ASUD Başkanı Ensari uyardı: Gemi kimyasal bomba, denetime açılmalı
Kimyasal ve asbest bombası olan Brezilya'nın en büyük savaş gemisi Sao Paulo henüz Türkiye'ye gelmedi. Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD) asbestin zararlarına ilişkin uzun zamandır yaptığı uyarıları daha yüksek sesle yapmaya başladı. ASUD Başkanı Ensari, yetkililere seslendi ve "denetime açın" dedi.
Brezilya'nın en büyük savaş gemisi Sao Paulo'nun sökülmek için Türkiye'ye getirilmesiyle birlikte zararı bilinen ancak göz ardı edilen asbest bir kez daha gündeme geldi.
Brezilya'nın Fransa'dan aldığı 32 bin 800 ton ağırlığındaki gemi, 1960 yapımı. Yani asbestin yoğun kullanıldığı ancak zararlarının pek de bilinmediği yıllar. Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD ) Başkanı Mehmet Şeyhmus Ensari, geminin Türkiye'ye gönderilmesini "Brezilya'nın başından attığı bir bela" olarak yorumluyor.
Brezilya Donanması'na ait NAe São Paulo isimli uçak gemisi gövdesi, açık artırmayla Türkiye'deki gömü söküm tersanesi SÖK Denizcilik ve Tic. A.Ş.'yi temsilen Rio de Janerio şirketi Cormack Maritima tarafından satın alındı. Gemi söküm için İzmir'in Aliağa ilçesine getirileceği duyuruldu.
'ASBEST VE KİMYASAL BOMBASI'
Gemi henüz Brezilya'dan Türkiye'ye yola çıkmadı. ASUD Başkanı Ensari, konuya ilişkin ETHA'ya değerlendirmede bulundu. Fransa, Brezilya'ya gemiyi satarken bir sözleşme yaptığını ve şart olarak geminin ancak AB onaylı bir tersanede sökülebileceğinin koşulduğuna dikkat çeken Ensari, "Satış sözleşmesinde bu şart var. Bu gemi asbestin çılgınca kullanıldığı 1960 yılında üretilmiş ve denize inmiş. Çok tehlikeli bir gemi; asbest ve kimyasal bombası" dedi.
'TÜRKİYE'DE 8 TERSANE VAR YETMİYOR 10'A ÇIKARMAK İSTİYORLAR'
Geminin Brezilya'da söküldüğü takdirde Fransa'nın "sözleşmeye uyulmadığı" gerekçesiyle ambargo uygulanacağının altını çizen Ensari, "AB kriterlerine uygun yeterliliğe sahip 43 tersaneden 8'i Aliağa'da ama 2'si de onay bekliyor. Yani 8 tersane yetmiyor 10'a çıkarmak istiyorlar. Brezilya'da çevre örgütleri ikiye ayrılmış durumda; bir taraf 'bu beladan kurtulduk' diyor bir taraf, 'kim ürettiyse o bertaraf etmeli' diyor. Fransa'da bu tip tesisler var çünkü. Ama gemi henüz Brezilya'dan çıkmadı" diye konuştu.
'GEMİ SÖKÜMLERİ 5. SINIF ÜLKELERE GÖNDERİLİYOR'
Ensari, gemiye ilişkin şu bilgileri verdi: "Sao Paulo operasyonda olan dünyanın en eski uçak gemisiydi. Gemi 1960 yılında denize indirildi ve 1963-2000 yılları arasında Fransız donanmasına FS Foch adı altında hizmet verdi. Fransız kimliği altında, 32 bin 800 tonluk ve 265 metre uzunluğundaki gemi Afrika'daki muharebe cephelerinde faaliyet gösteriyordu. Eylül 2000 tarihinde Fransa tarafından Brezilya donanmasına satıldı. Brezilya Şubat 2017'de, uçak gemisini güncellemekten vazgeçtikten sonra, deniz komutanlığı Sao Paulo'yu kalıcı olarak devre dışı bırakmaya karar verdi. Brezilya Donanması'na ait geminin gövdesi geçen 12 Mart Cuma günü 10.550.000,00 R $ karşılığında (yaklaşık 1.818.000 USD) açık artırmaya çıkarıldı. Tekne, Türk firması Sök Denizcilik ve Tic. A.Ş.'yi temsilen etkinliğe katılan Rio de Janeiro şirketi Cormack Maritima tarafından satın alındı. Sao Paulo'nun Türkiye'de sökülmek üzere gönderilmesi, çevreci gruplar için büyük bir rahatlama ve aynı zamanda Brezilya'yı olası diplomatik ambargolardan kurtarıyor. Geminin nerede ve nasıl sökülebileceğine dair son söz, Eylül 2000'de kullanılan uçak gemisini (eski adıyla Foch) Brezilya Donanması'na satan Fransa'dan. İki ülke arasında imzalanan anlaşmadaki bir maddede, geminin Avrupa Birliği onaylı geri dönüşüm tesislerinde güvenli ve çevreye uygun bir şekilde sökülebilir maddesi olması. Sözleşmedeki bu detay, uçak gemisinin AB sertifikası olmayan Güney Asya'da hurdaya gönderilmesini engelliyor. Genelde gemi sökümleri 5. sınıf ülkelere gönderiliyor."
İzmir Kimya Odası, İzmir Tabip Odası, Aliğa Çevre Platformu, EGEÇEP ve demokratik kitle örgütleriyle ortak bir çalışma yürüterek; eylem, etkinlik ve basın açıklamalarıyla durumu kamuoyuna duyurduklarının altını çizdi.
'DENETİME AÇILSIN'
"Asbeste aşık olursunuz, tek kötü yanı öldürüyor" diyen Ensari, yetkililere, "Madem AB kriteri aldınız o halde denetime açın. Hodri meydan diyoruz" vurgusu yaptı. Geminin gelmesini çevre örgütlerinin engellemeye çalıştığına dikkat çeken Ensari, geminin uzmanların denetimine açılmasının altını çizdi.
ASBESTİN ZARARLARI
Kanserojen bir madde olan asbestin birçok ciddi hastalığın oluşmasına zemin oluşuyor. Öyle ki asbest alanlarda çalışan işçilerin kıyafetlerine yerleşen asbest, kullanılan iç çamaşırlara kadar erişebiliyor. Yapısında asbest bulunan binalarda tadilat esnasında veya yıkım esnasında asbest lifleri ortaya çıkmakta ve uzun süre havada asılı kalabilirler. Bunların solunması kanser ve akciğer hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olabilir.
Asbestin bilinen zararları şöyle:
* Asbest cilde temas ettiğinde dahi cilt yaralarına neden olabilir
* Asbest tozunun olduğu ortamda solunum yapmak akciğere zarar verir
* Asbest lifleri akciğer zarlarında yaraların oluşmasına ve akciğerin sertleşmesine neden olur ve bu hastalığa Asbestoz denir.
* Asbestin neden olduğu bir diğer hastalık ise akciğer zarı ve karın zarı kanseri olan Mezotelyoma hastalığıdır. Mezotelyomada kendisini nefes darlığı ile gösterir. Kesin tanı için akciger röntgeni ve tomografi gerekir. Ayrıca kesin tanı için ise ultrason incelemesi ve beraberinde biyopsi yapılması gerekebilir. Erken dönemde cerrahi müdahale uygulandığı takdirde olumlu sonuç almak mümkündür fakat gerekli müdahaleye geç kalınmışsa hastalığın boyutu ölüme götürebilmektedir.
* Asbest kaynaklı hastalıklarda maruziyet süresi ve ortamda bulunan asbest miktarı da ciddi önem taşımaktadır. Asbeste maruz kalındığı süreçten itibaren 10 yıl veya 20 yıl sonra hastalıklar ortaya çıkmaktadır.
* Asbeste uzun süre maruz kalanlar içinde özellikle sigara içenler için risk daha fazla artmaktadır.
* Asbest akciğer zarları arasında su toplanması, akciğer zarında kalınlaşmanın meydana gelmesi ve akciğer yapısında doku tahribatına neden olur.
* Asbest ayrıca akciğer kanseri, gırtlak kanseri ve sindirim sisteminde kanser oluşumuna neden olmaktadır.
* Asbest eklemlerde kireçlenmelere yol açmaktadır.