GÜNCEL

'Kolektif ya�am� hedef alan S ve Y tipi hapishaneler kapat�ls�n'

�STANBUL
26 Mart 2023 Pazar

S ve Y tipi hapishanelerde tecridin daha da yo�un ya�and��n� dile getiren Av. Seda �arald�, bu tip hapishanelerle tutsaklar�n kolektif ya�am�n�n hedef al�nd��n� söyledi.

Tutsaklarla Dayan��ma �nisiyatifi (TD�) ve �nsan Haklar� Derne�i (�HD) �stanbul �ubesi, "�nfazda e�itlik ve umut hakk�" ba�l�� ile �i�li'de bulunan Naz�m Hikmet Ran Kültür ve Sanat Evi'nde sempozyum düzenledi. "�nfaz rejiminde ayr�mc�l�k" ba�l��yla yap�lan ilk oturumun ard�ndan ikinci oturumda, "Hapishane tipleri ve infaz rejimi" ba�l�� ele al�nd�. Bu ba�l�kta Özgürlük �çin Hukukçular Derne�i (ÖHD) üyesi Avukat Ahmet Baran Çelik, moderatörlü�ü üstlenirken, avukatlar Seda �arald�, Rezan Gezer ve Ruken Altun söz ald�.

"Yeni hapishane modelleri" ba�l��nda konu�an avukat �arald�, Y Tipi hapishanelerin mimar� yap�s�na de�indi. Bu tipte hapishanelerin güne�e ters konumda yap�ld��n�, tutsaklar�n tek ba��na tutuldu�unu söyleyen �arald�, bu tiplerde a��rla�t�r�lm�� müebbet hapis cezas� verilen tutsaklar�n kalaca��n�n ileri sürüldü�ünü ancak ba�kaca cezalar alanlar�n da burada kald��n� kaydetti. �arald�, bu hapishanelerde yo�un tecrit uyguland��na dikkat çekti.

'S VE Y T�P� HAP�SHANELER KAPATILSIN'
"Tecrit bir sald�r� arac�d�r" diyen �arald�, bu haliyle siyasi tutsaklar�n moralinin alt üst edilmeye çal��ld��n� kaydetti. �arald�, "Bu bir politikad�r. S ve Y tipleri tecridin geldi�i son noktad�r" diye ekledi. Tutsaklar�n bu tip hapishanelerde hücreleri "kuyu" olarak de�erlendirdi�ini ifade eden �arald�, bir tutsa��n tutuldu�u Antalya Y Tipi Hapishanesinin dizayn�n�n da yer ald�� mektubunu gösterdi. Tutsaklar�n kald�� hücrelerin kap�lar�n�n otomotik ve uzaktan aç�labildi�ini söyleyen �arald�, tutsaklar aras�nda geli�en kolektif ya�am� sona erdirmeyi amaçlayan bu hapishanelerin kapat�lmas� gerekti�ini vurgulad�. �arald� �öyle konu�tu: "Yeni Y ve S Tipleri aç�lmaya devam ediliyor. Tutuklulara yönelik tecrit sistemi gün geçtikçe a��rla��yor. Türkiye, ABD hapishanesi sistemine geçmeye çal��yor. Bu tiplerin özellikle ABD'deki cezaevleri ile benzerli�i var. Tutuklular kabul edilmez ko�ullarda tutuluyor ve bu tiplerin kapat�lmas� gerekiyor" diye konu�tu.

TEDAV� HAKKI
"Aç�k hapishaneler ve denetimli serbestlik" ba�l��nda konu�an avukat Ruken Altun, aç�k hapishanelerde tutuklular�n ucuz i� gücü olarak kullan�ld��n� söyledi. Altun, siyasi tutuklular�n aç�k hapishanelere götürülmesinin engelledi�ini kaydetti.

"R Tipi hapishaneler ve sa�l�k hakk�" ba�l��nda söz alan Av. Rezan Gezer de, bu tiplerde kalan tutsaklar�n hastane raporlar�na ra�men tedavi edilmedi�ini ve ayr�mc�l��a maruz kald�klar�n� söyledi.

'SEVK SIRASINDA ��KENCE'
Sempozyumun son oturumu ise, "�nfazda: cinsiyet, etnik, kimlik ve suç tipine ba�l� ayr�mc�l�k ve deprem etkisi" ba�l��na ayr�ld�.

Avukat Mehtap Sert, depremin ard�ndan Hatay hapishanesindeki tutuklular�n ya�ad�� sorunlara dikkat çekti. Depremin ard�ndan hapishaneyi arad�klar�n� "hiçbir sorun yok" �eklinde yan�t ald�klar�n� ancak daha sonra cezaevleri ile ba�lant�n�n koptu�unu aktaran Sert, daha sonra tutuklular�n sevk edildi�ini ö�rendiklerini söyledi. Sevk edilen 22 tutuklunun Kuzey ve Do�u Suriyeli oldu�unu payla�an Sert, sevk s�ras�nda i�kenceye maruz kald�klar� bilgisini payla�t�. Sert, "Adalet Bakanl�� hala nakil edilenlerin say�s�n� aç�klamad�. Oysa bizim bilgi edinme hakk�m�z var. �skenderun'da iki cezaevi vard�. Buradaki tutuklular�n avukat ve aile haklar� k�s�tland�. Bu noktada �mral�'daki sistemi deneyimlemi� olduk" diye konu�tu.

KADINLARA YÖNEL�K ��DDET
Kad�nlar�n toplumda kapat�lmaya maruz kald��n� bunun üstüne hapishaneye konularak kapat�lman�n hat safhaya ç�kt��na dikkat çeken avukat Jiyan Kaya da, kad�nlara yönelik ayr�mc�l��n önlenmesine ili�kin bir düzenleme olmad��n� söyledi. Kad�nlar�n hapishanelerde ya�ad�klar� �iddetin çok fazla oldu�u kaydeden Kaya, "Türkiye cezaevlerinin yüzde 90'n�nda ç�plak arama yap�lmaktad�r. Kad�nlar�n ihtiyaçlar� erkek gardiyanlar taraf�ndan yap�l�yor. Özel alanlar� ihlal ediliyor. Bu da psikolojik bir �iddettir. Ayr�ca ko�u� aramalar� da erkek gardiyanlar taraf�ndan yap�lmaktad�r. Kad�nlar vücut çukurlar�na kadar aran�yor. Bu da çok ciddi travmalara yol aç�yor" dedi.

'LGBT�+'LAR C�NSEL �ST�SMAR SALDIRISINA MARUZ KALIYOR'
Hapishanelerdeki atölyelerin erkeklere göre dizayn edildi�ini, bu nedenle kad�nlar�n yeterli düzeyde faydalanamad��n� belirten Kaya, görü�tü�ünü söyledi�i bir LGBT�+ ve Roman tutukluya dair gözlemlerini aktard�. LGBT�+'lar�n de erkek gardiyanlar taraf�ndan arand��n� dile getiren Kaya, cinsel istismara varan sald�r�lar ya�and��n� vurgulad�. Kaya, "Gardiyanlar cinsel içerikli notlarla tacizde bulunuyor. Kad�n bedeninde olmas�na ra�men erkek cezaevinde tutuluyor" ifadelerini kulland�.

'Kolektif ya�am� hedef alan S ve Y tipi hapishaneler kapat�ls�n'

�lgili Haberler