AYM'den Suruç anmasında polis işkencesine hak ihlali kararı
Anayasa Mahkemesi, 2019'da Ankara'da düzenlenen Suruç katliamına yönelik polis saldırısı ve işkencenin "insanlık onuruna bağdaşmayan muamele yasağı"nı ve "toplantı hakkı"nı ihlal ettiğine hükmetti.
Anayasa Mahkemesi, (AYM) 2019 yılında Ankara'da düzenlenen Suruç katliamı yıldönümü anmasına yönelik polisin saldırısına ilişkin yapılan bireysel başvuruda, "insan onuruna bağdaşmayan muamele yasağı"nın ve "toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı"nın ihlal edildiğine karar verdi. Ankara Bölge İdare Mahkemesi ise 28 Şubat 2025 tarihli kararıyla olayda adı geçen kamu görevlileri hakkında ön inceleme yapılmaksızın verilen "işleme konulmama" kararını kaldırdı.
Eylemciler, 20 Temmuz 2019 tarihinde, Suruç katliamının yıldönümünde Ankara'nın Sakarya Caddesinde bir anma etkinliği düzenlemek istemiş, ancak polisin saldırısı sonucunda işkenceyle gözaltına alınmıştı. Eylemcilerin gözaltı sırasında işkence sonucu başında ödem ve sıyrıklar oluştuğu adli raporlarla belgelenmişti. Ancak yapılan suç duyurusuna rağmen savcılık, kamu görevlileri hakkında "kovuşturmaya yer olmadığına" karar vermişti.
AYM: SORUŞTURMA ETKİLİ YÜRÜTÜLMEDİ
Avukat Deniz Altaylı'nın başvurduğu Anayasa Mahkemesi, polisin güç kullanımının gerekliliğinin ve orantılılığının ortaya konulamadığını vurguladı. Ayrıca, savcılığın yürüttüğü soruşturmanın etkili olmadığı değerlendirilerek, insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının hem maddi hem de usul boyutuyla ihlal edildiğine karar verildi.
'TOPLANTI HAKKI ENGELLENDİ'
Toplantı hakkının kanunsuz şekilde engellendiği tespit edildi. Mahkeme, Valiliğin "Zeytin Dalı Harekatı süresince" tüm eylem ve etkinlikleri izne bağladığı kararın, olağanüstü hâl sona erdikten sonra geçerliliğini yitirdiğini ve bu gerekçeyle yapılan müdahalenin kanuni ölçütünü karşılamadığını belirtti. Bu nedenle tüm başvurucular yönünden toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının da ihlal edildiğine hükmedildi.
AYM, itiraz eden başvuruculara manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Ayrıca, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yeniden etkin bir soruşturma yürütmesi gerektiği belirtildi.
BÖLGE İDARE MAHKEMESİ: POLİSLER HAKKINDA İŞLEM YAPILMAMASI HUKUKA AYKIRI
Olayla ilgili Ankara Valiliği, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamında, Emniyet Müdürü ve diğer kolluk amirleri hakkında yapılan şikâyetleri işleme koymamıştı. Ancak Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi, 28 Şubat 2025 tarihli kararıyla bu kararı hukuka aykırı buldu.
'POLİSLER HAKKINDA ÖN İNCELEME YAPILMASINA HÜKMEDİLDİ'
Mahkeme, başvurucuların iddialarının soyut ve genel olmaktan uzak olduğunu, ön inceleme yapılmasını gerektirecek yeterlilikte olduğunu belirtti. Bu nedenle Valiliğin şikâyeti doğrudan işleme koymama kararını kaldırarak, kamu görevlileri hakkında ön inceleme yapılmasına hükmetti.