GÜNCEL

Temelli: ABD ve Rusya'n�n kap�s�n� çalarak ayakta kalmaya çal��an iktidar var

ANKARA
4 �ubat 2020 Sal�

HDP E� Genel Ba�kan� Sezai Temelli, gerilimin yeniden t�rmand�� dlib üzerinden hükümetin d�� politikas�n� ele�tirerek, "Bir gün Rusya bir gün ABD'nin kap�s�n� çalarak, ayakta kalmaya çal��an bir iktidar var. Tek dertleri Kürtlerin kazan�mlar�n� yok etmek" dedi.

Halklar�n Demokratik Partisi (HDP) E� Genel Ba�kan� Sezai Temelli, partisinin Grup Toplant�s�'nda konu�tu.

Temelli, bölge kentlerinde yapt�klar� ziyaretlerden ��rnak'�n Cizre ilçesine dair konu�mas�na ba�lad�. 7 �ubat 2016'da soka�a ç�kma yasa�� s�ras�nda s��nd�klar� bodrumlarda 189 insan�n katledildi�ini hat�rlatan Temelli, "Bu 189 insan�n katledilmesinin soru�turmas� maalesef yap�lmad�, bunun hesab� sorulmad�. Zaten bu iktidardan bunun hesab�n� sormas�n� beklemiyoruz. Ama o yitirilenleri unutmad�k unutmayaca��z. Bir kez daha yitirdiklerimizin önünde sayg� ile e�iliyorum. Neden Cizre bodrumlar�nda bu felaket ya�and�, çünkü bu iktidar�n bir plan� vard�: Çöktürme Plan�. Bu Çöktürme Plan�'n�n 5 Nisan 2015'te mutlak tecritle hayata geçirmeye ba�lad�lar. Sonras�nda Diyarbak�r, Suruç, Ankara katliamlar� gerçekle�ti. Bu böyle devam edegeldi" dedi.

'DEMOKRAT�K S�YASET� ÇÖKERTT�LER'
"�ktidar�n planlar� ülkeyi çökertti" diyen Temelli, "Mutlak tecritle ba�layan hukuksuzluk art�k ola�an bir hal ald�. Her yerde adaletsizlik her yerde hukuksuzluk. Hukuku, yarg�y� çökerttiler. Kentleri y�kt�lar, kentleri çökerttiler. Dokunulmazl�klar� kald�rarak demokratik siyaseti çökerttiler, 4 Kas�m 2016 darbesi ile demokratik siyasete en büyük darbeyi vurdular. Kayyumlarla bu ülkede toplumsal bar�� çökerttiler. Dönüp bakt��m�zda i�te bu ülkenin, bu iktidar�n elinde nereye sürüklendi�ini çok iyi görüyoruz. �dil ilçemize atanm�� kayyumd�r. Bir yan�nda jandarma komutan� bir yan�nda emniyet amiri. ��te Türkiye'nin foto�raf� budur. (Foto�raf� göstererek) Böyle bir foto�raf� 12 Eylül ar�ivlerinde bile bulamazs�n�z. Ülkenin geldi�i gerçeklik budur. Çöktürme Plan�'n�n ba�ar�s� budur. Bu ülkede demokratik siyaset ad�na hiçbir �ey kalmam��t�r. Toplumsal bar�� ad�na hiçbir �ey kalmam��t�r" �eklinde konu�tu.

'KORUCULU�UN SOKAKLARDA TA�INMASI'
Bekçilerle ilgili düzenlemeye ili�kin de konu�an Temelli, "Bütün ülkeyi zapturapt alt�na almaya çal��an iktidar bekçi yasas�yla bunu hayata geçirmenin pe�indedir. T�pk� Kürdistan'da koruculuk sistemi gibi bugün bat�da bekçi yasas� ile koruculu�un sokaklara mahallelere ta��nmas�ndan ba�ka bir �ey de�ildir. Toplumu terörize ederek, bütün memleketi terörize ederek, �iddet eliyle ülkeyi yönetmeye çal��yorlar. Bitmeyen bir kabusun içindeyiz. Bu kabusun nedeni bu iktidard�r" dedi.

'TEK DERTLER� KÜRTLER�N KAZANIMLARI'
Temelli, Türkiye'nin d�� politikas�n� da ele�tirerek, �dlib'teki geli�melere dair �unlar� söyledi:
"Bugün dönüp �dlib'e bakt��m�zda bütün meselenin son foto�raf�n� �dlib'de görüyoruz. Bu iktidar�n dünya sistemi nedir, uluslararas� ili�kiler, d�� politika nedir bu konularda hiçbir fikri yok. Bu iktidar emperyalistler aras�ndaki gerilimlerden kendisine ç�kar sa�lamaya çal��an bir iktidard�r. Suriye politikas� dedi�imiz politika tam da bunun üzerine oturuyor. Bir gün Rusya bir gün ABD'nin kap�s�n� çalarak bu kaostan beslenmeye ve bununla ayakta kalmaya çal��an bir iktidar var kar��m�zda. Tek dertleri Kürtlerin kazan�mlar�n� yok etmek. Tek dertleri Kürt dü�manl��n� canl� tutmak, tek dertleri bölge halklar�n�n demokratik kazan�mlar�n�n kökünü kaz�mak. ��te bu anlay��la Ortado�u'yu bir yang�n yerine çevirdiler, ellerinde benzin bidonu yang�na ko�uyorlar. 10 y�l boyunca bu politika ile geldi�imiz yer ortadad�r. �imdi sona yakla�t�kça yitirilen canlar art�yor. Yok olan kaynaklar art�yor. Mülteci krizi çok daha büyük bir sorun yuma�� haline gelmeye devam ediyor.

BU ÜLKEN�N ÇÖZÜMÜ BA�KA �KT�DARDIR
"Bu sürükleni�e h�zla ve bir an önce son vermeliyiz. Bak�n �dlib'de son ya�ananlardan sonra Cumhurba�kan� apar topar Ukrayna'ya gidiyor, orada görü�meler yap�yor. 200 milyon liral�k kaynak aktar�yor. Bu ülkenin kaynaklar�n�n nereye gitti�i ortada. Ne yapacak bu 200 milyonla, Ukrayna bizden silah alacak. Kimden alacak? Damad�ndan alacak. Cumhurba�kan�n akl� fikri damatlar�n bilançosunun pe�inde, bunu pazarlamaya çal��yor. Ukrayna'ya para veriyorsunuz, bu para ile Ukrayna sizden silah al�yor. Bunca k�yamet ya�an�rken, Cumhurba�kan� Ukrayna'da insanlara müjde veriyor, diyor ki serbest ticaret anla�mas� çok yak�nda hayata geçecek. Bu kim için, hangimiz için müjde? Bu sadece etraf�ndaki bir avuç i� insan� için müjde olabilir. Bu ülkenin çözümü ba�kad�r, ba�ka bir iktidardad�r. Bu iktidar �ttihatç�d�r. Bitmeyen ittihatç� akl� yeniden yeniden üretmektedir. Bu yüzden de her meseleye hamasetle yakla�makta ve bar�� ve demokrasi ad�na ne varsa tüketmektedir. Biz de diyoruz ki hamasetle de�il, bar�� ve demokrasi politikas� ile hareket etmeliyiz. Türkiye h�zla demokratikle�melidir. HDP olarak d�� politika anlay��m�z; Türkiye'de demokrasi, bölgede demokrasi, dünyada demokrasi anlay��d�r. Tezkerelerle de�il, dayan��ma politikalar�yla içeride ve d��ar�da dayan��ma çabas� içinde olaca��z. Uluslararas� toplumu da Ortado�u halklar�yla dayan��maya ça��r�yoruz."

'TRUMP'IN PLANI �LE BARI�I VAR EDEMEZS�N�Z'
Gündemdeki geli�melere dair konu�mas�n� sürdüren Temelli'nin aç�klamalar� �öyle:
"Bak�n geçti�imiz günlerde �srail Filistin sorunu yeniden gündeme geldi. Yüzy�l�n Plan� ad�n� verdikleri plan� Trump, yan�na Netanyahu'yu da alarak aç�kland�. O aç�klamada Filistinliler yok. O aç�klama ile yüzy�ll�k bir bar�� var edemezsiniz. Filistinliler yokken ortaya koydu�unuz çözüme çözüm denilmez. T�pk� Erdo�an gibi Trump da Netanyahu da çözümsüzlük dayatmaya devam ediyor. Otoriter rejimler kendi ülkelerindeki otoriter rejimlerin bekas� için Ortado�u halklar� üzerinde tepinmeye devam ediyorlar. Bunun d��nda bir �eyin çözüm olarak adland�r�lmas� mümkün de�il. Tam tersine bu dayatmalar Ortado�u'da gerilimleri de büyütmeye devam edecek. Filistin meselesi o denli büyük ki, Filistin d��nda 5 milyondan fazla Filistinli yerlerinden yurtlar�ndan ediliyor. Bugün Filistin halk�n�n kar�� kar��ya kald�� durum bizim yabanc�s� oldu�umuz bir durum de�il, hepimizi �a��rtacak kadar büyük benzerlikler yaratan geli�meler ya��yoruz. Bugün Kürtlere ya�at�lan ile Filistinlilere ya�at�lan aras�nda büyük benzerlikler vard�r.

TÜRK�YE F�L�ST�NL�LERDEN V�ZE �STERKEN �SRA�LL�LERDEN �STEM�YOR
"Yine bo� laflar� dinlemeye devam ediyoruz. Ama bunun arka plan�nda ne mi görüyoruz? Örne�in �srail vatanda�� iseniz bu ülkeye vizesiz giriyorsunuz ama Filistin vatanda��ysan�z vize isteniyor. Yine istatistik kurumunun verilerine göre �srail ile Türkiye aras�ndaki ticaret hacmi 10 kat artm��. En çok satt��m�z ürün de çimento. Duvar yaps�nlar diye. T�pk� Kürtlerin aras�na duvar ören AKP iktidar� gibi, Netanyahu iktidar� da Filistinliler etraf�na duvar örüyor. Filistin meselesinin çözümünde BM ve farkl� devletlerin arabuluculu�u önemlidir ancak Filistin halk�n�n hakl� taleplerini görmek �art�yla bunun da ba�lang�c� hakiki bir yüzle�meden geçiyor. Ayn� �eyi Türkiye için söyleyebiliriz. Türkiye bir an önce tarihiyle, geçmi�iyle yüzle�melidir. Katliamlar� ile yüzle�melidir. Cizre'den ba�layarak Dersim'e Koçgiri'ye kadar tüm tarihiyle yüzle�meden Türkiye'nin demokratikle�mesi de mümkün de�ildir.

100 YILLIK ANLAYI� KÜRTÇE'YE OLAN YAKLA�IMDIR
"Evet, bir haf�za silmeden bahsettik. Kürtlere kar�� uygulanan politikalardan bahsettik. Asl�nda 100 y�ll�k asimilasyoncu anlay��n yans�malar�ndan biri, Kürtçeye olan yakla��md�r. Kürtçeye olan yakla��m en belirgin tabloyu kar��m�za ç�kar�yor. Milyonlarca insan�n kulland�� bir dil Kürtçe. Sadece Türkiye'de 25 milyon Kürt ya��yor. Tüm bölgeye bakt��m�zda 50 milyon Kürt var. Bu ittihatç� ak�l dedi�imiz ak�l budur. AKP döneminde son 5 y�lda kayyum marifeti ve di�er politikalarla bu anlay��lar�n� ileri politikalara ta��d�lar. Oysa biliyoruz ki toplumsal bar�� var eden en önemli �eylerden biri o toplumu olu�turan tüm farkl� kimliklerin kendi dilleriyle var olmalar�ndan geçiyor. Aksi halde toplumsal bar�� var etmeniz mümkün de�il. Kürtleri kaybetmi� çünkü onlar�n dilini yok sayan bir iktidar var. Bu iktidardan kurtulmak laz�m. E�er kurtulamazsak diller bahçesi olan bu ülkeyi, çorakla�t�rmaya çöle çevirmeye devam edecek.

BU MECL�S KÜRTLER�N DE MECL�S�D�R
"Bir zamanlar� dil jandarmalar� vard� bu ülkede, �imdi bu dil jandarmalar�n�n görevini i�te bu kayyumlar üstlenmi� durumda. Meclis çat�s� alt�nda bile, burada bile Kürtçeye tahammül edemiyorlar. Kürt vekillerimizin anadillerinde söz söyleme hakk�n� gasp etmeye çal��yorlar. Hatta ileri giderek, bu dile ak�l almaz biçimde hakaret ediyorlar. Kürsüden arkada�lar�m�z Kürtçe konu�tu�unda buna 'bilinmeyen dil' diyorlar, 'X' i�areti koyuyorlar. Bu kimin ne haddine? Bu ne aymazl�kt�r, bu ne utanmazl�kt�r, bu nas�l bir anlay��t�r. Meclis Ba�kan�na buradan ça�r� yap�yorum; bu ay�ba bir an önce son verin. Bu Meclis Kürtlerin de Türklerin de Meclisidir. Bir ülkenin demokratikle�mesinde bu kadar kritik rol oynayan bir �eye dönük bu sald�r�ya son vermeliyiz. Anadilinde e�itim hakk� en temel hakt�r. O yüzden Türkiye'deki tüm siyasi partiler bu konuya duyarl�l�k göstermelidir. Günlük ya�amda da bunu bütün ayr�nt�s� ile görmemiz mümkün. Mesela hep söylenen �ey seyahatlerde kar��m�za ç�k�yor. Uça�a biniyoruz, uçakta Türkçe anons var bir de �ngilizce anons var. Uçakta hepimiz Kürdüz ama Türkçe var �ngilizce var, �ngilizce çok güzel bir an için kendinizi lordlar kamaras�nda hissedebilirsiniz. Ama Kürtçe yok. Uçakta Türkçe bilmeyen olabilir, herhangi bir sorun ya�ad��nda ne olacak? Bak�n depremde bir görevli kad�n arkada��n Kürtçe konu�mas� ne kadar önemli bir �eye i�aret etti. Deprem bunun en uç örne�iydi ama günlük hayat�n içinde hastaneye gitti�inizde ya da kamusal alanda kendi dilinizde hizmet alam�yorsan�z gerçek anlamda ayr�mc�l��a tabi tutulmu�sunuzdur.

YEREL YÖNET�MLER YASASI
"�imdi bir yasa haz�rl�� içindeler. Yeniden bir yerel yönetimler yasas� haz�rlama pe�imdeler bu yasan�n yegane amac� kayyum rejiminin kal�c�la�t�r�lmas�d�r. Yani vesayet rejimini çok daha kat� bir hale getirecekler aha aç�k söyleyelim fa�izmin kurumsalla�t�r�lmas� için yerel yönetimleri tümüyle asl�nda tümüyle merkezi idareye ba�layacaklar. Valilere a��r� yetkiler vererek tüm yerel inisiyatifleri yok edecekler. Olabildi�ince özerkle�mi� yerel yönetimlerle demokrasiyi var edebilirsiniz, o zaman gerçek anlamda bir parlamenter sistemden bahsedebilirsiniz. Yoksa sadece parlamentonuzun olmas�, sizde demokrasi oldu�u anlam�na gelmez. Orada demokrasinin olup olmad��, dönüp yerele bakt��n�zda anla��l�r. Türkiye'de özerklik ad�na kalan k�r�nt�lara tahammül edemeyen bu iktidar, kalanlar� da yok etmeye çal��yor. Hem mali hem idari vesayet pe�inde. Yeni vergiler salmay�, bu vergileri de rant vergileri üzerinden gerçekle�tirmek istiyor, haz�rlad�klar� yasa tamam�yla rant ekonomisi anlay��lar�n� sürdürmeye yönelik.

KAYYUMCU REJ�ME KAR�I B�RL�KTE MÜCADELE
"Bunun ipuçlar�n� Kanal �stanbul tart��malar�nda gördük. Bunun ipuçlar�n� bo�aza naz�r 4 ilçe belediyesinde gördük. O yüzden de diyoruz ki tüm seçilmi�ler bu kayyumc� zihniyete kar�� bir arada mücadele etmelidir. Bu Kürtlerin ba��na geldi�inde arkas�n� dönüp giderseniz i�te sizin kap�n�z� çalar. Önce bu tür sarayla sonra valiyi oturtarak, bütün kazan�mlar�n�z� al�rlar, Kürdistan'da aç�k kayyum bat�da da örtülü kayyum atarlar. Buna engel olman�n yolu tüm seçilmi�lerin yan yana gelerek mücadele etmesidir. Buna engel olman�n yolu tüm toplumun seçilmi�lerine, iradesine sahip ç�kmas�d�r. Bunu bir an önce hayata geçirmeliyiz.

GÜL�STAN DOKU NEREDE?
"�nsan haklar� meselesine bakt��m�zda durum çok vahim. Gülistan Doku nerede? 1 ay oldu yok. Ve devlet bu olay� geçi�tirmeye, üzerini örtmeye çal��yor Bu ülkede insanlar kayboluyor, bulunam�yor Say� giderek art�yor. Tam bir ayd�r Gülistan Doku'ya ula��lam�yor. Ailesinin, Dersim halk�n�n �srarl� çabalar�na, Türkiye toplumunun duyarl� çabalar�na ra�men, devlet bu i�in üstünü örtmeye çal��yor. Ama dedi�im gibi art�k giderek artan kay�p vakalar� var. Neden oluyor, bunlar� soru�turmak aç�kl��a kavu�turmak kimin i�i? Bu ülkenin adalet mekanizmas�n�n savc�lar�n�n de�il mi?

MADIMAK B�R KEZ DAHA ALEV OLDU
"Savc�lar�n yegane görevi HDP'lilerin pe�ine dü�mek, ba�ka bir �ey de�il. Oysa ülkede adaletsizlik diz boyu ve en büyük adaletsizliklerden biri de cezaevlerinde ya�an�yor. Cezaevlerindeki hak ihlallerini saymakla bitmeyen sistematik bir i�kence var. Cezaevlerinde yiyecek miktarlar� azalt�lm��. Yemekler hijyenik de�il. Yani adeta bütün cezaevleri bir mutlak tecrit ko�ullar�nda. En vahim durumlar�ndan biri hasta tutsaklar. Bin 300'den fazla hasta tutsak var. Bu konuda hiçbir ad�m at�lm�yor, tek bir ad�m at�l�yor, Sivas'ta Mad�mak'ta yang�na elinde benzin bidonu ile ko�an insan� Cumhurba�kan� eliyle affetmek. Evet, ülkedeki ayr�mc�l��n nefretin geldi�i nokta bu. Mad�mak bir kez daha alev oldu. Hepimizi, Alevileri bir daha yakt�. Aileleri can evinden yakt�. Nas�l bir tasarruftur bu, nas�l bir anlay��t�r bu, asl�nda çok da �a��rm�yoruz. Daha önce de Mad�mak'ta insanlar� yakanlara sahip ç�km��lard�.

GRUP YORUM ÜYELER�
"Bu ayr�mc�l��a ve hak ihlallerine dair örnekler bitmiyor. Elaz�� depremi. Depremde adli tutsaklar için kap�lar aç�l�yor onlar d��ar� al�nabiliyor ama siyasi tutsaklar için aç�lm�yor. Yani deprem pe�i s�ra gelse cezaevi çökse içeride insanlar ya�am�n� yitirecek. Tam da hak ihlallerinin en ç�plak örnekleri. Hak ihlalleri konusunda bu günlerde ya�ad��m�z konu da Grup Yorum üyelerinin açl�k grevleri. Açl�k grevindeler. Asl�nda �ark� söylemek istiyorlar. �ark� söyleme haklar� ellerinden al�n�yor. Grup Yorum üyelerine tecrit uygulan�yor. Dedik ya bir kere tecrit hukuku varsa ülkede her yere yay�l�r. �ark� söyletmiyorlar. Helin Bölek 229 gündür, �brahim Gökçek ise 231 gündür açl�k grevinde. Bir an önce bu hak ihlaline son verilmesi ça�r�s�n� yap�yoruz.

ASGAR� ÜCRET ALIM GÜCÜNÜ KAYBETT�
"Ekonomi alan�na da bakt��m�zda durum her geçen gün daha vahim hal al�yor. Enflasyon rakamlar� aç�kland�, yine uydurulmu� rakamlar, uydurulmu� iddianameler, uydurulmu� rakamlar. Sistemleri hep ayn�: uyduruyorlar. Çok seçiciler, çünkü bu 3 ba�l�kta asl�nda emekçilerin yoksul halk�n en temel harcama kalemleri bu kalemlere bakt��n�zda en dramatik rakamlar� burada görürsünüz. Asgari ücrete bak�n, asgari ücrete zam yapt�lar. 1 ay içinde asgari ücret al�m gücünü kaybetti. Avrasya Tüneline yüzde 56 zam yapm��lar. Bu zam Avrasya Tüneline yap�l�yorsa neden çal��ana bunu yapm�yorsunuz? Neden ücretlere yakla��rken çok dü�ük zamlar ama di�er konulara gelince yüksek zamlar gündemde oluyor. Elektrik, do�algaz faturalar�, insanlar faturalar� ödeyemiyor.

ENSAR'A BA�I�
"Deprem konusundaki vergilerle beraber bir �ey daha gördük yolsuzlu�un ne denli boyuta ula�t��n� gördük. K�z�lay'a bir yard�m konusu depremle de�ifre oldu. Ba�kentgaz K�z�lay'a yard�m yapt� çok büyük bir rakam öyle büyük bir rakam ki K�z�lay belki de bununla Elaz�� depreminin tüm ma�duriyetini ortadan kald�rabilirdir. Ama o para K�z�lay'da kalmam��, K�z�lay üzerinden Ensar'a aktar�lm��. Ensar'� hat�rl�yorsunuz. Neden K�z�lay'� ta�eron yap�yorlar? Ba�kentgaz kimin? Torunlar'�n yani bu yanda� müteahhitlerin çok iyi kazanm��lar, o kadar iyi kazanm��lar ki ve nas�l kazanm��lar. Vergiden kaç�rma pe�indiler. Vergi zarar� yaratma pe�indeler. E�er bunu do�rudan Ba�kentgaz aktar�rsa vergiden dü�üremeyecek. ��te ak�l bu.

"Bu ak�l ülkeyi yoksulla�t�rmaktad�r. Tüm bunlardan kurtulma zaman�d�r, �imdi yan yana gelerek, omuz omuza vererek bu iktidardan kurtulmak için daha kararl� olma zaman�d�r. 23 �ubat'ta büyük kongremizi gerçekle�tiriyoruz. Büyük kongremizde yan yana gelece�iz. Herkesi davet ediyoruz. Bu iktidar�n �iddet uygulad��, ma�dur etti�i herkesi kongremize bekliyoruz. Gelin birlikte demokrasi ittifak�n� var edelim, bir çözüm bulal�m. Bu iktidardan kurtulman� yolunu bulal�m. HDP çözümdür, HDP umuttur. Demokrasi ittifak�, demokratik çözüm, demokratik anayasa ile bir sistemi hep birlikte var edelim. �imdi demokrasi ittifak�n� var etme zaman�d�r, �imdi toplumun bir itiraz� var ve bunu birlikte üretece�iz. Bu itiraz� hep birlikte örgütleyece�iz. Radikal demokrasi anlay��m�z gere�i tüm toplumu kucaklayan, ayr�mc�l�� d��layan herkesle birlikte hareket edecek ve demokrasi ittifak� ile hep birlikte iktidara yürüyece�iz."

Temelli: ABD ve Rusya'n�n kap�s�n� çalarak ayakta kalmaya çal��an iktidar var

�lgili Haberler