GÜNCEL
HDP seçim bildirgesi: Değiştireceğiz
Halkların Demokratik Partisi, 24 Haziran seçimlerine ilişkin bildirgesini açıkladı. Bildirgede tüm toplumsal sorunlar için getirilen çözüm önerileri yer alıyor, yine ?Yeni Yaşam? vurgusu yapılıyor.
HDP'nin seçim bildirgesi Ankara Hilton Otel'de düzenlenen etkinlikle kamuoyuna açıklandı.
Etkinlikte ilk olarak Cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş'ın manifestosu açıklandı.
Ardından HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Sezai Temelli, partilerinin genel seçimlere dair bildirgesini açıkladı.
BULDAN: GERÇEK GÜÇ BİZDEDİR
Bildirgeden önce söz alan Buldan, "BİZ'ler, değişim için hep birlikte değiştirmek için geliyoruz. Eşit ve özgürce yaşamak için geliyoruz. Adalet için geliyoruz. Herkesin birbirine sevgiyle baktığı, ülkenin tüm güzelliklerini birlikte paylaştığımız yeni bir başlangıç için geliyoruz. Emeğin, alınterinin hak ettiği karşılığı bulduğu, soframızdaki ekmeğin küçülmediği insanca bir yaşam için geliyoruz" dedi.
Yıllardır demokrasi, özgürlük ve emek mücadelesi veren demokrasi güçleri olduklarını söyleyen Buldan, şöyle devam etti: "Meydanlarda direnen kadınlarız, işçileriz, emekçileriz. Yıllardır barış mücadelesi veren Barış anneleriyiz. Cumartesi anneleriyiz."
Buldan, "Bu ülkeye huzuru, mutluluğu, hakça, eşitçe ve özgürce yaşamayı çok görenlerin tekçi düzenini değiştirmeye geliyoruz. Kendi ikballerini ve koltuklarını koruyabilmek için korku imparatorluğu yaratanların yaydığı karanlığı aydınlatmaya geliyoruz. Gülmeyi çok özledik. Bu özlemimizi gerçekleştirmeye geliyoruz" diye konuştu.
Selahattin Demirtaş'ın milyonların, Kürt halkının, demokrasi güçlerinin cumhurbaşkanı olduğunu ifade eden Buldan, Demirtaş'ın eşit ve özgür yaşamla geleceği temsil ettiğini kaydetti.
Türkiye’nin aydınlık ve karanlık arasında tercih yapacağını dile getiren Buldan, "Sizi geçmişin girdabında sürükleyeni mi yoksa sizleri umut dolu güvenli bir geleceğe taşıyacak HDP’yi ve onun Cumhurbaşkanını mı tercih edeceksiniz" dedi.
"BİZ’ler mücadelemize, yüreğimize ve cesaretimize güvenerek yola çıktık" diyen Buldan, onca baskıya rağmen HDP’yi bitiremediklerini söyledi. Buldan, ekledi: "Biz dimdik ayaktayız, meydanlardayız, halkımızın yanındayız."
Tüm devlet imkanlarının iktidarın elinde olduğunu belirten Buldan, "ama" dedi ve ekledi: Gerçek güç bizdedir. Bu güç halklarımızın gücüdür. Haklılığımızın gücüdür. Mücadelemizin gücüdür."
Buldan, "Tekçi-milliyetçi iktidarın sevdası faşizmdir. Ülkenin, halkın geleceği değildir. Bizim sevdamız ve hedefimiz ise özgürlüktür, barıştır, eşitliktir, adalettir. Onurlu ve eşit bir yaşamdır" diye konuştu.
TEMELLİ: TIRNAĞINIZA ZARAR GELSE KENDİMİZİ SORUMLU GÖRECEĞİZ
Ardından söz alan HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli, "Bugün yeni bir başlangıç yapmanın tam zamanı. Demokrasiye, yaşamın neşesine, coşkusuna, insanların kavgasız, çatışmasız bir arada yaşama arzusu üzerine vurulmuş tüm kilitleri açmaya geliyoruz" dedi.
Seçim kampanyası boyunca tek adamlığa, toplumsal kutuplaşmaya, israf ve şatafata nasıl son vereceklerini anlatacaklarını söyleyen Temelli, "Siyaseti tek kişiye biat kültürünün boyunduruğundan çıkararak özgürleştireceğiz" dedi.
Bu ülkede AKP iktidarından başka bir iktidar görmemiş milyonlarca genç olduğunu kaydeden Temelli, "Gençler, bize değil, kendinize bir şans verin. Sen’le değişir! Şimdi tam zamanıdır" diye seslendi. Temelli, Türkiye'de 40 milyondan fazla kadının yok sayıldığını da ifade ederek, ekledi: "Kadınlar biz size başkaları gibi ortalık kirlendiğinde ortalığı temizleyin değil, gelin tam burada sözünüzü söyleyin diye çağrı yapıyoruz."
Temelli, şöyle devam etti: "Bizlerin kaybedeceği yazlık kışlık saraylarımız, vergi cennetlerinde paralarımız, biat ede ede yükseldiğimiz koltuklarımız yok. Kaybetmekten korkacağımız tek şey bizi hiçbir zaman yarı yolda bırakmamış halklarımızın güvenidir."
"Özgürlük verilen bir armağan değil, yapılan bir seçimdir" diyen Temelli, özgürlüğün satın alınamayacağını belirtti. Temelli, ekledi: "Özgürlüğün kendisi olabilirsiniz."
Temelli, şöyle devam etti: "Biz her şeyden önce size sorumluluk sahibi bir iktidar vaat ediyoruz. İşçiler iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiğinde işi iyi bilmediklerini söyleyip işçileri suçlamayacağız. İşsizlik tırmandığında meslek bilmiyorlar deyip suçu halkın üzerine atmayacağız. Kadınlar şiddete uğradığında "öfkeli kocalar"ı öne atıp cinsiyetçiliği tartışılmaz kılmayacağız. Çocuklar istismara uğradığında "sapık erkekleri hadım edelim" deyip işin içinden sıyrılmaya kalkmayacağız. Bizim size en önemli sözümüz, tırnağınıza zarar gelse kendimizi sorumlu göreceğimizdir."
OHAL’in yarattığı zararların bir toplumsal telafi programı ile onarılması sözünü verdiklerini dile getiren Temelli, "OHAL’i derhal kaldıracağız. OHAL ihlallerinden kaynaklanan yaraları hiç beklemeden saracağız. Kayyımlığa son verip iradesini de hizmetlerini de Kürt halkına iade edeceğiz" dedi.
Düşünceleri nedeniyle cezaevlerinde tutulanların özgürlüklerine kavuşması, siyasetin özgürleşmesi için gerekli adımları atacaklarını kaydeden Temelli, yine hasta tutukluların serbest kalmalarını sağlayacak adil bir yargı sistemini hayata geçireceklerini belirtti.
Temelli, şöyle devam etti: "Yasama ve yargının siyasetin emrinden kurtulması için parlamentoda üzerimize düşen ne varsa yerine getireceğiz. Adalet Bakanını Hâkimler ve Savcılar Kurulu’ndan çıkarılmasını sağlayacağız. Bugün yargı deyince aklımıza ilk olarak adaletle değil talimatla çalışan bir tulumba mekanizması geliyor. Ama devlet sadece muhalifler karşısında değil kadın karşısında da emekçi karşısında da çocuk karşısında da yargıyla güçlüden yana bir ittifak kurmuş. Biz, bu ittifaka son verecek bir program vaat ediyoruz. Bizim vaat ettiğimiz sürecin hayata geçtiği bir siyasi yapıda, tekçilerin, güçlüden yana kendine koltuk ayarlayanların, cinsiyetçilerin, ırkçıların kendine yer bulabilmesine imkân yok."
Ekonomiyi demokratikleştireceklerini ve Sosyal Haklar Programını hayata geçireceklerini belirten Temelli, hakça dağıtım sağlayacak bir sosyal büyüme modelini inşa edeceklerini söyledi. Temelli, "Tarım başta olmak üzere tüm sektörler doğa ile barışık gelişecek. Halk çiftlikleri ile işsizliğe ve yoksulluğa son vereceğiz" dedi.
YENİ YAŞAM
Buldan ve Temelli, konuşmalarının ardından HDP'nin seçim bildirgesini açıkladı.
“Değiştireceğiz!” diye başlayan bildirgede, “Türkiye’yi savaş politikaları ve yolsuzluk ekonomisi girdabına sürükleyen AKP iktidarını mutlaka değiştireceğiz. ‘Cumhur İttifakı’, şaibeli seçim yasası ve baskın seçim kararıyla adeta yangından mal kaçırırcasına halkların iradesini ve geleceğini gasp etme peşindedir. Faşizmin kurumsallaştırılmasına, hayalini kurdukları tek adam rejiminin gerçekleşmesine asla izin vermeyiz, vermeyeceğiz. Şimdi, halklara, kadınlara, emekçilere zulmeden, doğayı talan eden bu iktidarı değiştirme zamanıdır. 7 Haziran’dan bugüne, faşizme, tek adam zihniyetine, ceberut iktidara karşı direnen HDP, kararlı bir demokrasi ve barış mücadelesiyle toplumun tüm mağdur kesimlerinin umududur. 24 Haziran seçimlerini, emek-demokrasi güçlerinin, halkların, kadınların, gençlerin, çiftçilerin, esnafın zaferine dönüştüreceğiz” denildi.
Bildirgenin ana temasını Kürt sorunu oluşturdu. Türkiye halklarının huzura, güvene, refaha kavuşmasının yegâne yolunun Kürt sorununda kalıcı barışı sağlamak olduğu belirtilen seçim bildirgesinde, Kürt sorununun çözümünün, demokrasi sorununun çözümü olduğu vurgulandı. Barışın, sadece çatışmaların, ölümlerin ve acıların olmaması değil, aynı zamanda erdeme, iyiliğe, bir arada yaşama doğru atılan en büyük adım olacağı kaydedildi.
88 sayfalık bildirgede öne çıkan diğer başlıklar özetle şöyle:
-AKP’nin ‘tek adam rejimi’ güçler ayrılığını, demokrasiyi, hak ve özgürlük arayışını, kadın özgürlüğü ve eşitliğini, toplumsal-siyasal-ekonomik yaşamda geçerli normları yok sayan otoriter bir rejimdir. 24 Haziran’da ya ‘tek adam otoriter rejimi’ kurumsallaşacak ya da iki yüz yıldır devam eden demokrasi arayışı ve mücadelesi güçlenerek Yeni Yaşam’ı kuracaktır.
-Türkiye’nin demokratikleşmesi ve tek adam rejiminin ortaya çıkardığı sorunların çözümünü içeren yol haritamız ile 24 Haziran akşamı geçiş sürecini başlatacağız. Özgürlükçü laikliğin, çoğulculuğun, kuvvetler ayrımının merkeze alındığı çok dilli, çok inançlı ve eşit yurttaşlık temelli Demokratik Anayasa yapım sürecini başlatacağız.
HAK VE ÖZGÜRLÜKLER
-Düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüğü önündeki tüm engeller kaldırılacak.
-OHAL kaldırılacak. KHK’larla ihraç edilen kamu emekçileri işlerine geri dönecek. Yerlerine kayyum atanan belediye eş başkanları görevlerine geri dönecek. KHK’larla kapatılan muhalif medya ve sivil toplum kuruluşları yeniden açılacak.
-“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisine imza attıkları için üniversitelerden atılan akademisyenlerin geri dönüşleri sağlanacak.
-OHAL’de askıya alınan ve fiili uygulaması gerçekleştirilmeyen insan hakları sözleşmeleri tekrar uygulamaya başlanacak.
-İşkence ve kötü muameleye mutlaka son verilecek.
-Hak ihlali yapan kamu görevlilerinin yargılanmaları önündeki yasal ve idari engeller kaldırılacak.
-Gözaltı süresi tüm suçlamalar için en fazla 1 gün olacak.
F TİPLERİ BİTECEK
-Başta cezaevinde bulunan 70 bine yakın öğrenci olmak üzere haksız yere tutuklu olan gazeteciler, kadınlar, siyasetçiler TCK’da yapılacak adil düzenlemeler ile özgürlüğüne kavuşacak.
-“Politik suçlar” suç kategorisi olmaktan çıkarılacak. F Tipi Cezaevi uygulaması bitecek. Siyasi tutsaklara genel af getirilecek.
* Terörle Mücadele Yasası, İç Güvenlik Yasası, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası ve Polis Vazife ve Salahiyet Yasası’nı kaldıracak, Ceza Yasası’nda gerekli demokratik değişiklikleri yapacağız.
-Hasta tutukluların serbest bırakılması için tam teşekküllü devlet hastanelerinden alınacak raporlar yeterli olacak.
YARGI
-Hakim ve Savcılar Kurulu özerkleştirilecek. Adalet Bakanı HSK'dan çıkarılacak.
-Yargı bağımsızlığı, tarafsızlığı ve demokratikleşmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılacak.
-İddia ve savunma makamları yargı sisteminde eşit hale getirilecek.
-Ev, işyeri ve üst aramalarında, gözaltına alma ve tutuklamalarda keyfi uygulamalara son verilecek.
SİYASİ PARTİLER VE SEÇİM KANUNLARI
-Siyasi Partiler Yasası’nda tabanın, seçmenlerin, üyelerin kararlara doğrudan katılabildiği düzenlemeler yapılacak.
-Seçim barajı kalkacak. Temsilde adaleti sağlamak için Meclis’te bütün partilerin aldıkları oy oranında temsil edilebilmesinin yolu açılacak.
-Kadınların eşit temsiliyeti ve katılımı güvence altında olacak.
-Eşbaşkanlık sistemi siyasi partilerin bütün kademelerinde yasal hale getirilecek.
İNANÇLAR
-Özgürlükçü laiklik anlayışı ısrarla savunulacak.
-İnançların devletin tekeline alınmasına son verilecek.
-Demokratik Anayasa ile din ve devlet ilişkilerini düzenleyen tüm yasal ve kurumsal ilişkileri yeniden organize edilerek İnanç Hizmetleri Üst Kurulu kurulacak. Bu kurulda her inançtan bir temsilci bulunacak.
-Başta Cemevleri olmak üzere, Alevilerin ibadet mekânları “ibadethane” olarak tanınacak ve kamu güvencesi altına alınacak.
-Devlet tarafından el konulmuş vakıf malları ve taşınmazlar iade edilecek, benzer uygulamalara son verilecek ve devletin tasarrufundan doğan maddi zararları tazmin edilecek.
GEÇMİŞLE YÜZLEŞME
-Tarihte farklı halklara ve inançlara karşı yapılan soykırım ve katliamlar karşısında, bu halklardan devlet adına özür dilenmesi için gerekli çalışmalar yapılacak.
-Yaşanan soykırımlar, tehcir, katliamlar, infazlar, kayıplar ve benzeri uygulamaların araştırılması ve hakikatlerin ortaya çıkarılması amacıyla “Hakikat Komisyonları” kurulacak.
ZORUNLU GÖÇ
-Zorunlu göç hafızasıyla da yüzleşilecek, tazmin ve çözüm yolları üretilecek.
-Zorla yerinden edilmeler nedeniyle devlet veya yerleşik kişiler tarafından işgal edilen tüm mülkler sahiplerine iade edilecek.
-2015 yılında başlayan sokağa çıkma yasakları adı altındaki ablukalarda, yerinden edilenlerin tüm zararı tazmin edilecek.
-Mayınların ve savaş atıklarının Ottowa Sözleşmesi gereğince temizlenmesi, mayınlı arazilerin tarımsal üretim yapmak üzere kullanıma açılması sağlanacak.
-Koruculuk sistemi lağvedilerek suça karışmış olanların yargılanması sağlanacak.
MÜLTECİLER
-Türkiye’de farklı statülerde 4,3 milyon göçmen yaşıyor. AKP, mültecileri “misafir” olarak tanımlayarak ulusal/uluslararası sorumluluklarını yerine getirmemekte ve mültecilerin haklarını inkâr etmektedir. Mülteci ve sığınmacılarla ilişkiler “yardım kampanyası” üzerinden değil, “hak konsepti” üzerinden kurulacak. Mülteci kampları denetime açık tutulacak. Mültecilere yönelik ırkçı, milliyetçi saldırılar ve nefret söylemi ile ilgili yasal düzenlemeler yapılacak. 1951 Cenevre Sözleşmesi’ndeki çekinceler kaldırılacak ve mülteci statüsü Avrupa dışından gelenler için göç ve iltica kapsamına dâhil edilmesini sağlayacak düzenlemeler gerçekleştirilecek. Mültecilerin can güvenliği sağlanacak. Göçmen işçilerin yaşadığı barınma, sağlık, kayıt dışılık, eşitsizlik, iş güvencesi, sendikal örgütlenme hakkı ile ilgili sorunlar çözüme kavuşturulacak. Mülteci kadınların iş ve sosyal hayatta karşılaştıkları zulümler ivedi bir şekilde çözülecek.
EKONOMİ
-HDP’nin "Barışçı ve Katılımcı Güven Ekonomisi"nin hedefi; dayanışmacı, kararların halkın iradesiyle alındığı, toplumsal ihtiyaçları karşılamaya yönelik bir ekonomik bakışla, üretenlerin ekonomik ilişkiler üzerinde denetimini artırmaktır. Perspektif; doğa ile uyumlu ekonomi ve insan onuruna yaraşır istihdam yaratmak, dar gelirlilere gelir artışı sağlamaktır.
-Bu program için gerekli parasal kaynak; kamusal israflar önlenerek ve adaletli bir vergi politikasıyla sağlanacak. Böylece yoksulluk sınırının altında yaşayan yaklaşık 60 milyon kişiye aktarılacak gelir ile hem adaletli bir yaşam hem de adaletli bir ekonomi var edilecek.
-HDP’nin ekonomi politikalarının kırmızı çizgisi, emekçinin haklarıdır. Mor çizgi kadınların hakları, yeşil çizgi ise tüm canlıların ekolojik haklarıdır. HDP olarak, emek ve doğa dostu, kriz üretmeyen, verimli, adaletli bir ekonomi programı; emek ve doğa dostu bir büyüme modeli ile esnafın, çiftçinin, memurun, işçinin, emeklinin ekmeği ve sofrası büyütülecek.
-Asgari ücret net 3 bin TL'ye yükseltilecek. Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı dâhil kamuda çalışan hiç kimseye bu asgari ücretin 3 katından fazla maaş ödenmeyecek.
-AKP’nin sadece yandaş 19 firmaya verdiği 135 milyar liralık teşvik programı gibi teşvikler iptal edilecek. KOBİ’lere yönelik istihdam ve yatırım odaklı şeffaf bir teşvik sistemi kurulacak.
-Anti-tekel yasası çıkarılacak.
-KOBİ’lerde en az yarısı kadın olacak şekilde 5 milyon kişiye insan onuruna yaraşır yeni iş imkânı sağlanacak.
-Yerel yönetimlerle işbirliği içinde ve kooperatifleşmeyle şoför esnafına mazot desteği, balıkçı esnafına balıkçılık desteği sağlayacağız.
-Çiftçiye mazot, gübre, ilaç ve tohum desteği artırılacak. Çiftçiye ürün alım garantisi verilecek.
-Tarımsal arazilerin konutlaşmasının ve sanayileşmesinin önlenmesi amacıyla Tarımsal Sit Alanları tesis edilecek.
-Yayla yasakları derhal kaldırılacak, köylere geri dönüşün koşulları oluşturulacak, çiftçilere canlı hayvan ve arazi desteği sağlanacak.
VERGİ SİSTEMİ
-Adaletli ve etkin bir vergi sistemi kurulacak. Hakça Dağıtım Programı (HDP) için kaynak yaratılacak. Gelir ve servete göre artan oranlı bir sistemle, çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi alınacak. Bu vergiler yoksulluğun azaltılması, istihdam yaratılması, nitelikli kamusal eğitim, ücretsiz sağlık ve ulaşım hizmetinin sağlanmasında kullanılacak. ÖTV ve KDV gibi vergilerin gelirler içerisindeki payı düşürülecek. Asgari ücretten vergi alınmayacak.
-Gelir vergisi reformunu yapılacak. Yoksulluk sınırının altında gelire sahip vatandaşların vergi yükü düşürülecek.
-AKP döneminde imar artışlarıyla yaratılan rantlar vergilendirilmedi. HDP iktidarında, kentsel rantları artan oranlı bir şekilde vergilendirilecek.
DEMOKRATİK BÜTÇE
-Meclis’in bütçe yapım ve denetleme hakkı sağlanacak. Yerel yönetim bütçeleri yerel meclislerde oluşturulacak. Genel bütçenin payı kademeli olarak azaltılacak.
-Türkiye'de ve bölgede uygulanacak barışçıl politikalar sonucu güvenlikçi politikalara ayrılan harcamalar ortadan kaldırılacak.
-Topluluk ekonomisi ile yeni bir kooperatifçilik desteklenecek. Halk çiftlikleri inşa edilecek.
-2018 yılında 2 milyar lirayı aşması beklenen Cumhurbaşkanlığı bütçesi yüzde 90 oranında düşürülecek.
-Vergi kaçakçılığı, yolsuzluk, ihalelere fesat suçlarına ilişkin yaptırımlar arttırılacak.
SOSYAL HAKLAR
-Geliri aylık 6 bin TL altında olan hanelerin geliri sosyal politikalarla kademeli olarak yoksulluk sınırının üzerine çıkarılacak.
-Yoksulluk sınırının altında gelire sahip kamu çalışanlarına bin TL zam yapılacak.
-Yüzde 40 ve üzeri engel oranı olan tüm engellilere aylık bin TL, emekli maaşı olmayan 1 milyon yaşlıya aylık bin TL, tüm işsizlere aylık en az bin TL, sığınma evlerinde yaşamını sürdürmek zorunda kalan tüm kadınlara uygun iş ve yaşam imkânı sağlanana kadar bin TL ödeme yapılacak.
-Emekli geliri ortalama 3 bin TL olacak.
-Hakça Dağıtım Programıyla dar gelirli vatandaşların geliri arttırılacak, böylelikle alışveriş artacak, esnaf nefes alacak.
-Esnaf dayanışma sandıkları kurulacak.
-İşçi-çiftçi-tüketici kooperatifleri ve müştereklerden yana bir ekonomi modeli uygulanacak.
-HDP iktidarında kurulacak Bölgesel Yatırım Bankalarının kurucu bileşenleri; Hazine, yerel yönetimler/belediyeler, işçi sendikaları, işçi, çiftçi ve tüketici kooperatifleri, halk meclisleri ve demokratik kitle örgütleri olacak.
-Toplu ulaşım öğrenci, engelli, emekli, genç ve yoksulluk sınırının altındaki yurttaşları için ücretsiz olacak.
-Sosyal yardımlar iktidarın bir lütfu olmaktan çıkıralarak, yurttaş hakkı temelli bir sosyal politika izlenecek.
-Kadınlara yönelik sosyal destek paketleri sosyal adalet ve eşitlik ilkesine göre, cinsiyet eşitliğini gözetir bir şekilde sunulacak.
-Eşi vefat etmiş kadınlara sunulan destekten boşanmış kadınların da faydalanması sağlanacak.
-Yaşlıların ailelerinden ayrılmalarına gerek kalmaksızın belirli saatlerde bakım desteği almasına ilişkin kamusal hizmetler geliştirilecek.
-Engelli yurttaşlar için Engelleri Kaldırma Bakanlığı kurulacak. Bütün engelli yurttaşların sosyal güvenceye kavuşturulmaları sağlanacak.
BARINMA HAKKI
-Kentlerin rant için yağmalanmasına karşı insan ve doğa dostu kentler inşa edilecek.
-İmar barışında, yoksulların düşük değerli konutlarından yüzde üç değil (AKP’nin açıkladığı gibi), yüzde bir vergi alınacak.
-Tüm yurttaşların barınma sorunu çözülecek. Halkın hem daha ucuza yaşayabilmesi hem de iş sahibi olabilmesi için üretim ve tüketim kooperatifleri kurulacak ve/veya bu kooperatifleri desteklenecek.
-Su, elektrik ve doğalgazda belirli bir miktara kadar tüketim yapanlara ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu kapsamına girenlere ücretsiz hizmet sağlanacak. Hane halkı fiyat esnekliğini hesaplayarak tarife yapısı uluslararası asgari standartlara göre belirlenecek.
-Su tüketiminde 10 metreküp ücretsiz kullanım sağlanacak. Dört kişilik bir aile için 200 kwh/ay elektrik hizmeti bedelsiz verilecek.
-Su, doğalgaz ve elektrik faturalarında tüm vergi kesintileri kaldırılacak.
MAKAM ARAÇLARI SATILACAK
-HDP iktidarında yapılacak tek özelleştirme, makam araçları, makam helikopterleri ve makam uçakları olacak. Cumhurbaşkanlığı’nın uçakları özelleştirme kapsamında satılacak. Cumhurbaşkanı dâhil tüm kamu görevlileri tarifeli uçak ve toplu taşıma kullanacak.
-Başta şeker fabrikaları olmak üzere özelleştirmeler iptal edilecek.
-Ekonomi politikalarında tercih yoksullardan, emekten, barıştan, kadından, doğadan yana kullanılacak.
ÇALIŞMA YAŞAMI
-İşçi sağlığı ve iş güvenliği için gerekli önlemler alınacak, yapısal düzenlemeler yapılacak ve uluslararası standartlar uygulanacak. Emek ağırlıklı olacak şekilde ilgili kurumların yönetiminde faaliyet gösterecek olan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ulusal Konseyi kurulacak.
-İşçi cinayetlerinde ana firma ve üst işveren sorumluluğunu esas alacak düzenlemeler yapılacak.
-İnsan onuruna yaraşır bir ücret politikası uygulanacak. Asgari ücretin, greve hakkını da kapsayacak şekilde eşit temsile dayalı toplu pazarlıkla belirlenmesi için gerekli düzenlemeler yapılacak.
-Grev ve toplu eylem hakkı tüm çalışanlar için temel bir hak arama, koruma ve geliştirme aracı olarak güvenceye alınacak, hükümetin grev erteleme yetkisi kaldırılacak.
-Resmi haftalık çalışma saatleri ücret kaybına yol açmaksızın 35 saate indirilecek.
-Kıdem tazminatının gasp edilmesine izin verilmeyecek. Kıdem tazminatını alamayan işçilerin alacakları Hazine güvencesine alınacak.
-Kayıtdışı çalışma ortadan kaldırılacak.
-Kriz bahanesiyle toplu işten çıkarmalar yasaklanacak.
-Emeklilerin sendikal örgütlenme özgürlüğü önündeki engeller kaldırılacak, emeklilik yaşı düşürülecek.
-Kiralık işçi uygulamasına son verilecek, özel istihdam büroları kapatılacak, istihdama aracılık hizmetleri kamu eliyle yürütülecek.
-Taşeronluk sistemini kaldırılacak. Eşit işe eşit ücret uygulanacak, ayrımsız herkese iş güvencesi sağlanacak.
-Ev işçiliği İş Kanunu kapsamına alınacak. Ev işçilerinin örgütlenme, sosyal güvenlik, işçi sağlığı gibi hakları yasayla düzenlenecek.
-Mevsimlik tarım işçiliği yasal statüye kavuşturulacak, örgütlenme özgürlüğü sağlanacak. Mevsimlik işçilerin; ulaşım, barınma, beslenme, temiz su, tuvalet, ücret, çalışma saatleri, iş güvenliği, sağlık, sosyal güvence, çocukların eğitimi gibi hakları işverenlerle işçiler arasındaki sözleşmelerle belirlenecek.
-Kadınların yarı zamanlı çalışmasına yönelik düzenlemeler, kurumsal bakım hizmetleri ile desteklenecek. Yarı zamanlı çalışan kadınların işsizlik ödeneği ve emeklilik haklarından yararlanma koşulları genişletilecek.
-Sadakat değil, liyakatı esas alan bir istihdam politikası uygulanacak.
SAĞLIK
-Sağlık hizmetleri üretimden sağlık emekçilerinin dağılımlarına kadar parasız, eşit, ulaşılabilir, anadilinde, cinsiyet eşitlikçi ve ekolojik, her bireyin katılımını esas alan, erişilebilir sağlık kurum ve kuruluşlarını inşa eden bir anlayışla sürdürülecek.
-Sağlık hizmetlerinde koruyucu ve sağlığı geliştirici hizmetler esas alınacak. “Halk sağlığı birimleri” kurulacak. Halk
-Kamu hastanelerinde toplumsal yarar esaslı çalışma ilke edinilecek. Performansa dayalı ücretlendirme gibi kâr odaklı uygulamalara son verilecek.
-İlave ücret, prim, katkı-katılım ve her türlü cepten ödemeler kaldırılacak.
-Sağlıktaki özelleştirmenin yeni biçimi olan şehir hastaneleri modeli kaldırılacak ve şehir hastaneleri bir an önce kamuya devredilerek bu talana son verilecek. Kent içindeki hastaneler korunacak.
EĞİTİM
-Eğitim bir haktır, okul kamusal bir söylem alanı ve ortak yaşam mekânıdır. Bu nedenle eğitimin finansmanı vergilerle sağlanacak. Her ne ad altında olursa olsun velilerden asla para talep edilmeyecek.
-Okullar arasındaki farklılıklar ortadan kaldırılacak.
-4+4+4 uygulamasına son verilecek. Tekçi, cinsiyetçi, mezhepçi, ırkçı eğitim müfredatını lağvederek bilimsel, laik, demokratik, özgürlükçü, çoğulcu, anadilinde eğitimi esas alan yeni bir eğitim müfredatı hayata geçirilecek.
-Din dersleri zorunlu olmaktan çıkarılacak.
-Toplumsal cinsiyet eşitliği dersi müfredata eklenecek.
-Eğitim sistemi toplum ve doğayla bütünleşik halde, ekolojiyi temel alarak yeniden yapılandırılacak.
-Kız çocuklarının eğitim hakkından eksiksiz ve tam bir şekilde yararlanmasını sağlayan destekleme politikaları uygulanacak.
-Eğitim kurumlarında kadınların ve LGBTİ’lerin her tür baskı, şiddet, dışlanma, görmezden gelmeye maruz kalmalarını engelleyerek kendi karar ve uygulamaları esas alınacak.
-Her yıl adı, içeriği, biçimi değiştirilen OKS, SBS, TEOG, LYS ve YGS gibi tüm merkezi sınavlar kaldırılacak.
-200 bin öğretmen ataması yapılacak.
-YÖK kaldırarak yerine üniversiteler arası ilişki ve bilgi akışını sağlayacak bir koordinasyon kurulu kurulacak.
-Üniversitelerde Kürtçe, Lazca, Süryanice gibi asimilasyona uğratılan dillerde yeni kürsüler açılacak.
DOĞA VE HAYVAN HAKLARI
-Mersin Akkuyu ve Sinop nükleer santral projeleri iptal edilecek. Nükleere ve radyoaktiviteye dayalı üretim ve yeniden dönüşüm yapılanmasına, tarım alanlarının, meraların, ormanların, kıyıların nükleer atık sahası olmasına izin verilmeyecek.
-Sermayenin çıkarı için yapılan baraj, HES, termik, nükleer vb. projelere, ekolojik yıkıma yol açan maden işletmeciliğine, endüstriyel atık ve kirlilik sonucunda yaşam alanlarının tahribine yol açan uygulamalara son verilecek.
-Kentleri yağmalayan, halkın barınma hakkını yok eden kentsel dönüşüm projeler ile tarihi, kültürel varlıkları ve ortak yaşam alanlarını gasp eden projeler durdurulacak. Çevresel hizmetlerin özelleştirilmesinin ve piyasalaştırılmasının önüne geçilecek.
-Kanal İstanbul gibi projeler başlatılmış dahi olsa durdurulacak.
-Suyun metalaştırılmasına son verilecek. Su kullanım hakkı anlaşmaları iptal edilecek.
-Tarım alanlarının, ormanların ve meraların sermaye projelerinde kullanılmasına izin verilmeyecek.
-Hayvan Hakları Kanunu çıkarılacak. Hayvanlara yönelik işkence, kötü muamele, cinsel saldırı, öldürme gibi suçlarda cezalar caydırıcı olacak şekilde arttırılacak. Toplama kamplarına dönüşmüş hayvan barınakları kaldırılacak.
DIŞ POLİTİKA
-Savaş düzeni değiştirilecek. Başta Ortadoğu olmak üzere, tüm dünya halklarının kendi siyasi geleceklerini özgürce belirlemeleri ve halkların kendi kendilerini yönetecekleri demokratik, eşitlikçi ve özgürlükçü bir yönetim anlayışını geliştirmeleri ve uygulamaları için mücadele edilecek.
-Ortadoğu’da mevcut iktidar tarafından yürütülen Kürt düşmanı politikaya derhal son verilecek ve Kürt halkıyla barış sağlanacak.
-Suriye’deki iç savaşın sona erdirilmesi, halkların kardeşliğine ve eşitliğine dayalı demokratik bir çözümün ortaya çıkarılması için çaba harcanacak ve Rojava halkının açığa çıkardığı demokratik yönetim iradesinin tanınması ve Demokratik Suriye yönetiminin yaşam bulması için mücadele edilecek.
-İsrail hükümetinin etnik temizliği esas alan işgalci politikalarına karşı durulacak. Filistin’in işgaline son verilmesine ve Filistin halkının kendi siyasi geleceğini belirlemesine imkân sağlayacak bağımsız devlet kurma hakkının tanınması için gerekli destek verilecek.
-Kıbrıslı Türk ve Rum halklarının Ada’nın bölünmüşlüğüne son vermek ve politik çözümü sağlamak için ortaya koydukları çözüm önerileri ve çabaları desteklenecek.
-Ermenistan üzerinde uygulanan ekonomik ambargo kaldırılacak, gerekli ekonomik, politik ve diplomatik ilişkiler geliştirilecek, Türkiye tarafından tek yanlı kapatılan Türkiye-Ermenistan sınırı koşulsuz olarak açılacak. Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki Karabağ sorununda barışçıl çözüm çabaları desteklenecek.
-Avrupa Birliği’nin insan haklarına riayet, yerel demokrasi, güçler ayrılığı, hukukun üstünlüğü gibi ön plana çıkardığı ilkeler savunulacak, AB'nin özellikle Yunanistan krizinde ve göçmen katliamlarında belirgin hale gelen neoliberal politikalarına karşı duruşunu ve Avrupa'nın ezilenleriyle ortak mücadelesini destekleyecek, AB’yle müzakere ve tam üyelik çalışmalarını ilkeler çerçevesinde ele alacak.
-Emperyalist müdahalelere, başka ülkelerin topraklarının işgal edilmesine, komşu ülkelere askeri veya iç savaşı kışkırtıcı müdahalede bulunmak gibi politikalara karşı çıkılacak.
-Avrupa ve dünya genelinde ırkçılık, anti-semitizm, insan ticareti, göçmenlik sorunları, uluslararası uyuşturucu ticareti, yerinden edilme, yabancı düşmanlığı, İslamofobi ve benzeri insanlık değerlerini ilgilendiren sorunlara yönelik çözümlerin geliştirilmesi amacıyla gerekli işbirlikleri yapılacak.
KÜLTÜR-SANAT
-Sanatın ve sanatçının özgür bir ortamda üretebilmesinin bütün koşulları yaratılacak.
-Çok dilli, çok sesli, çok renkli bir sanat ve kültür politikası benimsenecek, sanata yönelik destek programları rant kapısı olmaktan çıkarılarak yaratıcı sanat teşvik edilecek.
-Türkiye'de yaşayan ve kaybolan dillerdeki sanat ve kültür eserlerinin gün yüzüne çıkarılması, üretilmesi ve geliştirilmesi için her türlü koşul yaratılacak.
-Sansüre neden olan tüm yasalar yürürlükten kaldırılacak.
-Hasankeyf, Sümela, Efes, Zeugma ve Göbeklitepe gibi insanlık mirasına denk düşen varlıklar korunacak, bu alanlara yönelik rant projeleri durdurulacak.
-Özellikle sinema ve televizyon sektöründeki sömürü ve insanlık dışı çalışma koşullarına son verilecek.
-Devlet Sanatçısı unvanı kaldırılacak.
SPOR
-Spora şaibe ve şike bulaştıran, belli kulüplere imtiyaz sağlayan, spor alanını mafyatik bir rüşvet ve kara para aklama alanına çevirenlere karşı halkın sporu yaratılacak.
-Spor devletin ideolojik alanı olmaktan çıkarılıp, halkın genel sağlığı ve bir boş zaman etkinliği olarak yeniden örgütlenecek. Federasyonlar demokratikleştirilip inisiyatif yerellere devredilecek.
-Spora ayrılan kaynaklar, dev sermaye yapılanmalarına değil her yurttaşın spor yapma imkanı için harcanacak.
-Passolig uygulamasına son verilecek.
-Amatör spor desteklenecek, mahalle ve köylerde spor merkezleri kurulacak. Spor, militarizm, cinsiyetçilik ve milliyetçiliğin av sahası olmaktan çıkartılacak.
BASIN VE İNTERNET
-Siyaset ve ticaret ilişkileri nedeniyle toplumun doğru haber alma özgürlüğünün kısıtlanması ve medya aracılığıyla vatandaşın istismar edilmesi önlenecek. Medya kuruluşları sahiplerinin başka sektörlerde faaliyet göstermesine izin verilmeyecek.
-Yasalarda basın özgürlüğünü engelleyen tüm düzenlemeler kaldırılacak.
-Cezaevlerinde tutuklu gazeteci kalmayacak.
-Haber yapma ve gerçekleri yazma özgürlüğü güvence altına alınacak.
-Medyadaki tekelleşmeye son verilecek. Çoğulcu, çok sesli, anadilinde yayıncılık güvence altına alınacak.
-Medyadaki her türlü kışkırtıcı, hedef gösterici, cinsiyetçi, nefret dilinin önüne geçilecek. Yayınlarda toplumsal cinsiyet eşitliğinin gözetilmesi, çocukların korunması tam güvence altında olacak. Şiddeti, tacizi, istismarı, nefret dilini teşvik edecek yayınlara yönelik demokratik denetim mekanizmaları işletilecek.
-RTÜK, demokratik ve özgürlükçü bir anlayışla yeniden yapılandırılacak. RTÜK yasakçı bir konumdan çıkarılacak.
-İnternete yönelik her türlü sansür uygulamasına son verilecek. Keyfi internet yasakları ve sosyal medyadaki düşünce özgürlüğü önündeki engeller kaldırılacak. Wikipedia, Twitter, Facebook gibi sosyal medya platformlarına yönelik yasakları sonlandıracağız.
ÇOCUK HAKLARI
-18 yaşın altındaki herkes çocuktur. Her bir çocuğun mutlu, onurlu ve barış içinde yaşaması sağlanacak.
-Çocuk Bakanlığı kurulacak.
-Çocuk cezaevleri kapatılacak. Onarıcı adalet mekanizmaları hayata geçirilecek.
-Tüm kamusal ve özel alanlarda çocuğa yönelik şiddete izin verilmeyecek.
-Bütün çocukların gelişimine uygun, anadilinde, bilimsel ve insan haklarına dayalı bir eğitim uygulanacak.
-Çocuk dostu belediyecilik için yasalar çıkarılacak. Yerel yönetimlerde Çocuk Hakları İzleme ve Değerlendirme Komisyonları kurulacak .
-Çocuk yoksulluğunu önleyici politikalar geliştirilecek. Tüm çocukların gıda hakkını korumak için her mahallede Gıda Bankası kurulacak. Her çocuğa temel gıda maddelerini içeren gıda paketi ücretsiz verilecek.
-Sokakta yaşayan ve çalışmak zorunda kalan hiçbir çocuk kalmayacak. Çocuk işçiliği ortadan kaldırılacak.
-Çocuklarda madde bağımlılığının son bulması için önleyici ve koruyucu politikalar hayata geçirilecek.
-Çocukların kaldığı yurtlar ve diğer kurumlarda yaşanan şiddet ve istismarı önleyecek denetleme mekanizmaları hayata geçirilecek.
GENÇLER
-Genç işsizliği ile mücadele önceliklidir. İşsiz gençlerin sosyal yaşamdan dışlanmalarının önüne geçilecek, mahallelerde ve semtlerde dayanışma ağları ve sosyalleşme olanakları geliştirilecek.
-Eğitim, sağlık, beslenme, barınma, ulaşım, spor, sosyal ve kültürel gelişim gereksinimlerinin nitelikli ve parasız olarak karşılanması bir gençlik hakkıdır. Bu hakkın hayat bulması sağlanacak.
-Gençlik Meclisleri modeli karar alma mekanizmalarının mutlak bir parçası olacak.
-18 yaşındaki her yurttaşın sokakta, üniversitede, lisede, siyasal yaşamda söz, yetki, karar ve katılım hakkının önündeki tüm anayasal engeller kaldırılacak.
-Tüm gençlerin vize ve pasaport işlemleri ücretsiz yapılacak.
-Çalışan, işsiz, öğrenci tüm gençlere, her ay 500 TL yüklenecek GENÇ KART dağıtılacak.
-Tüm üniversite öğrencilerine ücretsiz yurt ve barınma imkânı sağlanacak. Yurt ve barınma imkânı sağlanamayan yaklaşık 1 milyon üniversiteli öğrenciye 500 lira kira yardımı yapılacak.
-KYK bursları karşılıksız hale getirilecek. Bursları her öğrenci için en az 750 TL’ye çıkarılacak, bu miktar yüksek lisans ve doktora için kademeli olarak arttırılacak. 2010 yılına kadar olan geçmiş KYK borçları silinecek, 2010 yılından itibaren ödenen üniversite ve yurt yemekhaneleri ücretsiz hale getirilecek.
KADINLAR
-Toplumsal barışın tesisinde kadınlar etkin ve görünür kılınacak. Kadınlar arasında sınırları aşan bir dayanışma büyütülecek.
-Eşbaşkanlık modeliyle kentler yönetilmeye devam edilecek. Kayyumların kapattığı tüm kadın destek evleri tekrar açılacak.
-Olağanüstü Hal bahane edilerek kapatılan kadın dernek ve kurumları tekrar açılacak.
-Kadınların seslerini duyurabilecekleri kadın haberciliği desteklenecek.
-Kadın Bakanlığı kurulacak.
-Başörtüsüne de etek boyuna da kadınlar kendileri karar verecek.
-8 Mart kadınlar için resmî tatil ilan edilecek.
-Erkeklerin de ebeveynlik sorumluluğunu üstlenmeleri, ev emeğini paylaşmaları teşvik edilecek. Devredilemez babalık izni getirilecek.
-Ortak yaşam alanlarında ev içi emeğin de çocuk, yaşlı ve hasta bakımının da ortaklaştırılması için politikalar üretilecek. Ücretli ya da ücretsiz bakımın, kadınların işi olmaktan çıkması için hasta, yaşlı bakım evleri açılacak.
-Evler, işyerleri, sokaklar ve geceler kadınlar için güvenli hale getirilecek.
-İstanbul Sözleşmesi’ne uygun nitelikte ve yeterli sayıda sığınak ve tecavüz kriz merkezi kurulacak.
-Kadın cinayetleri davalarında caydırıcı ve adil cezalar alınması sağlanacak. Cezasızlık ortadan kaldırılacak.
-Kadınlar esnek, güvencesiz, yarı zamanlı değil; güvenceli, eşdeğer işe eşit ücret ödenen insanca işlerde çalışacak.
-Hem evde hem işte çalışan kadınlara erken emeklilik getirilecek.
-Kadınlara, babadan ve kocadan bağımsız sağlık sigortası güvencesi, işsizlik ödeneği ve yurttaşlık geliri verilecek.
-Erkek işi sayılan işlere, yönetim kademelerine kadın kotası getirilecek.
LGBTİ+
-Toplumsal, kültürel ve siyasal alanda LGBTİ+’lara karşı başta nefret cinayetleri olmak üzere, her türlü eşitsizliğin ve ayrımcılığın ortadan kaldırılmasını sağlayacak adımlar atılıp, eşit, özgür ve onurlu bir yaşam sürdürebilecekleri koşullar oluşturulacak. Cinsiyet kimliğine saygı kültürü geliştirilecek.
-LGBTİ+’lar için istihdam seçenekleri arttırılacak.