AYM: Erişim engeli kararlarıyla Anayasa ihlal ediliyor

Anayasa Mahkemesi, erişim engellerine ilişkin bir ihlal kararı daha verdi. AYM kararında ihlalin kaynağının Kanun Hükmünde Kararname olduğuna işaret edilerek, yasada yapısal sorunlar olduğuna dikkat çekildi, kararın bir örneği Meclis'e gönderildi.

Anayasa Mahkemesi (AYM), Gazete Duvar, Diken, Sol.org.tr, Birgün, Artı Gerçek ve tarımdan haber sitelerinin bazı haberleri ile Çiğdem Toker'in Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bir köşe yazısına erişim engeli getirilmesi üzerine yapılan bireysel başvuruları değerlendirdi.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin internet özgürlüğü konusunda üye devletlere yönelik tavsiye kararı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) internet ve ifade özgürlüğüne ilişkin içtihatlarına atıfta bulunan AYM, başvuruları kabul etti.

AYM, kendisine yapılan 9 bireysel başvuru dosyasını birleştirerek, erişim engeli getirilen 129 URL adresine dair karar verdi.

İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜNE MÜDAHALE
Haberlere erişimin engellenmesi yoluyla ifade ve basın özgürlüklerine yönelik bir müdahalede bulunulduğuna dikkat çeken AYM, "Hakimliklerce verilen hiçbir kararda çatışan haklar arasında adil bir dengenin gözetildiği de tespit edilememiştir. Gerekçeli kararlardan -somut olayın koşullarından bağımsız ve genel ifadeler içerdiğinden- şikayet konusu internet yayınlarının kişilik haklarını ilk bakışta anlaşılabilecek ve apaçık bir şekilde ihlal etmiş olduğunun nasıl tespit edildiği anlaşılamamıştır. Sulh ceza hakimliklerinin kararlarında basının görev ve sorumluluklarına uymadığı, kötü niyetli olarak gerçeğin çarpıtıldığı yönünde somutlaştırılmış tespitleri de bulunmamaktadır. İlgili ve yeterli gerekçe olmadan tedbir mahiyetinde alınan bu tür kararların süresiz etki göstermesi nedeniyle ifade ve basın özgürlüklerine yapılan müdahalenin orantılı olmadığı değerlendirilmiştir" açıklamasında bulundu.

İHLALİN KAYNAĞI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME
AYM, pilot olarak aldığı kararda, ihlalin Kanun Hükmünde Kararnameden kaynaklandığına işaret edildi. Mahkemelerin 5651 sayılı Kanunun 9. maddesi kapsamında verdikleri kararların sistematik bir sorunun varlığına işaret ettiğini kaydeden AYM, “Benzeri yeni ihlallerin önlenmesi için ülkemizde halihazırda işleyen mevcut sistemin yeniden ele alınması ihtiyacı ortadadır. Hiç şüphesiz internet ortamının organize edilmesi hususunda benimsenecek devlet politikasının önemli bir parçası olan kanuni düzenlemeleri yapmak yasama organının takdirindedir. Elbette parlamento, yeni kanuni düzenlemeleri mevcut sistem içinde kalarak yapmayı da tercih edebilir" denilerek yasada değişiklik önerisinde bulunuldu.

İHLAL KARARI
AYM, erişim engeli kararlarıyla Anayasa'nın 26 ve 28'inci maddelerinde yer alan ifade ve basın özgürlüğü ile 40'ıncı maddede güvence altına alınan etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

KARARIN BİR ÖRNEĞİ MECLİS'E GÖNDERİLDİ
Başvuruculara ayrı ayrı 8 bin 100'er TL manevi tazminat ile yargılama giderlerinin ödenmesine karar veren AYM, ayrıca ihlallerin yapısal sorundan kaynaklandığına hükmedip, bu sorunun çözülmesi için kararın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderilmesine hükmetti.

AYM'nin söz konusu kararı, Gazete Duvar'ın "Yunan olmak da ayıp değil Pontus da...",  "Haydar Baş'ın başı neden belada" başlıklı, Diken'in "CHP'nin istismar araştırması teklifine yanıt: Mümkün değil", Sol.org.tr'nin "Kolejlerle ilgili şikayetler artıyor, hem emekçilerin parası ödenmiyor hem velilerin", Birgün'ün "Hasankeyf taşıma ihalesi iptal edildi, bakanlık soruşturma açtı", artıgerçek'in "Gıda sahtekarlığından 15 kez ceza alan kişi Tarım Kredi marketlere genel müdür olarak atandı" haberleri ile Çiğdem Toker'in Cumhuriyet'te çalıştığı dönem yazdığı "Ferhat Tepe dosyası neden kapatıldı?" yazısına ilişkin alındı.