, satışların durdurulmasına gerekçe olarak, "Kurdaki yukarı yönlü sert yükselişler hammadde fiyatlarımızı da yukarı çekiyor. Artık fiyat belirleyemiyoruz. Sattığımız ürünün yerine mal koymakta zorlanıyoruz. Hammaddeye erişim sıkıntıları yaşıyoruz. O yüzden geçici süre satışları durdurmak zorunda kalıyoruz" açıklaması yaptı.
KURUKAHVECİ MEHMET EFENDİ: SİPARİŞLERİMİZ DURDURULDU
Bu arada Kurukahveci Mehmet Efendi şirketinden siparişlerin geçici olarak durdurulduğu açıklandı. Şirketin İstanbul Bölge Sorumlusu Ezgi Bandak, "Bildireceğimiz bir sonraki tarihe kadar, siparişlerimiz durdurulmuştur" açıklaması yaptı.
Pelit Şirketler Grubu'nun da, satış ve sevkıyatlarını durdurduğu belirtilirken, şirket bunun iddia olduğunu, satış ve sevkıyatlarını sürdürdüklerini iddia etti.
APPLE, TÜRKİYE'DE SATIŞLARINI GEÇİCİ OLARAK DURDURDU
Apple da dün akşam saatlerinde resmi sitesinden açıklama yaptı, Türkiye'deki satışlarını geçici olarak durdurduklarını açıkladı. Apple'ın resmi sitesinden iPhone, mac, iPad, Watch, AirPods ve aksesuar ürünleri satın alınamıyor. Sipariş vermeye çalışanlar, "Şu anda mevcut değil" uyarısı ile karşılaşıyor.
MARKETLERDE KOTALI SATIŞ BAŞLADI
Açlık sınırının altında yaşamını devam ettirmeye çalışan halk, temel tüketim maddelerine her gün gelen zamlarla tencerelerinde kaynatacak bir şey bulamazken, bir de kotalı satışlar başladı. Büyük marketler çeşitli ürünlerin bulunduğu raflara az sayıda ürün yerleştirirken, bir de kotalı satış dönemi başlatıldı.
Tayyip Erdoğan'ın "fiyatları uygun" diyerek tavsiye ettiği Tarım Kredi Kooperatif Market'te ayçiçeği yağının kalmadığı iddia edildi, şeker ve un satışları da 1 adetle sınırlandırıldı.
Yoksul halkın adetini dahi zor alabildiği ürünlerin satışının sınırlandırılmasını stokçuluğu engellemek olarak gösteren Tarım Kredi Kooperatif Market, "Ürünlerinden ve indirimlerinden tüm müşterilerin faydalanabilmesi ve stokçuluğun önüne geçilebilmesi" açıklaması yaptı.
Benzer bir uygulamada pek çok markette de yapılmaya başlandı. Yoksul halka fahiş fiyatla satış yapanlar, stoklarındaki ürünlerin satışını sınırlayarak karlarına kar katmanın derdine düşmüşken halk ise bir tencere yemeği nasıl kaynatacağının derdinde.
ŞATAFATLI SARAYIN SÖZCÜLERİ HALKA 'AÇ KALIN' ÇAĞRISI YAPTI
Halkın açlık ve yoksulluğu artarken, lüksün, israfın simgesi sarayın temsilcileri halka "porsiyonları küçültün" çağrıları yaptı.
Artan döviz fiyatları nedeniyle her türlü temel gıda maddesi zamlanırken, saray rejiminin yeni dönem ekonomi politikası ise emekçilere "az yiyin" demekten ibaret.
AKP Elazığ Milletvekili Zülfü Demirbağ, "Normal şartlarda ayda bir kilo, iki kilo et yiyorsak, yarım kilo yeriz. Domates iki kilo yerine iki tane alırız. Kış günü turfanda sebzeleri kullanmak zaten sağlığa da çok faydalı değil. Biberi bir kilo alacağımıza 3 tane alalım" diye konuştu.
Bir süre önce de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, ''Kombiyi 1 derece kısarak faturalarda yüzde 7'lik tasarruf sağlanabilir'' diyerek halka tasarruf adı altında üşümeyi salık vermişti.
AKP MKYK Üyesi Mücahit Birinci de Türkiye'nin büyümede dünyada 3. sırada olduğundan bahsederek büyüyenin sermayedarların kasası olduğunu itiraf etti. Yoksul halkla adeta dalga geçen Birinci, enflasyon rakamlarının "psikolojik" olduğunu savundu.
Yoksul işçi ve emekçiler evlerine götürecek ekmek bulamazken, 5 bin TL değerinde atkı takan Birinci, "Biz kimiz de o atkıyı takabiliyoruz di mi... Mütedeyyinler, maneviyata sahip insanlar kim ki... Dünyanın meşru nimetlerinden tek, azınlık ama egemen düşüncenin kurşun askerleri faydalanır. Bu azgın azınlığa göre biz, 'Bizimkiler' dizisindeki kapıcılarız" sözleriyle demagoji yapmıştı.
AKP'li Birinci, dün katıldığı bir televizyon programında Erdoğan'ın açıklamalarını referans alarak temel tüketim maddelerindeki fiyat artışından sadece marketleri sorumlu tuttu, iktidarın politikalarını aklama çabasına girişti.
ERDOĞAN'IN EKONOMİK KURTULUŞ SAVAŞI DEMAGOJİSİ TUTMADI
Dün ayrıca Cumhurbaşkanlığı kabinesi toplandı. Toplantının ardından açıklama yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, döviz kurundaki artış ve faizle ilgili olarak, 'dış mihraklar', 'terör', 'beka' açıklamalarına sığınmaya çalıştı. Erdoğan, "Ülkemizi eskiden hep yaptıkları gibi denklemin dışına itmek isteyenlerin, kur, faiz fiyat artışları üzerinden oynadıkları oyunu görüyoruz. Biz aynı oyunu vesayetle mücadelede gördük. Sabrettik ve başardık. Biz aynı oyunu terör örgütleriyle mücadelede gördük. Karşı atağımızı yaptık başardık. Bu ekonomik kurtuluş savaşından da milletimizi zaferle çıkaracağız" diye konuştu. Öte yandan Erdoğan, fahiş fiyat artışı yapanların takipçisi olacaklarını belirterek, "Kurdaki yükselişi bahane ederek fahiş fiyat artışları yapan fırsatçılara göz açtırmayacağız" iddiasında bulundu.
Döviz kurundaki yükselişin istihdamı, yatırımı etkilemeyeceğini iddia eden Erdoğan, 'ekonomik kurtuluş savaşı' verdiklerini savunarak, kendi kitlesini konsolide etmeye çalıştı.
Fakat artan yoksulluk, işsizlik bir dönem AKP'ye oy veren halkın öfkesine artırırken, 'vatan, millet, Sakarya', 'beka', 'terörle mücadele' gibi söylemlerin artık bir yararı olmuyor.
Konuşmasında enflasyonun yükseldiğini, fiyat artışlarını kabul etmek zorunda kalan Erdoğan, sorunu 'fiyat artışı' yaşanan durumu ise 'ekonomik sıkıntı' olarak tanımlayarak hafifletmeye çalıştı.
Amerika, Almanya, ve Çin'deki enflasyon artışlarından bahsederek, Türkiye'de yaşanan krizin üstünü örtme çabasına giren Erdoğan'ın konuşmalarının yoksul halk üzerinde etkisi olmadığı ortaya çıktı.
Gün boyu yapılan açıklamaların ardından akşam saatlerinde pek çok kentte sokaklara çıkıldı. Saray rejimine karşı tepkiler bugün bakımından "Hükümet istifa" sloganı etrafında somutlansa da, sokağa çıkanların ve destek verenlerin saray rejiminin ekonomi ve siyasi politikalarına biriken öfkesinin açığa çıktı ve bu öfkenin kolay dinmeyeceği görülüyor.