GÜNCEL

Diyarbak�r Barosu: Hapishaneler 'i�kence mekanlar�' haline geldi

D�YARBAKIR
30 Aral�k 2021 Per�embe

Hak ihlallerini raporla�t�ran Diyarbak�r Barosu, hapishanelerin "i�kence mekanlar�"na dönü�tü�ünü vurgulad�, at�lmas� gereken ad�mlar� s�ralad�.

Diyarbak�r Barosu �nsan Haklar� Merkezi Cezaevleri �zleme Komisyonu, 2021 y�l�nda hapishanelerde ya�anan hak ihlallerine ili�kin rapor haz�rlad�.

Bas�n toplant�s� düzenleyerek raporu aç�klayan komisyon üyesi avukat Gizem Miran, Türkiye'de hak ihlallerinin en yo�un ya�and�� yerlerden birinin hapishaneler oldu�unu vurgulad�.

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlü�ü'nün 30 Ekim'de yay�mlad�� rapordaki bilgileri payla�an Miran, hapishanelerde 246 bin 585'i erkek, 9 bin 780'ü kad�n, 585'ü çocuk 256 bin 950 hükümlü, 35 bin 602'si erkek, bin 810'u kad�n, bin 392'si çocuk 38 bin 804 tutuklu mahpus olmak üzere toplamda 295 bin 754 ki�inin tutuldu�unu söyledi.

Tutuklu ve hükümlü say�s� artan hapishanelerde kapasite sorununun yeni hapishaneler in�a edilerek çözülmeye çal��ld�� vurgulayan Miran, "hapsetme"nin d��nda farkl� önerilerin sunulmad��na i�aret etti.

HAP�SHANELER ��KENCE MEKANLARINA DÖNÜ�TÜ
Komisyon üyesi Miran, hapishanelerin "i�kence mekanlar�" haline geldi�ini vurgulad�, ihlaller kamuoyuyla payla��lmas�na ra�men durumun de�i�medi�ini söyledi. Miran, "Türkiye hapishanelerinde halen yo�un olarak ölümler, sevk ve sürgünler, i�kence ve kötü muamele, tecrit ve izolasyon, ailelerle görü� engelleri, haberle�me haklar�n�n engellenmesi, disiplin soru�turmalar�, hasta mahpuslar�n hapishanede tutulmas� gibi çok say�da hak ihlali ya�anmaktad�r" dedi.

Hapishanelerde en çok sa�l�k hakk� ihlali ya�and��n� söyleyen Miran, di�er ihlalleri �u �ekilde s�ralad�: "Savunma hakk�n�n engellenmesi, cezaevlerinin fiziki �artlar�ndan ve cezaevi idaresinden kaynaklanan ihlaller, dilekçe, ileti�im ve haberle�me hakk�na ili�kin ihlaller, kötü muamele, i�kence ve di�er konulara ili�kin ihlaller, mahpus yak�nlar�n�n ya�ad�klar�, çocuk mahpuslar�n ve kad�n mahpuslar�n ya�ad�� hak ihlalleri."

ÖNER�LER
Avukat Miran hak ihlallerinin son bulmas� için yap�lmas� gerekenleri de s�ralad�:

"♦ Mahpuslar�n tedavilerinin düzenli bir �ekilde uygun ko�ullarda yap�lmas� sa�lanmal�, tedavisi yap�lmayan hasta mahpuslar�n hekime ve sa�l�k birimlerine ula�mada h�zl� ve etkin bir �ekilde hareket edecek kurumsal mekanizmalar olu�turulmal�d�r.

♦ Hasta mahpuslarla ilgili acil durumlarda sa�l�k hizmeti derhal ve gecikmeksizin gerekli tedbirlerle yerine getirilmelidir. Acil durumlarda tedavi hizmetleri, ki�inin onurunu zedelemeyecek �ekilde sa�lanmal�d�r. Kronik, a��r, terminal dönem hasta mahpuslar için erken tan�, tedavi süreçlerinin süreklili�i, düzenli olarak izlenme vs. yönden gerekli sa�l�k tedbir ve olanak sa�lanmal�d�r.

♦ Mahpuslar�n tedavi ve kalan ya�am süreçlerinin hastanelerin mahkum ko�u�lar�nda geçirilmemesi ve yak�nlar�yla son dönem temaslar�n s�n�rland�r�lmamas� için gerekli düzenlemeler ve tedbirler ivedilikle ele al�nmal�d�r. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin �nfaz� Hakk�ndaki Kanunu'nda 'toplum güvenli�i bak�m�ndan a��r ve somut tehlike olu�turmayaca�� de�erlendirilen' cümlesi yürürlükten kald�r�lmal�d�r.

♦ Hasta mahpuslar yönünden infaz�n ertelenmesi ko�ulu sadece 'Maruz kald�� a��r bir hastal�k veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu ko�ullar�nda hayat�n� yaln�z idame ettiremeyen' cümlesi olmal�d�r.

♦ Hasta mahpuslarla ilgili polis-jandarma-cezaevi de�erlendirilmesine ba�vurma uygulamas�ndan vazgeçilmelidir. Sa�l�k sebebiyle infaz�n ertelenmesi kararlar�nda cumhuriyet savc�lar�n�n takdir yetkisi kald�r�lmal�, hastanelerin verdi�i raporlar esas al�narak cezalar�n infazlar� ertelenmelidir. Hasta mahpuslar yönünden infaz� ertelenmesi ko�ulu sadece 'Maruz kald�� a��r bir hastal�k veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu ko�ullar�nda hayat�n� yaln�z idame ettiremeyen' cümlesi olmal�d�r.

KADIN, ÇOCUK VE LGBT�+'LARIN DURUMU
♦ Kad�n mahpuslar, çocuk mahpuslar hasta mahpuslar, LGBT�+ mahpuslar, engelli mahpuslar, ya�l� mahpuslar gibi özel ihtiyaçlar� bulunan mahpuslara �nfaz kurumlar�nda uygun ko�ullar ve özel bak�m standartlar� sa�lanmal�d�r.

♦ Dezavantajl� gruplar�n ba��nda gelen çocuk mahpuslar da ivedilikle ele al�nmal� ve çocuk cezaevleri kapat�larak çocuklar�n yüksek yarar�n� gözetir �ekilde düzenlemeler yap�lmal�d�r. Mahpus olan anneleri ile birlikte cezaevinde kalmak zorunda olan çocuklar�n ihtiyaçlar� ve ruhsal iyilik halleri gözetilerek gerekli önlemlerin al�nmas� ve çocu�un d�� ortam ba��n�n (kre�¸ vb. sosyal ortamlar) engelsiz ve ko�ulsuz olarak sosyal devlet ilkesi gere�i sa�lanmas� gerekmektedir.

SORU�TURMALAR �EFFAF VE ETK�N OLMALI
♦ Cezaevlerinde kötü muamele, i�kence yasa��na ve ya�am hakk� ihlallerine yönelik iddialara kar�� adli ve idari pasiflikten vazgeçilmeli, �effaf ve etkin soru�turmalar yürütülmelidir.

♦ Ailelerinden kilometrelerce uzak hapishanelerde tutulan mahpuslar�n sevk talepleri kar��lanmal�d�r.

♦ Kötü muamele ve psikolojik bask�ya maruz kalmalar� sebebiyle mahpuslar�n sevk ba�vurular� i�leme al�nmal�d�r.

SÜRGÜN SEVKLER DURDURULMALI
♦ OHAL ile yo�unla�an ve sonras�nda da devam eden sürgün sevkler bu dönemde de uygulanm��t�r. Bu haliyle aile ve özel ya�ama sayg� hakk�n�n ihlalini olu�turan sevkler ayn� zamanda yarg� yetkisi d��ndaki kilometrelerce uzaktaki hapishanelerde tutulmas� savunma hakk� bak�m�ndan da sorunlar do�urmakta avukata eri�im noktas�nda ya�anan eksiklikler ki�inin adil yarg�lanma hakk�n� ihlal etmektedir. A�HM'nin yak�n zamanda bu uygulamay� sözle�meye ayk�r� bulan karar�na ra�men devam eden bu uygulamaya derhal son verilmelidir. Yine anadilde savunma hakk�n�n etkin �ekilde kulland�r�lmas� sa�lanmal�d�r.

♦ Hapishanelerde denetimin ve �effafl��n önemli ve en etkili unsuru olan barolar�n ve sivil toplum örgütlerinin hapishaneleri etkin bir �ekilde ziyaretlerinin önündeki engeller kald�r�lmal�, avukat mahpus görü�melerindeki ihlaller giderilmelidir."

'TUTSAKLARA DÖNÜK HUKUKSUZLUK SON BULMALI'
Tutsak yak�nlar�n�n Diyarbak�r Barosu'nda sürdürdü�ü Adalet Nöbeti eylemine de de�inen avukat Gizem Miran, tutsak aileleriyle ayn� kayg�lar� ta��d�klar�n� ifade etti, tutsaklara dönük hukuksuz uygulamalara bir an önce son verilmesi ça�r�s�nda bulundu.

Diyarbak�r Barosu: Hapishaneler 'i�kence mekanlar�' haline geldi

�lgili Haberler