GÜNCEL

Arif Çelebi yazd� | Yeni sava�lar için bir mola: Gazze bar��

AR�F ÇELEB�
13 Ekim 2025 Pazartesi

Söz konusu anla�ma soyk�r�mc� sald�r�lar�n durdurulmas�, halk�n evlerine dönmesi ya da evlerini yeniden in�a etmesi, kimsenin Gazze'den ç�kmaya zorlanmayaca��n�n teminat alt�na al�nmas�, Filistinli tutsaklar�n bir bölümünün serbest b�rak�lmas� bak�m�ndan Filistinliler için bir kazan�md�r. Buna kar��n �srail'in i�galci konumunu sürdürmesi, Gazze'nin sömürgeci metotlarla yönetilmesini ve silahl� direni�in tasfiyesini hedeflemesi bak�m�ndan da �srail için bir kazan�md�r.

Filistin'i i�galin bir parças� olarak �srail, 1956'da Gazze'yi i�gal etti, daha sonra çekilmek zorunda kald�. 1967'de bir kez daha i�gale giri�ti, 2008, 2012 ve 2014'te büyük askeri sald�r�lar düzenledi. Son sald�r� 2023 Ekim'inde ba�lad�. Bu son sald�r�da �u ana kadar 20 binden fazlas� çocuk olmak üzere 67 bin Filistinli katledildi, 170 binden fazla ki�i yaraland�, 270 bini tamamen olmak üzere yakla��k 400 bin konut y�k�ld�, yüz binlerce Filistinli evsiz kald�. 2 milyon Gazzeli çe�itli kere yer de�i�tirmek zorunda kald�; Gazze'nin altyap�s�n�n neredeyse tamam� tahrip edildi.

Bunun soyk�r�mc� bir sald�r� oldu�u çok aç�k. Filistinli 12 direni� örgütünün 7 Ekim 2023'teki ortak Aksa Tufan� hamlesi, bir neden de�il sonuçtu. Y�llard�r süren i�gale, soyk�r�mc� sald�r�lara, sömürgecili�e bir yan�tt�. Bu hamle olmasayd� da �srail Filistin'i i�gal etmeye devam edecekti. A�a��daki harita Filistin sorunun nereden kaynakland��n� yeterince aç�k biçimde gösteriyor.

BARI� ANLA�MASININ �ÇER�� VE BEL�RS�ZL�KLER
Trump'�n önerdi�i 20 maddelik anla�man�n ilk anda uygulanmas� gereken maddeleri üzerinde uzla�� sa�land�. Buna göre; her iki taraf da tüm askeri eylemleri durduracak, Gazze'ye insani yard�mlar�n serbestçe giri�ine izin verilecek, hasta ve yaral�lar�n tedavisi için M�s�r'a nakilleri sa�lanacak, Hamas 72 saat içinde bütün rehineleri serbest b�rakacak, �srail de 250 müebbet hükümlüsünü ve Gazze i�galinden sonra tutuklanan bin 700 ki�iyi serbest b�rakacak. Bu süreç ABD, Katar, Türkiye ve M�s�r'dan olu�an bir ortak komite taraf�ndan denetlenecek.

Anla�ma maddeleri sadece bunlardan ibaret de�il. Gazze'nin yönetiminin Filistinli teknokratlara b�rak�lmas�, bu yönetimi denetlemek üzere ba��nda Trump ve Blair'in oldu�u bir "Bar�� Kurulu'nun" olu�turulmas�, Hamas ve di�er direni� örgütlerinin bütünüyle silahs�zland�r�lmas�, güvenli�i sa�lamak ve örgütlemek üzere Uluslararas� �stikrar Gücü'nün (ISF) kurulmas� gibi maddeler de var. Hamas prensipte bu maddeleri müzakere etmeye haz�r oldu�unu bildirdi. Yine de bunlar�n 30-60 gün içinde karara ba�lanmas� gerekiyor.

Filistin silahl� direni�inin tasfiye edilmesi, "Bar�� Kurulu" ad� alt�nda Filistinliler d��nda bir yönetim kurulunun atanmas�, apolitik teknokratlar grubunun bir çe�it alt komite olarak kurulmas� ve Filistinli olmayan silahl� birli�in "güvenli�i" üstlenmesi aç�kt�r ki, bir çe�it "himayeci sömürge" yönetiminin kurulmas� demektir.

Hamas silah b�rakmay� �srail i�galinin son bulmas� �art�na ba�lad� ve sadece a��r silahlar� Filistin yönetimine teslim edece�ini bildiren aç�klamalar yap�yor. �srail de bütün silahl� direni� güçleri tasfiye edilmeden, bu güçler teslim olmadan i�gale son vermeyece�ini ve Gazze'de kalaca��n� bildiriyor. Bu da anla�man�n ne kadar k�r�lgan oldu�unu gösteriyor.

�srail ilk etapta belirlenen sar� hata çekilecek. Bu hata çekildi�inde dahi �srail Gazze'nin yüzde 53'ünü kontrol alt�nda tutmaya devam edecek. Hamas ve di�er direni� örgütlerinin silahs�zland�r�lmas�na ba�l� olarak da önce k�rm�z� hata çekilecek. Anla�ma gere�i en sonunda Gazze'yi ku�atan ve bir "güvenlik koridoru" ile Gazze'de kalmaya devam edecek. A�a��daki haritada bunun ne anlama geldi�ini kolayl�kla görebiliriz.

D�REN�� VE DÜNYA HALKLARININ DESTE��
�ki y�ld�r kesintisizce süren soyk�r�mc� sald�r�lara, emperyalist ülkelerin �srail'i siyasi, askeri ve diplomatik olarak desteklemesine, muazzam e�itsiz güç ili�kisine kar��n �srail Filistin direni�ini ezemedi. Hamas 20 bine yak�n sava�ç�s�n� ve yönetim kademesinin önemli bölümünü kaybetmesine ra�men ayakta kalmay� ve y�k�nt� içindeki Gazze'de sivil yönetimi de sürdürmeyi ba�ard�. FHKC ve di�er direni� örgütlerinin de durumu benzer. Bu di�e di� direni� Filistin halk�n�n büyük özverisi, direngenli�i olmasayd� ba�ar�lamazd�. Dünya halklar�n�n deste�i de bu direni� için çok önemli bir kalkan oldu. Emperyalistler �srail'in yan�nda saf tutarken dünya halklar� Filistin'le beraber oldu. Bu iki y�l boyunca dünya Filistin nezdinde ezenler ve ezilenler olarak ikiye bölündü. Enternasyonal dayan��ma ve mücadelenin gücü bir kez daha kendini gösterdi. Filistinlilerin direni�i ve enternasyonal dayan��ma, emperyalistlerin ve �srail'in tecrit ve te�hir olmas�na neden oldu ve onlar� k�smen de olsa geri ad�m atmaya mecbur b�rakt�. �srail destekçisi pek çok devletin de Filistin devletini tan�mas� bu direni� ve dayan��man�n eseridir. Filistin devletinin tan�nmas�, Filistinlilerin talep etti�i s�n�rlar� belirlenmi� bir devletin tan�nmas� de�il �srail'in i�galinin resmile�tirilmesi ve Filistinlilerin küçük bir toprak parças�na mahkum edilmesi anlam�na gelse de mevcut ko�ullarda bir tutunma dal� i�levi görmesi bak�m�ndan önemli.

Avrupa ve di�er halklara k�yasla Arap halklar�n�n zay�f deste�i dikkat çekiciydi. Bu ayr�ca ele al�nmas� gereken bir konu. Yine de Arap milliyetçili�inin sadece Arap devletleri nezdinde de�il Arap halklar� nezdinde de zay�flad��n�n bir i�areti olarak okunabilir bu.

BÜYÜK SAVA�LARA HAZIRLIK �Ç�N GEÇ�C� BARI�LAR
Son iki y�ld�r ya�anan bir �srail-Filistin sava�� olman�n ötesinde bir Ortado�u sava��yd�. �srail-Filistin sava�� Ortado�u sava��n�n bir cephesiydi. Lübnan, Suriye, Yemen, �ran halihaz�rdaki cepheler olmaya devam ediyor. Lübnan'da Hizbullah'�n silahs�zland�r�lmas� yönündeki ad�mlar�n önümüzdeki dönem h�zlanaca��, Golani Suriyesi ile bir anla�man�n imzalanaca��, Irak'ta Ha�di �abi'nin etkisizle�tirilmesine yönelik giri�imlerin olaca��, Yemen'e ani sald�r�lar�n yan� s�ra as�l hedefin yeniden �ran olaca�� aç�kt�r. Kollar� kesilmi� ve ku�atma alt�na al�nm�� ran, "bar��ç�l" teslime ya da sava�a zorlanacakt�r.

Öyle anla��l�yor ki, Filistin direni� örgütleriyle �srail anla�mas� sürmekte olan Ortado�u sava��n�n bir cephesindeki geçici bir ate�kestir. �srail'le birlikte ABD bu sava��n ba� aktörleridir. �ngiltere, Almanya ve Fransa, �srail-ABD cephesinin aktif destekçileridir. Bunlara Katar, Suudi Arabistan ve Birle�ik Arap Emirlikleri de eklenmelidir. Gazze'de kurulmas� dü�ünülen "Bar�� Kurulu" ve "Uluslararas� �stikrar Gücü" �srail-ABD yanl�s� sava� cephesinin bir çe�it resmidir.

�ran'� teslim almaya yönelik sava� haz�rl�klar�n�n arka plan�nda as�l büyük hedefin Çin oldu�u biliniyor. Çin'in sava� ve bili�im sektörü için hayati önemdeki nadir elementlerin ithalat�n� s�n�rlamas�na kar�� Trump'�n Çin mallar�na uygulanan gümrü�ü yeniden yüzde 100'e ç�karmas� Çin-ABD rekabetinin aniden ve yeniden k�z��makta oldu�unu gösteriyor.

TÜRK�YE'N�N ROLÜ VE SAFI
Gazze'ye yönelik soyk�r�mc� sava� ba�lad�� andan bugüne Türk burjuva devleti tam bir ikiyüzlü politika yürüttü. Gazze'de ta� üstünde ta� kalmazken, onbinlerce Filistinli soyk�r�mdan geçirilirken �srail'le ticaret ili�kileri devam etti. Türkiye, söylemdeki bütün sertli�e kar��n eylemde �srail'e kar�� hiçbir ad�m atmad�. Te�hir olmas�n�n sonucudur ki legal ticari ili�kilerini yak�n zamanda ask�ya almak zorunda kald�, buna kar��n dolayl� ili�kileri sürdürdü.

Fa�ist �efin Trump'la görü�mesi sonucu Türkiye Trump Plan�'n�n uygulay�c�lar�ndan biri oldu. Bu çerçevede Hamas'� bu plan do�rultusunda anla�maya zorlama görevi ald�. Anla�ma gere�i Gazze'deki uluslararas� komitenin -siz buna himayeci sömürge yönetimi deyin- içinde yer almas� da bu safla�man�n bir ba�ka i�areti. Bu safla�man�n �ran'a yönelik bir sald�r�y� da kapsad��n� söylemek yanl�� olmaz. Buna kar��n ABD ile de�il, ama ba�ta �srail olmak üzere di�er ülkelerle safla�man�n da k�r�lgan oldu�u göz önünde bulundurulmal�. �ran'dan do�an hegemonya bo�lu�unu doldurmak için �srail'le Türkiye'nin rekabeti devam edecektir. Ayn� zamanda S. Arabistan ve M�s�r da Türkiye'nin hegemonya heveslerini k�rmak için giri�imlerde bulunacakt�r. ABD'nin bölgesel hegemonya pe�indeki güçleri denetimde tutma çabas�n�n s�n�r� nihayetinde �srail ç�karlar�d�r.

Bu bak�mlardan da Ortado�u'daki olas� bu geçici sükunet büyük karga�a ve çat��malar�n bir molas�d�r sadece.

Arif Çelebi yazd� | Yeni sava�lar için bir mola: Gazze bar���

�lgili Haberler

Arif Çelebi yazd� | Yeni sava�lar için bir mola: Gazze bar��